ارتودنسی؛ انواع، معایب، مزایا و کاربردهای آن
یکی از خدمات پرطرفدار دندانپزشکی که تأثیر بسزایی در زیبایی لبخند دارد، درمان ارتودنسی یا راست کردن دندان‌هاست. امروزه با پیشرفت فناوری‌های حوزه پزشکی، به‌ویژه دندانپزشکی، درمان‌ها و خدمات این رشته بسیار متنوع‌تر شده و بخش عمده‌ای از آنها را خدمات زیبایی دندان تشکیل می‌دهد.
ارتودنسی انواع گوناگونی دارد و نحوه انجام آن نیز بسته به شرایط متفاوت است. این درمان را می‌توان برای افراد با شرایط مختلف و در سنین متفاوت انجام داد. انواع مختلف ارتودنسی، معایب و مزایای آن، و همچنین کاربردهای این روش درمانی پرکاربرد را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
در این مطلب، به تمامی سؤالاتی که ممکن است در مورد ارتودنسی داشته باشید پاسخ داده می‌شود. ارتودنسی یکی از درمان‌های طولانی‌مدت و پرهزینه است، بنابراین انتخاب دندانپزشک متخصص در این زمینه، نقش بسیار مهمی در نتیجه نهایی خواهد داشت.
ارتودنسی چیست؟
یکی از مهمترین خدمات دندانپزشکی که نقش مؤثری در زیبایی لبخند ایفا می‌کند، درمان ارتودنسی یا راست‌سازی دندان‌هاست. امروزه با پیشرفت فناوری‌های پزشکی، به‌ویژه در حوزه دندانپزشکی، درمان‌ها و خدمات این رشته بسیار متنوع‌تر شده است و بخش عمده‌ای از این خدمات را زیبایی دندان تشکیل می‌دهد.
ارتودنسی انواع گوناگونی دارد و نحوه اجرای آن نیز بسته به شرایط متفاوت است. این درمان را می‌توان برای افراد با وضعیت‌های مختلف و در سنین مختلف انجام داد. در ادامه، به بررسی انواع مختلف ارتودنسی، معایب و مزایای آن، و همچنین کاربردهای این روش درمانی پرطرفدار خواهیم پرداخت.
در این مطلب، پاسخ تمامی سؤالاتی که ممکن است در مورد ارتودنسی داشته باشید، ارائه خواهد شد. ارتودنسی یکی از درمان‌های طولانی‌مدت و هزینه‌بر است، بنابراین انتخاب دندانپزشک متخصص در این زمینه، نقش بسیار مهمی در نتیجه نهایی خواهد داشت.
در گام نخست، بهتر است تعریف دقیقی از این روش درمانی ارائه شود. ارتودنسی یکی از شاخه‌های علم دندانپزشکی است که به رفع مشکلات مربوط به چیدمان دندان‌ها و فک‌های بالا و پایین کمک می‌کند. در واقع، درمان ارتودنسی روش اصلی درمانی برای دستیابی به قوس مطلوب دندان‌ها و زیبایی لبخند محسوب می‌شود. این روش درمانی یکی از مهمترین خدمات دندانپزشکی به شمار می‌رود.
ارتودنسی یکی از روش‌هایی است که هم جنبه درمانی و هم زیبایی دارد برای بهره‌مندی از این روش، باید با پزشک متخصص دندان مشورت کنید.
تغییرات قبل و بعد ازارتودنسی
ارتودنسی، فراتر از زیبایی، درمانی موثر برای مرتب کردن دندان‌ها و رفع مشکلات فکی است. این روش به شما در داشتن لبخندی زیبا، گفتاری واضح و جویدن آسان‌تر کمک می‌کند.
منظم شدن دندان‌ها: اگر دندان‌های شما نامنظم یا شلوغ هستند، ارتودنسی آنها را در یک ردیف مرتب و منظم قرار می‌دهد.
اصلاح مشکلات فکی: ارتودنسی می‌تواند ناهنجاری‌های فکی مانند جلو آمدگی یا عقب رفتگی فک را اصلاح کند و به بهبود تناسب صورت شما کمک کند.
بهبود گفتار: با مرتب شدن دندان‌ها و قرارگیری صحیح فک، مشکلات گفتاری مانند لکنت زبان یا عدم وضوح تلفظ برطرف میشوند.
جویدن آسان‌تر: ارتودنسی با مرتب کردن دندان‌ها و تنظیم صحیح فک، جویدن غذا را آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند.
انواع ارتودنسی
ارتودنسی، روشی درمانی برای اصلاح نامرتبی دندان‌ها و ناهنجاری‌های فک و صورت است. این کار با روش های مختلفی برای بیمار انجام می شود که در اینجا توضیح داده می شود:
بر اساس نوع مشکل:
ارتودنسی دندان: برای جابجایی و مرتب کردن تمام و یا برخی از دندان‌ها
ارتودنسی فک: برای اصلاح ناهنجاری‌های فکی (جلوآمدگی/عقب‌ماندگی فک بالا یا پایین)
بر اساس نوع ابزارو تکنیک :
ارتودنسی ثابت: بریس‌ها دائمی به دندان‌ها چسبیده و توسط ارتودنتیست تنظیم میشوند.
- فلزی: رایج، بادوام، مقرون به صرفه
- سرامیکی: همرنگ دندان، کمتر قابل مشاهده
- لینگوال: پشت دندان‌ها، کاملا نامرئی
ارتودنسی متحرک: بیمار در زمان‌های مشخصی بریس را از دهان خارج می‌کند.
- پلاک‌های متحرک: موارد جزئی و کودکان
- اینویزیلاین: شفاف، نامرئی، قابل جابجایی
متداول ترین روش‌های ارتودنسی عبارتند از:
- ارتودنسی سنتی
- مینی اسکرو
- ارتودنسی به روش دیمون.
