چرا به سکسکه دچار می شویم؟ بهترین روش درمان آن
آیا تا به حال کنجکاو شده‌اید که دلیل وقوع سکسکه چیست؟ سکسکه از دو فرآیند اصلی ناشی می‌شود: اولین عامل، انقباضات ناگهانی و غیرارادی دیافراگم است، که عضله‌ای حیاتی در زیر ریه‌ها بوده و در تنفس و جداسازی حفره‌های قفسه سینه و شکم نقش دارد. دومین عامل، بسته شدن ناگهانی و سریع تارهای صوتی است که صدای مشخص “هیک” را ایجاد می‌کند.
چگونه می‌توان از بروز سکسکه پیشگیری کرد، چه عوارضی دارد و چه بیماری‌هایی می‌توانند منجر به آن شوند؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به این پرسش‌ها پاسخ دهیم. در صورتی که با سکسکه‌ای طولانی‌مدت مواجه هستید، توصیه می‌شود که به یک متخصص داخلی یا پزشک عمومی مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکتریاب با متخصصان برجسته در شهر خود آشنا شوید، با آن‌ها مشورت تلفنی یا آنلاین داشته باشید و برای ویزیت حضوری نوبت بگیرید.
سکسکه چیست؟
سکسکه ناشی از انقباضات ناخودآگاه دیافراگم است، که عضله‌ای حیاتی برای تنفس محسوب شده و فضای قفسه سینه را از شکم جدا می‌کند. در پی هر انقباض، تارهای صوتی به طور ناگهانی بسته می‌شوند، که این عمل صدای مشخص “هیک” را در هنگام سکسکه ایجاد می‌کند.
سکسکه می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله خوردن غذای حجیم، مصرف نوشیدنی‌های الکلی یا گازدار، یا تجربه هیجان ناگهانی رخ دهد و گاهی اوقات ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد. اغلب سکسکه‌ها چند دقیقه طول می‌کشند، اما در موارد نادر ممکن است برای مدت‌ها ادامه یابند، که می‌تواند منجر به کاهش وزن و احساس خستگی شود.
سکسکه‌ای که بیش از ۴۸ ساعت به طول انجامد به عنوان پایدار شناخته می‌شود و نیاز به مراجعه به پزشک دارد. سکسکه‌های طولانی مدت می‌توانند نشان‌دهنده یک بیماری جدی باشند. به عنوان یک حقیقت جالب، رکورد طولانی‌ترین دوره سکسکه به ۶۰ سال می‌رسد!
سکسکه چه علائمی دارد؟
سکسکه، که خود به عنوان یک نشانه ظاهر می‌شود، گاهی اوقات می‌تواند با احساس سفتی و سنگینی در ناحیه سینه، شکم یا گلو همراه باشد. سکسکه‌هایی که برای مدت طولانی ادامه پیدا می‌کنند، ممکن است عوارض جانبی مختلفی داشته باشند، از جمله:
- اختلال در فرایندهای روزمره مانند خوردن، خوابیدن و صحبت کردن.
- تأثیر منفی بر روند بهبودی پس از جراحی‌ها.
- هرچند که بیشتر سکسکه‌ها بدون نیاز به درمان خود به خود برطرف می‌شوند، سکسکه‌های طولانی‌مدت می‌توانند منجر به کمبود آب بدن، بی‌خوابی و افسردگی شوند.
علائم سکسکه طولانی مدت
سکسکه‌های طولانی‌مدت ممکن است ناشی از عوامل یا بیماری‌های زیر باشند یا به دنبال آن‌ها رخ دهند:
- مصرف بیش از حد الکل: که می‌تواند باعث تحریک دیافراگم شود.
- بیهوشی: که گاهی اوقات می‌تواند منجر به انقباضات دیافراگم شود.
- داروهای باربیتورات: این داروها که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارند، می‌توانند در درمان تشنج به کار روند.
- دیابت، هایپرگلیسمی یا هیپوگلیسمی: تغییرات قند خون می‌تواند بر دیافراگم تأثیر بگذارد.
- عدم تعادل الکترولیت‌ها: که می‌تواند بر عملکرد عضلات از جمله دیافراگم تأثیر بگذارد.
- بیماری‌های کلیوی و کبدی: که می‌توانند باعث تغییرات متابولیکی شوند.
