داروی تری فلوپرازین چیست؟ کاربرد، نحوه مصرف و عوارض
داروی تری فلوپرازین چیست ؟
تری فلوپرازین (Trifluoperazine) دارویی است که در زمره داروهای اعصاب قرار می‌گیرد. پزشکان متخصص در حوزه روانپزشکی این دارو را برای بیمارانی که از اسکیزوفرنی رنج می‌برند یا در مواردی که سایر داروهای ضد اضطراب کارآمد نبوده‌اند، تجویز می‌کنند. مکانیسم اثر این دارو بر پایه ایجاد تعادل در سطح دوپامین مغز استوار است.
دوپامین ماده‌ای است که در تنظیم خلق و خو، رفتار و افکار نقش مهمی ایفا می‌کند. لازم به ذکر است که تری فلوپرازین تنها با نسخه پزشک قابل تهیه است.
قرص تری فلوئوپرازین ۱ میلی‌گرمی در دسته داروهای ضد روانپریشی فنوتیازین جای می‌گیرد و برای درمان انواع اختلالات اعصاب و روان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با کمک به بازیابی تعادل برخی مواد طبیعی در مغز، به ویژه دوپامین، عمل می‌کند. تری فلوئوپرازین در درمان اسکیزوفرنی، کاهش تحریک‌پذیری و اضطراب موثر است، هرچند برای درمان اضطراب، داروهای ایمن‌تر دیگری نیز وجود دارد که معمولاً قبل از تجویز تری فلوپرازین مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از جمله اثرات این دارو می‌توان به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، کاهش تمایل به آسیب رساندن به خود و دیگران، و کمک به کاهش توهمات شنیداری یا دیداری اشاره کرد.
تری فلوئوپرازین دارای خاصیت ضد تشنجی قوی است و به طور گسترده در حوزه روانپزشکی برای درمان اسکیزوفرنی و سایر بیماری‌های روانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
Trifluoperazine, marketed under the brand name Stelazine among others, is a typical antipsychotic primarily used to treat schizophrenia. It may also be used short term in those with generalized anxiety disorder but is less preferred to benzodiazepines. It is of the phenothiazine chemical class. Wikipedia
تری فلوئوپرازین که با نام تجاری Stelazine به بازار عرضه می شود، یک آنتی سایکوتیک معمولی است که عمدتاً برای درمان اسکیزوفرنی استفاده می شود. همچنین ممکن است در کوتاه مدت در افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر استفاده شود، اما کمتر به بنزودیازپین ها ترجیح داده می شود. از کلاس شیمیایی فنوتیازین است.
در خصوص مکانیسم عمل تری فلوپرازین، این دارو گیرنده‌های دوپامینرژیک D1 و D2 مزولیمبیک پس‌سیناپسی را در مغز مسدود می‌کند. علاوه بر این، ترشح هورمون‌های هیپوتالاموس و هیپوفیز را کاهش می‌دهد که این امر بر متابولیسم پایه، دمای بدن، هوشیاری، تن وازوموتور و حالت تهوع تأثیرگذار است.
نحوه مصرف و دوز مصرفی تری فلوپرازین
تعیین نحوه مصرف و دوز مناسب تری فلوپرازین (اسکازینا) برای درمان روان پریشی یا اختلالات اضطرابی، وظیفه انحصاری روانپزشک است. مصرف خودسرانه این دارو اکیداً توصیه نمی‌شود. قطع مصرف دارو بدون مشورت با پزشک می‌تواند منجر به تشدید علائم شود. در صورت عدم مشاهده بهبودی، اطلاع‌رسانی به پزشک معالج ضروری است.
دوز مصرفی تری فلوپرازین بسته به شرایط پزشکی، سن و پاسخ به درمان متغیر است:
– در کودکان، دوز بر اساس وزن تعیین می‌شود.