ارتودنسی سنتی:
روش سنتی ارتودنسی از براکت های فلزی معمول قدیمی استفاده می کند که مستقیماً به دندان ها متصل می شوند تا آنها را به موقعیت صحیح هدایت کنند. در طول مدت درمان که معمولاً 2 تا 4 سال طول می کشد، متخصص ارتودنسی سیم های متصل به براکت ها را به تدریج سفت تر یا شل تر می کند. عالوه بر براکت های فلزی، انواع براکت های شفاف سرامیکی یا کامپوزیتی همرنگ دندان نیز موجود است که ظاهر بهتری در طی درمان ارائه می دهند.
نوع دیگری از براکت ها، براکت های لینگوال یا زبانی نامیده می شوند که در پشت دندان ها نصب می شوند. این براکت ها برای اصالح ناهنجاری های دندانی مورد استفاده قرار می گیرند و از آنجایی که در پشت دندان ها قرار می گیرند، مانع از حرکت لب ها نشده و امکان گفتگوی راحت تر را فراهم می کنند.
ارتودنسی مینی اسکرو:
در این روش درمان ارتودنسی، از یک پیچ فلزی کوچک به نام مینی اسکرو استفاده می شود که از طریق لثه به استخوان فک متصل می گردد. این پیچ به عنوان یک نقطه اتکا و لنگر عمل کرده و به حرکت و تنظیم دندان ها کمک می کند. این تکنیک پیشرفته با عناوین دیگری چون میکرو اسکرو، مینی ایمپلنت یا دستگاه لنگر موقت نیز شناخته می شود. کاربرد اصلی آن صاف کردن دندان ها و بستن فواصل بین آنهاست.
درمان با مینی اسکرو می تواند همزمان با روش های سنتی ارتودنسی مانند براکت ها انجام شود. برای قرار دادن این پیچ در فک، معموالً نیاز به ایجاد یک سوراخ کوچک در استخوان فک است که در این مرحله از بی حسی موضعی استفاده می گردد.
ارتودنسی به روش دیمون:
یکی دیگر از تکنیک های پیشرفته در درمان ارتودنسی، روش دیمون است. در این شیوه از براکت های ویژه ای استفاده می شود که دارای مکانیزم لغزشی منحصربفردی هستند. این مکانیزم به دندان ها اجازه می دهد با آزادی بیشتری حرکت کنند و در نتیجه اصطکاک بین دندان ها کاهش می یابد.
از مزایای روش دیمون این است که نیاز کمتری به مراجعات متعدد به دندانپزشک وجود دارد، زیرا دیگر نیازی به سفت یا شل کردن مکرر سیم ها و براکت ها نیست. در این تکنیک، دندان ها سریع تر حرکت می کنند و بنابراین زمان کوتاه تری برای رسیدن به نتیجه نهایی لازم است. عالوه بر این، در روش دیمون کمتر نیاز به کشیدن دندان ها برای اصالح ناهنجاری ها احساس می شود.
در مجموع، دو روش جدیدتر مینی اسکرو (که در آن یک پیچ کوچک به استخوان فک متصل می شود) و دیمون (استفاده از براکت های ویژه) مدت زمان درمان ارتودنسی و تعداد دفعات مراجعه به دندانپزشک را کاهش می دهند.
انواع دسته بندی در درمان ارتودنسی : ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک
ارتودنسی ثابت: که گاهی به آن ارتودنسی نامرئی، سرامیکی یا رنگی نیز گفته می شود، شامل وسایل و دستگاه هایی است که به صورت ثابت به دندان ها متصل می شوند و امکان جداسازی آنها برای بیمار وجود ندارد. هدف اصلی از این روش درمانی، جابجایی و تنظیم دندان ها و اصلاح ناهنجاری های دندانی است.
به همین دلیل، ارتودنسی ثابت را می توان ارتودنسی دندانی نیز نامید. در این شیوه از ابزارها و دستگاه های متخصصی استفاده می شود که امروزه رایج ترین وسایل مورد استفاده در درمان ارتودنسی محسوب می گردند.
ارتودنسی ثابت خود به ۲ دسته فرعی تقسیم می‌شود:
الف -ارتودنسی ثابت معمولی یا رنگی ( بنفش یا طلایی):
انواع متداول براکت های دائمی معمولا بکارمی رود ودر حین لبخند قابل مشاهده هستند.. این براکت ها به جلوی دندان ها متصل می شوند و با سیم های مخصوص به هم متصل می شوند. بریس های مورد استفاده در تکنیک ثابت استاندارد از نوع فلزی هستند..
ب-ارتودنسی ثابت نامرئی
نوع دیگری از اصلاح از براکت های ویژه ای به نام ، براکت های شفاف، سرامیکی یا نامرئی استفاده می کند. این بریس ها مشاهده نمیشوندو به آنها بریس های نامرئی می گویند. این بریس های باز که معمولاً از پلاستیک ساخته می شوند، به شکل سفارشی برای بیمار ساخته می شوند. تقریباً نامرئی هستند و با استفاده از آنها هیچ کس متوجه ارتودنسی در دهان نمی شود.
هزینه ارتودنسی نامرئی بیشتر از نوع معمولی است. با این حال، به ةاهر زیبا و تمیز آن ، بسیاری از افراد این نوع دهانی ارتودنسی را ترجیح می دهند.
ارتودنسی متحرک در این روش از براکت‌های متحرک استفاده می‌شود. این براکت‌ها معمولا صفحات پلاستیکی متحرکی هستند که سقف دهان را می‌پوشانند. از این روش زمانی استفاده می‌شود که بخواهیم ارتودنسی را برای تعدادی از دندان‌ها انجام دهیم.این روش خود به ۲ دسته تقسیم می‌شود:
ارتودنسی متحرک معمولی -ارتودنسی متحرک نامرئی
بریس های متحرک را می توان برای اصلاح مشکلات جزئی یا به عنوان بخشی از درمان ارتودنسی ثابت استفاده کرد. هنگامی که دوره درمان ارتودنسی ثابت به پایان رسید، می توان از براکت های متحرک برای ثابت نگه داشتن دندان ها و حفظ درمان ارتودنسی ثابت استفاده کرد. معمولا در مواردی که نیاز به درمان ارتودنسی فک باشد از انواع براکت های متحرک استفاده می شود.
