خواص ترخون برای فشار خون
خواص ترخون برای فشار خون: تنظیم طبیعی فشار خون با این سبزی معطر
ترخون یکی از سبزی‌های معطر و پرخاصیت است که در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارد. این گیاه علاوه بر طعم و عطر خاصی که به غذاها می‌بخشد، دارای خواص درمانی متعددی است که یکی از مهمترین آنها تأثیر چشمگیر آن بر تنظیم فشار خون می‌باشد. تحقیقات نشان داده است که ترخون می‌تواند نقش مهمی در کاهش و کنترل فشار خون ایفا کند و به عنوان یک داروی طبیعی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مورد استفاده قرار گیرد.
ترخون و ویژگی‌های آن
ترخون یا تلخون گیاهی است علفی، پایا، و به شکل بوته که ارتفاع آن گاه تا یک متر می‌رسد. برگ‌های این گیاه باریک و نوک تیز و به رنگ سبز تیره هستند. قسمت مورد استفاده گیاه، برگ و شاخه‌های جوان و نرم است که هنوز چوبی نشده‌اند. مزه گیاه تازه کمی تند و سوزاننده می‌باشد که همین ویژگی آن را به یک چاشنی محبوب در آشپزی تبدیل کرده است.
ترخون در طب سنتی به عنوان یک داروی کاهنده فشار خون شناخته می‌شود. این گیاه دارای طبع گرم و خشک بوده و یک آنتی اکسیدان قوی است که با رادیکال‌های آزاد بدن مقابله کرده و سیستم ایمنی را تقویت می‌نماید.
ترکیبات مؤثر ترخون در کاهش فشار خون
ترخون یکی از منابع مهم شناخته شده روتین است. ترخون تازه تا 0.3 درصد اسانس دارد که حاوی 60 تا 70 درصد متیل کاویکول و مقداری پارامتوکسی سینامیک آلدهید است. دیگر ترکیبات اسانس شامل آلفاپینن، بتاپینن، کامفن، لیمونن، ژرانیول و اوژنول می‌باشد.
روتین موجود در ترخون جهت جلوگیری از لخته شدن خون، التهابات، اسپاسم، فشارخون و تصلب شرائین (سفتی جدار رگ‌ها) مؤثر است. در آمریکا مدت‌ها از ترخون برای جلوگیری از تصلب شرائین، فشارخون، دیابت و بروز آلرژی استفاده می‌شد.
مکانیسم تأثیر ترخون بر فشار خون
نقش مواد فیتوشیمیایی
مواد فیتوشیمیایی موجود در ترخون از ایجاد رسوبات در عروق جلوگیری نموده و همین امر موجب کاهش فشار خون و پیشگیری از انسداد عروق و سکته قلبی می‌شود. علاوه بر این، با جلوگیری از انسداد عروق خونی، بروز سکته مغزی را نیز کاهش می‌دهد.
برگ‌های ترخون حاوی مواد فیتوشیمیایی هستند که می‌توانند با جلوگیری از تشکیل رسوب در عروق، سطح فشار خون طبیعی را حفظ کنند.
تأثیر پتاسیم موجود در ترخون
سبزی ترخون دارای سطوح بالایی پتاسیم است که باعث کاهش فشار خون بالا شده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد. پتاسیم موجود در ترخون از افزایش فشارخون جلوگیری کرده و مانع تشکیل پلاک در رگ‌ها می‌شود.
خواص ضد التهابی ترخون
ترخون دارای خواص ضد التهابی است که خطر لخته شدن خون در رگ‌ها و مغز را کاهش داده و از سکته قلبی و سکته مغزی جلوگیری می‌کند. این خواص ضد التهابی می‌تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند و در نتیجه فشار خون را کاهش دهد.
تحقیقات نشان داده است که ترخون می‌تواند به کاهش سطح سیتوکین‌ها، مواد شیمیایی التهابی در بدن، کمک کند. این خواص ضد التهابی ترخون می‌تواند به کاهش التهاب در عروق خونی کمک کند و در نتیجه فشار خون را کاهش دهد.
روش‌های مصرف ترخون برای کنترل فشار خون
استفاده از ترخون تازه در رژیم غذایی
ترخون از بهترین سبزیجات مؤثر در کمک به درمان فشارخون بالاست. می‌توان ترخون را به‌صورت تازه بین وعده‌های غذایی و سالاد استفاده کرد. اسانس تند موجود در ترخون، می‌تواند جایگزین مناسبی برای نمک محسوب شده و مصرف آن به همراه غذا برای بیماران قلبی، افراد مبتلا به فشار خون و رژیم‌های لاغری توصیه می‌شود.
جایگزینی ترخون خشک به جای نمک
ترخون خشک را می‌توان نرم سایید و به جای نمک در غذا ریخت. این روش هم طعم نمک را ایجاد می‌کند و هم فشار خون را تنظیم می‌نماید. علاوه بر این، چاقی ایجاد شده در اثر تجمع آب در بافت‌های بدن را نیز برطرف می‌سازد.
تهیه دمنوش ترخون
برای بهره‌مند شدن از خواص دمنوش ترخون می‌توانید 25 تا 30 گرم ترخون را همراه با یک لیتر آب در ظرفی بریزید و برای 10 دقیقه روی حرارت غیرمستقیم قرار دهید تا دم بکشد. سپس می‌توانید این دمنوش را پس از غذا و برای 3 تا 4 بار در روز میل کنید.
مصرف دمنوش یا جویدن برگ گیاه ترخون قبل از وعده‌های غذایی نقش مهمی در کاهش میزان ترشح انسولین ایفا می‌کند و این موضوع روی متعادل‌سازی سطح قند خون اثر می‌گذارد که به نوبه خود می‌تواند بر فشار خون نیز تأثیرگذار باشد.
اثرات مثبت ترخون بر سلامت قلب و عروق
کاهش کلسترول و افزایش HDL
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف ترخون علاوه بر کاهش قند خون موجب کاهش فشارخون سیستولیک و افزایش کلسترول خوب خون یا همان HDL می‌شود. این تأثیر مثبت بر پروفایل چربی خون، به بهبود سلامت قلب و عروق کمک می‌کند.
پیشگیری از بیماری‌های قلبی–عروقی
ترخون با تنظیم فشار خون، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد. بهبود سلامت قلب با مصرف ترخون، به وجود منگنز در این گیاه مربوط می‌شود. این ماده معدنی نقش مهمی در جلوگیری از لخته شدن خون در بدن و همچنین تجمع پلاکت‌ها ایفا کرده و به‌طور بالقوه به کاهش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی کمک می‌کند.
علاوه بر این، از اثر فوق‌العاده ترخون روی کاهش استرس و افزایش مقاومت بدن در برابر علائم افسردگی نیز نباید غافل شد. استرس می‌تواند به میزانی قابل‌توجه، به قلب آسیب بزند؛ بنابراین می‌توان با مصرف این گیاه، از سلامت قلب در برابر آسیب‌ها محافظت کرد.
ملاحظات و احتیاطات مصرف ترخون
منع مصرف برای افراد با فشار خون پایین
مصرف ترخون به خصوص به شکل عرق و دمنوش به افرادی که فشار خون پایین دارند توصیه نمی‌گردد و لازم است در مصرف آن احتیاط لازم را نگه دارند.
میزان مصرف توصیه شده
ترخون را به صورت سبزی تازه و یا خشک مصرف می‌کنند. نوع تازه آن در حد مصرف غذایی و خشک آن در حد 1 تا 2 قاشق غذاخوری تا سه بار در روز به صورت دم کرده و یا اشکال دیگر بلامانع است. در حد مصرف معمولی خوراکی عارضه جانبی ندارد، اما از مصرف زیاد ترخون باید خودداری شود زیرا حاوی درصد بالایی استراگول است که می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد.
سایر خواص ترخون مرتبط با سلامت
تأثیر بر دیابت و قند خون
یکی از خواص مهم ترخون برای دیابت، دارا بودن میزان زیادی پتاسیم و فیبر است که در تنظیم قند خون و حساسیت به انسولین بسیار مؤثر می‌باشد. این امر موجب رسیدن گلوکز به سلول‌ها شده و انرژی ضروری بدن را تأمین می‌نماید.
ترخون می‌تواند حساسیت به انسولین در تنظیم قند خون را بهبود ببخشد و از افزایش قند خون جلوگیری کند. در یک مطالعه علمی که روی افراد مبتلا به پیش دیابت انجام شد، نشان داد که مصرف 1000 میلی‌گرم ترخون قبل از صبحانه و شام به مدت 90 روز می‌تواند سطح گلوکز خون را کاهش دهد.
خواص آرام‌بخشی و ضد اضطراب
ترخون دارای خواص ضد اضطراب است. استرس و اضطراب می‌توانند عواملی باشند که فشار خون را افزایش دهند. با مصرف ترخون، می‌توان از خواص ضد اضطراب آن بهره برد و به کاهش استرس و اضطراب کمک کرد. این خواص ضد اضطراب ترخون به علت وجود ترکیباتی مانند میرسولفون است که به عنوان آرام‌بخش عمل می‌کند.
ترخون نوعی آرام‌بخش ملایم است که به تقویت اعصاب و کمک به هضم غذاهای پرچرب، تسکین درد و رفع مشکلات قاعدگی مانند تهوع و ضعف کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
ترخون یکی از سبزیجات مفید و پرخاصیت است که نقش مهمی در کنترل و کاهش فشار خون ایفا می‌کند. مواد فیتوشیمیایی، پتاسیم و روتین موجود در ترخون با مکانیسم‌های مختلفی مانند جلوگیری از رسوب در عروق، کاهش التهاب و جلوگیری از لخته شدن خون، به تنظیم فشار خون کمک می‌کنند.
استفاده از ترخون به‌صورت تازه در غذاها، جایگزین کردن آن به‌جای نمک و مصرف دمنوش آن، روش‌های مختلفی برای بهره‌مندی از خواص این گیاه برای کنترل فشار خون هستند. علاوه بر تأثیر مثبت بر فشار خون، ترخون دارای فواید دیگری مانند کنترل قند خون، افزایش HDL، کاهش استرس و اضطراب، و پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی است.
با این حال، افرادی که فشار خون پایین دارند باید در مصرف ترخون احتیاط کنند و از مصرف زیاد آن به دلیل وجود ترکیب استراگول خودداری نمایند. در کنار مصرف ترخون، رعایت یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کنترل استرس نیز برای مدیریت مؤثر فشار خون ضروری است.