هیدروکلروتیازید برای چیست؟ نحوه مصرف و عوارض آن
قرص هیدروکلروتیازید برای کنترل فشار خون بالا تجویز می شود. اگر پزشک شما این دارو را تجویز کرده است، باید قبل از مصرف از تداخلات دارویی، عوارض جانبی و نحوه مصرف آن آگاهی کامل داشته باشید. در این مقاله سعی خواهیم کرد توضیح دهیم که هیدروکلروتیازید چه عوارضی دارد؟ این دارو در چه مواردی تجویز می شود؟ چگونه این قرص را مصرف کنیم؟ آیا می توان از این دارو برای درمان بیماری های کلیوی و کبدی استفاده کرد؟ بهترین زمان مصرف این دارو چه زمانی است؟
هیدروکلروتیازید چیست؟
هیدروکلروتیازید یکی از داروهایی است که برای کنترل فشار خون استفاده می شود. کنترل فشار خون به جلوگیری از سکته مغزی، حملات قلبی و بیماری های کلیوی کمک می کند. این دارو در دسته دیورتیک ها قرار می گیرد. دیورتیک ها ادرار بیشتری تولید می کنند و در نتیجه نمک و آب اضافی را از بدن خارج می کنند.
نام انگلیسی: Hydrochlorothiazide
نام های رایج در ایران:
- قرص هیدروکلروتیازید DP 50 میلی گرم
- هیدروکلروتیازید ایران دارو 50 میلی گرم
- هیدروکلروتیازید ایران دارو 25میلی گرم
- قرص دیورازید 50 میلی گرم
مکانیسم اثر قرص هیدروکلروتیازید
هیدروکلروتیازید یکی از داروهای ادرارآور است دیورتیک‌های تیازیدی مکانیسم‌های انتقال سدیم و کلرید را در سلول‌های توبول پیچیده دیستال مهار می‌کنند. این باعث می شود که کلیه ها سدیم بیشتری را با مایعات دفع کنند در نتیجه زهکشی نمک و آب افزایش می یابد اثر این داروها دو ساعت پس از مصرف خوراکی شروع می شود و در عرض 4 ساعت به حداکثر می رسد.
اشکال دارویی هیدروکلروتیازید
این دارو به صورت قرص یا کپسول تجویز می شود. قرص را نجوید یا خورد نکنید. به طور کامل قورت دهید و با آن آب بنوشید. بهتر است یک قرص یا کپسول در صبح مصرف شود.
نحوه مصرف هیدروکلروتیازید
دارو باید طبق دستور پزشک مصرف شود. به طور کلی پزشک مصرف این دارو را در صبح یا بدون غذا توصیه می کند. مراقب باشید مصرف این دارو در شب باعث بیدار شدن شما از ادرار می شود. این قرص را باید حداقل 4 ساعت قبل از خواب مصرف کنید.
برای نتیجه بهتر باید این دارو را به طور منظم مصرف کنید. فشار خون بالا باعث نمی شود بیشتر افراد احساس بیماری کنند. بنابراین، زمانی که احساس بهبودی کردید باید مصرف دارو را ادامه دهید.
اگر از داروهای کاهش دهنده کلسترول نیز استفاده می کنید و داروهای شما رزین های اسید صفراوی (مانند کلستیرامین و کلستیپول) هستند، حداقل 4 ساعت قبل یا بعد از این داروها از قرص های هیدروکلروتیازید استفاده کنید.
معمولا یک یا دو قرص در روز برای تنظیم فشار خون تجویز می شود. اما برای درمان ادم، پزشک ممکن است تجویز کند که باید هر روز یا در روزهای خاصی از هفته استفاده شود.
استفاده از قرص هیدروکلروتیازید
این دارو به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای کنترل فشار خون بالا استفاده می شود. علاوه بر تجویز این یا سایر داروها، پزشک ممکن است تغییرات سبک زندگی را برای کنترل فشار خون ضروری در نظر بگیرد. این دارو با افزایش خروجی ادرار کلیه ها را از شر آب و نمک غیر ضروری خلاص می کند. به همین دلیل، هیدروکاروتیدازید برای درمان ادم استفاده می شود.
