سیفلیس چیست؟ علائم، تشخیص و روش‌های درمان آن
سیفلیس یک بیماری عفونی مقاربتی است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود. این بیماری به شدت مسری است و از طریق تماس پوستی در روابط جنسی منتقل می‌شود. نشانه‌های آن عبارتند از زخم‌های بدون درد و متورم در اطراف لب، دهان و ناحیه تناسلی، به همراه بثورات پوستی، تب و احساس خستگی. در صورت عدم درمان، سیفلیس می‌تواند باعث مشکلات جدی مانند آسیب به مغز، قلب و سایر ارگان‌های بدن گردد.
سیفلیس چیست؟
سیفلیس، که به انگلیسی Syphilis نامیده می‌شود، یکی از بیماریهای مقاربتی است. این بیماری توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود و در مراحل اولیه به راحتی قابل درمان است. اما در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به ناتوانی جنسی، مشکلات سیستم عصبی و حتی مرگ شود. بیماری سیفلیس بسیار عفونی و مسری است و عمدتاً از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود.
Syphilis is a sexually transmitted infection caused by the bacterium Treponema pallidum subspecies pallidum. The signs and symptoms depend on the stage it presents: primary, secondary, latent or tertiary. The primary stage classically presents with a single chancre though there may be multiple sores. Wikipedia
سیفلیس یک عفونت مقاربتی است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم زیرگونه پالیدوم ایجاد می شود. علائم و نشانه ها به مرحله ای که نشان می دهد بستگی دارد: اولیه، ثانویه، نهفته یا سوم. مرحله اولیه به طور کلاسیک با یک شانکر منفرد ظاهر می شود، اگرچه ممکن است چندین زخم وجود داشته باشد.
روش‌های انتقال سیفلیس
سیفلیس از طریق تماس نزدیک پوستی منتقل می‌شود. در صورت داشتن رابطه جنسی دهانی، مقعدی یا واژنی بدون استفاده از محافظ با فردی که در مراحل نخستین بیماری قرار دارد، امکان ابتلا به سیفلیس وجود دارد. در صورت بروز زخم یا جوش‌ها، بیماری بسیار مسری می‌شود. همچنین، مادران باردار می‌توانند در دوره بارداری یا هنگام زایمان این بیماری را به نوزاد خود منتقل کنند. اگرچه خون‌های مورد استفاده در انتقال خون معمولاً برای وجود بیماری‌ها بررسی می‌شوند، اما احتمال انتقال سیفلیس از طریق خون آلوده همچنان وجود دارد.
سیفلیس در مراحل اولیه با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به راحتی درمان‌پذیر است.
علائم سیفلیس در مردان و زنان
ممکن است به سیفلیس مبتلا شوید و تا مدت‌ها علائم آن را تشخیص ندهید، زیرا نشانه‌های این بیماری بسیار گسترده و متنوع هستند. مهم‌ترین علائم سیفلیس شامل موارد زیر است:
- زخم‌های کوچک در نقاط مختلف بدن
- گلودرد، تب و درد عضلانی
- زگیل یا تبخال در لب و دهان، مقعد و دستگاه تناسلی
- ریزش موی سکه‌ای
- تورم غدد لنفاوی
- کاهش وزن ناگهانی
- احساس خستگی و کوفتگی
علائم سیفلیس در نوزاد تازه متولد شده (سیفلیس نوزادی)
نشانه‌های سیفلیس در نوزادان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بینی فرورفته که در آن پل بینی ایجاد نشده است
- تب و لرز
- وجود جوش در اندام جنسی، مقعد یا دهان
- تاول‌های کوچک روی دست که به جوش‌های مسی رنگ تبدیل می‌شود و ممکن است ناهموار یا صاف باشند
- مایع بینی آبکی
- درد استخوان
- از دست دادن بینایی و شنوایی
- تورم مفاصل
- زخم‌های پوستی در اطراف اندام تناسلی، مقعد یا دهان
- لکه‌های خاکستری اطراف بخش خارجی واژن یا مقعد
علل شایع سیفلیس
عامل بیماری سیفلیس، باکتری ترپونما پالیدوم است، و رایج‌ترین راه انتقال آن ارتباط پوستی با زخم‌های فرد آلوده در هنگام رابطه جنسی است. این باکتری از طریق بریدگی‌های کوچک یا خراش‌های پوستی وارد بدن می‌شود. بیماری سیفلیس در مراحل اولیه، ثانویه و گاهی در مرحله نهفته واگیردار است.
