داروها

گلوکوفاژ چیست؟ به چه صورت مصرف می­شود و چه عوارضی دارد؟

کلوکوفاژ یکی از داروهای می­باشد که در درمان دیابت استفاده می­شود و برای درمان دیابت افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می­شود. برای کنترل قند خون در بیماران استفاده از این دارو همراه با رژیم غذایی و ورزش به کنترل قند خون کمک می­کند. هدف از این مقاله ارائه دادن اطلاعاتی در حوزه ­ی این دارو و افراد دیابتی است. در ادامه همراه ما باشید.

گلوکوفاژ چیست؟

گلوکوفاژ جزء داروهای خوارکی طبقه­ بندی شده و برای تنظیم قندخون در افراد درگیر به دیابت نوع 2 پیشنهاد می­شود. برخلاف دیابت نوع 2، این دارو برای افراد درگیر به دیابت 1 تجویز نمی­شود. پزشک این دارو را با تنهایی یا به همراه داروهای دیگر تجویز می­کند. نام دیگر گلوکوفاژ، متفورمین (نام تجاری) است. متفورمین برای بهبود شرایط افراد درگیر به دیابت نوع 2 تجویز می­شود.

مصرف قرص گلوکوفاژ همراه با رعایت عواملی مانند رژیم غذایی و ورزش می­تواند در بهبود وضعیت دیابت و قند خون فرد کمک کند. این دارو زمینه را برای ایجاد پاسخ طبیعی بدن به انسولین را فراهم می­کند و مقدار قند کبد را هم کاهش می­دهد.

نام ژنریک: متفورمین

اسامی رایج دارو

فورتامت

گلوکوفاژ

گلوکوفاژ XR

گلومتزا

اشکال دارویی گلوکوفاژ

گلوکوفاژ معمولا به شکل قرص در بازار ارائه می­شود. در برخی از موارد به شکل سیروپ هم موجود است. اشکال داروئی و دوز مصرفی عبارت است از:

قرص با اثر سریع:

  • قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ میلی‌گرم
  • گلوکوفاژ ۸۵۰ میلی‌گرم
  • گلوکوفاژ ۱۰۰۰ میلی‌گرم

قرص با اثر کند:

  • قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ میلی‌گرم (گلومتزا)
  • گلوکوفاژ ۷۵۰ میلی‌گرم
  • گلوکوفاژ ۱۰۰۰ میلی‌گرم
  • سیروپ
  • شربت گلوکوفاژ ۱۰۰ میلی‌گرم در میلی‌لیتر

Taking metformin or glucophage with dinner and before bed can improve diabetes control by reducing high blood sugar levels in the morning. ncbi ترجمه فارسی: مصرف داروی کلوکوفاژ در زمان شام و قبل از خواب شبانگاهی باعث کاهش قند صبحگاهی می­شود و شرایط را برای بهبود دیابت فراهم می­کند.

مکانیسم عملکرد کلوکوفاژ

همانطور که قبلا ذکر شد این دارو برای بهبود بیماری افراد مبتلا به دیابت نوع 1 تجویز می­شود. در این بیماری لوزالمعده ناتوان در تولید انسولین مکفی است. همچنین در برخی از مواقع سلول­های بدن در برابر پذیرش انسولین مقاوم هستند. این دارو حاوی مقداری متفورمین است و مکانیسم عملکرد مشابه ­ی دارد.

مکانیسم عمل متفورمنی به این صورت است که قند تولید شده در کبد را کاهش می­دهد و حساسیت سلول­های ماهیچه ای بدن را نسبت به انسولین را افزایش می­دهد. علاوه بر این متفورمین مقدار جذبی قند خون را در روده­ را کاهش می­دهد و به همین ترتیب میزان قند خون بعد از غذا کاهش پیدا می­کند.

چگونگی مصرف قرص گلوکوفاژ

چگونگی مصرف قرص گلوکوفاژ

مصرف این دارو باید زیر نظر پزشک باید انجام شود. قبل از مصرف این دارو دستور مصرف را از روی جعبه مطالعه بفرمایید. این قرص 1 تا 3 وعده همراه با وعده ­ی اصلی مصرف می­شود. پیشنهاد می­شود بعد از مصرف قرص مقدار زیادی آب بنوشید تا مشکلی برای دستگاه گوارش شما ایجاد نشود.

