ویتامین C یکی از ویتامین‌های ضروری و مهم برای بدن است. این ویتامین به خاطر نقش‌های مختلف و مفیدی که در سلامتی دارد، توجه محققان و متخصصان تغذیه را به خود جلب کرده است. ویتامین C که به‌صورت علمی اسید اسکوربیک نامیده می‌شود، در آب حل می‌شود و برای بدن انسان بسیار مهم است، زیرا بدن قادر به تولید یا ذخیره‌سازی آن نیست.
مصرف ویتامین C از طریق غذاهایی مانند میوه‌ها و سبزیجات یا با کمک مکمل‌ها می‌تواند تأثیرات خوبی بر روی سیستم ایمنی، پوست، قلب و حتی پیشگیری از بیماری‌های مزمن داشته باشد. در این مقاله به بررسی کامل خواص ویتامین C و اهمیت آن در حفظ سلامتی انسان خواهیم پرداخت.
ساختار شیمیایی و خصوصیات بنیادی ویتامین C
ویتامین سی یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی خاص است که به دلیل محلول بودن در آب، امکان ذخیره‌سازی طولانی‌مدت آن در بدن وجود ندارد. این ویتامین یک دهنده الکترون قوی است و همین ویژگی منشأ تمام عملکردهای شناخته شده آن محسوب می‌شود. آسکوربیک اسید دو الکترون از پیوند دوگانه خود را که بین کربن‌های شماره دو و سه برقرار است، به مولکول‌های اکسیدان منتقل می‌کند و از این طریق آن‌ها را خنثی می‌سازد. این خاصیت باعث می‌شود ویتامین سی بتواند با طیف وسیعی از رادیکال‌های آزاد مانند رادیکال‌های اکسیژن (سوپراکسید، هیدروکسیل و پراکسیل)، رادیکال‌های سولفور و رادیکال‌های نیتروژن واکنش دهد و آن‌ها را خنثی کند.
نقش آنزیمی و متابولیسم ویتامین سی
در بدن انسان هشت آنزیم مختلف شناسایی شده‌اند که در عمل کاتالیتیکی خود از ویتامین سی الکترون می‌گیرند. سه آنزیم از این مجموعه در هیدروکسیلاسیون کلاژن شرکت دارند که برای تشکیل و استحکام بافت‌های پیوندی ضروری است. دو آنزیم دیگر در سنتز کارنیتین نقش دارند که برای متابولیسم چربی‌ها اهمیت دارد. یک آنزیم در سنتز نوراپی‌نفرین از دوپامین مشارکت می‌کند که برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری است. آنزیم دیگر، گروه‌های آمید را به هورمون‌های پپتیدی اضافه می‌کند و آنزیم آخر در متابولیسم تیروزین نقش مهمی ایفا می‌کند. این تنوع در نقش‌های آنزیمی نشان می‌دهد که ویتامین سی در طیف گسترده‌ای از فرآیندهای متابولیک بدن دخالت دارد.
تفاوت انسان با سایر موجودات در تولید ویتامین سی
اکثر گیاهان و حیوانات قادر به ساخت آسکوربیک اسید برای نیازهای متابولیک خود هستند. با این حال، انسان‌ها و میمون‌ها نمی‌توانند این ویتامین را به دلیل فقدان آنزیمی به نام اکسیداز گولونولاکتون تولید کنند. این تفاوت تکاملی، انسان را وابسته به منابع خارجی ویتامین سی کرده است و به همین دلیل ما نیازمند رژیم غذایی غنی از این ویتامین هستیم. خوشبختانه، بیشتر میوه‌ها و سبزیجات حاوی مقادیر کافی ویتامین سی هستند که جذب آن‌ها نیز نسبتاً ساده است.
خواص و فواید ویتامین c
تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن با ویتامین C
یکی از مهم‌ترین خواص ویتامین C، تقویت سیستم ایمنی بدن است. این ویتامین باعث افزایش تولید گلبول‌های سفید و بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود و بدن را در برابر عوامل بیماری‌زا مقاوم‌تر می‌کند. همچنین ویتامین C به کاهش مدت و شدت علائم سرماخوردگی و سایر عفونت‌های ویروسی کمک می‌کند. این ماده با تحریک فعالیت آنتی‌بادی‌ها و کاهش التهاب، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی دارد. تحقیقات نشان داده‌اند کسانی که به‌طور منظم ویتامین C مصرف می‌کنند، سیستم ایمنی قوی‌تری دارند و کمتر بیمار می‌شوند.