ادم در واقع احتباس مایعات در بدن است. در برخی افراد مشکلات پزشکی مانند بیماری های قلبی، کلیوی و کبدی باعث احتباس مایعات در بدن می شود، در حالی که در برخی دیگر مصرف داروهایی مانند استروژن و کورتون باعث این عوارض می شود. در تمام این موارد، استفاده از قرص هیدروکلروتیازید ممکن است مفید باشد.
دوزهای مصرفی هیدروکلروتیازید
پزشک باید دوز دارو را تعیین کند. پزشک متخصص بسته به نوع و شدت بیماری دوز را تعیین می کند. این دارو در سه دوز موجود است:
- هیدروکلروتیازید 12.5
- هیدروکلروتیازید25
- قرص هیدروکلروتیازید 50
درمان احتباس مایعات:
برای بزرگسالان، پزشک ممکن است یک قرص هیدروکلروتیازید 25 تا حداکثر دو قرص هیدروکلروتیازید 50 تجویز کند. پزشک ممکن است این دوز را هر روز یا 3 تا 5 روز در هفته تجویز کند. برای کودکان، دوز بر اساس وزن تعیین می شود.
کنترل فشار خون بالا:
اگر پزشک کپسول هیدروکلروتیازید را تجویز کند، دوز کمتر خواهد بود. برای شروع، به بزرگسالان یک کپسول هیدروکلروتیازید 12.5 یک بار در روز داده می شود. پزشک ممکن است به تدریج دوز دارو را افزایش دهد. اما نباید بیش از یک کپسول هیدروکلروتیازید 50 در روز استفاده کنید
عوارض جانبی قرص هیدروکلروتیازید
هیدروکلروتیازید می تواند عوارض جانبی در انسان ایجاد کند. در صورت بروز عوارض جانبی جدی، حتما با پزشک خود تماس بگیرید
برخی از عوارض جانبی رایج این دارو عبارتند از:
- اسپاسم
- تکرر ادرار
- سردرد
- کاهش اشتها
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
- مشکل در عبور سوزن
- ریزش یا نازک شدن موها
- عدم توانایی در پرورش یا نگهداری
- افزایش حساسیت پوست به آفتاب
- عدم تمایل به رابطه جنسی
- گرفتگی عضلات
- قرمزی یا تغییر رنگ پوست
- بی قراری
- آفتاب سوختگی خطرناک
- ضعف
در صورت بروز عوارض جانبی زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید
- درد در پشت، پاها یا معده
- تیره شدن مدفوع
- خونریزی لثه
- نفخ شکم
- تاول زدن
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- سیانوزه شدن لب ها و ناخن ها
- تاری دید
- سوزش، خارش یا کرخت شدن
- درد یا سفتی قفسه سینه
- لرزیدن
- کدورت ادرار
- عرق سرد
- سردرگمی
- یبوست
- خلط خونی
- ترک خوردن پوست
- اشکال در بلع
- خشکی دهان
- ضربان قلب نامنظم
- تب
- تنفس با بوی میوه مانند
- ادم عمومی
- احساس گرسنگی شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- خونریزی از بینی
- گلودرد
- اضافه وزن
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این دارو، نحوه مصرف، دوز یا تداخلات دارویی و عوارض جانبی، بهتر است از داروساز خود مشاوره بگیرید.
شرایط استفاده قرص هیدروکلروتیازید
در صورت بروز هر یک از موارد زیر حتما به پزشک اطلاع دهید. پزشک ممکن است داروی دیگری را جایگزین کند.
- آنوری (ناتوانی در دفع ادرار)
- حساسیت داروئی به سولفانامیدها
- نقرس
- هیپرکلسترولمی (کلسترول بالا در خون)
- لوپوس
تداخلات دارویی هیدروکلروتیازید
برخی از داروها ممکن است با هیدروکلروتیازید تداخل داشته باشند. تداخلات دارویی می تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد یا عوارض جانبی جدی ایجاد کند. در صورت مصرف هر یک از داروهای زیر به پزشک خود اطلاع دهید.