- داروهای کورتیکواستروئیدی: که گاهی در ورزشکاران برای افزایش عملکرد استفاده می‌شوند.
- داروهای آرام‌بخش بنزودیازپین‌ها: مانند دیازپام، کلرودیازپوکساید، آلپرازولام.
- متیل دوپا: که برای درمان فشار خون بالا به کار می‌رود.
- مصرف مواد مخدر
- بیماری‌های گوارشی: مانند بیماری التهابی روده و انسداد روده کوچک.
- بیماری‌های تنفسی: مانند آسم، ذات‌الریه و پلورزی دیافراگم.
- تحریک مثانه
- سرطان کبد
- پانکراتیت
- بارداری
- هپاتیت
آیا سکسکه نشانه کرونا است؟
تا به امروز، علائم متنوع و گاهی غیرمعمولی برای سویه‌های مختلف ویروس کرونا یا کووید-۱۹ شناسایی شده‌اند. یکی از این علائم که کمتر شایع است، دوره‌های طولانی و مداوم سکسکه می‌باشد.
علت سکسکه کودکان و بزرگسالان چیست؟
در حالی که علت دقیق بروز سکسکه هنوز ناشناخته است، سکسکه‌های مزمن می‌توانند به دلایل متعددی رخ دهند. مشاهدات نشان می‌دهند که سکسکه‌های طولانی‌مدت در مردان بیشتر از زنان رخ می‌دهد. عوامل متنوعی وجود دارند که می‌توانند احتمال بروز سکسکه را افزایش دهند، از جمله:
| توضیحات | دلایل بروز سکسه |
| اضطراب، استرس و هیجان می‌توانند باعث بروز سکسکه‌هایی با مدت زمان کوتاه یا طولانی شوند. | مشکلات روحی و روانی |
| در برخی موارد، افراد ممکن است پس از بیهوشی عمومی یا انجام عمل‌های جراحی در ناحیه شکم، تجربه سکسکه کنند. این واکنش می‌تواند به دلیل تحریک دیافراگم یا تغییراتی که در حین جراحی رخ می‌دهد، باشد. | عمل جراحی |
| مصرف مواد غذایی که دمای بسیار بالا یا طعم بسیار تند دارند، می‌تواند منجر به تحریک عصب فرنیک شود. این عصب در مجاورت مری واقع شده و حساس به تغییرات دمایی و شیمیایی است. | شیوه‌ی زندگی |
| تجمع گاز در حفره معده که نیرویی به دیافراگم وارد می‌آورد، می‌تواند باعث بروز سکسکه گردد. این فشار ممکن است باعث انقباضات ناخودآگاه دیافراگم شود که منجر به پدیده سکسکه می‌شود. | گاز معده |
علل ایجاد سکسکه چیست؟
علل رایج بروز سکسکه‌هایی که مدت زمانی کمتر از ۴۸ ساعت به طول می‌انجامند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- مصرف نوشیدنی‌های حاوی گاز یا با دمای بالا
- نوشیدن الکل بیش از حد معمول
- اختلالات و بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش
- خوردن وعده‌های غذایی با حجم زیاد
- تجربه هیجانات شدید یا استرس‌های عاطفی، احساساتی مانند غم و اندوه، اضطراب، استرس یا شوک
- تحمل تغییرات ناگهانی در دمای محیط
- بلع هوا به هنگام جویدن آدامس یا مکیدن آب‌نبات
عوامل متعددی در بروز سکسکه‌هایی که بیش از ۴۸ ساعت به طول می‌انجامند دخالت دارند، که می‌توان آن‌ها را در دسته‌های زیر طبقه‌بندی کرد:
- آسیب یا تحریک عصبی: آسیب یا تحریک اعصاب واگ و فرنیک، که به دیافراگم کمک می‌کنند، می‌تواند منجر به سکسکه‌های طولانی‌مدت شود. عواملی که ممکن است به این اعصاب آسیب برسانند یا آن‌ها را تحریک کنند، شامل موارد زیر است:
- تماس مو یا اجسام خارجی با پرده گوش
- وجود تومور، کیست یا گواتر در ناحیه گردن
- ریفلاکس معدوی-مروی
- گلودرد یا لارنژیت
- اختلالات سیستم عصبی مرکزی: بیماری‌ها یا آسیب‌هایی که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کنند، می‌توانند کنترل طبیعی رفلکس سکسکه را مختل کنند. این عوامل عبارتند از:
- انسفالیت: التهاب مغز که می‌تواند ناشی از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی باشد.
- مننژیت: التهاب پرده‌های مغزی که با سردرد، خشکی گردن، تب، گیجی، و کاهش هوشیاری همراه است.
- مولتیپل اسکلروزیس: بیماری خود ایمنی که به پوشش سلول‌های عصبی آسیب می‌زند.
- سکته مغزی: اختلال در جریان خون مغزی که منجر به مرگ سلول‌های مغزی می‌شود.
- آسیب‌های تروماتیک مغزی
- تومورهای مغزی
- اختلالات متابولیک و دارویی
علت سکسکه در خواب چیست؟
هر عاملی که باعث تحریک دیافراگم گردد می‌تواند منجر به سکسکه شود. مواردی نظیر خوردن وعده‌های غذایی بزرگ یا تند، خوردن سریع غذا، یا مصرف نوشیدنی‌های حاوی گاز یا الکل می‌توانند در زمان استراحت یا خواب این حالت را ایجاد کنند. علاوه بر این، تجربه احساساتی مانند اضطراب، هیجان، یا استرس شدید پیش از خواب نیز می‌تواند به سکسکه منجر شود.
علت سکسکه جنین و نوزاد (آیا سکسکه برای نوزاد مفید است)
سکسکه‌های جنینی در دوران بارداری به فعالیت‌های ظریف دیافراگم جنین اشاره دارد که در طی آن، جنین شروع به تمرینات تنفسی می‌کند. هنگامی که جنین مایع آمنیوتیک را استنشاق می‌کند، این عمل ورود مایع به ریه‌ها را در پی دارد و منجر به انقباض دیافراگم در حال تکامل می‌شود.
بیماری های مربوط به سکسکه
گاهگاهی، سکسکه‌هایی که برای مدت زمان طولانی ادامه می‌یابند، می‌توانند نشانگر وجود یک اختلال پزشکی زمینه‌ای باشند، اگرچه این همیشه صادق نیست. بیماری‌هایی که ممکن است با سکسکه‌های طولانی‌مدت همراه باشند عبارتند از پلوریت دیافراگم، پنومونی (ذات الریه)، اورمی (مسمومیت خونی ناشی از نارسایی کلیه)، اعتیاد به الکل، اختلالات مربوط به معده یا مری، و بیماری‌های روده‌ای.
چگونه سکسکه را می توان درمان کرد؟
برای مقابله با سکسکه‌های طولانی‌مدت، روش‌های متنوعی وجود دارد که می‌توانند مفید باشند:
- آرام نوشیدن آب سرد یا غرغره کردن با آب بسیار سرد
- نگه داشتن نفس برای مدت کوتاهی و سپس آرام بازدم کردن، این فرآیند را چندین بار تکرار کنید
- فشار دادن بینی هنگام بلع
- فشار دادن آرام دیافراگم
- گاز زدن به یک تکه لیمو
- مصرف مقداری شکر خرد شده
- نوشیدن مقدار کمی سرکه تا طعم آن را حس کنید
- تنفس در داخل یک کیسه کاغذی، با احتیاط که از کیسه پلاستیکی استفاده نشود و سر را با کیسه نپوشانید
- نشستن و در آغوش گرفتن زانوها به مدت کوتاهی
- خم شدن به جلو و فشار دادن آرام قفسه سینه
- استفاده از روش‌های جایگزین مانند طب سوزنی و هیپنوتیزم
- کشیدن آرام زبان
- ماساژ دادن چشم‌ها
- قرار دادن انگشت در دهان و تحریک گلو برای ایجاد رفلکس گگ یا اوغ زدن
این روش‌ها از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند و با وجود اینکه تحقیقات علمی محدودی در مورد اثربخشی آن‌ها وجود دارد، بسیاری از افراد از آن‌ها به عنوان راه‌حل‌های موقتی استفاده می‌کنند.