- آیا انتقال سیفلیس از راه لب امکان‌پذیر است؟
سیفلیس به میزان کم می‌تواند از طریق تماس نزدیک بدون محافظت با زخم فعال، مانند هنگام بوسیدن، منتقل شود. - آیا انتقال سیفلیس از طریق توالت، وان و لباس و ظروف مشترک امکان‌پذیر است؟
باید توجه داشت که این بیماری از طریق استفاده مشترک از توالت، وان، لباس، ظروف، دستگیره‌های در یا استخر منتقل نمی‌شود. - سیفلیس و سفیدی زبان و دهان
در برخی بیماران، علت سفیدی روی زبان ممکن است ابتلا به سیفلیس باشد. این بیماری می‌تواند علائم دهانی متعددی از جمله زبان و دهان سفید را ایجاد کند و در مرحله ثانویه با بثورات و زائده‌هایی در دهان، گلو و روی زبان همراه باشد. - رابطه‌ی میان سیفلیس و ایدز چیست؟
در صورتی که تست سیفلیس شما مثبت باشد، بهتر است آزمایش ایدز نیز بدهید. از عوارض جانبی ابتلا به بیماریهای مقاربتی مثل سیفلیس، افزایش احتمال ابتلا به ایدز است. زخم‌های سیفلیس ورود دیگر عوامل بیماری‌زا مانند ویروس ایدز را به بدن آسان‌تر می‌کنند.
روش تشخیص سیفلیس
تشخیص سیفلیس به‌طور قطعی با انجام آزمایش خون ممکن است. در برخی موارد، پزشکان ممکن است تست‌های دیگری برای ارزیابی گسترش بیماری در بدن انجام دهند. به عنوان مثال، ممکن است پزشک شما بخواهد مایع مغزی نخاعی را آزمایش کند تا ببیند آیا بیماری به سیستم عصبی سرایت کرده است یا نه.
آزمایش سیفلیس برای ازدواج لازم است؟
بله، یکی از آزمایش‌هایی که در بررسی‌های قبل از ازدواج انجام می‌شود، آزمایش سیفلیس است. این آزمایش در کنار تست‌های دیگری مثل آزمایش اعتیاد و تالاسمی انجام می‌شود. نکته مثبت این است که برای انجام آزمایش سیفلیس نیازی به ناشتایی ندارید.
روش‌های درمان بیماری سیفلیس کدامند؟
سیفلیس معمولاً با دوره کوتاهی از مصرف آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود و درمان به موقع آن بسیار حیاتی است، زیرا به خودی خود بهبود نمی‌یابد و ممکن است مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. روش درمان معمولاً بسته به مدت زمان ابتلا به بیماری متفاوت است:
- اگر کمتر از ۲ سال از ابتلا گذشته باشد: برای درمان، یک تزریق پنی‌سیلین کافی است. اگر به پنی‌سیلین حساسیت دارید، یک دوره ۱۰ تا ۱۴ روزه از داروها و آنتی‌بیوتیک‌های دیگر تجویز می‌شود.
- اگر بیش از ۲ سال از ابتلا گذشته باشد: معمولاً با تزریق ۳ دوز پنی‌سیلین به صورت هفتگی (هر هفته یک دوز) یا مصرف قرص‌های آنتی‌بیوتیک به مدت ۲۸ روز درمان می‌شود. یکی از آنتی‌بیوتیک‌های موثر در درمان سیفلیس قرص اریترومایسین است.
- موارد حاد و شدیدتر سیفلیس: این موارد ممکن است نیاز به تزریق روزانه پنی‌سیلین به مدت ۲ هفته یا مصرف قرص‌ها به مدت ۲۸ روز داشته باشند.
انواع سیفلیس چیست؟
سیفلیس به طور کلی بر اساس پیشرفت عفونت به چهار مرحله تقسیم می‌شود: سفلیس اولیه، ثانویه، نهفته و مرحله سوم. علائم این مراحل از جوش‌ها و زخم‌های بدون درد به نام شانکر در محل عفونت (مانند ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان) شروع می‌شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند به آسیب‌های جدی به قلب، مغز و استخوان منجر شود. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع برای جلوگیری از پیشرفت و عوارض این بیماری بسیار مهم است.
سفلیس اولیه
فاز اولیه سیفلیس حدود ۳ تا ۴ هفته پس از تماس با باکتری رخ می‌دهد. این مرحله با ظهور یک زخم کوچک و گرد به نام شانکر آغاز می‌شود. شانکر دردی ندارد ولی به شدت مسری است. این زخم ممکن است در هر بخشی از بدن که باکتری از طریق آن وارد شده باشد، مانند دهان، اندام تناسلی یا مقعد، ظاهر شود و نیاز به ارزیابی تخصصی توسط پزشک عفونی دارد. به طور میانگین، زخم سیفلیس حدوداً در هفته سوم پس از ابتلا ظاهر می‌شود و بین ۲ تا ۶ هفته باقی می‌ماند.
سفلیس ثانویه
فاز دوم سیفلیس با علائمی مانند:
- زخم‌های زگیل‌مانند در دهان، مقعد و ناحیه تناسلی
- جوش‌های زبر و قرمز یا قرمز قهوه‌ای که از بالاتنه شروع شده و به کل بدن گسترش می‌یابند
- درد عضلانی
- تب و گلودرد
- غدد لنفاوی ورم‌کرده
- ریزش موی تکه‌تکه‌ای
- سردرد
- کاهش وزن بی‌علت
این علائم ممکن است پس از چند هفته ناپدید شوند، اما بدون درمان مناسب، سیفلیس ثانویه می‌تواند به حالت نهفته یا مرحله سوم پیشرفت کند.
