دیسک گردن چیست؟ علائم، نحوه تشخیص و درمان آن
هیچ چیز برای همیشه ماندگار نیست، به خصوص بدن انسان. سال‌ها انجام فعالیت‌های مختلف، خم شدن و بلند کردن می‌تواند بر گردن شما تاثیر گذار باشد. جای تعجب نیست بیشتر افراد (حدود دو سوم)، با فشاری که بر ستون فقرات وارد می‌شود و داشتن استرس‌های مکرر، در مقاطعی از زندگیشان دیسک گردن و گردن درد را تجربه کنند. علائم دیسک گردن چیست؟ آیا دیسک گردن خطرناک است؟ آیا راهی برای درمان این مشکل وجود دارد؟ درمان خانگی و ورزش برای دیسک گردن چیست؟
در این مطالب می‌خواهیم به سوالات گفته شده و سوالاتی دیگر در مورد این بیماری پاسخ دهیم و به بررسی راه‌های درمان آن بپردازیم. برای تشخیص دیسک گردن ازم است به به متخصص ارتوپد مراجعه شود. لازم است در کنار دکتر ارتوپد، از متخصص مغز و اعصاب، فیزیوتراپیست و جراح مغز و اعصاب نیز میتوان برای درمان دیسک گردن کمک گرفت.
دیسک گردن چیست؟
یکی از مشکلات و بیماری های ستون فقرات و انواع بیماری های ارتوپدی دیسک گردن می‌باشد. این بیماری خیلی بیشتر از درد در ناحیه گردن می‌باشد. در حقیقت وقتی به شما گفته می‌شود به دیسک گردن مبتلا هستید، به این معنی است که بر اثر فشار، ضربه و یا استرس به دیسک‌های بین مهره‌های گردن آسیب رسیده است و مثل قبل توانایی برای چرخش و خم شدن را ندارند.
از آنجایی که در بیشتر افراد بیرون‌زدگی و فتق دیسک گردن، دلیل اصلی درد گردن می‌باشد، غالبا مردم به بیماری دیسک گردن را با فتق دیسک گردن اشتباه می‌گیرند و این دو را یکسان می‌دانند. این در حالی است که دیسک‌های گردن به دلایل مختلفی تحت تاثیر قرار می‌گیرند و دچار مشکل شوند.
در ناحیه گردن هفت مهره وجود دارد که بین آنها دیسک‌هایی وجود دارد. هنگامی که دیسک ها به هر نحوی دچار آسیب شوند و یا جابجا گردند فرد به دیسک گردن دچار می‌شود.
دیسک گردن به انگلیسی چیست؟
دیسک گردن به معنای لغوی انگلیسی Cervical Disc گفته می‌شود. اگر این دیسک از جای خود خارج گردد cervical herniated disc نامیده می‌شود.
علایم دیسک گردن چیست؟
با توجه به پاسخ شما و محل آسیب علائم دیسک گردن متفاوت می‌باشد. اولین علامت این بیماری گردن درد می‌باشد. اگر فتق دیسک گردن داشته‌باشید، به دست و بازوی شما دردی می‌رسد. همچنین در نواحی تیغه شانه یا در نزدیکی آن درد را احساس کنید و یا اگر سر خود را خم کنید و و آن را بچرخانید نیز درد را احساس کنید. ممکن است گاهی مواقع نیز به اسپاسم عضلانی دچار شوید (عضلات به شکل غیرقابل کنترلی سفت می‌شوند). در این حالت درد با گزگز و بی‌حسی در بازوی شما همراه است. همچنین در دسته دست، عضله دوسر و سه‌سر ضعف عضلانی داشته‌باشید.
بعضی مواقع امکان دارد که عصب‌های نزدیک دیسک شما تحت فشار قرار بگیرند. در این زمان امکان دارد بعد از آنکه از خواب بیدار شدید درد را متوجه شوید. برخی از افراد بازوی خود را در یک موقعیت بالا نگه می‌دارند و با این کار درد تسکین می‌یابد. به طور کلی علائم مختلفی در دیسک گردن و مشکلات مربوط به آن ایجاد می‌شود.