سابقه ­ی مصرف داروی خود را به پزشک اطلاع دهید. مقدار مصرفی دارو توسط پزشک تعیین می­شود. در مصرف این دارو در ابتدا از قرص­های با دوز پایین استفاده و در ادامه به تدریج دوز آن افزایش پیدا می­کند. دارو­های از این قبیل باید به صورت منظم مصرف شود تا اثر دهی آن افزایش یابد.

مصرف داروهای دیگر در حوزه ­ی کنترل دیابت (به‌عنوان‌مثال کلرپروپامید) در به پزشک اطلاع دهید. زمان قطع داروی قدیمی و مصرف داروی جدید باید زیر نظر متخصص صورت بگیرد. قند خون را به طور منظم چک بفرمایید. اگر سطح قند خون شما افت یا افزایش یافت به پزشک معالج خود اطلاع دهید. در این شرایط امکان دارد دکتر داروی جایگزین کند یا اینکه دوز مصرفی را کاهش یا افزایش دهد.

اگر مصرف داروی گلوکوفاژ را فراموش کردیم، چه کنیم؟

اگر مصرف داروی گلوکوفاژ را فراموش کردید، در صورت یادآوری با یک وعده ­ی غذایی مصرف کنید. اما اگر به وعده ­ی غذایی بعد نزدیک بودید، از مصرف آن چشم پوشی کرده و دوز مصرفی را دو برابر نکنید.

بهترین زمان خوردن قرص گلوکوفاژ خارجی و ایرانی چه زمانی است؟

مناسب ترین زمان مصرف برای استفاده از قرص گلوکوفاژ برای لاغری یک وعده در روز به همراه وعذه غذایی اصلی است. مگر اینکه پزشک معالج زمان دیگری برای شما مشخص بفرمایید.

مصرف بیش از حد گلوکوفاژ

از جمله عوارض مصرف زیاد قرص گلوکوفاژ علائمی مانند مشکلات تنفسی و غش کردن، است. در این موقعیت باید به سرعت به پزشک خود مراجعه کنید. علاوه بر این عارضه ای تحت عنوان اسیدوز لاکتیک از عوارض مصرف زیاد این دارو می­باشد. علائم آن عبارت است از:

  • خواب‌آلودگی شدید
  • تهوع
  • استفراغ
  • بیرون روی شدید
  • تنفس سریع
  • ضربان قلب آهسته یا نامنظم.

گلوکوفاژ برای چه مواردی استفاده می­شود؟

معمولا برای درمان دیابت 2 از قرص گلوکوفاژ استفاده می­شود. به خصوص برای افرادی با اضافه وزن شدید که رعایت مواردی مانند رژیم غذایی و ورزش اثری در بهبود وضعیت قند خون آنها ندارد. معمولا پزشکان این دارو را به همراه داروهای دیگر برای بزرگسالان تجویز می­کنند. این قرص به تنهایی برای خردسالان و کودکان قابل استفاده است.

۱. گلوکوفاژ برای لاغری کاربرد دارد؟

استفاده از قرص گلوکوفاژ باعث لاغری می­شود؟ استفاده از این قرص را برای لاغری شکم و کاهش وزن پیشنهاد نمی­شود. این دارو برای افرادی که همزمان به دیابت نوع 2 و چاقی مبتلا هستند تجویز می­شود. این دارو باعث کاهش اشتها شده و جذب قند خون را کاهش می­دهد.

۲. قرص گلوکوفاژ برای تنبلی تخمدان

ایا استفاده از قرص گلوکوفاژ باعث تاخیر در سیکل پریودی می­شود؟ خیر. حتی تاثیر درمانی هم دارد. یکی از داروهای که برای درمان مشکلات مربوط به تنبلی تخمدان در زنان مبتلا به بیماری تخمدان پلی­کیستیک استفاده می­شود، گلوکوفاژ می­باشد. این دارو از قدیم برای کنترل دیابت استفاده می­شد، اما تاثیرات مثبتی بر روی تخمک گذاری دارد.