این تکنیک درمانی گاهی برای جلوگیری از مکیدن انگشت در کودکان استفاده می شود و باید توسط دندانپزشک اطفال انجام شود. این بریس ها باید برای تمیز کردن یا به عنوان یک اقدام احتیاطی در طول فعالیت های خاص از دهان خارج شوند. دندانپزشک نحوه برداشتن ناخن ها و مراحل لازم را به شما آموزش می دهد.
ارتودنسی لینگوال (نوع ارتودنسی نامرئی)
ارتودنسی لینگوال نوعی درمان ارتودنسی است که پشت دندان ثابت می شود. این نوع درمان ارتودنسی عملی و نسبتاً پرهزینه است، بنابراین ممکن است برای افراد مسن یا کسانی که به درمان ارتودنسی اطمینان ندارند مناسب باشد.
درمان با براکت فانکشنال یا عملکردی
یکی از بریس های مورد استفاده در درمان ارتودنسی نوع فانکشنال با ارتودنسی فانکشنال مشابه است. از این بریس ها برای درمان عیوب فک استفاده می شود. این بریس ها می توانند رشد فک را تغییر داده و ناهنجاری ها را اصلاح کنند. این روش درمانی می تواند در حل انواع خاصی از مشکلات بسیار مفید باشد.
ارتودنسی دو فاز مخصوص کودکان
ارتودنسی دو فاز به این معنی است که بیماران جوان‌تر مجبور به انجام ارتودنسی تهاجمی و دشوار در آینده نخواهند شد. انجمن دندانپزشکی آمریکا بر اهمیت معاینه دندانپزشکی کودکان در سن 7 یا 8 سالگی و مسواک زدن دندان های خود تاکید می کند.
توصیه می شود در این مرحله از درمان، مشکلاتی که به نفع مرحله اولیه درمان هستند، ارزیابی شود. اگر بیماری پریودنتال اولیه در حالی انجام شود که دندان ها و استخوان فک هنوز در حال رشد هستند، درمان پریودنتال آسان تر و شدت کمتری خواهد داشت.
مرحله اول شامل استفاده از گشاد کننده ها و سایر وسایل دندانپزشکی است که فضای بیشتری را برای قرار گرفتن دندان ها در فک ایجاد می کند. این ممکن است نیاز به کشیدن دندان یا جراحی فک را در آینده کاهش دهد.
مرحله دوم معمولاً زمانی شروع می شود که بیشتر دندان های بالغ روییده باشند. در واقع مرحله دوم درمان شامل استفاده از بریس یا بریس پس از رویش دندان های بالغ است.
همانطور که گفتیم برای اینکه کودک شما در آینده دندان های سالم و تمیزی داشته باشد باید در سن 8-7 سالگی توسط متخصص ارتودنسی اطفال معاینه شود. بنابراین فورا وارد لینک زیر شوید، بهترین متخصص ارتودنسی کودکان را پیدا کنید و برای معاینه دندان و فک کودکتان نوبت رزرو کنید.
ارتودنسی دندان برای چه کسانی مناسب است ؟
شیوه های ارتدکس در موقعیت های مختلفی استفاده می شود که برخی از آنها عبارتند از:
برخی از افراد دهان کوچکی دارند و فضای کافی برای رشد دندان ها ندارند. به عنوان مثال، برخی از دندان ها ممکن است کج، برخی دیگر پیچ خورده یا پیچ خورده باشند. به همین دلیل دندان های افراد در حالت کج و نامناسب رشد می کنند. در تمام این موارد با کمک ارتودنسی این مشکل برطرف می شود و دندان ها صاف، یکنواخت، یکنواخت و دارای قوس صحیح می شوند.
این درمان علاوه بر اینکه راهی برای صاف کردن یا حرکت دادن دندان ها برای بهبود ظاهر است، می تواند به سلامت طولانی مدت دندان ها، لثه ها و مفاصل فک شما نیز کمک کند.
همچنین این درمان فشار ناشی از گاز گرفتن غذاهای مختلف به ویژه انواع سفت را به تمام دندان ها تقسیم می کند و در نتیجه از آسیب به دندان ها و فک جلوگیری می کند.
تفاوت لمینت و ارتودنسی
تفاوت لمینت و ارتودنسی در این است که ارتودنسی بیشتر بر روی تغییر دندان تمرکز دارد. یعنی اگر فک و دندان افراد خیلی نامرتب باشد، نیاز به ارتودنسی دارند. اما لمینت دندان بیشتر یک عمل زیبایی است.
اگر می خواهید از انواع محافظ دندان مانند دندان خرگوش، پوشش سرامیکی یا بریس های کامپوزیت استفاده کنید، بهتر است با دندانپزشک مشورت کنید. دندانپزشک شما می تواند نکات مهمی را در مورد مزایا و معایب روکش دندان توضیح دهد.
چه کسانی به ارتودنسی نیاز دارند؟
ارتودنسی می‌تواند برای افراد مختلفی که مشکلات مربوط به دندان و فک دارند، مفید باشد. در اینجا به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:
نامرتبی دندان‌ها:
اگر دندان‌های شما نامرتب، نامنظم یا شلوغ هستند، ارتودنسی می‌تواند به صاف کردن و مرتب کردن آنها کمک کند. این امر نه تنها ظاهر لبخند شما را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث می‌شود جویدن، صحبت کردن و تمیز کردن دندان‌ها آسان‌تر شود.
فاصله بین دندان‌ها:
اگر بین دندان‌های شما فضاهای خالی وجود دارد، ارتودنسی می‌تواند این فضاها را بسته و ظاهر لبخند شما را یکدست‌تر کند. این امر همچنین می‌تواند از تجمع غذا و جرم در بین دندان‌ها جلوگیری کند.
مشکلات فکی:
افرادی که ناهنجاری‌های فکی مانند اوربایت (فک جلویی بیرون زده) یا آندربایت (فک جلویی عقب‌نشسته) دارند، می‌توانند از ارتودنسی برای اصلاح این مشکلات و بهبود عملکرد فک و صورت خود استفاده کنند.
