مرگ مغزی چیست؟ شایعترین علت مرگ مغزی چیست ؟
مرگ مغزی یکی از عوامل رایج مرگ و میر در میان بشر است که در این حالت مغز توانایی‌ها و فعالیت‌های خود را از دست می‌دهد. بنابراین ما در این نوشته می‌خواهیم درباره مرگ مغزی، دلایل، نشانه‌ها و همه جنبه‌های مرتبط با آن بحث کنیم. در ادامه نوشته با ما همراه شوید تا بتوانید اطلاعات جامع و کاملی در مورد این بیماری و روش مقابله با آن کسب کنید. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکترهای مغز و اعصاب مراجعه کنید.
مرگ مغزی چیست؟
مرگ مغزی یا Brain Death وقتی رخ می‌دهد که فردی با کمک دستگاه‌های حمایت از زندگی مصنوعی زنده نگه داشته شود و مغز او هیچ عملکرد مغزی نداشته باشد. زندگی مصنوعی به این معناست که افراد مبتلا نمی‌توانند هوشیار شوند و حتی بدون دستگاه‌های حمایتی تنفس کنند.
این بیماری نیز با نام مرگ ساقه مغز در میان پزشکان معروف است. افرادی که به مرگ مغزی دچار می‌شوند از نظر قانونی مرده اعلام می‌شوند. می‌توان گفت متأسفانه این افراد هیچ امیدی به بهبود ندارند، زیرا بدن آنها بدون دستگاه‌های حمایت‌کننده نمی‌تواند زنده بماند.
علت مرگ مغزی؛ مرگ مغزی چگونه رخ می‌دهد؟
مرگ مغزی یک حادثه است که در آن مغز فرد از کار می‌افتد به دلیل کمبود خون و اکسیژن. این دو عامل می‌توانند به دلایل زیر پیش آیند:
- ایست قلبی: وقتی که قلب متوقف می‌شود، اکسیژن به مغز نمی‌رسد.
- سکته مغزی: زمانی که جریان خون به مغز قطع یا مسدود می‌شود.
- لخته خون: بسته شدن رگ‌های خونی که گردش خون را در بدن مختل می‌کند.
- حمله قلبی: زمانی که جریان خون به قلب ناگهانی مسدود می‌شود.
- ضربه به سر
- تومور مغزی
- خونریزی مغزی
- عفونت‌های مغزی مثل آنسفالیت برای جلوگیری از مرگ مغزی لازم است این علل به خوبی کنترل شوند.
علائم مرگ مغزی؛ تشخیص مرگ مغزی به چه صورت است؟
برای اطمینان از اینکه یک فرد دچار مرگ مغزی شده است، باید چند علامت را بررسی کرد. این علامت‌ها عبارتند از:
- بیهوشی کامل و ناتوانی در واکنش به هرگونه محرک خارجی. مانند عدم حرکت چشم در برابر نور یا صدا
- نداشتن هیچگونه پاسخ به تحریک دردی
- وجود دلایل مشخصی که نشان دهند مغز به شدت آسیب دیده و قابلیت بهبود ندارد.
- وابستگی کامل به دستگاه‌های پشتیبانی حیات برای حفظ تنفس و ضربان قلب. به این معنی که اختلال تنفسی ناشی از مرگ مغزی باعث می‌شود که بیمار فقط با استفاده از دستگاه بتواند نفس بکشد. همچنین قلب بدون دستگاه تنفس حداکثر تا یک ساعت پس از مرگ مغزی قادر به کار کردن نیست.
آزمایشات تایید مرگ مغزی (مرگ ساقه مغز)
برای تایید اینکه یک درگیر مرگ مغزی شده است، باید چند نشانه را مشاهده کرد. این نشانه‌ها شامل:
- عدم حرکت چشم در برابر نور قوی که با چراغ قوه به آن تابانده می‌شود.
- عدم واکنش به تحریک دردی که با فشار دادن بینی و پیشانی ایجاد می‌شود.
- عدم احساس چیزی که با پشم یا دستمال به چشم می‌زنند.