داروهایی که ممکن است باعث تداخل دارویی شوند عبارتند از:
- دوفتیلید
- لیتیوم
- دگزامتازون
- کورتیزون
- کورتیکواستروئیدها مانند بتامتازون
- بودزونید
- فنوباربیتال
- سکوباربیتال
- متیل پردنیل
- هیدروکورتیزون
- فلودروکورتیزون
- تریامسینولون
- پردنیزون
- پردنیزولون
- داروهای ضدالتهابی
- انسولین و داروهای خوراکی کنترل دیابت
- کورتیکوتروپین
- ناپروکسن
- ایبوپروفن
همچنین این دارو با برخی آزمایشات مانند تست های عملکرد تیروئید تداخل داشته و باعث نتایج نادرست آزمایش می شود.
موارد احتیاط مصرف هیدروکلروتیازید
اگر به هیدروکلروتیازید یا داروهای مشابه حساسیت دارید، حتما قبل از مصرف آن را با پزشک خود در میان بگذارید. این دارو دارای برخی مواد غیر فعال مانند سولفیت است و ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود.
قبل از مصرف دارو، پزشک را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید. مواردی مانند دیابت، نقرس، بیماری کلیوی، بیماری کبد، لوپوس و سرطان پوست باید به پزشک گزارش شود.
یکی از عوارض این دارو سرگیجه است. اگر از این عارضه رنج می برید، از رانندگی و فعالیت های با دقت بالا خودداری کنید. همچنین نوشیدن الکل همراه با این قرص ها می تواند وضعیت را بدتر کند.
اگر زیاد عرق می کنید، اسهال یا استفراغ دارید، ممکن است دچار کم آبی شده باشید. در این شرایط برای جلوگیری از کم آبی آب فراوان بنوشید و وضعیت را به پزشک گزارش دهید.
اگر دیابت دارید، این دارو ممکن است بر سطح قند خون شما تأثیر بگذارد. پزشک ممکن است نوع و دوز داروهای دیابت شما را تغییر دهد. همچنین این دارو باعث کاهش پتاسیم می شود. سعی کنید از غذاهای حاوی پتاسیم مانند موز و آب پرتقال استفاده کنید.
داروی هیدروکلروتیازید در دوران بارداری
این دارو در دوران بارداری نباید مصرف شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. دیورتیک های تیازیدی خطر متابولیک را برای مادر و جنین افزایش می دهند. این دارو باعث ناهنجاری های جنینی نمی شود. اما در بارداری طبیعی اختلال ایجاد می کند
داروی هیدروکلروتیازید در دوران شیردهی
مطالعات نشان می دهد که این دارو می تواند از شیر مادر به نوزاد منتقل شود. با این حال، گزارشی از مصدومیت این نوزاد گزارش نشده است. بهتر است قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید و مزایا و معایب آن را جویا شوید.
مصرف بیش از حد هیدروکلروتیازید
مصرف بیش از حد این دارو علائمی مانند سرگیجه شدید، ضعف و غش را در پی دارد. در صورت مصرف بیش از حد، باید بلافاصله با آمبولانس تماس بگیرید.
اگر مصرف هیدروکلروتیازید را فراموش کردید چه باید کرد؟
اگر یک نوبت را فراموش کردید، آن را در اسرع وقت مصرف کنید. اگر به دور بعدی نزدیک بود، دور از دست رفته را نادیده بگیرید. دفعه بعد دوز را دو برابر نکنید.
هیدروکلروتیازید و پروستات
اگر مشکل پروستات دارید، باید قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید. بیماری هایی مانند بزرگی پروستات می تواند بسیار جدی باشد و اگر این دارو همراه با سایر داروهای ادرار آور مصرف شود علائم آنها شدیدتر خواهد بود.
هیدروکلروتیازید و ورم پا
ورم پا می‌تواند ناشی از احتباس مایعات در بدن باشد. این احتباس می‌تواند به دلیل نارسایی قلب، بیماری کبدی، بیماری کلیوی یا مصرف برخی داروها باشد. هیدروکلروتیازید با افزایش دفع ادرار، به کاهش ورم و احتباس مایعات در بدن کمک می‌کند.