– برای بزرگسالان، دوز معمول ۲ تا ۴ میلی‌گرم روزانه است که در صورت نیاز، ممکن است به ۶ میلی‌گرم افزایش یابد. دوز شروع توصیه شده برای بزرگسالان با تناسب اندام، ۵ میلی‌گرم دو بار در روز است که پس از یک هفته می‌تواند به ۱۵ میلی‌گرم روزانه افزایش یابد.
زمان مصرف قرص تری فلوئوپرازین ۱ و ۲ میلی‌گرمی:
این دارو را ۱ تا ۲ بار در روز، در زمان‌های مشخص و مطابق با دستور پزشک مصرف کنید.
در صورت فراموشی یک دوز:
دوز فراموش شده را به محض یادآوری مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان دوز بعدی است، دوز فراموش شده را نادیده گرفته و برنامه معمول را ادامه دهید. از مصرف دو دوز برای جبران دوز فراموش شده خودداری کنید.
اوردوز با امپول تری فلوپرازین (تری فلوزیک):
تزریق بیش از حد آمپول تری فلوئوپرازین عضلانی می‌تواند منجر به علائمی چون:
– خواب‌آلودگی و کاهش هوشیاری
– حرکات غیرعادی، کند یا غیرقابل کنترل در بدن
– بی‌قراری، تب و تشنج
– ضربان قلب نامنظم
در صورت مشاهده این علائم، فوراً با اورژانس تماس بگیرید
موارد مصرف و کاربرد قرص تری فلوپرازین ۱ میلی گرم
- درمان اسکیزوفرنی:
یکی از مهمترین کاربردهای این دارو، درمان علائم اسکیزوفرنی است. این بیماری روانی باعث اختلال در تفکر، کاهش علاقه به زندگی و بروز احساسات نامتناسب می‌شود.
- درمان اختلالات اضطرابی:
در مواردی که سایر داروهای ضد اضطراب مؤثر نبوده‌اند، از تری فلوپرازین استفاده می‌شود. این دارو با تنظیم سطح دوپامین در مغز، به بهبود خلق و خو، رفتار و افکار کمک می‌کند.
- کاهش تحریک‌پذیری و خشم:
علاوه بر درمان اسکیزوفرنی و اضطراب موقت، این دارو در برخی موارد برای کنترل خشم و تحریک‌پذیری نیز تجویز می‌شود.
کدام افرادی از تری فلوپرازین استفاده می‌کنند؟
- بیماران مبتلا به اختلالات روانی کوتاه مدت یا بلند مدت
- افرادی که از اضطراب شدید رنج می‌برند
عوارض جانبی احتمالی:
در صورت تداوم این علائم، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود:
– سرگیجه و مشکل در حفظ تعادل
– تاری دید، خشکی دهان و گرفتگی بینی
– حالت تهوع و مشکلات ادراری
– تغییر در اندازه مردمک چشم
– یبوست، تغییر اشتها یا افزایش وزن
– تحریک‌پذیری و عصبانیت
– حرکات غیرعادی بدن
– اختلالات خواب
– سردرد و خستگی شدید
– کاهش میل جنسی در مردان
– تغییرات در پستان‌ها (بزرگ شدن یا ترشح شیر)
– تأثیر بر چرخه قاعدگی
لازم به ذکر است که برخی داروهای SSRI مانند سیتالوپرام، فلوکستین و سرترالین نیز در کاهش خشم مؤثر شناخته شده‌اند.