علائم دیسک گردن حاد کدامند؟
اگر به صورت جامع به علائم نگاهی داشته‌باشیم، طبق گفته aans.org، علائم دیسک گردن حاد موارد زیر می‌باشند:
- درد در گردن یا بازوها
- نامتعادل راه رفتن
- بی‌حسی و ضعف در اندام فوقانی دست
- اسپاسم عضلانی در پاها
- از دست دادن توده عضلانی در دست‌ها و پاها
- از دست دادن هماهنگی در بازوها، دست‌ها و انگشتان
- از دست دادن مهارت کنترل اجسام با دست.
علائم دیسک گردن خفیف کدامند؟
در دیسک گردن خفیف، علائم گفته شده در بالا با شدت کمتری در شما احساس می‌شود. در حقیقت دردی که در دیسک گردن خفیف مشاهده می‌گردد خیلی کمتر از دردی است که در دیسک گردن حاد و جدی مشاهده می‌شود.
علائم خطرناک دیسک گردن چیست؟
اگر دیسک فتق شده در گردن به طناب نخاعی فشار وارد کند امکان آسیب جدی به نخاع وجود دارد. اگر این اتفاق رخ دهد درمانهای سریع و جدی ضروری می‌یاشد.
دیسک گردن و سردرد به هم ارتباط دارند؟
سر درد یکی از علائمی است که امکان دارد با دیسک گردن همراه باشد. سردردی که به دلیل دیسک گردن بوجود آید در پشت سر احساس می‌شود.
دیسک گردن و سرگیجه به هم ربط دارند؟
افرادی که دارای گردن‌درد مزمن هستند به طور معمول از سردرد و سرگیجه رنج می‌برند. ممکن است این وضعیت در افراد به دلیل بیرون زدن دیسک گردنی و یا از بین رفتن آن می‌باشد.
چگونه بفهمیم دیسک گردن داریم و به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر دارای علائمی که در بالا گفته شد و یا مواردی که در زیر بیان می‌شود هستید برای گردن درد لازم است با جراح ارتوپد یا جراح مغز و اعصاب مشورت کنید:
- درد گردن پس از آسیب یا ضربه به سر یا گردن
- سفت‌شدن گردن مانع از لمس چانه به سینه شود
- تب یا سردرد همراه با گردن درد
- پیشرفت ضعف یا بی‌حسی در بازوها یا پاها
- درد پس از استراحت مطلق بهبود نیابد.
برای مشکلات جدی گردن با متخصص ارتوپد و برای تشخیص دقیق و تجویز درمان با جراح مغز و اعصاب و جراح ارتوپد مشورت شود.
علت دیسک گردن چیست؟
همانطور که گفته شد افزایش سن و کهولت اصلی‌ترین دلیل ایجاد دیسک گردن است، چون با با افزایش سن توده‌های استخوانی کاهش می‌یابند و مثل قبل تداوم ندارند. بنابراین با وارد آمدن فشار بیشتر روی دیسک‌ها، مشکلات مختلفی ایجاد می‌شود. به‌طورکلی بر طبق گفته spine-health، دلایل اصلی بروز دیسک گردن به شرح زیر هستند:
- تخریب دیسک در طول زمان: به طور طبیعی با افزایش سن، دیسک حالت هیدراته خود را از دست می‌دهد و دوام و انعطاف‌پذیری کمتری دارد. و در دیسکی که دارای آب کمتری است احتمال ایجاد ترک و پارگی بیشتر است. همچنین با افزایش سن،. دیسک‌ها از حمایت کمتری توسط استخوان مهره‌ها برخوردار می‌شوند.