بیرون‌زدگی دندان‌ها:
اگر دندان‌های جلویی شما بیش از حد بیرون زده یا جلو آمده‌اند، ارتودنسی می‌تواند آنها را به عقب هدایت کند و ظاهر لبخند شما را متعادل‌تر کند. این امر همچنین می‌تواند از آسیب دیدن دندان‌ها در اثر ضربه جلوگیری کند.
افرادی‌که هنگام برخورد دو فک بالا و پایین مشکل دارند هم به درمان‌های ارتودنسی نیاز دارند.
چه کسانی نمی‌توانند از ارتودنسی استفاده کنند؟
برخلاف تصور رایج، ارتودنسی محدودیت سنی ندارد و افراد در هر سنی می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند. انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا آمار قابل توجهی از مراجعه‌کنندگان بالای ۱۸ سال برای انجام ارتودنسی را گزارش می‌دهد.
با این حال، دو شرط اساسی برای انجام ارتودنسی وجود دارد:
سلامت استخوان فک: استخوان فک باید سالم و قوی باشد تا بتواند براکت‌ها و فشارهای اعمال شده حین درمان را تحمل کند.
وجود دندان‌های دائمی: برای انجام ارتودنسی باید دندان‌های دائمی فرد رویش پیدا کرده باشند.
بنابراین، ارتودنسی برای افرادزیر مناسب نیست و انجام نمی شود:
- کسانی که دندان‌های مصنوعی دارند: جایگزینی دندان‌های طبیعی با دندان مصنوعی، امکان حرکت و جابجایی دندان‌ها را از بین می‌برد و ارتودنسی را غیرممکن می‌کند.
- کسانی که از آسیب یا شکستگی فک رنج می‌برند: تا زمان التیام کامل فک، انجام ارتودنسی نامناسب و potentially مضر خواهد بود.
مزایای ارتودنسی چیست :
ارتودنسی فواید متعددی برای سلامتی و زیبایی افراد دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
زیبایی ظاهری: ارتودنسی می‌تواند با مرتب کردن دندان‌ها و اصلاح ناهنجاری‌های فکی، به طور چشمگیری لبخند شما را زیباتر کند و اعتماد به نفس شما را افزایش دهد. این امر به شما کمک می‌کند تا بدون خجالت و با ظاهری آراسته‌تر در اجتماع حضور پیدا کنید و از لبخند خود لذت ببرید.
سلامت دهان و دندان: با مرتب شدن دندان‌ها، تمیز کردن و مراقبت از آنها آسان‌تر می‌شود و از تجمع جرم و پلاک در بین دندان‌ها جلوگیری می‌شود. این امر به نوبه خود از بروز مشکلات دهانی و دندانی مانند پوسیدگی، عفونت لثه و بیماری‌های پریودنتال پیشگیری می‌کند. ارتودنسی همچنین می‌تواند به بهبود وضعیت جویدن و بلعیدن غذا کمک کند و از مشکلات گوارشی ناشی از جویدن نامناسب جلوگیری کند.
سلامت فک و مفصل: ارتودنسی می‌تواند ناهنجاری‌های فکی مانند اوربایت و آندربایت را اصلاح کند و به تراز شدن صحیح فک و دندان‌ها کمک کند. این امر باعث بهبود عملکرد مفصل فک و کاهش درد و ناراحتی در ناحیه فک و صورت می‌شود. همچنین می‌تواند از ساییدگی و فرسایش دندان‌ها در اثر عدم تراز صحیح فک جلوگیری کند.
پیشگیری از مشکلات آینده: با مرتب کردن دندان‌ها و اصلاح ناهنجاری‌های فکی، از بروز مشکلات دندانی و فکی در آینده مانند پوسیدگی، بیماری‌های لثه، مشکلات جویدن و درد فک جلوگیری می‌شود. این امر می‌تواند در درازمدت باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های درمانی شما شود.
افزایش اعتماد به نفس: داشتن لبخندی زیبا و سالم می‌تواند اعتماد به نفس شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد. این امر می‌تواند در زمینه‌های مختلف زندگی شما مانند روابط اجتماعی، شغلی و تحصیلی تاثیر مثبتی داشته باشد.
مراحل ارتودنسی
ارتودنسی فرآیندی چند مرحله‌ای است که به مرور زمان به صاف شدن دندان‌ها و اصلاح مشکلات فکی کمک می‌کند. این مراحل به طور کلی به سه بخش اصلی تقسیم میشوند:
مرحله پیش از درمان: در این مرحله، متخصص ارتودنسی با معاینه دقیق دهان و دندان شما، وضعیت دندان‌ها و فک شما را به طور کامل بررسی می‌کند. با توجه به شرایط شما، بهترین روش درمانی برای شما انتخاب می‌شود. در این مرحله ممکن است عکس‌برداری‌های لازم از دندان‌ها و فک شما انجام شود. همچنین، متخصص ارتودنسی شما را در مورد مراحل درمان، مراقبت‌های لازم و مدت زمان تقریبی درمان راهنمایی می‌کند.
مرحله نصب ارتودنسی:
در این مرحله، براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی به دندان‌های شما چسبانده میشوند.
انتخاب نوع براکت‌ها ( فلزی، سرامیکی، شفاف و …) با توجه به شرایط و نظر شما انجام می‌شود. متخصص ارتودنسی با تنظیم سیم‌ها، به مرور زمان دندان‌ها را به موقعیت صحیح خود هدایت می‌کند.
مرحله نگهدارنده:
پس از اتمام دوره درمان ارتودنسی، برای حفظ نتایج به دست آمده از ریتینر استفاده می‌شود. ریتینر ابزاری است که به دندان‌ها متصل می‌شود و از جابجا شدن آنها جلوگیری می‌کند. استفاده از ریتینر طبق دستور متخصص ارتودنسی الزامی است.