۳. گلوکوفاژ برای درمان کبد چرب مفید است؟

مطالعات بسیاری اثبات کرده­اند بیماران دارای دیابت و کبد چرب پس از مصرف گلوکوفاژ به درمان نسبی رسیده­اند. پس استفاده از گلوکلوفاژ برای بهبود علائم NAFLD یا علائم کبد چرب مفید است.

قرص ادویل Advil برای چیست؟ بیشتر بخوانید: قرص ADVIL چیست؟ موارد و نحوه مصرف

4.استفاده از قرص گلوکوفاژ برای مو

مطالعات زیادی نشان دادند استفاده از این دارو باعث بهبود رشد مو می­شود. به خصوص در زمانی که استفاده از داروهای مانند سیکاتریسیل که برای بیماران مشکل ساز است.

مقدار دوز مجاز برای مصرف گلوکوفاژ

دوز مصرفی این دارو به  عواملی مانند شرایط و سن بیمار وابسته است. افراد درگیر با دیابت نوع 2 به این صورت دارو را مصرف می­کنند:

مقدار دوز قابل استفاده گلوکوفاژ

قرص دیابت گلوکوفاژ برای بزرگسالانقرص قند خون گلوکوفاژ برای کودکان
قرصبا اثر گذاری قوی: دوز اولیه: دو وعده در روز قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا یک وعده در روز قرص گلوکوفاژ ۸۵۰ افزایش دوز مصرفی: اضافه کردن قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ به‌صورت روزانه   در هر هفته. همچنین امکان  دارد پزشک هر دوهفته یک بار قرص گلوکوفاژ ۸۵۰ را اضافه کند.مقدار دوز ثابت و نگهدارنده: مصرف روزانه ۴ عدد قرص گلوکوفاژ ۵۰۰حداکثر دوز مصرفی: ۲۵۵۰ میلی‌گرم در روز.مقدار مصرفی برای کودکان بالای ۱۰ سال و نوجوانان
دوز اولیه: دو وعده روز قرص گلوکوفاژ ۵۰۰
افزایش دوز مصرفی: هر هفته یک وعده گلوکوفاژ ۵۰۰ به‌صورت روزانه تا زمان رسیدن به دوز قابل‌تحمل اضافه می‌شود.
مقدار دوز ثابت و نگهدارنده: روزانه ۴ وعده قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا ۲ عدد قرص گلوکوفاژ ۱۰۰۰
حداکثر دوز مصرفی: ۲۰۰۰ میلی‌گرم در روز.
قرص با اثر طولانی: دوز اولیه: یک وعده در روز قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا قرص گلوکوفاژ ۱۰۰۰افزایش دوز روزانه: هر هفته یک قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ به‌صورت روزانه اضافه می‌شود.مقدار دوز ثابت و نگهدارنده: روزانه ۴ عدد قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا ۲ عدد قرص گلوکوفاژ ۱۰۰۰حداکثر دوز مصرفی: ۲۵۰۰ میلی‌گرم در روز.   —-

عوارض جانبی مصرف گلوکوفاژ

تعدادی از عوارض این دارو معمول بوده و بعد از گذشت زمان مورد نظر، رفع می­شود. اگر عوارض مذکور به بهبود نیافت و یا حتی بدتر شد، حتما باید به پزشک متخصص اطلاع دهید:

  • تهوع
  • استفراغ
  • ناراحتی معده
  • اسهال
  • ضعف
  • طعم فلز در دهان

در صورتی که ناراحتی­های گوارشی با تغییر دوز دارو بعد از چند روز و یا چند هفته تغییر نکرد، سریعا به پزشک معالج خود اطلاع دهید. شاید عدم بهبود نشانه ­ی بیماری اسیدلاکتیک باشد.

داروی مذکور اجازه به ایجاد هیپوگلیسمی (افت شدید خون) نمی­دهد اما اگر با داروهای­ دیابتی دیگر استفاده شود باعث افت شدید خون می­شود. علائم کاهش شدید قند خون عبارت است از:

  • تعریق ناگهانی
  • لرزش
  • افزایش تپش قلب
  • گرسنگی
  • تاری دید
  • سرگیجه
  • کز شدن دست و پا

از جمله عوارض مهم مصرف گلوکوفاژ، اسیدلاکتیک است. در این عارضه اسیدلاکتیک درون رگ­ها افزایش پیدا می­کند. عواملی دیگری مانند عفونت شدید، اعتیاد مزمن به الکل یا سن بالای ۶۵ سال باعث افزایش احتمال تجمع اسیدلاکتیک در خون می شود. می­توانید از پزشک معالج خود در مورد عوارض ذکر شده اطلاعات کافی را دریافت کنید.

