تاثیر الکل و شراب بر مغز و سیستم عصبی بدن

۱۴۰۲-۱۲-۲۰آخرین بروزرسانی: ۱۴۰۲-۱۲-۲۰

0 زمان تقریبی مطالعه 9 دقیقه

تاثیر الکل و شراب بر مغز و سیستم عصبی بدن

در این مقاله شما خواهید خواند

تاثیر الکل بر بدن

متاسفانه این موضوع حقیقت دارد که مصرف الکل در بین جوانان رایج شده است و نمی توان منکر آن شد. این نوشیدنی ها تاثیرات سوئی بر روی بدن و ذهن مصرف کننده می گذارند و از این رو توصیه های زیادی بر عدم مصرف آن می شود. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر روانشناس و دکتر روانپزشک مراجعه کنید.

تداوم نوشیدن مشروبات الکلی مانند مواد مخدر باعث اعتیاد می شود. حتی بسیاری از کسانی که اکنون از عوارض نامطلوب الکل بر بدن آگاه شده اند و قصد ترک آن را دارند نیز قادر نیستند باموفقیت آن را ترک کنند که باعث نگرانی است.

در این مطلب می خواهیم به موضوعات زیر بپردازیم :

اعتیاد به الکل
عوارض و فواید مصرف آن
چگونگی ترک الکل و مواردی از این قبیل بحث کنیم. پس اگر مایل هستید، تا انتها با ما باشید.

وقتی الکل می نوشید چه اتفاقی می افتد؟

قبل از پرداختن به ریز مطالب در مورد عوارض مشروبات الکلی، لازم دیدیم در مورد چگونگی تأثیر الکل بر بدن و آنچه پس از مصرف آن برای بدن رخ می دهد صحبت کنیم .

زمانی که فرد مشروبات الکلی را با غلظت های مختلف مصرف کند، 10 درصد آن جذب معده و بقیه در روده بزرگ و کوچک جذب می شود..

سپس الکل جذب شده توسط معده و روده ها وارد خون شده و از طریق رگ های خونی در سراسر بدن منتشر می شود. در این مدت فعالیت های مغزی و نخاعی به کندی انجام می شود.

مدت زمان ۴۵ دقیقه تا یک ساعت پس از مصرف، غلظت الکل در خون به بالاترین مقدار خود می‌رسد و به اصطلاح فرد مصرف‌کننده مست خواهد شد.

باید درنظر داشته باشید که این رخدادهافقط در شرایط پایدار و ثابت بوجود می آید . مدت زمانی که برای مستی نیاز دارید، ماکزیمم سطح الکل در خون و غیره به عوامل زیادی بستگی دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:

هر چیزی که مربوط به سن، وزن، سطح سلامت، سطح آمادگی جسمانی، متابولیسم بدن، روحیه، وضعیت روحی و جسمی مصرف کننده باشد.
- هنگام مصرف الکل معده فرد پر یا خالی است
- میزان الکل مصرفی فرد در یک جلسه

۱. مشکلات کبدی با مصرف الکل

زخم کبد یا سیروز کبدی از جمله مشکلاتی است که به خاطر مصرف بی‌رویه و مداوم مشروبات الکلی اتفاق می‌افتد. در واقع می‌توان به جرات اعلام کرد شایع‌ترین عارضه در میان کسانی که مشروبات الکلی از قبیل شراب، آبجو و انواع دیگر مصرف می‌کنند، بروز مشکلات کبدی است که در بعضی موارد درمان‌پذیر است و در بعضی موارد دیگر باعث بروز اتفاقات جبران‌ناپذیر خواهد شد.

مهمترین عارضه مصرف زیاد الکل ودیگر مشروبات الکلی زخم یا سیروزکبدی است با قاطعیت می توان گفت که سیروز کبدی شایع ترین عارضه در افرادی است که مشروبات الکلی مانند شراب، ماءالشعیر و … مصرف می کنند که در برخی موارد قابل درمان است، در حالی که در موارد دیگر مشکلات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.

آسیب های کبدی ناشی از مصرف زیاد الکل خود را با علائم زیر نشان می دهد:

• درد طولانی مدت شکم

• زرد ی قابل توجه درسفیدی چشم، ادرار و رنگ پوست

• تب مداوم بالا

۲. عوارض قلبی ناشی از مشروب

مصرف مداوم الکل خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را در فرد افزایش می دهد. افرادی که به طور منظم الکل زیاد مصرف می کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا فشار خون بالا، حملات قلبی و غیره هستند.