والزومیکس دارویی ترکیبی است که برای تنظیم فشار خون تجویز می‌شود. این دارو از ترکیب سه داروی کنترل فشار خون، شامل هیدروکلروتیازید، آملودیپین و والسارتان تهیه شده است.قیمت قرص هیدروکلروتیازید 50 میلی گرم از برندهای ایرانی حدود 16000 تومان است. این قیمت مربوط به دارو با بسته‌بندی 100 عددی است.
سوالات متداول
قرص هیدروکلروتیازید برای چه بیماری‌هایی تجویز می‌شود؟
فشار خون بالا: این دارو با افزایش دفع ادرار و نمک اضافی از بدن، به کنترل فشار خون بالا کمک می‌کند.
ادم (احتباس مایعات): هیدروکلروتیازید می‌تواند مایعات اضافی بدن را دفع کند و به کاهش تورم ناشی از بیماری‌های کلیوی، کبدی و قلبی کمک کند.
آیا هیدروکلروتیازید برای لاغری مفید است؟
این دارو به طور مستقیم چربی بدن را کاهش نمی‌دهد، اما با دفع مایعات اضافی، می‌تواند باعث کاهش وزن شود.
توجه داشته باشید که کاهش وزن با هیدروکلروتیازید پایدار نیست و پس از قطع مصرف دارو، ممکن است وزن مجدداً افزایش یابد.
عوارض مصرف بیش از حد هیدروکلروتیازید چیست؟
افت شدید فشار خون، سرگیجه، ضعف، کم‌آبی بدن، عدم تعادل الکترولیت‌ها
آیا می‌توان از هیدروکلروتیازید برای درمان نارسایی کلیه استفاده کرد؟
بله، این دارو می‌تواند به کاهش تورم ناشی از نارسایی کلیه کمک کند. اما در صورت ابتلا به بیماری‌های کلیوی، باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود.
آیا هیدروکلروتیازید برای سیروز کبدی مفید است؟
بله، این دارو می‌تواند به کاهش تورم ناشی از سیروز کبدی کمک کند. سیروز کبدی باعث افزایش بازجذب سدیم می‌شود و هیدروکلروتیازید با دفع سدیم از طریق ادرار، به کاهش تورم کمک می‌کند.
آیا هیدروکلروتیازید برای کودکان تجویز می‌شود؟
بله، در صورت ابتلا به فشار خون بالا یا سایر شرایط پزشکی خاص، ممکن است برای کودکان تجویز شود. دوز مصرف برای کودکان باید توسط پزشک و با توجه به وزن و شرایط کودک تعیین شود.
آیا هیدروکلروتیازید باعث اختلال نعوظ می‌شود؟
بله، یکی از عوارض جانبی احتمالی این دارو، اختلال نعوظ است. این عارضه بیشتر در افراد مسن یا دارای اضافه وزن دیده می‌شود.
اثر هیدروکلروتیازید تا چه مدت در بدن باقی می‌ماند؟
اثر دارو حدود 2 ساعت بعد از مصرف شروع می‌شود و 4 ساعت بعد به اوج خود می‌رسد. اثر دارو تا 12 ساعت در بدن باقی می‌ماند.
آیا هیدروکلروتیازید بر کلیه تاثیر می‌گذارد؟
بله، این دارو می‌تواند بر عملکرد کلیه تاثیر بگذارد. در صورت ابتلا به بیماری‌های کلیوی، باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود. هیدروکلروتیازید بر فیلتراسیون کلیه تاثیر می‌گذارد و از بازجذب سدیم و کلرید جلوگیری می‌کند.
لوزارتان با هیدروکلروتیازید یکی است؟
خیر، این دو دارو مجزا هستند، اما هر دو برای کنترل فشار خون تجویز می‌شوند. لوزارتان با شل کردن رگ‌های خونی، فشار خون را کاهش می‌دهد. هیدروکلروتیازید با افزایش دفع ادرار و نمک، فشار خون را پایین می‌آورد.