بهترین داروهای ضد استرس و ضد اضطراب
بهترین داروهای ضد استرس و ضد اضطراب
بیشتر انسان‌ها در جهان امروزی در روند زندگی با فشارهای مختلف روبرو میشوند. این شرایط باعث افزایش اضطراب و استرس زیادی در انسان‌ها می‌شود. بعضی مواقع این تنش‌ها به بخش جدایی ناپذیری از زندگی انسان‌ها تبدیل می‌شود و باعث تاثیرات نامطلوب بر جنبه‌های مختلف آن می‌شود. همه ما به این آگاه هستیم که اضطراب تا چه اندازه باعث کاهش بازده فعالیت‌های روزمره ما می‌شود.
در این میان بعضی از اشخاص به سمت استفاده از داروهای ضد استرس می‌روند. از آن جهت که این گفتار اهمیت زیادی در زندگی ما دارد در ادامه مطلب می‌خواهیم بهترین داروهای ضد استرس و ضد اضطراب را معرفی کنیم و به جوانب آن می‌پردازیم.
این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر روانشناس و دکتر روانپزشک مراجعه کنید.
قرص ضد اضطراب و استرس برای چه مواردی تجویز می‌شود؟
انواع گسترده‌ای ازداروهای ضد استرس هستند که وقتی کصرف میشوند روی بدن و مغز اثر می‌گذارند و باعث کمتر شدن علائم استرس از جمله ترس، نگرانی شدید و حملات پانیک می‌گردند. روانپزشک یا پزشک داروهای ضد استرس و ضد اضطراب را تجویز می‌کند. قرص های ضد استرس انواع گسترده‌ای از داروها را تشکیل می‌دهد. نکته قابل توجه درمورد این داروها این است که برخلاف تصور بسیاری از افراد مصرف قرص اضطراب باعث رفع اضطراب و دچار نشدن دوباره نمی‌شود بلکه فقط باعث کاهش شدت علائم آن می‌شود. برای استفاده از این داروها به نکات زیر حتماً دقت کنید.
- شدت علائم استرس در فرد
- تداخل دارویی با داروهای دیگر
- نوع اختلالی که فرد از آن رنج می‌برد
- وضعیت روانی و فیزیکی فرد
که روانپزشک تمام این موارد را تشخیص می‌دهد.
بهترین قرص ضد اضطراب چیست؟
دسته بنزودیازپین ها رایج ترین داروهای ضد اضطراب هستند که باعث کاهش استرس و راحتی در خوابیدن میشوند. از این داروها همچنین به عنوان شل‌کننده عضلات (به منظور آرامش بخشی به شخص)، برای اقدامات پزشکی از جمله جراحی‌ها، ترک الکل و درمان تشنج نیز استفاده میشوند. به بنزودیازپین ها آرامبخش یا خواب‌آور و آرام‌کننده‌های جزئی، نیز می‌گویند. گروه بنزودیازپین ها شامل انواع داروهای زیر می‌شود.
- زاناکس (آلپروزولام)
- کلونوپین (کلونازپام)
- آتیوان (لوازپام)
- والیوم (دیازپام)
انواع زیادی از از بنزودیازپین ها در بازار موجود هستند. شیوه عمل بنزودیازپین ها یک جور است اما دارای شدت و مدت اثر متفاوتی از یکدیگر هستند.
آلپروزولام (زاناکس)، کلونازپام (کلونوپین) و لورازپام (آتیوان) از جمله بنزودیازپین هایی هستند که بیشتر برای درمان اختلالات اضطرابی مصرف میشوند. هم چنین داروهای دیگر شامل اگزازپام (سراکس)، برومازپام (لکتوپام)، کلروازپات (ترانکسن)، کلردیازپوکسید (لیبریوم) و دیازپام (والیوم) هستند که برای این اختلالات استفاده میشوند.
