عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین D
ویتامین دی خیلی مهم است و برای سلامتی بدن نیاز داریم. اگر این ویتامین کاهش پیدا کند، ممکن است مشکلات زیادی پیش بیاید. برای مثال، ممکن است احساس ضعف کنیم، دچار افسردگی شویم یا استخوان‌هایمان ضعیف شوند. اما آیا امکان دارد که ویتامین دی زیاد شود؟ اگر ویتامین دی در بدن بیش از حد باشد، چه خطراتی دارد؟ آیا مصرف زیاد آن می‌تواند خطرناک باشد؟ و عوارض آن چیست؟
اگر شما هم به این سوالات علاقه‌مند هستید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید. در این متن به بررسی مشکلات ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین دی پرداخته‌ایم.
مقدار ویتامین دی لازم در هر سن چقدر است؟
برای دانستن اینکه آیا ویتامین دی دریافتی ما کافی است یا خیر، باید با مقدار طبیعی ویتامین دی در بدن افراد مختلف در سنین مختلف آشنا باشیم. قطعاً میزان ویتامین دی به گروه سنی بستگی دارد و مقدار لازم برای هر گروه ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی دوز مناسب ویتامین دی بر اساس سن در گروه‌های زیر به عنوان راهنما معرفی می‌شود:
- نوزادان زیر ۱ سال؛ ۱۰ میکروگرم
- کودکان و نوجوانان تا ۱۸ سال؛ ۱۵ میکروگرم
- افراد بالای ۱۸ سال تا ۷۰ سال؛ ۱۵ میکروگرم
- افراد بالای ۷۰ سال؛ ۲۰ میکروگرم
- زنان در بارداری و شیردهی؛ ۱۵ میکروگرم
بالا بودن ویتامین دی در آزمایش
وقتی مقدار ویتامین D بالای ۱۵۰ نانو گرم بر میلی لیتر باشد، یعنی بیشتر از حد طبیعی است و فرد ممکن است دچار اوردوز شده باشد. تشخیص کمبود ویتامین دی از طریق آزمایش خون انجام می‌شود و وجود علايم خاص نیز به تشخیص کمک می‌کند.
میزان طبیعی ویتامین دی در بدن
مقدار طبیعی ویتامین دی در بدن یک فرد بالغ بیش از ۳۰ نانو گرم بر میلی لیتر است.
مصرف زیاد ویتامین دی چه عوارضی دارد؟
جالب است که هر چیزی که برای بدن خوب است را نباید بیش از حد استفاده کرد، چرا که می‌تواند آسیب‌های زیادی به بدن وارد کند. مولتی ویتامین‌ها را باید با احتیاط مصرف کرد. برای مثال، اگر ویتامین دی برای بدن ضروری است، نباید زیاده‌روی کرد، زیرا این کار می‌تواند عوارضی داشته باشد. در ادامه بیشتر به ضررهای مصرف زیاد ویتامین دی می‌پردازیم.
ویتامین‌های محلول در چربی به راحتی از بدن خارج نمی‌شوند و ویتامین D هم یکی از این ویتامین‌هاست. معمولاً مسمومیت با ویتامین دی به خاطر مصرف بیش از حد مکمل‌ها رخ می‌دهد و به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا مصرف غذاهای حاوی ویتامین D چنین مشکلی پیش نمی‌آید. بر اساس اطلاعات ارائه شده در سایت mayoclinic، اگر مقدار این ویتامین در بدن بیش از حد طبیعی شود، می‌تواند مشکلات مختلفی ایجاد کند.
خطرات مصرف زیاد ویتامین دی چیست؟
اگر ویتامین دی را بیش از حد مصرف کنید، ممکن است عوارض جدی بگذارد. از خطرات مصرف زیاد ویتامین دی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
- کلسیفیکاسیون بافت‌های نرم
- نفروکلسینوزیس
- عوارض عصبی
- در موارد شدید حتی امکان مرگ
علائم مصرف زیاد ویتامین دی
بهترین زمان برای مصرف ویتامین دی در طول روز است. علائم مصرف زیاد ویتامین دی شامل موارد زیر هستند؛
- یکی از مهم‌ترین عوارضی که ویتامین دی در مقدار زیاد می‌تواند ایجاد کند، هایپرکلسیمی یا افزایش سطح کلسیم خون است. کلسیم زیاد در خون می‌تواند باعث حالت تهوع، استفراغ، ضعف و تکرر ادرار شود.
- درد استخوان نیز ممکن است یکی دیگر از عوارض بالا بودن ویتامین دی در بدن باشد.
- آسیب به کلیه‌ها از دیگر عوارض احتمالی می‌تواند باشد.
- ویتامین دی در بدن نقش مهمی دارد.
- مقدار بالای ویتامین دی می‌تواند باعث ایجاد سنگ کلیه، به ویژه سنگ‌های کلسیمی شود.
مسمومیت با ویتامین دی
مسمومیت با ویتامین دی وقتی اتفاق می‌افتد که فرد مقدار زیادی ویتامین دی مصرف کند و بدن نتواند مقدار اضافی آن را دفع کند. این تجمع ویتامین می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. یکی از مواردی که می‌تواند باعث مسمومیت شود، مصرف روزانه قرص‌های ویتامین دی ۵۰۰۰۰ یا ۶۰۰۰۰ است. این مقدار از ویتامین دی بیش از حد نیاز بدن است و می‌تواند باعث مسمومیت شود.