- ضربه: اگر به ستون فقرات، به صورت مستقیم ضربه وارد شود پارگی یا فتق دیسک ایجاد می‌شود. در حقیقت بیشتر دیسک‌های گردن در جوانی به علت ضربه ناگهانی و فشار بیش‌از‌حد به دیسک‌ها ایجاد شده‌اند. حوادث رانندگی یا فعالیت‌های ورزشی مختلف از دلایل اصلی بروز دیسک گردن بر اثر ضربه هستند.
- سایر علل: اختلالات بافت همبند یا سایر ناهنجاری‌ها در ستون فقرات، علت‌های دیگر دیسک گردن هستند که شیوع کمتری دارند.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به دیسک گردن هستند؟
افزایش سن و فرسایش دیسک، شایع‌ترین علت دیسک گردن است. بعد از کهولت سن، ضربه و آسیب بیشترین علت این بیماری به ویژه در جوانان می‌باشد.
تشخیص دیسک گردن چگونه انجام می شود؟
وقتی که درد گردن را برای اولین بار تجربه کردید، باید با متخصص ارتوپد مشورت کنید. دکتر ارتوپد به بررسی علائم، وضعیت سلامتی، عادات و سبک زندگی شما می‌پردازد. و به منظور تعیین منبع درد یک معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد. برای هر گونه بی‌حسی یا ضعف عضلانی از آزمایشات مخصوصی استفاده می‌کند. همچنین پزشک امکان دارد از تست‌های تصویربرداری که در زیر شرح داده شده استفاده کند:
- MRI: در این آزمایش دیسک‌ها و اعصاب به وضوح قابل مشاهده هستند. با کمک این تست پزشک تشخیص می‌دهد که آیا فشار عصبی وجود دارد یا خیر؟ و اینکه کدام دیسک آسیب‌دیده است. همچنین این آزمایش تومورهای نخاعی یا آبسه و رشد بیش‌از‌حد استخوان را تشخیص می‌دهد.
- میلوگرام: یک اشعه ایکس تخصصی است که در آن با تزریق رنگ به کانال نخاعی، یک عکس فلوروسکوپ اشعه ایکس گرفته می‌شود. این رنگ در عکس سفید می‌باشد. میلوگرام‌ها می‌توانند رشد بیش‌از‌حد استخوان، فشاری که در اثر فتق دیسک به عصب وارد شده، آبسه‌های ستون فقرات و تومورهای نخاعی را نشان دهد. ممکن است به دنبال این آزمایش سی تی اسکن انجام شود.
- سی تی اسکن
- الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (NCS): این دو تست فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات شما را اندازه‌گیری می‌کنند. همچنین در تشخیص ضعف عضلانی و آسیب عصبی را کاربرد دارند.
- اشعه ایکس: این تست نزدیکی خیلی زیاد مهره‌ها به را تشخیص می‌دهد و یا اگر خار استخوانی یا شکستگی دارید یا خیر و همچنین تغییرات آرتروز را نشان می‌دهد. البته فقط با این آزمایش نمی‌توان فتق دیسک را تشخیص داد.
درمان دیسک گردن چیست؟
درمان محافظه‌کارانه و بدون جراحی اولین قدم برای درمان دیسک گردن است و شامل مصرف دارو، فیزیوتراپی، ماساژ، استراحت، آب درمانی، مراقبت‌های کایروپراکتیک (دستکاری ستون فقرات جهت تسکین درد)، تمرینات خانگی، و مدیریت درد باشد. بیش از ۹۵ درصد از افرادی که به دیسک گردن مبتلا هستند به مدت شش هفته بهبود پیدا می‌کنند و به فعالیت عادی برمی‌گردند. اگر درمان محافظه‌کارانه نتواند باعث بهبود وضعیت شما شود و یا اگر علائم بدتر شوند، امکان دارد پزشک جراحی را توصیه کند.
در ادامه مطلب همه روش‌های درمان دیسک گردن را بیان می‌کنیم. شما می‌توانید دیسک گردن خود را با استفاده از شیوه‌های زیر بهبود بخشید.
