درد هنگام مقاربت: دلایل و راهکارهای درمانی

آیا تاکنون درد حین مقاربت یا نزدیکی را تجربه کرده‌اید؟ برخی از زنان هنگام دخول، در ناحیه واژن یا دهانه رحم احساس درد می‌کنند. این درد گاهی به حدی شدید است که مانع از لذت بردن از سکس می‌شود و رابطه‌ی جنسی را برای هر دو طرف ناخوشایند و حتی غیرممکن می‌سازد.

درد هنگام مقاربت (دیسپارونی) چیست؟

درد هنگام مقاربت که با عنوان دیسپارونی نیز شناخته می‌شود، به درد مداوم و مکرر در طول رابطه‌ی جنسی یا اینترکورس گفته می‌شود. این عارضه علل مختلفی دارد و می‌تواند منجر به ناراحتی و مشکلات در رابطه شود. اگرچه دیسپارونی هم در زنان و هم در مردان ممکن است رخ دهد، اما در زنان شایع‌تر است. بر اساس آمار انجمن پزشکان خانواده آمریکا، حدود 20% از زنان آمریکایی این مشکل را تجربه می‌کنند. عوامل جسمی و روانی متعددی در بروز این مشکل دخیل هستند و گاهی یائسگی نیز می‌تواند در ایجاد آن نقش داشته باشد.

معمولاً با درمان علت زمینه‌ای، این مشکل برطرف می‌شود. شدت درد هنگام مقاربت می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. روش‌هایی مانند استروژن درمانی، تغییر داروهای مصرفی یا مشاوره نیز می‌توانند در بهبود این وضعیت مؤثر باشند.

اصطلاح پزشکی برای مقاربت دردناک، «دیسپارونیا» (dyspareunia) است که به عنوان درد تناسلی مداوم یا عودکننده قبل، حین یا بعد از رابطه جنسی تعریف می‌شود.

علائم درد هنگام نزدیکی چیست؟

درد هنگام مقاربت می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد، از جمله:

• درد در دهانه واژن یا عمق لگن حین رابطه‌ی جنسی
• درد موضعی و مشخص یا ناراحتی منتشر و گسترده
• احساس سوزش، ضربان یا پارگی
• خونریزی پس از رابطه
• ناسازگاری یا نارضایتی جنسی

درد در رابطه جنسی نشانه چیست؟

رابطه جنسی بخش مهمی از زندگی است و در صورت بروز مشکل، پیگیری و درمان آن ضروری است. درد هنگام مقاربت دلایل مختلفی دارد که شامل عوامل جسمی، روانی یا ترکیبی از هر دو می‌شود. برخی از این عوامل عبارتند از:

خشکی واژن:

خشکی واژن یکی از شایع‌ترین دلایل درد هنگام نزدیکی است. در حین تحریک جنسی، غددی در دهانه واژن مایعی ترشح می‌کنند که باعث روان شدن واژن و تسهیل نزدیکی می‌شود. کاهش ترشح این مایع منجر به خشکی واژن و در نتیجه درد هنگام نزدیکی می‌شود. عوامل مختلفی می‌توانند باعث کاهش ترشح مایع روان‌کننده واژن شوند، از جمله:

• پیش‌نوازی ناکافی قبل از رابطه
• کاهش سطح استروژن، به ویژه پس از یائسگی یا زایمان
• مصرف برخی داروها (مانند برخی داروهای ضد افسردگی، آنتی‌هیستامین‌ها و قرص‌های ضدبارداری)

واژینیسموس:

واژینیسموس به انقباض غیرارادی عضلات کف لگن گفته می‌شود که باعث دردناک شدن رابطه‌ی جنسی می‌شود. زنان مبتلا به واژینیسموس در معاینات زنان و استفاده از تامپون نیز مشکل دارند. واژینیسموس انواع مختلفی دارد و شدت علائم آن از خفیف تا شدید متغیر است. این عارضه می‌تواند ناشی از مشکلات پزشکی، عاطفی یا روانی باشد. برخی از عوامل عاطفی و روانی مؤثر در ایجاد درد هنگام نزدیکی عبارتند از:

• اضطراب، ترس و افسردگی: این عوامل می‌توانند باعث کاهش میل جنسی و خشکی واژن یا واژینیسموس شوند.
• استرس: استرس می‌تواند منجر به سفت شدن عضلات کف لگن و ایجاد درد در رابطه شود.
• سابقه سوء‌استفاده جنسی یا خشونت: این تجربیات می‌توانند رابطه را بسیار آسیب‌پذیر کرده و باعث احساس درد و ناراحتی شوند.