عوارض خطرناک قرص تری فلوئوپرازین ۱ میلی گرم خارجی و داخلی
استفاده از داروی تری فلوپرازین ۱ میلی گرم می‌تواند با خطرات جانبی همراه باشد، از جمله:
– تب و سختی عضلات
– گیجی و ضربان قلب نامنظم یا تند
– تعریق، زردی پوست و چشم
– نشانه‌هایی مشابه با آنفولانزا
– گلودرد، لرز و علائم دیگری از عفونت
– احساس سفتی در گردن و تنگی نفس
– دشواری در تنفس یا بلع
– حرکات غیرارادی و ریتمیک صورت، دهان و فک
– بروز تاول، خارش و راش پوستی
– نعوظ طولانی مدت
– کاهش دید، به خصوص در نور کم
موارد احتیاط و هشدار در مصرف تری فلوپرازین ۵ چیست؟
قبل از استفاده از تری فلوپرازین ۵ میلی گرم، لازم است تا تاریخچه پزشکی خود شامل موارد زیر را به اطلاع پزشک برسانید:
– بیماری‌های کبدی
– بیماری‌های تأثیرگذار بر سلول‌های خونی
– فئوکروموسیتوما (تومور نزدیک کلیه‌ها)
– سرطان پستان
– گلوکوم، که می‌تواند به از دست دادن بینایی منجر شود
– مشکلات تعادلی و تشنج
– درد قفسه سینه یا بیماری‌های قلبی
در صورت کار با حشره‌کش‌های ارگانوفسفر یا نیاز به قطع مصرف دارو به دلیل عوارض جانبی جدی، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، اگر قصد انجام میلوگرام دارید، پزشک ممکن است توصیه کند که دو روز قبل و یک روز بعد از این تست، دارو را مصرف نکنید.
خطر مصرف قرص تری فلوئوپرازین در بارداری
استفاده از داروی تری فلوئوپرازین طی دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه پایانی، نیازمند ارزیابی و تجویز دقیق توسط یک پزشک متخصص است. استفاده از این دارو برای درمان اختلالات روانی و روانپریشی باید تحت نظر روانپزشک صورت گیرد و بیماران باید از مصرف خودسرانه اجتناب کنند.
در زمان مصرف داروی تری فلوئوپرازین به نکات زیر دقت نمایید:
– در صورت برخاستن ناگهانی از حالت درازکش، ممکن است دچار سرگیجه یا غش شوید. بهتر است به آرامی برخیزید و پیش از ایستادن، چند دقیقه پاهای خود را روی زمین نگه دارید.
– مصرف الکل می‌تواند عوارض جانبی ناشی از تری فلوئوپرازین را تشدید بخشد.
– برنامه‌ریزی کنید تا از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور مستقیم آفتاب پرهیز کنید و از لباس‌های محافظ، عینک آفتابی و کرم‌های ضد آفتاب استفاده نمایید، چرا که این دارو می‌تواند باعث حساسیت پوست به نور شود.
– بروز بثورات پوستی در مصرف کنندگان این دارو نادر است.
آیا داروی تری فلوئوپرازین خاصیت خواب‌آوری دارد؟
بله، تری فلوئوپرازین به عنوان یک داروی آرام‌بخش شناخته می‌شود و می‌تواند باعث خواب‌آلودگی شود و بر تفکر و حرکات فرد تأثیر بگذارد.
تداخلات دارویی تری فلوپرازین با سایر داروها
تداخلات دارویی می‌تواند نحوه عملکرد داروها را تغییر داده یا ریسک بروز عوارض جانبی شدید را افزایش دهد. برخی از داروهایی که با تری فلوپرازین تداخل دارند عبارتند از:
– داروهای ضدکولینرژیک
– داروهای ضد اسپاسم مانند آتروپین، دی سیکلومین و اسکوپولامین
– مسدود کننده‌های آلفا نظیر پرازوسین
– داروهای ضد انعقاد خون (رقیق کننده‌های خون) مانند وارفارین (کومادین)
– داروهای ضد افسردگی و آنتی هیستامین‌ها
– آتروپین (در Motofen، Lomotil، Lonox)
– باربیتورات‌ها مانند پنتوباربیتال (نمبوتال)، فنوباربیتال (لومینال) و سکوباربیتال (سکونال)
– داروهای ادرار آور (دیورتیک‌ها)
– اپی نفرین (اپیپن) و گوانتیدین
– ایپراتروپیوم (Atrovent)
– لیتیوم (Eskalt، Lithobid)
– داروهای ضد اضطراب، داروهای بیماری روده تحریک‌پذیر، داروهای بیماری حرکتی، داروهای پارکینسون، داروهای زخم معده یا داروهای مرتبط با مشکلات ادراری
– داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین (دیلانتین)
– مسکن‌های مخدر
– پروپرانولول (ایندرال)
– آرام‌بخش‌ها و قرص‌های خواب‌آور
این دارو ممکن است باعث تداخل در برخی آزمایش‌های تشخیصی (مانند تست فنیل کتونوریا) شود که می‌تواند نتایج غیر دقیق ایجاد کند. بنابراین، حتماً پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان مربوطه از مصرف این دارو توسط شما مطلع باشند.