۳. امکان بروز سرطان با نوشیدن مشروبات الکلی

متاسفانه مصرف الکل توسط زنان و مردان در بسیاری از موارد باعث سرطان شده است. در بسیاری از موارد، کسانی که الکل مصرف می کنند یا کسانی که الکل می نوشند ممکن است به سرطان هایی مانند موارد زیر مبتلا شوند:

سرطان گلو
سرطان مری
سرطان حنجره
سرطان دهان
سرطان روده
سرطان سینه ( در خانم ها )

۴. بروز مشکلات مغزی با اثرات الکل بر مغز

تأثیر الکل بر روی مغز و سیستم عصبی آزمایش شده و به اثبات رسیده است است. پژوهش های زیادی در این زمینه انجام شده است که نشان از تاثیرات مضر و نامطلوب مصرف این مواد دارد. نوشیدنی های الکلی بیشترین تاثیرات منفی را بر روی مغز جوانان و نوجوانانی که مغزشان در حال رشد است می گذارد.اختلالات بوجود آمده شامل موارد زیر است:

اراده و قدرت تصمیم گیری
داوری کردن
کم حافظه شدن

۵. عوارض الکل بر پانکراس

یکی دیگر از عوارض جدی و مخرب مصرف الکل، غیرفعال شدن اندام حیاتی بدن به نام پانکراس است. وقتی فرد به نوشیدن الکل ادامه می دهد، عملکرد این اندام را مختل می کندودر نتیجه پانکراس نمی تواند قند خون را تنظیم کند یا به هضم غذاکمک کند

علائم پانکراتیت ناشی از مصرف زیاد الکل شکم درد های مزمن و طولانی خواهد بود که در بیشتر موارد درمان نمی شوند

۶ تضعیف سیستم ایمنی بدن

مصرف مشروبات الکلی تأثیر منفی شدیدی برسلول های دفاعی بدن دارد و بدین معنی است که گلبول های سفید دیگر قادر به محافظت از بدن در برابر بیماری های مختلف نیستند.

در نتیجه سیستم ایمنی ضعیف می شود و به مرور زمان بیماری های مختلفی در فرد ظاهر می شود.

الکل چقدر در خون می ماند؟

یکی از پرسش ها همیشه این است که بعد از چه مدت الکل از بدن دفع می شود؟

پاسخ اینست که ، بطور تقریبی حدود 10 درصد از مشروبات الکلی مصرف شده از طریق عرق کردن، تنفس و دفع ادرار از بدن دفع می شود و بقیه آن به عوامل چندی بستگی دارد . برخی از آنها به شرح زیر است:

نوع و خلوص الکل:به طور کلی نوشیدنی هایی با درصد الکل بالا برای مدت طولانی در خون باقی می مانند
جنسیت : طبق تحقیقات انجام شده مقاومت الکل در بدن زنان بیشتر از مردان است و این ممکن است به دلیل آب کمتر و چربی بیشتر در بدن زنان باشد..
وزن و جثه بدنفرد: هماندگاری الکل در افراد با وزن پایین و جثه کوچکتر بیشتر از افراد با وزن بیشتر و جثه درشت تر است.

مصرف برخی داروها: مصرف داروهایی مانند آسپرین، پیرازول، پاراستامول و داروهای مشابه متابولیسم الکل در بدن را کند می کنند. چنانچه فردی که قبل ازمصرف الکل از این قبیل داروها استفاده کرده باشد، الکل زمان بیشتری در خون او خواهد ماند
سن مصرف‌کننده: در کشورهای خارجی سن مجاز برای نوشیدن مشروبات الکلی بالای ۱۸ سال می باشد .
آمار نشان می دهد که میزان ماندگاری الکل در خون در دهه سوم سنی به کمترین مقدار خود می رسد. بنابراین اگر دو جوان 25 و 35 ساله به یک اندازه مشروبات الکلی بنوشند، متابولیسم الکل در خون جوانتر زودتر اتفاق می افتد و در نتیجه دوام کمتری دارد.