نحوه انجام ارتودنسی
معاینه و تشخیص: متخصص ارتودنسی با معاینه دقیق دهان و دندان شما، وضعیت دندان‌ها و فک شما را به طور کامل بررسی می‌کند. با توجه به شرایط شما، بهترین روش درمانی برای شما انتخاب می‌شود. ممکن است عکس‌برداری و قالب‌گیری از دندان‌ها و فک شما انجام شود. متخصص ارتودنسی شما را در مورد مراحل درمان، مراقبت‌های لازم و مدت زمان تقریبی درمان راهنمایی می‌کند.
آماده‌سازی:
در صورت نیاز، ممکن است قبل از نصب ارتودنسی، برخی اقدامات مانند جرم‌گیری، پر کردن یا عصب‌کشی دندان‌ها انجام شود. در برخی موارد، برای ایجاد فضای کافی در قوس دندانی، ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد.
نصب ارتودنسی:
متخصص ارتودنسی براکت‌ها را به تک تک دندان‌های شما می‌چسباند. سیم‌های ارتودنسی از بین براکت‌ها عبور داده شده و به آنها متصل میشوند. تنظیم اولیه سیم‌ها انجام می‌شود.
تنظیمات و ویزیت‌های دوره‌ای: در طول دوره درمان، باید به طور منظم (معمولاً هر 1 تا 2 ماه یکبار) به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید. در هر ویزیت، متخصص ارتودنسی سیم‌ها را تنظیم می‌کند و در صورت نیاز تغییراتی در آنها ایجاد می‌کند. ممکن است از ابزارهای دیگری مانند فنر، کش‌های الاستیک یا هدگیر نیز استفاده شود.
نگهدارنده:
پس از اتمام دوره درمان، برای حفظ نتایج به دست آمده از ریتینر استفاده می‌شود. ریتینر ابزاری است که به دندان‌ها متصل می‌شود و از جابجا شدن آنها جلوگیری می‌کند. استفاده از ریتینر طبق دستور متخصص ارتودنسی الزامی است.
موم ارتودنسی چیست؟
موم ارتودنسی ماده‌ای نرم و انعطاف‌پذیر است که برای محافظت از لثه‌ها و بافت‌های دهان در برابر سایش و خراش ناشی از بریس‌های ارتودنسی استفاده می‌شود. این موم به طور معمول از مواد طبیعی مانند موم زنبور عسل، پارافین یا موم کارناوبا ساخته می‌شود و می‌تواند به صورت طعم‌دار یا بی‌طعم باشد.
نحوه استفاده از موم ارتودنسی:
دستان خود را بشویید: قبل از استفاده از موم ارتودنسی، حتماً دست‌های خود را به طور کامل با آب و صابون بشویید.
مقداری موم را جدا کنید: به اندازه یک نخود کوچک از موم ارتودنسی را جدا کنید.
موم را گرم کنید: اگر موم سفت است، آن را برای چند ثانیه بین انگشتان خود گرم کنید تا نرم شود.
موم را روی براکت‌ها بمالید: موم را به طور مستقیم روی لبه‌های تیز براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی که ممکن است به لثه‌ها یا گونه‌های شما ساییده شوند، بمالید.
موم را شکل دهید: موم را با انگشت خود به شکل دلخواه درآورید تا به طور کامل لبه‌های تیز براکت‌ها و سیم‌ها را بپوشاند.
کش ارتودنسی چیست و چه استفاده ای دارد؟
کش ارتودنسی، که به آن الاستیک ارتودنسی نیز گفته می‌شود، یک نوار لاستیکی نازک و انعطاف‌پذیر است که برای اعمال نیروی اضافی و تنظیم جایگاه دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی استفاده می‌شود. کش ارتودنسی می تواند در رنگ های متفاوتی باشد رایج ترین رنگ در کش ارتودنسی ، رنگ مشکی است .
کارهای لازم قبل از ارتودنسی
مشورت با متخصص ارتودنسی: اولین قدم برای شروع ارتودنسی، مراجعه به یک متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک متخصص ارتودنسی است. در این جلسه، متخصص ارتودنسی معاینه کاملی از دهان و دندان‌های شما انجام می‌دهد.
معاینات: معاینه شامل بررسی دقیق دندان‌ها، لثه‌ها، فک و وضعیت بایت شما (نحوه قرارگیری دندان‌ها بر روی هم) می‌شود. ممکن است عکس‌برداری با اشعه ایکس و عکس‌های معمولی از دندان‌ها و فک شما برای بررسی دقیق‌تر مشکلات و برنامه‌ریزی درمان انجام شود. در برخی موارد، ممکن است از اسکن‌های سه بعدی یا قالب‌گیری از دندان‌ها نیز استفاده شود.
تشخیص و طرح درمان: با توجه به نتایج معاینات و بررسی عکس‌ها، متخصص ارتودنسی مشکل شما را به طور دقیق تشخیص می‌دهد. در این مرحله، متخصص ارتودنسی با شما در مورد بهترین روش‌های درمانی، مزایا و معایب هر روش، مدت زمان تقریبی درمان، هزینه‌ها و سایر ملاحظات مربوط به درمان صحبت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
علت خشکی دهان؟ چه بیماری‌هایی باعث خشکی دهان میشوند؟
شما می‌توانید سوالات خود را در مورد هر جنبه‌ای از درمان از متخصص ارتودنسی بپرسید و از نگرانی‌های خود برای او بگویید.
آماده‌سازی برای درمان: در برخی موارد، قبل از شروع ارتودنسی، ممکن است نیاز به انجام اقدامات دیگری مانند جرم‌گیری دندان‌ها، پر کردن یا عصب‌کشی دندان‌های آسیب‌دیده یا کشیدن دندان‌هایی باشد که برای ایجاد فضای کافی در قوس دندانی لازم است.
مراقبت از دندان ها در طول دوره ارتودنسی
رعایت بهداشت دهان و دندان در طول دوران ارتودنسی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، زیرا: براکت‌ها و سیم‌ها می‌توانند به پلاک و جرم پناهگاهی امن بدهند و خطر پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه را افزایش دهند.