لورازپام (آتیوان)، اگزازپام (سراکس)، تریازولام (هالکون)، تمازپام (رستوریل)، نیترازپام (موگادون) و فلورازپام (دالمان) از بنزودیازپین های هستند که برای درمان بی خوابی مصرف میشوند. اگر به اطلاعات بیشتری نیاز داشتید با یک پزشک بی خوابی می‌توانید مشورت کنید.
بنزودیازپین ها به شکل کپسول و یا قرص موجود هستند و از طریق خوردن مصرف میشوند. بعضی از آنها هم به صورت محلول تزریقی یا به شکل قرص زیرزبانی در دسترس هستند.
توجه کنید که این داروها با دو نام یکی تجاری و دیگری عمومی و رایج نامبرده میشوند.
آیا من به این روش درمانی نیاز دارم؟
واکنش طبیعی که شما به اتفاقات زندگی نشان می‌دهید میزان مشخصی از اضطراب و یا بی خوابی شما است. اگربعضی مواقع در وضعیت‌های مختلف زندگی دچاراسترس و اضطراب شوید یک مسئله طبیعی است ولی لزوم ندارد که همیشه از داروی آرام کننده استرس استفاده کنید. بعضی مواقع امکان دارد به دلایل گوناگون به بی‌خوابی یا کم‌خوابی دچار شوید ولی باید به یاد داشته باشید استفاده از قرص ضد استرس بدون تجویز پزشک کار صحیحی نیست. سعی کنید برای آرام کردن خودتان از روشهای گوناگون دیگر استفاده کنید و بلافاصله به سمت داروی ارامبخش استرس نروید. ولی اگر استرس باعث شد آرامش طبیعی از زندگی شما گرفته شود و به مشکل جدی تبدیل شد مراجعه به زشک الزامی است.
مشکلات سلامتی بر خوابیدن و قدرت خواب، در طول شب تاثیر می‌گذارد. این شرایط باعث مشکلات روحی و روانی و یا درد یا مشکل تنفس می‌گردد. وقتی خواب دچار اختلال شود می‌تواند سلامتی را خیلی تحت تاثیر قرار دهد.
اگر چه هر وضعیتی فرق می‌کند و امکان دارد روشهای درمانی گوناگونی وجود دارد، ولی بنزودیازپین ها می‌توانند در این زمینه کمک کنند.
داروهای ضد استرس و ضد اضطراب (بنزودیازپین ها) چه کاری انجام می دهند؟
بنزودیازپین ها باعث افزایش فعالیت یک انتقال دهنده عصبی به نام GABA میشوند. GABA یک ماده شیمیایی می‌باشد که در مغز وجود دارد و به شما در داشتن احساس آرامش کمک می‌کند. همچنین GABA باعث آسان شدن خوابیدن در طی شب می‌شود و همچنین خواب آلودگی ایجاد می‌کند.
عوارض جانبی داروهای ضد اضطراب (بنزودیازپین ها)
به طور کلی بنزودیازپین ها، دارای عوارض جانبی خفیفی می‌باشند و اگر در دوزهای پایین استفاده شوند ممکن است عوارضی مشاهده نگردد. اگر پزشک برای شما داروی آلپرازولام تجویز کرده ضروری است که از عوارض این دارو اطلاع داشته باشید. عوارضی که قرص آلپرازولام و همه داروهای این گروه دارند را در موارد زیر دسته بندی کرد.
شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از:
- خواب آلودگی
- ایجاد حالت آرام بخش در فرد
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
داروهای ضد استرس و ضد اضطراب اگر در دوزهای بالاتر مصرف شوند شامل عوارض جانبی زیر هستند.
- گیجی
- گم کردن مسیرها و جهت‌ها
- فراموشی
- مشکلات تنفسی
- افسردگی
اثرات دیگری که نادر است می‌توان توهم، کابوس و حریک را نام برد. کاهش دوز مصرفی داروها باعث می‌شود عوارض جانبی کاهش یابد.
داروهای ضد استرس و ضد اضطراب باعث دشوار شدن بخاطر سپردن اطلاعات جدید، یادگیری و انجام دادن فعالیت‌های روانی و جسمی میشوند. اگر اثر دارو از بین برود این توانایی‌ها نیز به وضعیت طبیعی برمی‌گردند.