واژینیسموس می‌تواند رابطه‌ی جنسی را غیرممکن کند. برای درمان این مشکل، مراجعه به روانپزشک یا روانشناس و استفاده از روش‌های درمانی مناسب ضروری است.

آسیب به دستگاه تناسلی :

هرگونه آسیب به ناحیه تناسلی، مانند زنانه (FGM)، جراحی لگن یا آسیب ناشی از تصادف، می‌تواند منجر به درد هنگام نزدیکی شود. درد هنگام نزدیکی پس از زایمان نیز شایع است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که 45% از زنان پس از زایمان درد هنگام نزدیکی را تجربه می‌کنند.

گاهی اوقات، رابطه‌ی جنسی نامناسب می‌تواند باعث سوزش واژن پس از نزدیکی شود. در این موارد، انجام معاینات فیزیکی و بررسی‌های لازم ضروری است. رابطه جنسی خشن و بدون پیش‌نوازی کافی می‌تواند احتمال درد و سوزش پس از نزدیکی را افزایش دهد.

التهاب یا عفونت؛ عامل درد زیر شکم زنان هنگام نزدیکی

التهاب ناحیه‌ی اطراف دهانه‌ی واژن، که با عنوان وستیبولیت فرج شناخته می‌شود، می‌تواند منجر به درد در حین مقاربت جنسی شود. عفونت‌های مختلفی از جمله عفونت‌های قارچی (مخمر)، تریکومونیازیس واژن، عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI) و عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STIs) می‌توانند مقاربت را دردناک کنند. عفونت رحم و عفونت واژن از جمله علل شایع درد هنگام نزدیکی محسوب می‌شوند.

اختلالات و حساسیت‌های پوستی

درد در هنگام رابطه‌ی جنسی می‌تواند ناشی از مشکلات پوستی در ناحیه‌ی تناسلی مانند اگزما، خشکی پوست، لیکن پلانوس (یک بیماری التهابی مزمن پوست که با خارش و ضایعات بنفش رنگ کوچک و برجسته مشخص می‌شود)، لیکن اسکلروز (یک بیماری التهابی مزمن پوست با لکه‌های سفید) و سایر بیماری‌های پوستی باشد. همچنین، واکنش‌های آلرژیک یا تحریک ناشی از لباس، مواد شوینده یا محصولات بهداشتی شخصی نیز می‌توانند باعث درد در هنگام نزدیکی شوند.

ناهنجاری‌های مادرزادی؛ دلیل درد شکم هنگام نزدیکی

برخی از ناهنجاری‌ها و اختلالات مادرزادی نیز می‌توانند باعث درد در هنگام نزدیکی و درد شکم شوند، از جمله:

• آژنزی واژن (عدم تشکیل کامل واژن)
• پرده بکارت سالم ( inperforate hymen) که دهانه‌ی واژن را مسدود می‌کند.
• سایر دلایل فیزیکی که می‌توانند منجر به درد در هنگام دخول عمیق شوند.

 درد هنگام نزدیکی پس از زایمان

درد در رابطه جنسی پس از زایمان طبیعی یا سزارین می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله بخیه‌های جراحی، تغییرات هورمونی، خشکی واژن، تنش در عضلات کف لگن، عوامل روانی و یا عدم برانگیختگی و تحریک کافی باشد.

عوامل مؤثر در رابطه‌ی جنسی دردناک

برخی از بیماری‌هایی که می‌توانند منجر به درد در هنگام رابطه‌ی جنسی شوند عبارتند از:

• سیستیت (التهاب دیواره‌ی مثانه ناشی از عفونت باکتریایی)
• اندومتریوز (وجود بافت رحم در خارج از رحم)
• فیبروم (تومورهای غیرسرطانی رحم)
• سیستیت بینابینی (سندرم مثانه دردناک)
• سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
• کیست تخمدان
• بیماری التهابی لگن (PID)
• پرولاپس رحم (افتادگی رحم به داخل واژن)

تشخیص درد هنگام نزدیکی

شناسایی علت اصلی درد در هنگام نزدیکی برای درمان مؤثر بسیار مهم است. بیماری‌های متعددی می‌توانند باعث این درد شوند، بنابراین برای تشخیص دقیق، بررسی‌های مختلفی لازم است، از جمله:

• معاینه فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی: بررسی علائم همراه با درد در هنگام نزدیکی و معاینه‌ی فیزیکی برای بررسی آناتومی رحم و واژن و تشخیص هرگونه عفونت در دستگاه تناسلی ضروری است.
• پاپ اسمیر: این آزمایش می‌تواند به تشخیص عفونت رحم که ممکن است باعث سوزش و درد در هنگام نزدیکی شود، کمک کند.
• آزمایش‌ها و بررسی‌های تکمیلی دیگر در صورت نیاز.