عدم رعایت بهداشت می‌تواند منجر به بوی بد دهان، تغییر رنگ دندان‌ها و التهاب لثه شود. رعایت بهداشت مناسب به شما کمک می‌کند تا از نتایج درمان خود نهایت استفاده را ببرید و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
مراقبت‌های عمومی:
مسواک زدن: حداقل دو بار در روز و به مدت دو دقیقه با مسواک مخصوص ارتودنسی و خمیر دندان فلوراید مسواک بزنید.
نخ دندان کشیدن: هر روز یک بار از نخ دندان مخصوص ارتودنسی برای تمیز کردن بین دندان‌ها و زیر براکت‌ها استفاده کنید.
استفاده از دهانشویه: روزانه یک بار از دهانشویه فلوراید برای از بین بردن باکتری‌ها وپاکیزه کردن دهان خود استفاده کنید.
شستشوی دهان: بعد از هر وعده غذایی و میان وعده، دهان خود را با آب ولرم به طور کامل بشویید.
مسواک ارتودنسی: این مسواک دارای برس‌های کوچکی است که می‌تواند به تمام سطوح دندان‌ها و براکت‌ها دسترسی پیدا کند.
نخ دندان ارتودنسی: این نخ دندان از جنس نازک‌تر و محکم‌تری ساخته شده است و به راحتی از بین براکت‌ها عبور می‌کند.
برس بین دندانی: این برس برای تمیز کردن بین دندان‌ها و زیر براکت‌ها که با مسواک و نخ دندان به سختی تمیز میشوند، استفاده می‌شود.
فلوراید: محلول فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
نکات تغذیه‌ای:
از غذاهای سفت، جویدنی و چسبناک که می‌توانند به براکت‌ها و سیم‌ها آسیب برسانند، خودداری کنید.
غذاهای خود را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید و به آرامی بجوید.
از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی و گازدار که می‌توانند مینای دندان را ضعیف کنند، بپرهیزید.
از مصرف دخانیات و الکل خودداری کنید، زیرا می‌توانند به سلامت لثه‌ها و دندان‌ها آسیب برسانند.
مسواک ارتودنسی چیست و چه کاربردی دارد؟
مسواک ارتودنسی ابزاری ضروری برای تمیز کردن دندان‌ها در طول دوران ارتودنسی است. با توجه به اینکه براکت‌ها و سیم‌ها می‌توانند تمیز کردن دندان‌ها را با مسواک معمولی دشوارتر کنند، استفاده از مسواک ارتودنسی به شما کمک می‌کند تا به طور کامل و موثر بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کنید.
این مسواک سر کوچک و باریک دارد این ویژگی به مسواک ارتودنسی اجازه می‌دهد تا به راحتی به تمام سطوح دندان‌ها، حتی در پشت براکت‌ها و زیر سیم‌ها دسترسی پیدا کند.مسواک ارتودنسی فرچه‌های محکم و پلاستیکی دارد. فرچه‌های مسواک ارتودنسی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که پلاک و جرم را از بین براکت‌ها و سیم‌ها به طور موثرتری از بین ببرند.
نخ دندان ارتودنسی چیست؟
جالب است که بدانید با وجود ارتودنسی هم می توان از نخ دندان استفاده کرد .حتی این امر در زمان ارتودنسی ضروری است .نخ دندان مخصوص ارتودنسی برای محافظت بیشتر از دندان ها و راحت تر شدن به مواد فلوراید ، موم و مواد معطر آغشته شده است .
پستانک ارتودنسی چیست ؟
پستانک ارتودنسی نوعی پستانک است که به گونه‌ای طراحی شده است که فک و دندان‌های کودک را در حالت صحیح قرار دهد و از بروز ناهنجاری‌های دندانی و فکی در آینده جلوگیری کند. از پستانک ارتودنسی فقط برای نوزادان و شیرخواران استفاده می شود.
این نوع پستانک دارای سر سیلیکونی نرم و ارتجاعی است که شبیه به نوک سینه مادر است و به راحتی در دهان کودک قرار می‌گیرد. به رشد صحیح فک و دندان‌های کودک کمک می‌کند. از بروز ناهنجاری‌های دندانی و فکی مانند اوربایت و آندربایت جلوگیری می‌کند.
ابزاری ضروری برای تمیز کردن دندان‌ها در طول دوران ارتودنسی است. با توجه به اینکه براکت‌ها و سیم‌ها می‌توانند تمیز کردن فضاهای بین دندان‌ها را با نخ دندان معمولی دشوارتر کنند، استفاده از نخ دندان ارتودنسی به شما کمک می‌کند تا به طور کامل و موثر بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کنید.
مراقبت‌های لازم در استفاده از براکت ارتودنسی
از مصرف غذاهای سفت، چسبناک و جویدنی خودداری کنید. این غذاها می‌توانند به براکت‌ها و سیم‌ها آسیب برسانند.
غذاهای خود را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید و به آرامی بجوید.
از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی و گازدار که می‌توانند مینای دندان را ضعیف کنند، خودداری کنید.
از مصرف دخانیات و الکل خودداری کنید، زیرا می‌توانند به سلامت لثه‌ها و دندان‌ها آسیب برسانند.
اگر به ورزش‌های پربرخورد مانند فوتبال، بسکتبال یا هاکی می‌پردازید، از یک محافظ دهان برای محافظت از دندان‌ها و براکت‌های خود استفاده کنید.
مراقبت‌های خاص ارتودنسی متحرک:
هنگام غذا خوردن و نوشیدن، براکت‌های متحرک را از دهان خود خارج کنید. براکت‌های متحرک را به طور مرتب با مسواک و صابون تمیز کنید.
دستگاه ارتودنسی متحرک را به طور مرتب و با دقت تمیز کنید. برای این کار از مسواک و خمیر دندان مخصوص ارتودنسی استفاده کنید و تمام سطوح براکت‌ها و سیم‌ها را به آرامی مسواک بزنید.