وقتی برای کمک به خوابیدن از این داروها استفاده می‌شود ممکن است اثرات خماری از جمله خواب آلودگی در هنگام صبح را داشته باشد.
چگونه می‌توان بنزودیازپین‌ها را با آسودگی استفاده کرد؟
- فقط تحت نظر پزشک و طبق دستور او استفاده کنید خودسرانه دوز آن را افزایش ندهید.
- اگر دو یا سه شب متوالی راحت خوابیدید سعی کنید از دارو استفاده نکنید.
- اگر به مدت چند هفته یا بیشتر از بنزودیازپین به طور منظم استفاده کرده‌اید برای کاهش یا قطع آن با پزشک خود ارتباط بگیرید.
- اگریک وعده مصرف دارو را فراموش کردید خودسرانه چند عدد قرص را باهم استفاده نکنید و در این مورد با پزشک خود ارتباط بگیرید.
چگونه می‌توان مصرف داروهای ضد استرس و ضد اضطراب را قطع کرد؟
داروهای ضد استرس و ضد اضطراب در اکثر مواقع برای اینکه افراد بتوانند از شرایط استرس‌زا عبور کنند تجویز میشوند. وقتی این داروها به صورت روزانه و به مدت چند هفته استفاده کنند اکثر اشخاص می‌توانند مصرف این داروها را بدون مشکل و عوارض جانبی قطع کنند.
ولی برای بعضی از اشخاص قطع مصرف بسیار سخت می‌باشد حتی اگر در مدت کوتاهی از آنها استفاده کرده باشند. اشخاصی که داروهای ضد استرس و ضد اضطراب را بعد از آنکه به طور منظم استفاده کردند میخواهند برای مدت طولانی ممصرف آنها را قطع کنند باید به شکل تدریجی و در زمانی طولانی این کار را انجام دهند.
قطع مصرف به این روش، باعث کاهش اثرات ترک می‌شود و موفقیت در ترک را اطمینان می‌بخشد. بدان جهت که روند ایده آل برای کاهش مصرف داروها، به نوع بنزودیازپینی که مصرف شده است و همچنین مدت زمان مصرف و دوز آن بستگی دارد، باید از پزشک خود کمک بگیرید تا یک برنامه برای شما تنظیم کند. اگر به صورت طولانی مدت مصرف شده است و دوزهای آن بالا بوده نیاز است که برای قطع مصرف دارو نظارت پزشکی صورت گیرد.
آیا داروی ضد اضطراب با داروهای دیگر تداخل ایجاد می‌کند؟
ممکن است قرص‌های ضد استرس و آرامبخش با داروهای دیگر تداخل دارویی ایجاد کنند. اگر از داروی خاصی استفاده می‌کنید حتما این جریان را پزشک اطلاع دهید.حتی اگر تصمیم دارید از داروهای معمولی که به نسخه پزشک نیازی ندارند (مثل قرص‌های آلرژی، سرماخوردگی و داروهای گیاهی) استفاده کنید با پزشک خود ارتباط بگیرید و به او اطلاع دهید. اگر قرص‌های ضد استرس و اضطراب با داروهایی از جمله داروهای آرام بخش، داروهای کدئین و افیونی و یا الکل ترکیب شوند خطرات بسیاری به دنبال دارد. از نشانه‌های این خطرات موارد زیر را می‌توان نام برد.
- اختلال در گفتار
- ضعف و لرزش
- گیجی
- خواب آلودگی شدید
- بیهوشی
- ضربان قلب آهسته
- مشکلات تنفسی
- خطر مرگ
موارد سوء مصرف ترکیب الکل و داروهای ضد استرس و ضد اضطراب
اگر بنزودیازپین ها با الکل ترکیب شوند خطرناک هستند. بنزودیازپین ها باعث افزایش اثرات الکل میشوند و حالت سرگیجه و خواب آلودگی ایجاد می‌کنند. از خطراتی که این کار ایجاد می‌کند لغزیدن، زمین خوردن و آسیب‌هایی است که ایجاد می‌کند. بنزودیازپین ها و الکل هردو در کند شدن سیستم عصبی مرکزی که تنفس را کنترل می‌کند نقش دارند. در صورتی که بیش از حد مصرف شوند باعث متوقف شدن تنفس می‌گردد.