- عدم سرفه یا استفراغ وقتی که یک لوله را در نای قرار می‌دهند.
- عدم حرکت چشم وقتی که آب سرد را در گوش می‌ریزند.
- عدم تلاش برای نفس کشیدن وقتی که از دستگاه تنفس جدا می‌شوند.
این آزمایشات باید توسط دو پزشک متخصص مغز و اعصاب انجام و تأیید شوند. همچنین باید دو بار تکرار شوند تا از صحت نتایج مطمئن شوند. اگر بیمار به هیچ‌کدام از این آزمایشات واکنش ندهد، مرگ مغزی تشخیص داده می‌شود. شما می‌توانید برای اطمینان بیشتر با یک پزشک مغز و اعصاب آنلاین مشورت کنید.
گاهی ممکن است بیمار مرگ مغزی بالای تن خود را کمی بلرزاند، اما این حرکات به دلیل رفلکس‌های نخاعی هستند و نشان از فعالیت مغزی ندارند. پس این حالت تغییری در تشخیص مرگ مغزی ایجاد نمی‌کند.
مرگ مغزی با کما چه فرقی دارد؟
مرگ مغزی از نظر علمی با سایر حالت‌های بیهوشی مانند کما متفاوت است. کما یک خواب عمیق است که در آن مغز به هیچ محرک خارجی واکنش نمی‌دهد. اما بیمار در کما هنوز زنده است و شانس بهبود دارد.
گاهی مرگ مغزی را با حالت نباتی پایدار اشتباه می‌گیرند، اما این دو حالت یکسان نیستند. حالت نباتی پایدار یعنی شخص توانایی‌های مغزی بالاتر را از دست داده است، اما ساقه مغز او سالم است و عملکردهای اساسی بدن مثل تنفس و ضربان قلب را انجام می‌دهد. شخصی که در حالت نباتی است هنوز زنده است و ممکن است کمی بهبود پیدا کند، اما مرگ مغزی یعنی فرد قطعاً مرده است. ما در یک مقاله دیگر به تفاوت مرگ مغزی و کما و حالت نباتی پرداخته‌ایم.
آیا خونریزی مغزی باعث مرگ می‌شود؟
خونریزی مغزی یک وضعیت پزشکی است که در آن خون از شریان‌ها یا ورید‌های مغز خارج شده و به فضای بین بافت‌های مغزی ریخته می‌شود. این امر باعث می‌شود که مغز تحت فشار قرار گیرد و بافت‌های آن آسیب ببینند. اگر خونریزی مغزی شدید باشد، ممکن است جریان خونی که اکسیژن را به مغز منتقل می‌کند کاهش یابد و تورم مغز را ایجاد کند. این وضعیت می‌تواند منجر به کاهش عملکرد مغز یا حتی مرگ فرد شود.
بیشتر بخوانید:
آیا آسپرین باعث خونریزی مغزی می‌شود؟
آیا مرگ مغزی حین جراحی بینی اتفاق می‌افتد؟
جراحی بینی یک عمل جراحی است که ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد. یکی از خطرات اصلی این جراحی بیهوشی است که می‌تواند باعث اختلال در عملکرد مغز و حتی مرگ مغزی شود اگر دوز مناسبی از دارو تزریق نشود. علاوه بر این، خطای پزشکی یا نقص در دستگاه‌های پزشکی هم می‌تواند سبب آسیب به بیمار شود. بنابراین، بیماران باید قبل از جراحی بینی بیماری‌های زمینه‌ای خود را به پزشک اطلاع دهند تا احتمال بروز مشکلات را کاهش دهند.
سطح هوشیاری در مرگ مغزی چقدر است؟
مرگ مغزی یک حالت بالینی است که در آن تمامی عملکردهای مغزی متوقف می‌شوند. افراد مرگ مغزی نه تنها به هیچ محرک بیرونی پاسخ نمی‌دهند، بلکه نیاز به دستگاه‌های پشتیبانی حیاتی برای نگهداری از قلب و تنفس دارند. درجه هوشیاری (GCS) یک روش اندازه‌گیری سطح آگاهی افراد پس از آسیب‌های مغزی است. سطح هوشیاری ۳ در مرگ مغزی به این معنی است که فرد هیچ واکنشی به صداها و حرکات بیرونی نشان نمی‌دهد.