واحد سنجش مقدار الکل در خون، ( Blood alcohol content ) )BAC نام دارد.با دانستن مقدار BAC می توان زمان ماندگاری الکل در بدن را بدست آورد . سرعت متابولیسم الکل در خون تقریبا حدود ۰.۰۱۶ BAC در هر ساعت است و به عنوان مثال اگر میزان الکل خون فردی برابر با ۰.۰32 باشد، 2ساعت زمان لازم است تا الکل موجود در خون او متابولیزه شود و از بدن دفع شود .

آیا الکل فایده هم دارد؟

اگر الکل فایده هم داشته باشد نسبت به اثرات زیانبار آن در بدن بسیار ناچیز است و قابل توجه نیست.

در کل مزایای نوشیدن الکل چند اثر محدود زیر می باشد:

ایجاد احساس سرور وخوشحالی
ایجاد اعتماد به نفس کاذب
تاثیر مثبت روی رگهای کرونر قلب

البته در رابطه با بخش مثبت اثرات مشروبات الکی روی کرونر قلب، تفاوت نظرهایی وجود دارد. اکثر پزشکان بر این باور هستند که عوارض مفنی اثرات مشروبات الکلی آنقدر بر روی قلب و عروق زیاد است که به تاثیر کوچک مثبت آن نمی‌ارزد.

برای از بین بردن اثرات الکل بر بدن بعد از نوشیدن چه بخوریم؟

این مشکل همیشه بعد از نوشیدن مشروبات الکلی پیش می آید که چطور اثرات آن را در بدن از بین ببریم .در اینجا چند راه حل پیشنهاد می شود:

سعی کنید بخوابید

اگر بعد از نوشیدن احساس مستی کردید، بهتر است کاری نکنید و بخوابید. معمولا 4 تا 5 ساعت خواب اثرات الکل را بر بدن شما خنثی می کند و احساس مستی نخواهید داشت.

آب زیاد بنوشید

بعد از مصرف الکل بر بدن، به دلیل تعریق و دفع ادرارزیاد،میزان آب بدن کاهش می یابد در نتیجه غلظت الکل در بدن بیشتر می شود .نوشیدن آب فراوان می تواند اثر الکل را خنثی کند و حالت خماری بعد از مستی را کم کند. در واقع آب به متابولیسم سریعتر الکل کمک می کند و زودتر اثر آن را از بین می برد .

آبمیوه مصرف کنید

آب برخی از میوه ها و سبزیجات در کمترین زمان ممکن اثرات الکل را بر بدن از بین می برد. نوشیدن آب میوه های زیر را در هنگام نوشیدن به شدت توصیه می کنیم.
آب پرتقال
ترکیب آب کلم سبز، کرفس، تره و گلابی
آب گوجه فرنگی
اسموتی ترکیبی کرفس، خیار، اسفناج، کاهو، کلم بروکلی و جعفری
ترکیب آب هویج و چغندر
ترکیب آب مرکبات لیمو، گریپ‌فروت و پرتقال همراه عسل

چای زنجبیل بنوشید

مصرف دمنوش زنجبیل (تازه یا پودر) ، تاثیر زیادی در رفع خماری بعد از نوشیدن مشروبات الکلی دارد.

غذاهای نشاسته ای بخورید

تقویت قوای بدن پس از نوشیدن الکل ضروری خواهد بود. چون بدن بعد از مصرف الکل ضعیف می شود.کنترل قند خون در بدن با استفاده ازمواد غذایی زیر مفید واقع می شود

نان‌های معمولی
سوپ‌های مقوی
وعده غذایی سبک با غذاهای نشاسته ای ، اثرات مشروبات الکلی را کم می کند.

چه زمانی مسمومیت با الکل رخ می دهد؟

هنگامی که حجم بالای الکل در مدت زمان کوتاهی مصرف شود، باعث مسمومیت می شود و در این موقع فرد به دنبال راههایی برای درمان حالت استفراغ بعد از نوشیدن الکل می رود.

برخی علائم مسمومیت الکلی عبارتند از:

دمای پایین بدن (هیپوترمی)
سردرد و استفراغ مکرر
پریشانی و ایجاد حالت تشنج
رنگ پریدگی
از حال رفتن
تنفس تند

در میان این علائم، استفراغ یکی از شایع ترین عوارض الکل است و نباید از آن جلوگیری کرد. بنابراین اگر بعد از نوشیدن مشروبات الکلی با واکنش بدن به شکل استفراغ روبه‌رو شدید، اجازه دهید این فرآیند به‌صورت طبیعی پیش رود و با جلوگیری از آن، شرایط را برای بروز مشکلات جدی‌تر فراهم نکنید.