درمان به وسیله ی دارو برای رفع سکسکه
داروهای مختلفی برای درمان سکسکه‌های مقاوم و طولانی‌مدت وجود دارد که توسط پزشکان تجویز می‌شوند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کلرپرومازین: این دارو یک مشتق از فنوتیازین است که با مهار دوپامین در هیپوتالاموس عمل می‌کند و می‌تواند در درمان سکسکه مؤثر باشد.
متوکلوپرامید: این دارو عمدتاً برای درمان اختلالات دستگاه گوارش به کار می‌رود و ممکن است در موارد سکسکه‌های طولانی‌مدت که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند، مفید واقع شود.
Medications that can be used to treat hiccups encompass:
ترجمه فارسی:
- Chlorpromazine, which may aid in relaxing the diaphragm.
- Antacids like omeprazole or ranitidine.
- Metoclopramide, which can accelerate gastric emptying.
- Baclofen to generally ease muscle tension.
درمان‌های دارویی برای سکسکه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
کلرپرومازین، که ممکن است به آرامش دیافراگم کمک کند.
داروهای ضد اسید مانند اُمپرازول یا رانیتیدین.
متوکلوپرامید، که می‌تواند به تخلیه سریع‌تر معده کمک کند.
باکلوفن، برای کمک به آرامش عمومی عضلات.
به نقل از سایت netdoctor
درمان سکسکه با جراحی
در صورتی که روش‌های درمانی دیگر کارساز نباشند، پزشک ممکن است استفاده از تزریق یک بی‌حس کننده برای بلوکه کردن عصب فرنیک و در نتیجه قطع سکسکه را پیشنهاد دهد. یک روش جایگزین، انجام عمل جراحی برای قرار دادن یک دستگاه باتری‌دار است که با ایجاد تحریک الکتریکی ملایم به عصب واگ، به متوقف کردن سکسکه کمک می‌کند.
انواع سکسکه کدامند؟
سکسکه‌ها را می‌توان بر اساس مدت زمانی که طول می‌کشند به سه دسته تقسیم کرد:
- سکسکه‌های گذرا: که معمولاً چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می‌انجامند.
- سکسکه‌های مداوم: که بیش از ۴۸ ساعت ادامه دارند.
- سکسکه‌های مکرر: که طولانی‌تر از سکسکه‌های گذرا هستند و به طور مکرر رخ می‌دهند.
سکسکه چه عوارضی دارد؟
سکسکه‌هایی که به مدت طولانی ادامه پیدا کنند می‌توانند منجر به عوارض جانبی متعددی شوند، از جمله:
- کاهش وزن و کم آبی بدن
- بی‌خوابی
- خستگی
- مشکلات در برقراری ارتباط
- افسردگی
- تأخیر در بهبودی زخم‌ها و مشکلات مرتبط با انجام جراحی‌ها
ایا پیشگیری از سکسکه امکان پذیر است؟
برخی عوامل ایجاد سکسکه قابل پیشگیری هستند. برای جلوگیری از سکسکه، توصیه‌های زیر را در نظر بگیرید:
- از تغییرات ناگهانی دما خودداری کنید.
- از مصرف الکل، مواد مخدر و نوشیدنی‌های گازدار پرهیز کنید.
- سرعت خوردن غذا را کنترل کرده و از خوردن سریع غذا اجتناب ورزید.
معمولاً سکسکه‌ها بدون نیاز به درمان خود به خود برطرف می‌شوند، اما اگر ادامه دار باشند، باید برای مشاوره و درمان به پزشک مراجعه کنید.
پرسش‌های متداول
چه زمانی سکسکه کردن خطرناک است؟
سکسکه‌هایی که بیش از ۴۸ ساعت یا بیشتر از دو روز ادامه دارند، یا آنقدر شدید هستند که موجب اختلال در فرآیندهای طبیعی مانند خوردن، خوابیدن، یا تنفس می‌شوند، می‌توانند خطرناک باشند. در چنین مواردی، توصیه می‌شود بدون تأخیر برای مشاوره و اقدامات درمانی به پزشک مراجعه کنید.
سکسکه‌های مکرر نشانه چیست؟
سکسکه‌های مکرر ممکن است نشان‌دهنده انقباضات شدید یا اسپاسم‌های دیافراگم باشند، که این عضله حیاتی در زیر استخوان سینه قرار دارد.