همچنین اگر از نوشیدنی‌های کافئین دار بیش از حد مصرف شود (کثلا چهار فنجان قهوه، یا شش فنجان چای در روز) اثراتی که بنزودیازپین ها در کاهش اضطراب دارند را خنثی می‌کند.
چند نکته درباره داروی استرس
در مطالب گفته شده با یک دسته مهم از داروهای ضد استرس آشنا شدیم و از اثرات و عوارض آن آگاه شدیم. همانگونه که قبلا اشاره شد استفاده از قرص برای استرس بدون معاینه پزشک و بدون اینکه پزشک تجویز کند خطرناک است. بعضی از اشخاص در مقاطعی از زندگی خود برای اینکه میزان فشار و اضطراب را کاهش دهند دنبال یک قرص ضد استرس قوی هستند و به صورت خودسرانه استفاده می‌کنند. بهتر است قبل از آنکه برای استرس از قرص نورتریپتیلین استفاده کنیم در ابتدا روشهای زیر را امتحان کنید.
چه فعالیت‌هایی را به جای مصرف قرص ضد استرس و اضطراب انجام دهیم؟
نکته جالب آنجاست که بدانید اثرات آرامبخشی که از مصرف بنزودیازپین ها حاصل می‌شود را می‌توان با انجام کارهای مختلف و بدون استفاده از دارو حاصل کرد.
کارهایی از قبیل پیاده‌روی، دویدن، ورزش کردن و یوگا باعث می‌شود استرس شما در زندگی کاهش یابد. همچنین گفت‌وگو با دوستان نزدیک و قابل اعتماد، صحبت کردن با اعضای خانواده به منظور حل مشکلات و شرکت در جلسات روان‌درمان‌گری می‌توانند باعث آرام کردن روان انسان شوند.فعالیت‌های از قبیل موسیقی گوش دادن با صدای آرام، مراقبه، خواندن کتاب و دوش گرفتن نیز می‌تواند در این زمینه کمک می‌کنند. افزون بر این فعالیت‌ها برای کسانی که به هنر علاقه دارند کارهای هنری و نگاه کردن به فیلم‌های کمدی خیلی مفید است.
توصیه می‌شود از داروهای ضد استرس و ضد اضطراب در یک دوره کوتاه یا بعضی اوقات استفاده شود چون مصرف طولانی مدت باعث اعتیاد به این داروها می‌شود.
آیا داروهای ضد استرس و ضد اضطراب بر توانایی‌های شخص تأثیر می‌گذارد؟
دسته دارویی بنزودیازپین ها بر میزان توانایی اشخاص در رانندگی با وسایل نقلیه و فعالیت‌هایی که به دقت و تمرکز نیاز دارند تاثیر گذار است. مخصوصا اگر با الکل یا داروهای آرامبخش دیگر استفاده شوند. قبل از انجام کارهایی که خطر دارند داروهای ضد استرس را برای یک مدت مصرف کنید و از اثراتی که دارند مطلع شوید. اگر حالت خواب آلودگی یا کندی داشتید رانندگی نکنید و از کار با ماشین آلات بپرهیزید. به این نکته توجه داشته باشید که هیچ قرص ضد استرسی وجود ندارد که ایجاد خواب آلودگی نکند چون همانگونه که قبلا ذکر شد این داروها به این دلیل مصرف میشوند که باعث آرامش بدن و راحتی خواب شخص میشوند. امکان دارد داروهای مختلف، اثرات خواب آلودگی متفاوتی داشته باشند ولی به طور معمول خواب آوری یکی از اثرات جانبی برای درمان استرس می‌باشد.