هنگام مصرف غذاها ی سفت و نوشیدنی‌های رنگی براکت‌ها را از دهان خارج کنید و قبل از جای دادن دوباره حتما آنها را بشوئید، دهان را پاکیزه کنید.
عوارض احتمالی ارتودنسی
اگرچه ارتودنسی روشی موثر برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی است، اما عاری از عوارض جانبی نیست. این عوارض می‌توانند ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان یا عدم مراقبت‌های لازم پس از آن باشد.
برخی از عوارض احتمالی ارتودنسی عبارتند از:
زرد شدن دندان‌ها: براکت‌ها و سیم‌ها می‌توانند نواحی دشواری برای تمیز کردن باشند، که منجر به تجمع پلاک و جرم و در نهایت زرد شدن دندان‌ها می‌شود.
شیب‌دار شدن دندان‌ها: در برخی موارد، پس از برداشتن براکت‌ها، دندان‌ها ممکن است کمی جابجا شوند و به حالت اولیه خود بازنگردند.
جرم‌گرفتن دندان‌ها: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی، می‌تواند منجر به جرم‌گیری سریعتر دندان‌ها شود.
پوسیدگی دندان‌ها: پلاک و جرم می‌توانند مینای دندان را ضعیف کنند و خطر پوسیدگی را افزایش دهند.
آسیب‌های پریودنتال: فشار ناشی از براکت‌ها و سیم‌ها می‌تواند به لثه‌ها آسیب برساند و منجر به بیماری‌های لثه‌ای مانند التهاب لثه شود.
درد: در ابتدای درمان و پس از تنظیمات، ممکن است درد خفیف تا متوسطی احساس شود.
تحلیل ریشه دندان: در موارد نادر، ارتودنسی می‌تواند منجر به تحلیل ریشه دندان شود.
از بین رفتن دندان‌ها: فشار ناشی از براکت‌ها و سیم‌ها در موارد بسیار نادر می‌تواند به از بین رفتن دندان‌ها منجر شود.
اختلال گیجگاهی فکی: ارتودنسی می‌تواند باعث درد و ناراحتی در مفصل گیجگاهی فکی شود، به خصوص در افرادی که سابقه مشکلات TMJ دارند.
مشکلات گفتاری: براکت‌ها و سیم‌ها می‌توانند در ابتدا تکلم را کمی دشوار کنند.
آسیب مینای دندان: براکت‌ها و سیم‌ها می‌توانند به مینای دندان آسیب برسانند، به خصوص اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود.
زخم دهان: در صورت بروز زخم دهان پس از ارتودنسی حتما دهان خود را چندین بار با آب نمک شستشو دهید وبرای جلوگیری از پیشرفت زخم ها روی براکت محل زخم ، از موم ارتودنسی استفاده کنید .
با رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان و پس از آن، و همچنین مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی، می‌توانید خطر ابتلا به این عوارض را به طور قابل توجهی کاهش دهید.
برجستگی لب بعد از ارتودنسی: موقتی یا دائمی؟
در طول دوران ارتودنسی، به دلیل قرارگیری براکت‌ها و سیم‌ها روی دندان‌ها، لب‌ها کمی به سمت جلو متمایل میشوند و برجسته‌تر به نظر می‌رسند. این امر کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد. با برداشتن براکت‌ها و اتمام دوره درمان، در اکثر موارد، برجستگی لب‌ها به تدریج از بین می‌رود و لب‌ها به حالت طبیعی خود باز می‌گردند.
برطرف کردن پلاک دندان بعداز ارتودنسی
ارتودنسی، چه متحرک و چه ثابت، می‌تواند لبخندی زیبا را به ارمغان بیاورد، اما در عین حال، چالش‌هایی را نیز برای حفظ بهداشت دهان و دندان به همراه دارد.یکی از آنها مشکل پلاک دندان است براکت‌ها و سیم‌ها می‌توانند تمیز کردن کامل دندان‌ها را دشوار کنند و فضاهایی را برای گیر افتادن غذا ایجاد کنند. این امر منجر به تجمع پلاک دندانی، لایه‌ای چسبنده از باکتری، می‌شود که می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند و باعث ایجاد لکه‌های سفید و پوسیدگی شود. برای پیشگیری از ایجاد پلاک دندان نکات زیر را رعایت کنید:
رعایت بهداشت دهان و دندان:
استفاده از مسواک و نخ دندان مخصوص ارتودنسی
استفاده از دهانشویه فلوراید:
استفاده از مواد باندینگ آزادکننده فلوراید
استفاده از مواد فلوراید موضعی:
استفاده ازمحلول کلرهگزیدین برای ضدعفونی ردن دهان
روش های جایگزین ارتودنسی چیست؟
در برخی موارد، از روش‌های درمانی جایگزین یا مکمل ارتودنسی برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی استفاده می‌شود.
برخی از این روش‌ها عبارتند از:
پلاک‌های ارتودنسی: این پلاک‌های متحرک روی دندان‌ها قرار می‌گیرند و از جابه‌جایی آنها جلوگیری می‌کنند.
هدگیرهای ثابت: این هدگیرها با استفاده از یک کش مخصوص به فک بالا متصل میشوند و برای درمان ناهنجاری‌های فک بالا و ارتودنسی فک بالا کاربرد دارند.
هدگیرهای متحرک: این نوع هدگیرها می‌توانند به تنهایی یا همراه با براکت‌ها استفاده شوند و برای درمان ناهنجاری‌های دندانی و فکی موثر هستند. استفاده از این هدگیرها معمولاً فقط در شب‌ها توصیه می‌شود. استفاده از این روش‌ها باید حتماً تحت نظر متخصص ارتودنسی و با دستورالعمل دقیق او انجام شود. عدم رعایت دستورالعمل‌ها می‌تواند منجر به عوارضی مانند بیرون‌زدگی دندان‌های جلویی شود.