آیا مسمویت ویتامین دی باعث نارسایی کلیه می‌شود؟
یکی از خطرات جدی در اثر افزایش ویتامین دی در بدن، نارسایی کلیه‌ها است. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ وقتی ویتامین دی در بدن زیاد می‌شود، میزان کلسیم خون نیز بالا می‌رود. افزایش کلسیم می‌تواند باعث رسوب آن در کلیه‌ها و تشکیل سنگ کلیه شود. علاوه بر این، کار کلیه‌ها نیز بیشتر می‌شود و این فشار به کلیه‌ها وارد می‌کند. بنابراین احتمال نارسایی کلیه در اثر مسمومیت با ویتامین دی وجود دارد.
عوارض مصرف زیاد ویتامین دی در کودکان
اگر کودکان بیشتر از حد نیاز ویتامین دی مصرف کنند، ممکن است دچار مسمومیت شوند. علائم ناشی از مصرف زیاد ویتامین دی در کودکان مشابه بزرگترهاست و شامل موارد زیر می‌باشد؛
- تهوع
- استفراغ
- از دست رفتن اشتها
- تشنگی شدید
- تکرر ادرار
- یبوست
- درد شکمی
- ضعف عضلات
- درد عضله و مفاصل
- گیجی
- خستگی
- آسیب جدی به کلیه‌ها
عوارض مصرف زیاد ویتامین دی در بارداری
ویتامین دی برای رشد جنین بسیار مهم است و اگر میزان آن در بدن مادر باردار کم یا زیاد باشد، می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. مصرف زیاد ویتامین دی در بارداری می‌تواند بر رشد عصبی جنین موثر باشد. گرچه جفت مقداری ویتامین دی تولید می‌کند، اما منبع اصلی دریافت ویتامین دی جنین، مادر است. بنابراین مادران باردار باید به مکمل‌هایی که مصرف می‌کنند، دقت کنند.ویتامین دی را می‌توان از طریق نور خورشید و مکمل‌ها دریافت کرد.
چگونه ویتامین دی را کاهش دهیم؟
چون مصرف غذاهایی که حاوی ویتامین دی هستند و قرار گرفتن در معرض آفتاب معمولاً باعث مسمومیت نمی‌شود، منبع اصلی افزایش غیرطبیعی ویتامین دی، استفاده از مکمل‌هاست. بنابراین اولین قدم برای کاهش ویتامین دی، قطع مصرف مکمل‌ها است. تمام مکمل‌های ویتامین دی را کنار بگذارید.
از طرف دیگر، باید میزان کلسیم دریافتی از غذاها نیز کم شود. همچنین ممکن است پزشک مایعات خاصی مانند بیس فسفونات‌ها یا کورتیکواستروئیدها را به صورت داخل وریدی تجویز کند.
پرسش‌های متداول
آیا مصرف زیاد ویتامین دی از بیماری جلوگیری می کند؟
خیر. شما باید ویتامین دی را به مقدار کافی مصرف کنید. اگر بیشتر از حد نیاز باشد، خود ویتامین می‌تواند باعث مسمومیت و مشکلات شود.
آیا مسمومیت با ویتامین دی یا اوردوز ویتامین دی باعث مرگ می شود؟
در موارد بسیار شدید، اوردوز ویتامین دی ممکن است منجر به مرگ شود. مسمومیت شدید می‌تواند عوارضی نظیر آسیب به بافت‌های نرم، نفروکلسینوزیس و مشکلات عصب ایجاد کند.
مسمومیت با ویتامین D چیست و چه زمانی باید مصرف مکمل‌های ویتامین D را متوقف کنیم؟
اگر به‌مدت طولانی، روزانه 60000 واحد ویتامین دی مصرف کنید، به مسمومیت می‌رسید و باید مصرف آن را قطع کنید.
عوارض شایع زیاده روی در مصرف ویتامین دی کدامند؟
اگر ویتامین دی را بیش از حد مصرف کنید، ممکن است با عوارضی مانند تهوع، استفراغ، افزایش سطح کلسیم در خون، دردهای عضلانی و مفصلی، گرفتگی عضلات، خستگی، تشنگی شدید، از دست دادن اشتها، تکرر ادرار و همچنین نارسایی کلیوی مواجه شوید.
آیا ویتامین دی می‌تواند مضر باشد؟
بله، اگر ویتامین دی بیشتر از حد نیاز بدن مصرف شود، می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند.
لیست پزشکان مرتبط:
مهرداد نصراله زاده ثابتمتخصص تغذیه و رژیم درمانی | تهران- سعید حسینیدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- احمدرضا درستی مطلقدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مریم مظاهریوندکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- رضا راست منشدکترا تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مرتضی عقباییدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- امید صالحیاندکترای تخصصی فیزیولوژی و تغذیه ورزشی | تهران
- وحید خانیکارشناس تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مهشید دژنمتخصص تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مونا نوروزیمتخصص تغذیه و رژیم درمانی | تهران