سفلیس نهفته
فاز سوم سیفلیس، فاز نهفته یا پنهان است. در این مرحله، علائم مراحل اولیه و ثانویه از بین می‌رود و با وجود باکتری در بدن، علائم قابل مشاهده‌ای وجود ندارد. بیماران ممکن است سال‌ها در این مرحله باقی بمانند.
سفلیس مرحله سوم یا دیررس
این مرحله می‌تواند ۱۰ تا ۳۰ سال پس از آغاز عفونت رخ دهد و باعث آسیب به اندام‌هایی مانند قلب، عروق خونی، کبد، استخوان و مفاصل می‌شود. همچنین، تورم بافت نرم در سراسر بدن که به آن‌ها گوم (Gumma) گفته می‌شود، ممکن است ایجاد شود. آسیب به اندام‌ها در این مرحله می‌تواند منجر به مرگ شود، لذا درمان سیفلیس قبل از ورود به این فاز ضروری است.
سفلیس عصبی و سفلیس ارثی چیست؟
در کنار مراحل معمول سیفلیس، دو حالت دیگر نیز وجود دارد که به عنوان سفلیس عصبی و سفلیس ارثی شناخته می‌شوند:
- سفلیس عصبی: این حالت زمانی رخ می‌دهد که باکتری ترپونما پالیدوم به سیستم عصبی حمله کند. معمولاً مربوط به مراحل نهفته یا سوم بیماری است و می‌تواند با علائمی مانند زوال عقل، تغییرات روانی، راه رفتن غیرطبیعی و مشکلات تمرکز همراه باشد.
- سفلیس ارثی (مادرزادی): باکتری ترپونما پالیدوم می‌تواند از طریق جفت از مادر آلوده به جنین منتقل شود یا حین تولد به نوزاد منتقل گردد. اگر این حالت درمان نشود، در ۷۰ درصد موارد می‌تواند عوارض خطرناک مانند مرگ زودرس جنین، زایمان زودرس، کمبود وزن نوزاد به هنگام تولد و عفونت‌های نوزادی را به همراه داشته باشد.
عوارض بیماری سیفلیس چیست؟
عوارض و علائم سیفلیس بسته به نوع و مرحله آن متفاوت است. برای مثال، سیفلیس عصبی می‌تواند به سکته مغزی، مننژیت، کاهش حس درد، ناتوانی جنسی در مردان، بی‌اختیاری ادرار و خارش و سوزش دستگاه تناسلی منجر شود.
نحوه پیشگیری از سیفلیس چگونه است؟
راه‌های پیشگیری از سیفلیس شامل:
- داشتن رابطه طولانی مدت با فردی که هر دو تست داده و نتیجه منفی داشته‌اند.
- استفاده صحیح از کاندوم و دیگر راه‌های حفاظتی که از تماس مستقیم با زخم‌ها جلوگیری می‌کنند.
- انجام منظم تست و آزمایش برای سیفلیس و دیگر بیماریهای مقاربتی.
- پرهیز از استفاده مشترک از سوزن، سرنگ یا ابزار تزریقات.
- انجام تست سیفلیس در دوران بارداری، که به مادران باردار توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سیفلیس یک عفونت مقاربتی است که در صورت عدم درمان می‌تواند به عوارض جدی از جمله زخم‌های اولیه، مشکلات عصبی، قلبی عروقی و آسیب به اندام‌های حیاتی منجر شود.
پرسش و پاسخ
مریضی سیفلیس چیست و چه نوع بیماری است؟
سیفلیس یک بیماری عفونی مقاربتی است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود و معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.
روش درمان سیفلیس تناسلی چگونه است؟
تزریق بنزاتین پنی‌سیلین G با اثر طولانی می‌تواند مراحل اولیه سیفلیس را درمان کند.
آیا بیماری سیفلیس پس از درمان برگشت‌پذیر است؟
بله، پس از تکمیل دوره درمان و بهبودی، فرد ممکن است مجدداً به سیفلیس مبتلا شود.
زخم سیفلیس درون واژن چیست؟
یکی از عوارض سیفلیس ایجاد زخم و جوش روی اندام‌های تناسلی است که گاهی اوقات در لبه‌های داخلی واژن ظاهر می‌شوند.
لیست پزشکان مرتبط:
مینو محرزمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران- مسعود مردانی دشتیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- داود یادگاری نیامتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نعمت اله جنیدی جعفریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- پیام طبرسیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- کامران شرفیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- داود فصاحتمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- بهزاد امیریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نیما دستگیرمتخصص بیماریهای عفونی و تب دار بزرگسالان و کودکان | تهران
- پرویز بیات اسدیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