بیمار مرگ مغزی تا چند روز زنده می‌ماند؟ آیا مرگ مغزی خوب می‌شود؟
مرگ مغزی یک حالت ناقابل برگشت است که در آن هیچ عملکرد مغزی وجود ندارد. افراد مرگ مغزی فقط با کمک دستگاه‌های پشتیبانی حیاتی زنده نگه داشته می‌شوند، اما قادر به احساس یا پاسخگویی به محرکات بیرونی نیستند. بیماران مرگ مغزی معمولاً حداکثر یک ماه زنده می‌مانند، زیرا بعد از این مدت قلب آنها دیگر نمی‌تواند کار کند. بنابراین، هیچ امیدی به بهبودی این بیماران نیست و تنها انتخابی که می‌توان کرد، اهدای اعضای آنها به دیگران است. البته این کار هم باید در زمان مناسب انجام شود تا اعضا سالم و برای اهدا مناسب باشند.
پارگی آئورت و مرگ مغزی
آنوریسم آئورت توراسیک یک حالت پزشکی است که در آن بخشی از سرخرگ اصلی بدن ضعیف و بادکنک‌مانند می‌شود. این سرخرگ که آئورت نام دارد، خون را به تمام اعضای بدن منتقل می‌کند. اگر آئورت ضعیف باشد، فشار خون می‌تواند باعث شود که دیواره آن خم شده و پاره شود. پارگی آئورت یک وضعیت بحرانی است که می‌تواند منجر به خونریزی داخلی و مرگ فرد شود. بسیاری از افراد مبتلا به آنوریسم آئورت توراسیک هیچ علامتی ندارند، اما اگر آنوریسم بزرگ شود، ممکن است علائمی مانند این‌ها را تجربه کنند:
- سرفه
- تنگی نفس
- درد یا حساسیت در قفسه سینه
- گرفتگی صدا
- کمر درد
چه دارویی باعث مرگ مغزی می‌شود؟
مرگ مغزی می‌تواند ناشی از مصرف زیاد داروهای غیرقانونی باشد که روی عملکرد مغز تأثیر می‌گذارند. این داروها شامل روان‌گردان‌ها، سموم و مواد شیمیایی دیگر هستند. علاوه بر این، دوز نامناسب داروهای بیهوشی در جراحی‌ها هم می‌تواند باعث مرگ مغزی افراد شود.
سؤال متداول درباره مرگ مغزی
مرگ مغزی چیست؟ مرگ مغزی یک شرایط است که در آن مغز قادر به انجام وظایف اولیه خود نیست و فرد برای حیات به دستگاه تنفس و قلب مصنوعی وابسته است.
آیا مرگ مغزی امکان بهبود دارد؟ خیر، مرگ مغزی قابلیت احیا ندارد و قلب فرد حداکثر یک ماه پس از مرگ مغزی متوقف می‌شود.
مرگ مغزی چگونه اتفاق می افتد؟ مرگ مغزی یک پدیده است که در آن مغز از دست دادن خون یا اکسیژن متضرر می‌شود و قادر به انجام عملکردهای اصلی خود نمی‌باشد.
سطح هوشیاری 3 در عارضهی مرگ معزی چه معنایی دارد؟ سطح هوشیاری ۳ در مرگ مغزی یعنی فرد از توانایی پاسخگویی به صداها و حرکات محیطی محروم است.
نتیجه‌گیری
مرگ مغزی یک پدیده رایج است که در آن مغز فرد دچار خرابی جدی می‌شود و عوامل گوناگونی می‌توانند این حادثه را ایجاد کنند. در این نوشته به بررسی مفاهیم مرتبط با این بیماری، علل، نشانه‌ها و همه جوانب مربوط به آن پرداخته‌ایم.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- ساناز معصومیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- پریسا رضاییمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات (نورولوژیست) | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