البته بعد از استفراغ ناشی از مصرف زیاد الکل باید به چند نکته توجه ویژه داشت:

مجددا الکل ننوشید و به معده خود استراحت دهید.
- استراحت خوبی داشته باشید و در صورت امکان 4-5 ساعت بخوابید.
- برای جبران کم آبی ناشی از استفراغ، مقدار زیادی مایعات را به آرامی بنوشید.
- اگر در ناحیه معده احساس درد می کنید، از مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن استفاده کنید و از مصرف استامینوفن خودداری کنید

اصلا دوباره به سراغ مصرف نوشیدنی‌های الکلی نروید و اجازه دهید معده شما کمی استراحت کند.
به‌خوبی استراحت کنید و حتی‌الامکان ۴ الی ۵ ساعت بخوابید.
مایعات فراوان را آهسته آهسته بنوشید تا بتوانید کم‌آبی بدن را به خاطر استفراغ کردن جبران کنید.
اگر در ناحیه شکم احساس درد کردید، از مسکن‌هایی همچون ایبوبروفن استفاده و از خوردن استامینوفن خودداری کنید.

گاهی مسمومیت الکلی با علامتی مانند استفراغ کردن همراه نیست. در این مورد باید چه کرد؟

لازم به ذکر است که استفراغ اجباری برای کاهش اثرات الکل بسیار خطرناک است و می تواند باعث موارد زیر شود.

• پارگی مری

• محتویات معده وارد ریه ها می شود

• خونریزی داخلی

• ترشح بیش از حد اسید معده و موارد مشابه می تواند باعث بروز حوادث غیرقابل برگشت شود.

آنچه باید در مورد حساسیت به الکل بدانید.

حساسیت به الکل مشکلی است که درصد زیادی از مصرف کنندگان الکل را مبتلا کرده است. گاهی اوقات فرد ممکن است پس از نوشیدن الکل دچار خارش پا شود.

خونریزی داخلی
ترشح بیش از حد اسید معده و مواردی از این قبیل شود و اتفاقات جبران‌ناپذیری را به وجود آورد.

حساسیت الکلی

حساسیت الکلی یکی از مشکلاتی است که گریبان‌گیر درصد زیادی از مصرف‌کنندگان مشروب است. گاهی ممکن است شخص بعد از خوردن مشروب، با خارش پا مواجه شود. در این بخش، علت خارش پا بعد از خوردن مشروب را مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.

وقتی که بدن افراد نتواند متابولیسم الکل را بخوبی انجام دهد ، حساسیت الکلی به وجود می‌آید. علائم و نشانه‌های مختلفی را می‌توان ناشی از حساسیت الکلی دانست که سریعا بعد از مصرف مشروبات الکلی نشان داده می شود اما گاهی این علائم بدون هیچ سابقه قبلی دیده می شوند. که در این بین، لازم است توشط پزشک معالج برسی گردد..

یکی از این علائم شایع ،خارش پا است. در این حالت قرمزی پوست پا و ظهور کهیردیده می شود . اگر این ضایعات پوستی خیلی آزاردهنده نباشند، تنها با ننوشیدن الکل می توان آنها را درمان کرد. اما گاهی این تحریک شدید می شود و باعث ایجاد ضایعات پوستی مانند کهیر، قرمزی و تورم می شود که باید سریعاً درمان شود.

زمان مراجعه به پزشک

عوراضی که بیان کردیم درباره انواع مختلف الکل صدق می‌کند از جمله عرق کشمش یا عرق سگی. خماری و حال بد بعد از مستی و نوشیدن مشروبات الکلی یک اتفاق طبیعی است. اما اگر از حد خود بگذرد، نیازمند مراجعه به پزشک خواهد بود.

علائمی که ذکر کردیم در مورد انواع مختلف الکل از جمله عرق کشمش یا عرق سگ صدق می کند. خماری و بدخلقی پس از مستی و نوشیدن مشروبات الکلی یک پدیده طبیعی است. اما اگر از حد مجاز فراتر رفت، باید با پزشک مشورت کنید