۱. داروی دیسک گردن
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، استروئیدها و مسکن‌ها جزء اولین داروهای دیسک گردن هستند که توسط پزشک تجویز می‌شوند. همچنین اگر دژنراتیو دیسک گردن داشته باشید امکان دارد گاهی اوقات شل‌کننده‌های عضلانی برای اسپاسم عضلانی شما تجویز شود. بعضی از انواع داروهای دیسک گردن در زیر معرفی شده است:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: مانند ناپروکسن، آسپرین، ایبوپروفن، سلکوکسیب و نوپرین.
- مسکن‌ها: مانند استامینوفن (تیلنول)، باعث تسکین درد می‌شود ولی مانند داروهای غیراستروئیدی اثرات ضد‌التهابی ندارد. اگر طولانی مدت از داروهای غیر استروئیدی و مسکن‌ها استفاده شود باعث ایجاد زخم معده و یا مشکلات کبدی و کلیوی می‌شوند. از این داروها نباید بدون تجویز پزشک استفاده کنید.
- شل‌کننده‌های عضلانی: کاریسوپرودول (سوما) (روباکسین) و سیکلوبنزاپرین (فلکسریل).
درمان سریع دیسک گردن با استروئیدها
اگر درد دیسک گردن شما شدید باشد برای کاهش تورم و التهاب اعصاب ممکن است استروئیدها تجویز شوند. این داروها در یک دوره پنج روزه به صورت خوراکی مصرف می‌شوند. به طور معمول استروئیدها مزیت این را دارند که درد را در یک دوره ۲۴ ساعته تسکین دهند. علاوه بر نوع خوراکی استروئید، امکان دارد نوع تزریقی (استروئید وریدی) نیز برای شما تجویز شود.
۱.تزریق استروئید به ستون فقرات
این روش شامل تزریق استروئیدها و یک عامل بی‌حس‌کننده به فضای اپیدورال ستون فقرات است که تحت فلوروسکوپی اشعه ایکس انجام می‌شود. این دارو به کنار ناحیه دردناک به منظور کاهش تورم و التهاب اعصاب تزریق می‌شود. 5 درصد از بیماران بعد از این تزریق متوجه تسکین می‌شوند، اگرچه نتایج موقت می‌باشد. و ممکن است تزریق‌های مکرر برای دستیابی به اثر کامل، انجام شود. مدت زمانی که درد تسکین می‌یابد متفاوت است و ممکن است هفته‌ها یا سال‌ها به طول بینجامد. به طور معمول برای درمان دیسک گردن تزریق استروئیدی به همراه فیزیوتراپی و یا ورزش صورت می‌گیرد.
۲. فیزیوتراپی برای دیسک گردن
فیزیوتراپی در برگشتن زودتر شما به فعالیت کامل کمک می‌کند و همچنین از آسیب مجدد شما را دور می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها روش‌های صحیح وضعیت بدنی، راه‌رفتن و بلند کردن اجسام را به طور صحیح به شما آموزش می‌دهند و به منظور تقویت و کشش عضلات گردن، بازو و شانه با شما همکاری کنند. آنها همچنین در تشویق شما به کشش و افزایش انعطاف ستون فقرات و بازوها کمک می‌کنند. برای دیسک گردن، ورزش اهمیت زیادی دارد در نتیجه بهتر است تمرینات خود را همیشه انجام دهید.
۳. سایر درمان ها
بعضی از بیماران استفاده از طب سوزنی، تغییرات تغذیه و رژیم غذایی، مدیتیشن یوگا و بیوفیدبک را برای بهبود سلامت کلی و مدیریت درد گردن مفید می‌دانند. اگرچه هنوز از نظر علمی ثابت نشده‌است که این روش‌ها در درمان دیسک گردن تاثیر دارند.