درمان درد هنگام نزدیکی (دیسپارونی)

هدف از درمان، برطرف کردن علت اصلی درد است. درمان معمولاً شامل مشاوره و دارو درمانی است، اما موارد زیر نیز می‌توانند مفید باشند:

• درمان حساسیت‌زدایی: تکنیک‌هایی برای آرام‌سازی عضلات واژن و کاهش درد.
• تغییر سبک زندگی و درمان‌های خانگی.
• تغییر در رفتار جنسی:
  • استفاده از روان‌کننده‌ها (لوبریکانت): پیشنوازی و تحریک کافی می‌تواند ترشحات طبیعی واژن را افزایش دهد که خود نوعی روان‌کننده طبیعی است. در صورت نیاز می‌توان از روان‌کننده‌های خارجی نیز استفاده کرد.
  • انتخاب پوزیشن مناسب برای کاهش درد در هنگام دخول عمیق.
• حفظ سلامت جنسی و باروری.
• رعایت بهداشت ناحیه تناسلی: رابطه‌ی جنسی سالم و معاینات منظم پزشکی به پیشگیری از عفونت‌های دستگاه تناسلی و ادراری که می‌توانند باعث درد هنگام نزدیکی شوند، کمک می‌کند.
• تقویت عضلات کف لگن (تمرینات کگل): این تمرینات برای افرادی که دچار واژینیسموس هستند بسیار مفید است. برای پیدا کردن عضلات کف لگن، سعی کنید جریان ادرار را متوقف کنید. این عضلات را به مدت ۱۰ ثانیه منقبض کنید، سپس ۱۰ ثانیه استراحت کنید. این تمرین را ۱۰ بار و ۳ مرتبه در روز تکرار کنید. تمرینات کگل به یادگیری تنفس عمیق نیز کمک می‌کند.

مشاوره‌ی روانشناسی

اگر ریشه‌ی مقاربت دردناک، سوءاستفاده‌ی جنسی، آسیب جسمی یا سایر مشکلات عاطفی باشد، مشاوره می‌تواند بسیار مفید واقع شود. حتی زنانی که درد هنگام نزدیکی آن‌ها منشاء روانشناختی ندارد، ممکن است برای مدیریت درد ناشی از فشارهای عاطفی یا دشواری در برقراری رابطه، از جلسات مشاوره بهره‌مند شوند. در مواردی که مشکل در رابطه‌ی زوجین یا صمیمیت آن‌ها وجود دارد، شرکت در جلسات مشاوره به صورت مشترک توصیه می‌شود.

درمان دارویی

داروها می‌توانند درد ناشی از عفونت یا بیماری‌ها را تسکین دهند. اگر داروی مصرفی شما عارضه‌ی جانبی خشکی واژن دارد، پزشک می‌تواند داروی دیگری را جایگزین کند. خشکی واژن ناشی از کاهش سطح استروژن در بدن را می‌توان با استروژن موضعی درمان کرد.

در سال ۲۰۱۳، سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) داروی اسپمیفن با دوز ۶۰ میلی‌گرم در روز را برای درمان دیسپارونی (مقاربت دردناک) متوسط تا شدید ناشی از یائسگی تأیید کرد. گرگرفتگی یکی از عوارض جانبی این دارو است.

اقدامات درمانی و بهترین راه کاهش درد رابطه جنسی

اگر درد هنگام دخول عمیق یا در پوزیشن‌های خاص تشدید می‌شود، ممکن است ناشی از درمان‌های پزشکی یا بیماری باشد. برخی از اقدامات درمانی که می‌توانند منجر به درد شوند عبارتند از:

• جراحی لگن
• هیسترکتومی (برداشتن رحم)
• برخی از درمان‌های سرطان

برای درمان درد هنگام نزدیکی می‌توانید به متخصصان مختلفی مراجعه کنید. مهم‌ترین نکته، اقدام سریع برای درمان است. در صورت تجربه درد هنگام سکس، به پزشک زنان یا ماما مراجعه کنید. پزشک زنان در صورت نیاز شما را به روانپزشک و ماما در صورت لزوم شما را به پزشک زنان و روانپزشک ارجاع می‌دهد.

قرص و پماد کاهش درد رابطه مقعدی

یکی از روش‌های متداول برای کاهش درد در رابطه مقعدی، استفاده از کرم‌ها یا پمادهای بی‌حس‌کننده‌ی موضعی (بدون نسخه یا تجویزی) حاوی لیدوکائین یا بنزوکائین است. این پمادها ناحیه را موقتاً بی‌حس کرده و ناراحتی و درد را کاهش می‌دهند. همچنین، مصرف مسکن‌های خوراکی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن قبل از رابطه مقعدی می‌تواند به تسکین درد کمک کند.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

درد هنگام مقاربت می‌تواند زندگی جنسی شما را تحت تأثیر قرار دهد. این علامت گاهی به دلیل بیماری و گاهی به دلیل روش نادرست برقراری رابطه جنسی ایجاد می‌شود. دلایل دیگری نیز برای این مشکل وجود دارد که برای درمان آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید.

پرسش و پاسخ

علت درد در اولین رابطه زناشویی چیست؟

در اولین رابطه جنسی، زوجین هنوز کاملاً با آناتومی بدن یکدیگر آشنا نیستند و درد خفیف طبیعی است.

آیا حساسیت به کاندوم باعث درد می‌شود؟

بله، ممکن است باعث ناراحتی شود.

آیا رابطه جنسی واژینال درد دارد؟ علت درد در هنگام رابطه زناشویی چیست؟

درد می‌تواند به دلایل جسمی مانند عفونت، آسیب پرده بکارت و خشکی واژن یا دلایل روحی مانند اضطراب و استرس باشد.

آیا درد هنگام دخول نشانه بارداری است؟

بله، امکان دارد. در اوایل بارداری، ممکن است گزگز یا گرفتگی خفیفی در رحم احساس شود.

برای کاهش درد رابطه چه باید کرد؟

استفاده از روش‌های صحیح پیشنوازی و معاشقه، استفاده از روان‌کننده یا مصرف مسکن می‌تواند مفید باشد.

علت درد رحم بعد از نزدیکی چیست؟

اگر دهانه‌ی رحم شما بعد از نزدیکی دردناک و سوزان باشد، ممکن است به دلیل عفونت دهانه‌ی رحم باشد. برای تشخیص علت درد حین رابطه در زنان باید به پزشک زنان مراجعه کنید. اگر هنگام نزدیکی و با دخول عمیق شریک جنسی خود احساس درد می‌کنید، می‌توانید از مشاوره تلفنی پزشک زنان کمک بگیرید. معمولاً معاینه و تست پاپ اسمیر انجام می‌شود.

علت چسبندگی و درد در هنگام مقاربت نشانه چیست؟

اگر منظور از چسبندگی، خشکی واژن و دردناک بودن نزدیکی است، باید برای رفع آن اقدام کنید. خشکی واژن باعث دردناک شدن نزدیکی می‌شود. برای درمان خشکی واژن می‌توانید از لوبریکانت استفاده کنید. لوبریکانت به مرطوب شدن واژن کمک می‌کند.

آیا جلوگیری از کمر درد هنگام نزدیکی امکان‌پذیر است؟

معمولاً درد کمر ناشی از نزدیکی، به دلیل قرار گرفتن در پوزیشن نامناسب است. یکی دیگر از عوامل مؤثر در ایجاد کمردرد، عفونت و التهاب لگنی است.

علت درد بعد از ارضا شدن چیست؟

ارضا شدن باعث درد نمی‌شود، اما ممکن است همزمان با درد رخ دهد. هرچند این دو به هم ربطی ندارند.

علت خارج شدن آب از واژن هنگام نزدیکی چیست؟

برای اینکه سکس لذتبخش و بدون درد باشد، باید محیط واژن مرطوب و نرم باشد. این مسئله با ترشحات موکوسی واژن انجام می‌شود.

علت تورم واژن بعد از نزدیکی چیست؟

گردش خون در ناحیه‌ی تناسلی افزایش می‌یابد و ممکن است علائم تورم و قرمزی در این ناحیه مشاهده شود.