بارداری پوچ یا مولار چیست؟ علائم و روش جلوگیری
بارداری پوچ چگونه رخ می دهد؟ آیا بارداری مولار درمان دارد؟
بارداری مولار از عوارض نادر بارداری است که ویژگی و نشان آن رشد غیر طبیعی تروفوبلاست می‌باشد، سلول‌هایی که در حالت طبیعی در تشکیل جنین نقش دارند.
بارداری مولار چیست؟
حاملگی مولار که مول هیداتیدفرم نیز شناخته میشود یا در اصطلاح بچه خوره گفته میشود، یک تومور غیرسرطانی و خوش‌خیم است که درون رحم رشد می‌کند. در حاملگی مولار، پرزهای جفتی دچار ورم و رشد بیش از حد شده و کل حفره رحم را اشغال می‌کنند ، اما گاهی در لوله رحمی و یا تخمدان هم ایجاد می‌شوند. حاملگی مول به دو صورت کامل و ناقص دیده میشود. حاملگی مولار زمانی شروع میشود که یک تخمک لقاح‌یافته به جای تبدیل به یک بارداری طبیعی، به یک توده‌ی غیرطبیعی کیستیک تبدیل میشود.
انواع حاملگی مولار
حاملگی مولار در 2 نوع بارداری مول کامل و بارداری مول ناقص وجود دارد که در ادامه به تشریح آنها خواهیم پرداخت.
بارداری مول کامل
در بارداری مول کامل، بافت جفت غیر طبیعی است و تشکیل کیست‌های پُر از مایع را می‌دهد. در این نوع بارداری، بافت جنینی تشکیل نخواهد شد. در حاملگی مولار کامل، سایز رحم بسیار بزرگتر از حد نرمال حاملگی است و در 20 الی 30 درصد موارد، کیست تخمدان بصورت متعدد، بزرگ و دو طرفه بوجود می‌آید.
بارداری مول ناقص
در بارداری مول ناقص، ممکن است بافت جفت طبیعی به همراه بافت جفت غیر طبیعی وجود داشته باشد. حتی احتمال تشکیل جنین وجود دارد، اما زنده نخواهند ماند و در مراحل اولیه بارداری، متاسفانه سقط خواهد شد. در مول ناقص اندازه رحم کوچکتر از حد طبیعی بوده و در سونوگرافی بعنوان سقط فراموش شده تشخیص داده میشود و تخمدان‌ها به‌ندرت دچار کیست می‌شوند.
علت بارداری مولار چیست؟
حاملگی مولار یا همان بارداری پوچ از لقاح تخمک غیر فعال با اسپرم ایجاد میشود. تقریباً از هر ۱۰۰۰ بارداری، یک مورد بارداری مول تشخیص داده میشود. یکی از علت‌های بوجود آمدن حاملگی مولار یا حامگی پوچ سن خانم ها است، که می توان از جمله عوامل موثر به بالا بودن سن مادر و یا سن پایین، سابقه بارداری مول در گذشته اشاره کرد.
حاملگی پوچ در اکثر موارد به علت بروز اختلالات کروموزومی در تخمک بارور شده است. این ممکن است ناشی از تقسیم غیر عادی یا کیفیت پایین تخمک یا اسپرم باشد که بارداری را غیر ممکن می‌سازد. از دیگر عوامل بارداری پوچ می‌توان به مصرف درازمدت قرص‌های ضد بارداری و مصرف دخانیات اشاره کرد.
خانم‌هایی که در گذشته سابقه بارداری مولار داشته اند و مجدد قصد بارداری دارند، حتما باید تحت نظر پزشک متخصص زنان خوب باشند.
علائم و نشانه های بارداری مولار یا بارداری پوچ چیست؟
علائم حاملگی مولار شبیه علائم بارداری معمولی است؛ اما ممکن است علائم و نشانه‌هایی که در ادامه اعلام میشود، در خانمی که دچار این مشکل شده باشد مشاهده شود:
- حالت تهوع و استفراغ شدید
- خونریزی واژینال قرمز روشن یا قهوه‌ای تیره در سه‌ماهه‌ی اول بارداری
- عصبی بودن یا احساس خستگی
- ضربان قلب سریع یا نامنظم و زیاد عرق کردن
- فشار یا درد لگنی
- در بعضی موارد وجود کیست‌های انگوری شکل
با مشاهده‌ی هر یک از علایم ذکر شده فرد سریعاً باید به پزشک و یا مراکز درمانی مراجعه کند.
برخی از علائمی که پزشک می‌تواند بر اساس آنها تشخیص حاملگی مولار دهد:
- رشد سریع رحم یعنی رحم برای بارداری خیلی بزرگ است که به کمک سونوگرافی قابل تشخیص است
- وجود کیست‌های بزرگ در تخمدان
- انجام آزمایش خون
- فشار خون بالا
- پُرکار شدن تیروئید
انواع سونوگرافی برای تشخیص بارداری مولار یا پوچ
دو نوع اصلی سونوگرافی از جنین وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
در این نوع سونوگرافی، مبدل درون واژن قرار می‌گیرد تا امواج صوتی را ارسال نموده و بازتاب‌ها را جمع آوری کند. سونوگرافی‌های واژن اغلب در اوایل بارداری استفاده می‌شوند.
سونو گرافی ترانس شکمی
این نوع تصویر برداری با حرکت دادن مبدل بر روی شکم انجام می شود.
چه عواملی خطر بارداری مولار را افزایش می‌دهد؟
حدوداً یک مورد در هر 1000 بارداری، حاملگی مولار می‌باشد، اما از عوامل زیر به عنوان افزایش خطر به بارداری پوچ یا مولار اشاره میشود:
- در زنان با سن بیشتر از 40 سال و یا کوچکتر از 18 سال؛
- سابقه‌ی حاملگی مولار در بارداری قبلی که احتمال تکرار 1 الی 2 مورد در هر 100 زن می‌باشد.
- سابقه‌ی سقط در بارداری‌های قبلی
- کمبود کارتن، که شکلی از ویتامین A می‌باشد.
حاملگی مولار چگونه درمان میشود؟
اکثر حاملگی‌های مولار خود به خود دفع می‌شوند و بیمار با مشاهده دفع بافت خوشه‌انگوری متوجه آن میشود. حاملگی مولار نمی‌تواند به عنوان یک بارداری طبیعی ادامه پیدا کند. برای جلوگیری از عوارض می‌بایست بافت مولار به طور کامل برداشته شود.
در صورت تشخیص بارداری مولار، بافت باید هر چه سریعتر از رحم خارج شود. برای انجام این کار پزشک متخصص زنان و زایمان بافت غیر طبیعی را طی عمل کورتاژ از رحم خارج می‌کند. این عمل ممکن است با بیهوشی عمومی، یا بی حسی موضعی صورت گیرد.
در زنان بالای 40 سال در صورتی که تصمیم بر بچه دار نشدن گرفته باشند، به دلیل اینکه احتمال خطر بازگشت سلول‌های مولار بیشتر است، معمولا پزشک توصیه می‌نماید که به جای انجام عمل کورتاژ با انجام عمل برداشتن رحم خطر بازگشت این سلول‌ها را به صفر برسانند.
پس از بین بردن بافت مولار، پزشک در چند ماه متوالی میزان هورمون بارداری را کنترل می‌کند تا زمانی که به میزان طبیعی بازگردد. اگر مقدار HCG بالا بماند نیاز به درمان تکمیلی دارد.
بهترین زمان برای اقدام به بارداری مجدد بعد از حاملگی مولار چه موقع است؟
در اغلب زنان، چیزی که می‌تواند بعد از سقط جنین حالشان را خوب کند، بارداری دوباره است. معمولاً دلیلی ندارد که نتوانید پس از سقط جنین دوباره باردار شوید.
زمان مناسب برای بارداری مجدد را پزشک متخصص زنان و زایمان شما تشخیص می‌دهد. در صورت درمان به موقع و موفقیت آمیز حاملگی مولار، مدت زمان لازم برای اقدام به بارداری مجدد حدود یک سال است. در طول این مدت سطح هورمون HCG باید به حالت نرمال برسد.
در صورتی که حاملگی مولار را تجربه کرده باشید احتمال داشتن مجدد این نوع حاملگی در شما فقط یک یا دو درصد بارداری در آینده است. که با بررسی و انجام سونوگرافی در سه ماهه اول بارداری این موضوع بررسی میشود.
خبر خوب اینکه حاملگی مولار بر باروری و یا باردار شدن به صورت طبیعی هیچ گونه تاثیر منفی نخواهد داشت. حتی در احتمال بروز عارضه‌هایی مانند زایمان زودرس، نقص‌های مادرزادی مرده بدنیا آمدن نوزاد و سایر عوارض بارداری تاثیری نخواهد داشت.
لیست پزشکان مرتبط:
سکینه موید محسنیمتخصص زنان و زایمان | تهران- طاهره لبافمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فرزانه چوبسازمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فریبا خطیرمتخصص زنان و زایمان | تهران
- حسین آصف جاهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- آزاده اکبری سنهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- رکسانا رحمتیانمتخصص زنان و زایمان | تهران
- سمانه کاشیجراح و متخصص زنان زایمان نازایی فلوشیپ ناباروری IVF | تهران
- آزاده افضل زادهمتخصص زنان و زایمان، فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی و اندومتریوز | تهران
- فاطمه امیدی فرمتخصص زنان و زایمان | تهران