آیا کودکان و نوجوانان می توانند از قرص کاهش استرس استفاده کنند؟
مسئله‌ای که در بین دانش‌آموزان و دانشجویان رایج شده است این است که برای امتحانات خود به دنبال پیدا کردن قرص ضد استرس هستند. متاسفانه در ایام امتحانات، استرس و فشار زیادی به دانش آموزان و دانشجویان وارد می‌شود. درنتیجه احتمال دارد خودسرانه عمل کنند و در این دوران از قرص زاناکس را به عنوان یک قرص ضد دلشوره و ضد اضطراب استفاده کنند.
احتمال دارد این سوال برایتان پیش بیاید که قرص زاناکس برای چیه؟ قرص زاناکس یک قرص آرامبخش است و به عبارتی همان قرص آلپرازولام می‌باشد که به منظوور کاهش استرس و اضطراب استفاده می‌گردد. مصرف این دسته از داروها برای کودکان و نوجوانان اصلا توصیه نمی‌شود به جز در مواردی که پزشک قبل از جراحی یا سایر اقدامات پزشکی توصیه به مصرف آن کند. از سوی دیگر احتمال دارد این داروها به جای آرام کردن کودک، او را وادار به تحرک بیشتر کند. در جواب این سوال که قرص آلپرازوم چیست باید پاسخ داد که این قرص برای کاهش اختلالات اضطراب و همچنین خواب بهتر تجویز می‌شود. عوارض قرص الپرازولام مانند عوارض بقیه داروهای دسته بنزودیازپین است.
عوارض قرص های ضد استرس
قرص‌های ضد استرس یکسری عوارض جانبی دارند که ممکن است خفیف و یا شدید باشند که شایع‌ترین آنها عبارتند از:
۱) از دست دادن تعادل
۲) سرگیجه
۳) خواب آلودگی
۴) فراموشی
۵) گم کردن مسیر ها و جهت ها
۶) مشکلات تنفسی
۷) توهم و کابوس
۸) افسردگی
۹) اختلال در یادگیری
در صورتی که این علائم را مشاهده کردید به روانپزشک مراجعه فرمائید.
فواید قرص ضد استرس
انواع گسترده‌ای ازداروهای ضد استرس هستند که وقتی کصرف میشوند روی بدن و مغز اثر می‌گذارند و باعث کمتر شدن علائم استرس از جمله ترس، نگرانی شدید و حملات پانیک می‌گردند. این داروها باید تحت نظر پزشک تجویز و مصرف شوند و فروش آنها بدون نسخه پزشک ممنوع است.
دارو های ضد استرس دارای تاثیرات مثبت زیر هستند:
۱) کمک به خوابیدن بهتر
۲) کنترل وضعیت استرس و فشار روانی
۳) کاهش علائم اضطراب مانند : لرزش، تعریق، تپش قلب
۴) کاهش حملات پانیک
۵) افزایش و ترشح هورمون سروتونین
۶) افزایش تولید هورمون رشد
لیست پزشکان مرتبط:
بهزاد تریوهمتخصص روان درمانی و روانشناس بالینی | تهران- شهرزاد رشندکترای تخصصی روان درمانی و روانشناس بالینی | تهران
- الهام اسبقیدکترای تخصصی روان درمانی و روانشناس بالینی | تهران
- مهدی صحراگرددکترای تخصصی روان درمانی و روانشناس بالینی | تهران
- فاطمه دانشکاندیدای دکترا روان درمانی و روانشناس بالینی | تهران
- لیلا جبلیدکترای تخصصی روانشناسی | تهران
- فاطمه السادات مینودکترای تخصصی روانشناس و مشاور | تهران
- آزاده موسوی متخصص برتر روانکاوی و روانشناسی بالینی و عضو انجمن روانشناسی آمریکا (APA) | تهران
- سپیده رحیمی نژاد روانکاو | روانشناس | زوج و خانواده درمانی | مشاورخانواده | تهران
- بهمن متین پور روان درمانی | روانشناسی | مشاوره | زوج درمانی | تهران