حساسیت به تری فلوپرازین و سایر فنوتیازین‌ها نظیر کلرپرومازین، فلوفنازین، پرفنازین، پروکلرپرازین (کمپازین)، پرومتازین (فنرگان) یا تیوریدازین را باید جدی گرفت.
| نام تجاری تری فلوپرازین | تداخل تری فلوپرازین | عوارض دارو |
| قرص تری فلوئوپرازین کیمیدارو ۵ میلی‌گرم | آنتاگونیست دوپامین | اختلال در تنظیم دمای بدن |
| آمپول تری فلوزیک ۱ میلی‌گرم | پارالدهید | ژنیکوماستی |
| قرص تری فلوئوپرازین مرهم دارو ۲ میلی‌گرم | پتاسیم کلراید | افزایش قندخون |
| آمپول تری فلوئوپرازین کیمیدارو ۱ میلی‌گرم | داروهای ضدکولینرژیک | علائم شبیه آنفولانزا |
| قرص تری فلوئوپرازین مرهم دارو ۱ میلی‌گرم | آرام بخش و قرص خواب آور | گلودرد |
| قرص تری فلوئوپرازین کیمیدارو ۲ میلی‌گرم | داروهای مخدر برای درد | علائم عفونت |
| تری فلوئوپرازین سبحان دارو ۱ میلی‌گرم | فنی توئین | دشواری در تنفس یا بلعیدن |
| قرص تری فلوئوپرازین کیمیدارو ۱ میلی‌گرم | اسکالیت | گرفتگی گردن |
| قرص تری فلوئوپرازین مرهم دارو ۵ میلی‌گرم | فنوباربیتال | احساس تنگی در گلو |
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
: داروی تری فلوئوپرازین معمولاً برای مدیریت اسکیزوفرنی تجویز می‌شود و به عنوان یک داروی ضدروان‌پریشی در دسترس است. این دارو نیاز به تجویز پزشک دارد و نباید برای مدت طولانی مصرف شود، زیرا ممکن است عوارض جانبی جدی مانند اختلالات حرکتی ایجاد کند. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان این دارو را مصرف می‌کنید و با مشکلاتی مانند سرگیجه، احساس بی‌ثباتی یا عوارض دیگر مواجه شدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول
فلوئوپرازین چه دارویی است؟
تری فلوئوپرازین یک داروی فنوتیازینی است که برای درمان افسردگی، اضطراب و بی‌قراری استفاده می‌شود.
آیا تری فلوپرازین در دوران بارداری و شیردهی خطرناک است؟
مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود و برای بارداری نیز باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک مصرف شود.
آیا آمپول تری فلوزیک ۱ میلی‌گرم برای کودکان مناسب است؟
پزشک ممکن است این دارو را برای کودکان مبتلا به اسکیزوفرنی، اوتیسم، مانیا، اضطراب شدید یا رفتارهای خطرناک تجویز کند.
عوارض تری فلوئوپرازین ۱ میلی‌گرم چیست؟
مهمترین عوارض شامل سرگیجه، احساس بی‌ثباتی و مشکلات در حفظ تعادل است.
در صورت مشاهده هرگونه عوارض جانبی، بهتر است سریعاً با پزشک مشورت کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.