عوارض قطع ناگهانی گلوکوفاژ

بعد از قطع ناگهانی قرص مذکور ایجاد علائم آلرژیک جدی بسیار نادر است. در صورت ظاهر شدن علائم زیر به پزشک خود اطلاع دهید:

  • راش پوستی
  • خارش
  • تورم صورت، زبان و گلو
  • سرگیجه شدید
  • مشکل در تنفس

برای کاهش عوارض مصرف گلوکوفاژ به کدام دکتر باید مراجعه کرد؟

علاوه بر عوارض ذکر شده، امکان دارد به عوارض دیگری هم مبتلا شوید. برای آگاهی از هر کدام از این عوارض رایج و خطرناک این دارو می­توانید با متخصصین در حوزه ی غدد و متابولیسم یا متخصصین داخلی صحبت داشته باشید.

موارد احتیاط قرص گلوکوفاژ چیست؟

موارد احتیاط قرص گلوکوفاژ چیست؟

اگر به هر کدام از مشکلات زیر دچار شدید و یا تجربه ­ی درگیری با این مشکلات را داشتید، حتما قبل از مصرف قرص گلوکوفاژ به متخصصن اطلاعات لازم را بدهید:

  • آلرژی به متفورمین یا سایر داروهای مشابه
  • بیماری کلیوی
  • افزایش سطح کتون در خون یا ادرار
  • بیماری قلبی و نارسایی احتقانی قلب
  • بیماری کبدی
  • مصرف انسولین یا سایر داروهای خوراکی دیابت.

منع مصرف قرص گلوکوفاژ

استفاده از این دارو برای تعدادی از بیماران پیشنهاد نمی­شود. اگر هر کدام از موارد زیر را تجربه کردید سریعا به پزشک خود گزارش دهید:

  • اختلالات شدید کلیوی
  • اسیدوز متابولیک
  • افزایش کتون دیابتی
  • قطع مصرف گلوکوفاژ هنگام تزریق رنگ در رگ­ها برای تصویربرداری با اشعه ایکس

اختلالات دارویی قرص قند خون گلوکوفاژ

برخی از داروها امکان تداخل با قرص گلوکوفاژ را دارند. از جمله عوارض تداخلات دارویی می­توان به تشدید عوارض جانبی دارو و یا کاهش اثر دارو اشاره کرد. تعدادی از داروهای که ممکن است با قرص گلوکوفاژ تداخل دارویی داشته باشد، عبارت است از:

  • داروهای مسدودکننده بتا مانند متوپرولول، پروپرانولول و قطره چشمی گلوکوم
  • هیدروکلروتیازید
  • لازیکس
  • لیزینوپریل
  • سینتروید

باید برای بررسی تداخل دارویی با پزشک متخصص مشورت صورت گیرد چون ممکن است لیست دارویی ذکر شده کامل نباشد:

مشخصات دارویی گلوکوفاژ

عوارض جانبی قرص پیوسته رهش متیکسارتداخل دارویی قرص مهبامتاشکال دارویی قرص پیوسته رهش رزفورمین
اسهالآسپرینقرص گلومت ۱۰۰۰ میلی‌گرم
سوءهاضمهبوپروپیونقرص رهامت ۵۰۰ میلی‌گرم
انورکسی یا بی اشتهاییمتوپرولولداروی گلوکوفاژ ایکس آر ۱۰۰۰ میلی‌گرم
طعم فلزی دهانگلوکومنانقرص گلای-وانس ۵۰۰ میلی‌گرم- گلای وانس
راش پوستیدی‌پتاسیم گلیسیریزاتقرص گلوبت گات ۵۰۰ میلی‌گرم

هزینه ­ی قرص گلوکوفاژ در سال ۱۴۰۳

هزینه ­ی هر بسته از قرص گلوکوفاژ در سال 1403 حدود 70 هزار تومن تخمین زده شده است. برای اطلاع دقیق از قیمت هر دارو باید به داروخانه های معتبر مراجعه کرد.