هزینه های درمان ارتودنسی
هزینه ارتودنسی به دلیل تنوع روش‌ها و پیچیدگی‌های درمان، می‌تواند بالا باشد. عوامل متعددی بر قیمت نهایی ارتودنسی تاثیر می‌گذارند، از جمله:
نوع ارتودنسی: هزینه ارتودنسی ثابت (متال، سرامیکی، لینگوال) معمولاً از ارتودنسی متحرک بیشتر است. ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین) نیز به دلیل استفاده از تکنولوژی پیشرفته‌تر، گران‌تر است.
میزان مشکل بیمار: هرچه ناهنجاری دندانی پیچیده‌تر باشد، به جلسات و تنظیمات بیشتری نیاز دارد و در نتیجه هزینه آن بالاتر خواهد بود.
مدت زمان درمان: طول دوره درمان ارتودنسی برای هر فرد متفاوت است و این امر نیز بر هزینه نهایی تاثیر می‌گذارد.
هزینه‌های جانبی: هزینه‌هایی مانند عکس‌برداری، معاینات، کشیدن دندان و ابزارهای مراقبت ارتودنسی (مسواک، نخ دندان، نگهدارنده) نیز باید در نظر گرفته شوند.
به طور کلی، قیمت ارتودنسی در ایران در سال ۱۴۰۳ به شرح زیر است:
هر فک: بین 10 تا 30 میلیون تومان
دو فک: بین 20 تا 60 میلیون تومان
در جدول زیر مقایسه ای بین هزینه های ارتودنسی در سال 1402 و 1403 انجام شده است
نوع ارتودنسی قیمت در سال ۱۴۰۲ (به تومان) قیمت در سال ۱۴۰۳ (به تومان) ارتودنسی ثابت یک فک (گروه سنی بالاتر از ۱۲ سال) ۱۸٫۰۰۰٫۰۰۰ هزینه ارتودنسی ثابت پلاک متحرک ارتودنسی یک فک ۱۵٫۰۰۰٫۰۰۰ هزینه ارتودنسی متحرک پلاک فانکشنال ۱۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان توسعه عرضی فک بالا (ثابت) RPE ۱۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ۱۵٫۰۰۰٫۰۰۰ تا ۲۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریتینر ثابت یا متحرک (هر فک) ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ۱۲٫۰۰۰٫۰۰۰ ارتودنسی کودکان ۱۰٫۰۰۰٫۰۰۰ هزینه ارتودنسی کودکان ارتودنسی سرامیکی ۲۵٫۰۰۰٫۰۰۰ هزینه ارتودنسی سرامیکی
جمع‌بندی و نکات پایانی
ارتودنسی یک روش درمانی و زیبایی دندانپزشکی است که برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی مانند شلوغی، نامرتبی، اورجت، آندربایت و … به کار می‌رود. روش‌های مختلفی برای انجام ارتودنسی وجود دارد:
روش سنتی: میکرو اسکرو: دیمون: ارتودنسی می‌تواند ثابت یا متحرک باشد:
براکت‌های ارتودنسی نیز انواع مختلفی دارند: معمولی نامرئی
انتخاب روش مناسب ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی و با توجه به شرایط دندان‌ها و فک شما انجام می‌شود.
مزایای ارتودنسی بهبود عملکرد دهان و دندان، افزایش زیبایی ظاهر افزایش اعتماد به نفس
معایب احتمالی ارتودنسی: هزینه بالا، طول درمان، درد و ناراحتی: مشکلات احتمالی: مانند زرد شدن دندان، پوسیدگی، جرم دندان و مشکلات دیگر دندان و فک.
سوالات متداول
کدام روش درمان ارتودنسی مناسب‌تر است؟
انتخاب روش درمان به تشخیص متخصص ارتودنسی و شرایط شما بستگی دارد. عواملی مانند نوع و شدت ناهنجاری، سن شما، میزان پیشرفت درمان، راحتی شما و بودجه‌تان در انتخاب روش مناسب نقش دارند.
زمان مناسب ارتودنسی چه زمانی است؟
به طور کلی، بهترین زمان ارتودنسی در دوران کودکی است، زمانی که هنوز فک در حال رشد است و می‌توان با کمترین مداخله به نتیجه مطلوب رسید. با این حال، بزرگسالان نیز می‌توانند از مزایای ارتودنسی بهره‌مند شوند. در هر صورت، باید منتظر ماند تا دندان‌های دائمی به طور کامل رشد کنند.
درمان ارتودنسی چقدر طول می‌کشد؟
طول درمان به پیچیدگی مشکل شما بستگی دارد و می‌تواند از چند ماه تا 2.5 سال یا حتی بیشتر طول بکشد. اکثر افراد در عرض 1 تا 2 سال درمان میشوند، اما در برخی موارد ممکن است 3 تا 4 سال طول بکشد. رعایت دقیق اصول مراقبتی در طول درمان می‌تواند به کوتاه شدن این دوره کمک کند.
بهترین متخصص ارتودنسی کیست؟
بهترین متخصص ارتودنسی کسی است که:
فقط در صورت نیاز واقعی، ارتودنسی را تجویز کند.
برای رسیدن به بهترین نتیجه، تلاش کند تا تعداد دندان‌های کشیده شده را به حداقل برساند.
در تمام مراحل درمان، مراقب سلامت دهان و دندان شما باشد.
تغذیه در هنگام ارتودنسی چگونه باید باشد؟
شما می‌توانید در دوران ارتودنسی از تمام مواد غذایی استفاده کنید، اما باید از جویدن غذاهای سفت و گاز گرفتن با دندان‌های جلویی خودداری کنید. بهتر است مواد غذایی سفت مانند سیب را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید و سپس میل کنید.
هزینه ارتودنسی با بیمه تامین اجتماعی چقدر است؟
متاسفانه، ارتودنسی به عنوان یک روش زیبایی، تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیست و شما باید هزینه آن را به طور کامل پرداخت کنید.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- محمد رجب بلوکاتدکترا دندانپزشک | تهران
- علیرضا افراشیدکترای حرفه ای/تخصصی جراح دندانپزشک دارای فلوشیپ تخصصی زیبایی از آمریکا و آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- کیهان کندریدکترا جراح و دندانپزشک | تهران