این ویتامین برای تحریک سیستم ایمنی از طریق افزایش مهاجرت نوتروفیل‌ها به محل عفونت و تقویت فرآیند فاگوسیتوز ضروری است. این فرایندها به بدن در مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف کمک می‌کنند. همچنین ویتامین سی با افزایش آپوپتوز نوتروفیل و پاکسازی توسط ماکروفاژها و کاهش نکروز نوتروفیل، از بافت میزبان در برابر آسیب بیش از حد محافظت می‌کند.
در زمینه پیشگیری و درمان سرماخوردگی، مطالعات متعددی به فواید ویتامین سی اشاره کرده‌اند. مصرف منظم این ویتامین می‌تواند احتمال ابتلا به سرماخوردگی را کاهش دهد و در صورت ابتلا، مدت زمان و شدت علائم سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، گلودرد و خستگی را تقلیل دهد. این خاصیت به‌ویژه برای افرادی که در معرض استرس فیزیکی شدید قرار دارند، مانند ورزشکاران و افرادی که در محیط‌های سرد فعالیت می‌کنند، بسیار مفید است.
اثرات آنتی‌اکسیدانی ویتامین C
ویتامین C به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی عمل می‌کند و با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کند تا از آسیب به سلول‌ها جلوگیری کند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که می‌توانند سلول‌ها را خراب کنند و روند پیری را تسریع کنند. ویتامین C با خنثی کردن این مولکول‌های مضر، از بدن در برابر بیماری‌های مزمن مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و دیابت محافظت می‌کند. همچنین، مصرف منظم ویتامین C می‌تواند به بهبود کارکرد سیستم عصبی و کاهش استرس کمک کند.
آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که از سلول‌ها محافظت کرده و با تثبیت و پاکسازی رادیکال‌های آزاد، میزان صدمات را کاهش می‌دهند. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف ویتامین سی می‌تواند سطح آنتی‌اکسیدان خون را تا 30 درصد افزایش دهد که این امر به دفاع طبیعی بدن در برابر التهاب کمک می‌کند.
این ویتامین همچنین می‌تواند در بازتولید سایر آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن، از جمله آلفا توکوفرول یا همان ویتامین E نقش فعالی داشته باشد. این خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی در پیشگیری از بیماری‌های مزمنی چون سرطان، بیماری‌های قلبی-عروقی و آب مروارید مؤثر است. استرس اکسیداتیو ناشی از ورزش برای افرادی که ویتامین سی کمتری دارند، بیشتر است، بنابراین برای ورزشکاران و افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند، مصرف این ویتامین برای جلوگیری از اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد توصیه می‌شود.
نقش ویتامین C در سلامت و زیبایی پوست
یکی دیگر از فواید مهم ویتامین C، تاثیر آن بر سلامت و زیبایی پوست است. این ویتامین برای تولید کلاژن، پروتئینی که اصلی‌ترین ساختار پوست است، ضروری است. کلاژن به حفظ استحکام و انعطاف‌پذیری پوست کمک می‌کند و از به وجود آمدن چین و چروک جلوگیری می‌نماید. همچنین ویتامین C به کاهش لکه‌های تیره، روشن‌تر شدن پوست و افزایش درخشندگی آن کمک می‌کند. علاوه بر این، خاصیت آنتی‌اکسیدانی ویتامین C از پوست در برابر آسیب‌هایی که ناشی از اشعه UV است، محافظت می‌کند.
جوان‌سازی و کاهش علائم پیری
ویتامین سی نقش مهمی در حفظ سلامت و جوانی پوست ایفا می‌کند. این ویتامین با افزایش تولید کلاژن، به بهبود الاستیسیته پوست کمک می‌کند و می‌تواند ظاهر چین و چروک‌های پوستی را کاهش دهد. خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی ویتامین سی باعث محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد می‌شود که عامل اصلی پیری زودرس پوست هستند.
قرص جوشان ویتامین سی سبب مرطوب نمودن پوست، افزایش لطافت و از بین بردن چین و چروک آن می‌شود. همچنین، هنگامی که پوست در معرض اشعه ماورای بنفش آفتاب قرار می‌گیرد، رادیکال‌های آزاد تشکیل می‌شوند که می‌توانند به پوست آسیب برسانند و حتی باعث ایجاد سرطان پوست شوند. استفاده از ویتامین سی می‌تواند با خنثی کردن این رادیکال‌های آزاد، از پوست محافظت کند.
روشن‌کنندگی و یکنواخت‌سازی رنگ پوست
ویتامین سی علاوه بر خواص ضدپیری، می‌تواند به روشن‌کنندگی و یکنواخت‌سازی رنگ پوست نیز کمک کند. این ویتامین می‌تواند رنگدانه‌های غیرمطلوب را کاهش دهد و از تمایل تولید ملانین بکاهد و پوست را روشن کند. با استفاده منظم از ویتامین سی، می‌توانید پوست خود را از لکه‌ها و تیرگی‌های ناشی از عوامل مختلف محافظت کرده و رنگ پوست خود را بهبود بخشید.
مطالعات نشان داده‌اند که استفاده موضعی از محصولات حاوی ویتامین سی، مانند سرم‌ها و کرم‌ها، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر بهبود ظاهر پوست داشته باشد. این محصولات با نفوذ به لایه‌های پوست، از درون به بیرون عمل می‌کنند و می‌توانند تأثیرات درمانی قابل توجهی داشته باشند.
تأثیرات ویتامین C بر سلامت قلب و عروق
مصرف ویتامین C می‌تواند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند. این ویتامین با کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش سطح کلسترول خوب (HDL)، خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. همچنین ویتامین C به کاهش فشار خون کمک می‌کند و مانع از سخت شدن رگ‌ها (آترواسکلروز) می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که رژیم غذایی غنی از ویتامین C دارند، کمتر در معرض خطر حملات قلبی و سکته مغزی قرار می‌گیرند.
ویتامین سی نقش مهمی در سلامت سیستم قلبی-عروقی ایفا می‌کند. از آنجایی که این ویتامین محلول در آب است، همانند یک ماده ادرارآور عمل می‌کند و باعث می‌شود کلیه‌ها، سدیم و آب بیشتری را از بدن خارج کنند. این فرایند به شل شدن دیواره‌های عروق خونی و در نتیجه پایین آمدن فشار خون کمک می‌کند. کاهش فشار خون به معنی کم شدن خطر سکته و افزایش سلامت قلب و عروق است که امروزه برای افرادی که از بیماری‌های قلبی-عروقی رنج می‌برند، بسیار اهمیت دارد.
مطالعات نشان داده‌اند که مزیت وجود این ویتامین در بدن با انجام ورزش روزانه برای سلامت قلب برابری می‌کند. ویتامین سی در کاهش فشار خون و حفظ انعطاف‌پذیری شریان‌ها مؤثر است. همچنین، سطح پایین ویتامین سی با بیماری‌هایی از قبیل فشار خون بالا، بیماری‌های کیسه صفرا، سکته مغزی، برخی سرطان‌ها و آترواسکلروز یا تصلب شرایین در ارتباط است.
تقویت و حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها
ویتامین C برای حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها بسیار مهم است. این ویتامین با تحریک تولید کلاژن، که یکی از اجزای اصلی بافت استخوانی و لثه‌هاست، به پیشگیری از مشکلاتی مانند پوکی استخوان و بیماری‌های لثه کمک می‌کند. به علاوه، ویتامین C جذب کلسیم را در بدن بهبود می‌بخشد و به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.
تولید کلاژن و اهمیت آن برای بافت‌های پیوندی
یکی از مهم‌ترین نقش‌های ویتامین سی در بدن، کمک به تولید کلاژن است. کلاژن یک پروتئین اساسی است که جزء اصلی بافت همبند محسوب می‌شود و 1 تا 2 درصد از بافت عضلانی را تشکیل می‌دهد. این پروتئین نقش مهمی در بافت‌های فیبری مانند تاندون‌ها، رباط‌ها، پوست، قرنیه، غضروف، استخوان‌ها، روده و رگ‌های خونی ایفا می‌کند. تمامی بافت‌های بدن برای رشد و ترمیم به ویتامین سی نیاز دارند و این ویتامین از طریق نقشی که در ساخت کلاژن دارد، به ساخت پوست، غضروف، تاندون‌ها، رباط‌ها و رگ‌های خونی کمک می‌کند.
کمبود ویتامین سی می‌تواند منجر به اختلال در سنتز کلاژن شود که این امر تأثیر منفی بر بهبود زخم‌ها دارد. سطوح پایین ویتامین سی همچنین می‌تواند به بیماری اسکوربوت در بدن منجر شود. علائم این بیماری شامل خونریزی لثه، تورم مفاصل، لق شدن دندان‌ها، کم‌خونی و خستگی است. بنابراین، تأمین مقدار کافی از این ویتامین برای حفظ سلامت بافت‌های پیوندی و پیشگیری از این علائم ضروری است.
ترمیم زخم و بهبود جراحات
از دیگر خواص مهم ویتامین سی، کمک به ترمیم زخم‌ها و بهبود جراحات است. این ویتامین برای درمان زخم، ترمیم و نگهداری استخوان‌ها و دندان‌ها لازم است. افرادی که کمبود ویتامین سی دارند، ممکن است تأخیر در بهبود زخم‌های خود را تجربه کنند، زیرا در این حالت بدن قادر به تولید کلاژن در حد کافی نخواهد بود.
ویتامین سی با تحریک تولید کلاژن، فرآیند بهبود زخم را تسریع می‌کند و به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌نماید. همچنین، خواص ضدالتهابی این ویتامین می‌تواند به کاهش التهاب در اطراف زخم‌ها کمک کند و روند بهبودی را سرعت بخشد. به همین دلیل، در موارد جراحی یا زخم‌های شدید، پزشکان اغلب مصرف مکمل‌های ویتامین سی را توصیه می‌کنند.
کمک به جذب آهن با ویتامین C
یکی دیگر از خواص مهم ویتامین C، کمک به جذب بهتر آهن در بدن است. آهن یکی از عناصر ضروری برای تولید هموگلوبین و انتقال اکسیژن در بدن است. ویتامین C با تبدیل آهن (که در منابع گیاهی یافت می‌شود) به شکلی که بدن بهتر بتواند جذب کند، خطر ابتلا به کم‌خونی فقر آهن را کاهش می‌دهد. این ویژگی به ویژه برای افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری دارند، اهمیت زیادی دارد.
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف منظم ویتامین C می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و سرطان را کاهش دهد. این ویتامین با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو، از بدن در برابر آسیب‌های ناشی از این بیماری‌ها محافظت می‌کند. به‌ویژه در مواردی که رادیکال‌های آزاد عامل اصلی بروز بیماری‌ها هستند، ویتامین C به عنوان یک محافظ قوی عمل می‌کند.
کمک به سلامت روان و جلوگیری از افسردگی
ویتامین C تأثیر خوبی بر روی سلامت روان دارد. این ویتامین با کمک به افزایش تولید مواد شیمیایی مغز مثل سروتونین، می‌تواند خلق و خو را بهبود بخشد و علائم افسردگی را کاهش دهد. همچنین ویتامین C می‌تواند از کم شدن قدرت ذهنی در سنین بالا و ابتلا به بیماری‌هایی مثل آلزایمر پیشگیری کند.
منابع طبیعی و مکمل‌های ویتامین C
ویتامین C به صورت طبیعی در میوه‌ها و سبزیجاتی مانند پرتقال، لیمو، توت‌فرنگی، کیوی، فلفل دلمه‌ای و کلم بروکلی وجود دارد. برای افرادی که نمی‌توانند از غذایی که می‌خورند به اندازه کافی ویتامین C دریافت کنند، مصرف مکمل‌های ویتامین C توصیه می‌شود. با این حال، بهتر است پیش از مصرف هر نوع مکمل با پزشک مشورت شود.
مضرات ویتامین C
افزایش خطر تشکیل سنگ کلیه
یکی از خطرات جدی مصرف زیاد ویتامین C، افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه است. ویتامین C در بدن به ماده‌ای به نام اگزالات تبدیل می‌شود که می‌تواند با کلسیم ترکیب شده و سنگ کلیه را به وجود آورد. این موضوع به ویژه برای افرادی که سابقه سنگ کلیه دارند، اهمیت دارد. مصرف بیش از ۲۰۰۰ میلی‌گرم در روز، احتمال تجمع اگزالات در ادرار را افزایش داده و خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی را دو برابر می‌کند.
افزایش بار روی کلیه‌ها
مصرف بیش از حد ویتامین C می‌تواند به کلیه‌ها فشار وارد کند. کلیه‌ها مسئول فیلتر کردن و دفع مواد زائد از بدن هستند و وقتی دوز بالای ویتامین C مصرف می‌شود، کلیه‌ها باید بیشتر کار کنند تا این مقدار اضافی را از بدن خارج کنند. این ممکن است در دراز مدت به عملکرد طبیعی کلیه‌ها آسیب بزند و خطر نارسایی کلیوی را افزایش دهد.
غیرمؤثر بودن بر جذب سایر مواد مغذی
ویتامین C در دوزهای بالا می‌تواند جذب برخی مواد مغذی دیگر را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال، این ویتامین ممکن است باعث افزایش بیش از حد جذب آهن شود که در برخی افراد، به ویژه کسانی که بیماری‌هایی مانند هموکروماتوز دارند، می‌تواند منجر به تجمع سمی آهن در بدن شود. این تجمع می‌تواند به اندام‌های حیاتی مانند قلب و کبد آسیب بزند.
بروز واکنش‌های آلرژیک
برخی افراد ممکن است به مصرف مقادیر زیاد ویتامین C واکنش‌های آلرژیک نشان دهند. این واکنش‌ها ممکن است شامل خارش، کهیر، قرمزی پوست و در موارد نادر، تورم صورت یا گلو باشد. این عوارض معمولاً در افرادی که به مکمل‌های مصنوعی حساسیت دارند رخ می‌دهد و می‌تواند ناراحتی‌های بیشتری را ایجاد کند.
اختلال در تعادل اسید و باز بدن
ویتامین C به دلیل خاصیت اسیدی خود، می‌تواند بر تعادل اسید و باز بدن تأثیر بگذارد. مصرف دوزهای بالا ممکن است موجب افزایش اسیدیته ادرار و حتی مشکلات متابولیکی شود. این وضعیت ممکن است خطرناک باشد، به ویژه برای افرادی که مشکلات اسیدیته یا بیماری‌های مرتبط با آن دارند.
افزایش خطر مشکلات قلبی
هرچند ویتامین C معمولاً به عنوان یک ماده مفید برای سلامت قلب شناخته می‌شود، اما مصرف زیاد آن ممکن است اثرات منفی داشته باشد. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف زیاد ویتامین C می‌تواند سطح برخی نشانگرهای التهابی را افزایش دهد که ممکن است خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش دهد.
وابستگی بدن به دوزهای بالا
خطر دیگر مصرف زیاد ویتامین C، وابستگی بدن به دوزهای بالا است. اگر به مدت طولانی دوزهای بالایی از این ویتامین مصرف شود، بدن به آن عادت کرده و اگر این مقدار کاهش یابد یا قطع شود، ممکن است علائم کمبود ویتامین C از جمله خستگی، ضعف و التهاب لثه‌ها بروز کند. این مسئله به ویژه برای افرادی که بدون مشورت با پزشک مکمل‌های ویتامین C مصرف می‌کنند، شایع است.
میزان مصرف توصیه‌شده و منابع غذایی ویتامین سی
میزان نیاز روزانه در گروه‌های مختلف سنی و جنسی
مقدار توصیه‌شده برای مصرف روزانه ویتامین سی بر اساس سن، جنس و شرایط فیزیولوژیک متفاوت است. طبق منابع معتبر پزشکی، مقدار مصرف استاندارد روزانه ویتامین سی برای مردان بالغ و سالم حدود 90 میلی‌گرم و برای زنان بالغ و سالم حدود 75 میلی‌گرم است.
با این حال، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که برای بهره‌گیری کامل از مزایای ویتامین سی برای حفظ سلامت، ممکن است لازم باشد روزانه حدود 500 میلی‌گرم ویتامین سی مصرف شود، که این مقدار بیشتر برای مکمل‌های ویتامین سی صدق می‌کند. در شرایط خاص مانند بارداری، شیردهی، بیماری‌های مزمن یا در دوران بهبودی از بیماری‌ها، ممکن است نیاز به ویتامین سی افزایش یابد و پزشکان مصرف مکمل‌های این ویتامین را توصیه کنند.
منابع طبیعی غنی از ویتامین سی
خوشبختانه، ویتامین سی در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات به وفور یافت می‌شود و دسترسی به منابع غذایی غنی از این ویتامین نسبتاً آسان است. برخی از بهترین منابع غذایی ویتامین سی عبارتند از: مرکبات (پرتقال، لیموترش، گریپ‌فروت)، توت‌ها (توت‌فرنگی، تمشک، بلوبری)، کیوی، فلفل دلمه‌ای (به‌ویژه انواع قرمز و زرد)، گوجه‌فرنگی، سبزیجات برگ سبز (اسفناج، کلم برگ)، کلم بروکلی، گل کلم و سیب‌زمینی شیرین.
جذب ویتامین سی از این منابع طبیعی نسبتاً ساده است، اما باید توجه داشت که این ویتامین به حرارت، نور و اکسیژن حساس است و در طی فرآیندهای پخت و نگهداری طولانی‌مدت مواد غذایی ممکن است مقدار زیادی از آن از بین برود. بنابراین، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه یا با پخت مختصر، بهترین روش برای دریافت مقدار کافی ویتامین سی است.
علائم کمبود ویتامین سی و پیامدهای آن
نشانه‌های اولیه و پیشرفته کمبود ویتامین سی
کمبود ویتامین سی در دنیای امروز با وجود دسترسی گسترده به منابع غذایی غنی از این ویتامین، نادر است، اما هنوز هم ممکن است در برخی افراد با رژیم غذایی نامناسب یا شرایط خاص پزشکی رخ دهد. علائم کمبود ویتامین سی در مراحل اولیه شامل التهاب و خونریزی لثه‌ها، خونریزی بینی، کندی در بهبود زخم‌ها، خشکی و شکنندگی موها، خشک و خشن شدن پوست، ضعف سیستم ایمنی بدن، تورم و درد مفاصل و احتمال اضافه وزن است.
اگر کمبود ویتامین سی ادامه یابد و شدیدتر شود، ممکن است به بیماری اسکوربوت منجر شود که یک بیماری جدی است و علائم آن عبارتند از: خونریزی شدید لثه، افتادن دندان‌ها، باز شدن زخم‌های قدیمی، ضعف شدید عضلانی، درد استخوان، پتشی (نقاط خونریزی زیر پوست)، خونریزی داخلی و در نهایت، در صورت عدم درمان، مرگ.
گروه‌های در معرض خطر کمبود ویتامین سی
برخی گروه‌ها بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین سی قرار دارند. این گروه‌ها شامل افرادی می‌شوند که رژیم غذایی محدود و نامتعادل دارند، افراد سیگاری (سیگار کشیدن ویتامین سی را در بدن تخریب می‌کند)، افراد مبتلا به سوء تغذیه، بیماران مبتلا به بیماری‌های جذبی روده، افراد مبتلا به برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های کلیوی که نیاز به ویتامین سی را افزایش می‌دهند، نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند و شیر مادر دریافت نمی‌کنند، و سالمندان که به دلیل کاهش اشتها و توانایی جذب مواد مغذی، ممکن است ویتامین سی کافی دریافت نکنند.
برای این گروه‌های در معرض خطر، مصرف مکمل‌های ویتامین سی ممکن است توسط پزشکان توصیه شود تا از عوارض ناشی از کمبود این ویتامین جلوگیری شود. با این حال، مصرف مکمل‌ها باید همیشه تحت نظر متخصصان بهداشتی انجام شود، زیرا مصرف بیش از حد ویتامین سی نیز می‌تواند عوارض جانبی مانند اسهال، تهوع، گرفتگی شکم و سنگ‌های کلیوی را به همراه داشته باشد.
لیست پزشکان مرتبط:
مهرداد نصراله زاده ثابتمتخصص تغذیه و رژیم درمانی | تهران- سعید حسینیدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- احمدرضا درستی مطلقدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مریم مظاهریوندکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- رضا راست منشدکترا تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مرتضی عقباییدکترای تخصصی تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- امید صالحیاندکترای تخصصی فیزیولوژی و تغذیه ورزشی | تهران
- وحید خانیکارشناس تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- مونا نوروزیمتخصص تغذیه و رژیم درمانی | تهران
- زهرا اصلانیکارشناس ارشد تغذیه در جامعه | تهران