کلام نهایی و راهنمای مراجعه به متخصص

گلوکوفاژ یکی از داروهای مربوط به دیابت به شمار می‌رود. این دارو برای کنترل افرادی که دارای دیابت نوع 2 هستند، تجویز می­شود. گلوکوفاژ به صورت قرص عرضه شده و دارای دوز­های 500،850 و 1000 میلی گرم موجود است. معمولا این دارو 1 الی 3 وعده در روز قابل استفاده است. قرص گلوکوفاژ برای کودکان زیر 10 سال تجویز نمی شود.

در صورت مصرف این قرص­ها ممکن است به عوارضی مانند حالت تهوع، استفراغ و ناراحتی معده دچار شوید. اگر این عوارض ادامه دار باشد حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید. افرادی که دارای بیماری­های کلیوی و کبدی هستند باید با احتیاط و زیر نظر این پزشک این دارو را مصرف کنند.

پرسش­های رایج

به چه صورت باید از گلوکوفاژ نگه­داری کرد؟

قرص گلوکوفاژ در دمای محیط و به دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگه­داری شود. لازم به ذکر است به تاریخ انقضای این دارو توجه کنید. اگر این داور منقضی شده باشد باید آن را دور انداخت.

آیا مصرف زیاد قرص گلوکوفاژ امکان اوردوز دارد؟

اگر این دارو بیش از حد مجاز مصرف شود، امکان خطر اسیدوز لاکتیک دارد. اسیدلاکتیک تجمع یافته در خون می­تواند خطر آفرین باشد.

برای خرید گلوکوفاژ نیاز به نسخه می­باشد؟

برای خرید این دارو نیاز به نسخه نیست. اما برای مصرف آن با پزشک معالج خود صحبت کنید، چون احتمال تداخل دارویی با داروهای دیگر را دارد.

آیا مصرف گلوکوفاژ باعث ایجاد وابستگی می شود؟

خیر این دارو اعتیاد آور نیست و طبق نظر دکتر هر موقع که خواستید می توانید آن را قطع کنید.

آیا داروی گلوکوفاژ با متفورمین یکسان است؟

گلوکوفاژ دارای متفورمین بوده و یکی از انواع تجاری این دارو محسوب می­شود. به همین خاطر نمی توان مشخص کرد کدام یک از این داروها بهتر است. البته قابل ذکر است داروی گلوکوفاژ دارای عوارض کمتری نسبت به انواع داروهای دیگر متفورمین دارد.

آیا از گلوکوفاژ برای بهبود کبد چرب هم استفاده می­شود؟

داروی گلوکوفاژ دارای متفورمین است و می­توان از آن برای درمان کبد چرب استفاده کرد. این دارو باعث کاهش مقاومت به انسولین شده و آنزیم­های کبدی را ترمیم می­کند.

آیا از قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ برای لاغری هم استفاده می شود؟

از این دارو برای کاهش وزن استفاده نمی­شود. معمولا متخصصین می توانند از این دارو برای افرادی که دچار به مشکلات دیابتی و اضافه وزن هستند، استفاده می­شود. این دارو باعث کاهش اشتها می­شود و جذب قند را کاهش می­دهد

آیا قرص گلوکوفاژ بر کیست تخمدان اثر منفی دارد؟

تا کنون گزارشی مبنی بر اثرگذاری منفی این دارو بر کیست تخمدان وجود نداشته، حتی می تواند اثر درمانی هم وجود داشته باشد.

گلوکوفاژ را کدام کشور می سازد؟

این دارو برای نخستین بار در سال 1959 در فرانسه در حوزه مدیریت بالینی افراد درگیر به دیابت نوع 2 ساخته و استفاده گردید که زمینه را برای ثبت و تایید آن در کشورهای دیگر فراهم کرده است.

آیا می­توان از داروی گلوکوفاژ برای درمان پیش دیابت استفاده کرد؟

بله این دارو باعث درمان علائم پیش دیابت می­شود.

5/5

دیدگاه و سوال خود را مطرح کنید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا