علت کوچک شدن مغز چیست ؟ علائم آتروفی مغز
آتروفی مغز (Brain Atrophy) در انسان یک نوع بیماری و ناخوشی خطرناکی است که عوارض خطرناکی به دنبال دارد، حال آتروفی مغز چیست و چه کسانی به کوچک شدن مغز مبتلا می‌شوند؟
در مورد این مسئله باید بیان کرد که آتروفی مغزی شرایطی است که در آن نورون‌ها و اتصالات بین نورون‌ها نابود می‌شود. بنابراین می‌توان اینگونه بیان کرد که آتروفی مغزی یک بیماری مرتبط با مغز است که در آن سلول‌های مغزی نابود می‌شوند. در ادامه مطلب به این بیماری به طور کامل پرداخته می‌شود و از صفر تا صد این بیماری آشنا خواهید شد. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
آتروفی مغز چیست؟
در واقع آتروفی مغزی یا آتروفی مغز وضعیتی می‌باشد که در آن نورون‌ها که سلول‌های مغزی هستند نابود می‌شوند. همچنین در این بیماری، اتصالاتی که بین سلو‌هاست و به ارتباط بین سلول‌ها کمک می‌کند نیز از بین می‌رود. بیماری‌های مختلف دیگری که باعث آسیب به مغز شده‌اند می‌توانند منجر به این اتفاقات شوند. مثلا بیماری آلزایمر و یا سکته مغزی هر دو باعث آسیب به مغز می‌شوند و نتیجه این بیماریها منجر به آتروفی مغز شوند.
همانگونه که اطلاع دارید با افزایش سن مغز کوچک می‌گردد و این یک اتفاق طبیعی است، چون به مرور زمان، بعضی از سلول‌های مغز از بین می‌روند ولی این فرایند به کندی اتفاق می‌افتد. در مورد بیماری آتروفی یا کاهش سلول‌های مغزی شرایط اینگونه نیست و این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که شخص دارای بیماری زمینه‌ای باشد. در نتیجه فرایند نابود شدن سلول‌های مغزی سریع‌تر رخ خواهد داد. این بیماری با مشکلاتی برای حافظه و فکر کردن همراه است.
۲۰ نشانه بیماری آتروفی مغز
با توجه به اینکه کدام قسمت از مغز تحت تاثیر بیماری آتروفی قرار می‌گیرد علائم متفاوتی خواهد داشت. این علائم به بخش‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه مطلب به آنها آگاه خواهید شد. همچنین علائم کوچک شدن مغز نشان دهنده این است که اگر مغز کوچک شود چه اتفاقی رخ می‌دهد؟!
۸ نشانه عمومی کوچک شدن مغز
علائم عمومی زمانی ظاهر می‌شوند که در سراسر مغز، سلول‌های مغزی نابود شوند این علائم عبارتند از:
- مشکل در انجام فعالیت‌های روزانه
- زوال عقل
- تغییرات رفتاری و تغییرات مربوط به خلق و خوی
- از دست رفتن هوشیاری
- عدم قدرت در نوشتن یا خواندن مطالب
- عدم قدرت در درک معنای کلمات
- از دست دادن قدرت تکلم
- اختلالات مربوط به یادگیری
۸ نشانه موضعی کوچک شدن مغز
- احساس ضعف
- از بین رفتن حس‌های بدن و فلج شدن
- دو بینی
- تاری دید
- تشنج
- عدم داشتن تعادل و هماهنگی
- ایجاد اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه
- اسپاسم‌های عضلانی
۴ نشانه جدی کوچک شدن مغز
بعضی مواقع بیماری آتروفی علائمی بسیار جدی و خطرناک دارد به‌طوری که باعث بوجود آمدن مشکلات غیرقابل جبران شود. در نتیجه پیشنهاد می‌شود اگر هر کدام از این علائم را مشاهده کردید فوری اقدام به درمان آتروفی مغز کنید. همچنین می‌توانید به صورت آنلاین از یک پزشک مغز و اعصاب مشاوره بگیرید تا اطلاعات لازم را کسب کنید و سلامتی شما توسط مشکلی تهدید نشود. علائم جدی که نباید از آنها غفلت کرد عبارتند از:
- توهم و خیال‌پردازی
- نداشتن واکنش و غش کردن‌های دائمی
- تمایل به رفتارهای تهدیدآمیز و غیرمنطقی مانند خودکشی
- هذیان گفتن و تغییر رفتارهای ناگهانی
علت کوچک شدن مغز یا آتروفی مغزی چیست؟
دلایل گسترده و مختلفی وجود دارد که باعث کوچک شدن مغز می‌شود، مثلا امکان دارد مشکلات عصبی باعث بروز این عارضه شود یا حتی در بدو تولد کودکان ممکن است به آتروفی مغزی کودکان مبتلا باشند. عواملی مثل عفونت‌ها، بیماریها و
آسیب‌دیدگی‌ها نیز می‌توانند باعث کوچک شدن مغز شوند.
در ادامه مطلب ۱۰ علت کوچک شدن مغز که بارزترین دلایل برای این بیماری هستند اشاره خواهد شد تا از آنها اطلاع داشته باشید. توصیه می‌شود اگر با این علائم مواجه شدید با یک پزشک مغز و اعصاب صحبت کنید تا بافاصله برای تشخیص دلیل مبتلاشدن به آن بررسی‌های لازم صورت گیرد.
آسیب‌هایی که منجر به آتروفی مغزی می‌شوند
۱. کوچک شدن مغز با سکته مغزی (Stroke): سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به قسمتی از مغز انتقال پیدا نکند در نتیجه می‌تواند علت آتروفی مغز باشد. بنابراین خون حاوی اکسیژن به نورون‌ها و سلول‌های عصبی مغز نمی‌رسد و می‌توان بیان کرد که در این شرایط سلول‌ها از بین می‌روند و در نتیجه عملکردهای مربوط به مغز مختل می‌شود.
۲. کوچک شدن مغز به دلیل آسیب‌دیدگی مغزی (Traumatic brain injury): اگر حوادثی مانند تصادف با وسایل نقلیه، سقوط و وارد شدن ضربه به مغز، باعث آسیب به مغز شوند این آسیب دیدگی‌ها باعث نابود شدن سلول‌های مغزی و بوجود آمدن بیماری آتروفی مغز گردد.
بیماریها و اختلالاتی که منجر به آتروفی مغزی می‌شوند
۳. تاثیر آلزایمر و انواع دیگری از زوال عقل در کوچک شدن مغز (Alzheimer’s disease and other forms of dementia): آلزلیمر رابطه مستقیمی با کوچک شدن مغز دارد. در حقیقت می‌توان بیان کرد آلزایمر و انواع دیگری از زوال عقل باعث آسیب به سلول‌های مغزی و از بین رفتن آنها می‌شود. بنابراین با از دست رفتن حافظه فرد و نیز کاهش توانایی تفکر، زندگی فرد تحت تاثیر قرار می‌گیرد و اثرات منفی به همراه دارد. از آنجا که آلزایمر اصلی ترین دلیل زوال عقل به حساب می‌آید مبه طور معمول بعد از 60 سالگی در اشخاص بروز می‌کند و می‌تواند موثرترین علت آتروفی مغزی باشد.
۴. آتروفی و فلج مغزی (Cerebral palsy): یکی از اختلالاتی که در زمان رشد جنین در رحم مادر اتفاق می‌افتد فلج مغزی می‌باشد. در این زمان مغز نمی‌‌تواند به طور طبیعی رشد کند. اختلال فلج مغزی می‌تواند باعث شود عضلات هماهنگی نداشته باشند، در راه رفتن و اختلالات حرکتی مشکل ایجاد شود و در نتیجه شخص به بیماری آتروفی مغز مبتلا می‌شود.
۵. بیماری هانتینگتون (Huntington’s disease): یکی دیگر از علت‌های آتروفی مغز بیماری هانتینگتون می‌باشد که از بیماری‌های ژنتیکی به حساب می‌آید که باعث آسیب به نورون‌های مغز می‌شود. بیماری هانتینگتون در دوره میانسالی اتفاق می‌افتد و باعث تحت تاثیر قرار دادن توانایی ذهنی و جسمی شخص می‌شود و شخص دچار افسردگی شدید می‌شود. حرکت‌های غیر ارادی در کل بدن یکی دیگر از پیامدهای بیماری هانتینگتون می‌باشد.
۶. لکودیستروفی (Leukodystrophies): یک بیماری نادر و ژنتیکی دیگر که باعث کوچک شدن مغز می‌شود و به طور معمول در کودکی رخ می‌دهد لکودیستروفی است. این بیماری باعث از بین رفتن و آسیب رساندن به غلاف میلین (پوشش محافظ در اطراف سلول‌های عصبی) می‌گردد. بنابراین باعث ایجاد مشکلاتی در حرکات، بینایی، شنوایی حافظه و رفتار شخص شود.
۷. کوچک شدن مغز در ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis): بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی است که به طور معمول در زنان بیشتر از مردان درگیر آن هستند و در سنین جوانی مشاهده می‌شود. در بیماری ام اس سیستم ایمنی با حمله به پوشش‌های میلین یا همان پوشش‌های محافظ اطراف سلول‌های عصبی باعث نابود شدن آنها می‌گردد. این بیماری منجر به آتروفی مغزی می‌شود و اختلالاتی را در هماهنگی بدن و حرکات شخص به وجود می‌آورد.
عفونت‌هایی که منجر به آتروفی مغزی می‌شوند
۸- تاثیر ایدز (AIDS) در کوچک شدن مغز: ایدز یک بیماری است که سیستم ایمنی بدن را مورد حمله قرا می‌دهد ناشی از ویروس اچ آی وی می‌باشد. نکته قابل توجه در ارتباط با این بیماری این است که ویروس HIV مستقیما نورون‌ها را مورد حمله قرار نمی‌دهد، ولی موادی که آزاد می‌کند از جمله پروتئین‌ها می‌توانند به نورون‌ها و ارتباط بین نورون‌ها آسیب می‌رساند. توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis) که با ایدز ارتباط دارد، باعث حمله به نورون‌های می‌شود و در نهایت باعث آتروفی مغز می‌گردد.
۹- انسفالیت (Encephalitis): واژه انسفالیت به معنی التهاب مغز می‌باشد و به طور معمول ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) در ایجاد آن نقش دارد. گاهی ویروس‌های غربی یا زیکا نیز می‌توانند باعث ایجاد این التهاب شوند. نکته مهم قابل توجه این است که وقتی هنگام ورو این ویروس‌ها به بدن سلول‌های عصبی عصبی توسط این ویروس‌ها مورد حمله قرار می‌گیرند و در نهایت باعث آسیب دیدگی سلول‌ها می‌شوند. بنابراین شخص دچار علائمی مانند تشنج، کاهش هوشیاری و حتی فلج شدن می‌گردند.
۱۰- نورو سیفلیس (Neurosyphilis): نورو سیفلیس یک نوع عفونت است نیز می‌تواند یکی از دلایل کوچک شدن مغز باشد، این عفونت نیز به پوشش محافظ سلول‌های مغز آسیب می‌رساند و باعث نابود شدن سلول‌های مغزی و در نهایت بیماری آتروفی ایجاد می‌گردد.
نکته قابل توجه این است که بعضی از عفونت‌های ذکر شده مانند سیفلیس و ایدر قابل پیشگیری هستند و اگر رابطه جنسی ایمن برقرار کنید می‌توانید باعث جلوگیری از بروز این عفونت‌ها می‌شوید. همچنین راه‌های وجود دارد که از صدمات به مغز جلوگیری شود مثلا هنگام استفاده از دوچرخه و یا موتورسیکلت از کلاه ایمنی استفاده کنیم.
انواع کوچک شدن مغز (بیماری آتروفی مغز)
انواع متفاوتی از آتروفی مغزی وجود دارد که هر کدام در نتیجه آسیب و بیماری‌های مختلف بوجود آمده‌اند و بر دستگاه عصبی مرکزی اثر می‌گذارند. اکنون در ادامه مطلب انواع آتروفی مغزی را معرفی می‌کنیم و به بررسی آنها می‌پردازیم.
- آتروفی مغز کانونی: در آتروفی مغز کانونی یک یا چند بخش محدود از مغز در این بیماری درگیر می‌شوند.
- آتروفی مغز تعمیم‌یافته: در آتروفی مغز تعمیم‌یافته تمام نقاط مغز درگیر می‌شوند و به آنها آسیب می‌رسد.
- آتروفی مغز پیش‌رونده: در آتروفی مغز پیش‌رونده که در بزرگسالی بخصوص در سنین اواخر میانسالی اتفاق می‌افتد علائم به مرور زمان در شخص مشاهده می‌شود و ماه‌ها و سال‌ها طول می‌کشد که ناتوانی شخص بیشتر می‌شود.
- آتروفی مغز مادرزادی: این نوع از آتروفی از زمان نوزادی قابل تشخیص است و علائم آن که شامل تاخیر در سخن گفتن، مشکلات یادگیری، تشنج و مشکلاتی در راه رفتن شخص می‌باشد ظاهر می‌گردد.
جلوگیری از کوچ شدن مغز
بخاطر اینکه کوچک شدن مغز عوارض سنگین و پیامدهای منفی به دنبال دارد، پیشگیری از این عارضه بسیار حائز اهمیت است. در رابطه با مسئله جلوگیری از کوچک شدن مغز باید اینگونه بیان کرد که این بیماری قابل پیشگیری نیست و اگر شخص یک سبک زندگی سالم داشته باشد و مراقبت‌ها لازم را انجام دهد باعث کاهش احتمال مبتلا شدن به این بیماری می‌شود و می‌تواند علائم آن را کنترل کند.
از این رو به شما پیشنهاد می‌شود برای اینکه بیماری آتروفی مغز پیشگیری کنید فعالیت ذهنی، جسمی و اجتماعی را انجام دهید و مواد لازم و ویتامین‌های بدن را با خوردن غذاهای سالم و متعادل تامین کنید. همچنین علاوه بر موارد ذکر شده باید از سر خود مراقبت کنید تا در اثر ضربه دچار مشکل نگردد.
آیا کوچک شدن مغز کشنده است؟
تا اینجای مطلب در مورد بیماری آتروفی مغز و پیامدهای کوچک شدن مغز آگاه شدیم. اکنون ممکن است این سوال برای بسیاری از اشخاص پیش بیاید که آیا فرایند کوچک شدن مغز خطرناک است و بیماران آتروفی مغز چقدر عمر می‌کنند؟
در ارتباط با این موضوع باید اینگونه بیان کرد که کوچک شدن مغز باعث آسیب‌های مختلفی می‌گردد که نوع آسیب به محل بروز این بیماری بستگی دارد.
مثلا اگر قسمت‌های حیاتی و حساس مغز دچار آسیب شود، ممکن است باعث از بین رفتن توانایی‌های شخص و یا حتی مرگ بیمار گردد. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که به محض اینکه شخص با علائم آتروفی مغز مواجه شد، بلافاصله به صورت آنلاین با یک پزشک مغز و اعصاب مشاوره کنید تا از راهنمایی‌های لازم بهره مند شوید و عملکرد بسیارخوبی داشته باشید.
آیا آتروفی مغز درمان می‌شود؟
اکنون با توجه به مشکلات و سختی‌هایی که بیماری آتروفی مغز دارد، برای بسیاری از اشخاص این سوال پیش می‌آید که آیا آتروفی مغز قابل درمان است یا خیر؟ در جواب این سوال باید بیان کرد که امکان درمان این بیماری به صورت 100 درصد وجود ندارد، ولی می‌توان با استفاده از بعضی داروها و تغییر سبک زندگی باعث کنترل این بیماری و کاهش عوارض خطرناک آن گردید.
درمان آتروفی مغز در طب سنتی
اکنون درمان آتروفی مغز به وسیله طب سنتی خیلی مورد توجه قرار گرفته است و به همین علت در طب سنتی، بسیاری از پزشکان فعال راه‌های درمان مختلفی را ارائه نموده‌اند که برای مثال درمان کوچک شدن مغز توسط دکتر خیراندیش را نام برد.
پزشکان طب سنتی براین باورند که مغز و اعصاب دارای مزاج سرد هستند و به همین جهت سردیجات باعث بروز حساسیت و باعث ایجاد اختلال در در آنها می‌شود چون اشخاصی که مزاج سردی دارند، سیستم بدن آنها به اسیدی شدن تمایل دارد و همین اسیدی شدن اتفقات مختلفی را در پی خواهد داشت.
به همین علت دکتر خیر اندیش توصیه می‌کند افزدی که به دنبال درمان کوچک شدن مغز هستند غذاهای سرد و ترشیجات استفاده نکنند و از داروهای گیاهی که مناسب درمان سردی مغز هستند مصرف کنند. همچنین دکتر خیراندیش محصولاتی تولید کرده است که با سردی مغز مقابله کرده و برای درمان کوچک شدن مغز استفاده می‌شوند.
در طب اسلامی نیز درمانی برای بیماری کوچک شدن مغز وجود دارد و دکتر تبریزیان که یکی از بهترین طبیبان در طب اسلامی به حساب می‌آید جهت درمان گیاهی کوچک شدن مغز چند مورد را ارائه کرده است که عبارتند از:
- استفاده از روغن بنفشه پایه کنجد
- خوردن کرفس
- قطره مرزنجوش جامع
- خوردن کدوتنبل
درمان دارویی کوچک شدن مغز
تا اینجای مطلب از روش‌های درمانی مختلف صحبت شد، اما لازم است آگاه باشید درمان دارویی برای عارضه کوچک شدن مغز وجود دارد و می‌توان از داروهایی مثل داروهای کاهش دهنده فشارخون، داروهای رقیق کننده خون و داروهای کاهش دهنده کلسترول که به طور معمول برای جلوگیری از سکته مغزی استفاده می‌شوند را برای درمان آتروفی مغز به کار برد.
داروهایی مانند نامندا و آریسپت نیز که داروهای آلزایمر هستند گاهی اوقات برای کنترل و درمان آتروفی به کار برده می‌شود. البته پیشنهاد می‌شود از این داروها حتما تحت‌نظر بهترین پزشک مغز و اعصاب استفاده کنید تا اطمینان یابید که هنگام مصرف داروها، هیچ مشکلی برای شما پیش نخواد آمد.
سوالات متداول آتروفی مغزی
آیا کوچک شدن مغز احتمال بهبودی دارد؟
نوع آتروفی مغزی و میزانی که مغز آسیب دیده است تعیین کننده این است که آیا احتمال بهبودی هست یا خیر و پزشک مغز و اعصاب این موضوع را تشخیص خواهد داد.
درمان‌های مکمل کمک‌کننده به آتروفی مغزی چه درمانهایی هستند؟
از درمان‌های مکمل کمک کننده به منظور درمان آتروفی مغزی می‌توان به مهم‌ترین‌های آن شامل مصرف مکمل‌های غذایی، ورزش کردن مرتب، ماساژ درمانی، خواب کافی و شبانه اشاره کرد که هم باعث پیشگیری می‌شوند و هم در درمان این بیماری موثر هستند.
از چه روش‌هایی برای تشخیص آتروفی مغزی استفاده می‌شود؟
از روش‌هایی که برای تشخیص بیماری آتروفی مغزی استفاده می‌شود می‌توان ام آر آی مغز، CT اسکن، PET اسکن و SPECT اسکن را نام برد.
درمان گیاهی کوچک شدن مغز چیست؟
- استفاده از روغن بنفشه پایه کنجد
- خوردن کرفس
- قطره مرزنجوش جامع
- خوردن کدوتنبل
جمع‌بندی
عارضه کوچک شدن مغز هم در سنین جوانی و هم در سالمندان مشاهده می‌گردد اما لازم است آگاه باشید که هر کدام دارای علائم متفاوتی خواهد بود. در نتیجه شما باید از علائم این بیماری به خوبی آگاه باشید و اگر با هر کدام از اآن‌ها مواجه شدید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا بدون اتلاف وقت روند تشخیص و درمان بلافاصله انجام گیرد تا سلامت و زندگی شما را در خطر نباشد.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- ساناز معصومیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- شیرین بهبهانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