۴. عمل دیسک گردن و انواع روش های آن
اگر علائم دیسک گردن پیشرفت کرد و درمان محافظه‌کارانه جوابگو نبود، روش بعدی درمان جراحی خواهد بود. عواملی مثل مدت زمان درگیری با بیماری، سن بیمار، عمل‌های قبلی گردن و سایر مشکلات پزشکی در هنگام عمل دیسک گردن مورد توجه قرار می‌گیرد.
دیسککتومی و فیوژن قدامی (جلو گردن)، رایج‌ترین روش برای جراحی دیسک گردن می‌باشد. اگر در شرایط دیگری مثل تنگی کانال نخاعی نیاز داشته‌باشید فشار برداشته شود ممکن است یک رویکرد خلفی (از پشت) صورت می‌گیرد.
جراحی دیسککتومی و فیوژن قدامی دیسک گردن
جراح ارتوپد در عمل جراحی فیوژن قدامی دیسک گردن، در جلوی گردن شما یک برش کوچک ایجاد می‌کند. برای نمایان کردن مهره استخوانی و دیسک، ماهیچه‌های گردن، عروق و اعصاب به کنار منتقل می‌شوند. سپس بخشی از دیسک پاره شده به باعث فشار به عصب شده را برمی‌دارند. بعد از آنکه مواد دیسک خارج شد، فضای دیسک توسط پیوند استخوان پر می‌شود تا همجوشی صورت گیرد.
در جراحی دیسککتومی قدامی، با ایجاد یک برش در جلوی گردن، دیسک پاره‌شده برداشته می‌شود. اگر از روش فیوژن به جای دیسک استفاده گردد با جوش خوردن استخوان‌ها به‌هم دیگر قادر به حرکت نیستند ولی اگر از دیسک مصنوعی استفاده گردد، برای بیمار قابلیت حرکت حفظ می‌شود.
فیوژن یک فرایند است که در آن به منظور ایجاد پایداری در ستون فقرات از یچ‌های فلزی و صفحات استفاده می‌شود. وقتی که به جای دیسک خارج شده از فیوژن استفاده شود یک توده استخوانی در فضای خالی تشکیل می‌شود که با پیوستن به چند استخوان ستون فقرات، یک تکه جامد استخوان را تشکیل می‌دهد. به طور کلی به منظور ایجاد پایداری در حین همجوشی و افزایش سرعت همجوشی ضروری از روش فیوژن استفاده می‌گردد.
عمل تعویض دیسک مصنوعی
گاهی اوقات در طول دیسککتومی قدامی، از یک وسیله متحرک که از حرکت طبیعی دیسک تقلید می‌کند در فضای مفصل آسیب‌دیده قرار داده می‌شود. این شیوه را با عنوان تعویض دیسک مصنوعی می‌شناسند. در این روش جراحی، یک دیسک مصنوعی باعث حفظ حرکت و همجوشی باعث حذف حرکت می‌گردد.
دیسک‌های مصنوعی شبیه ایمپلنت‌های مفصل ران و زانو هستند و از پلاستیک و فلز ساخته شده‌اند. نتایج دیسک مصنوعی مشابه با فیوژن است، ولی تعویض دیسک گردن حرکت را حفظ می‌کند و باعث جلوگیری از بیماری سطح مجاور می‌شود، ولی این گفته به عنوان یک فرضیه باقی‌مانده و هنوز به اثبات نرسیده است.
جراحی دیسککتومی میکرو آندوسکوپی با حداقل تهاجم
در این عمل جراحی، یک برش کوچک در پشت گردن توسط پزشک صورت می‌گیرد. سپس قطر تونل منتهی به مهره‌ها را با لوله‌های کوچکی به نام دیلاتور افزایش می‌دهند. بعد از آنکه قطر تونل افزایش یافت، با برداشتن بخشی از استخوان ریشه عصب و دیسک نمایان می‌شوند. در نهایت جراح برای برداشتن دیسک پاره‌شده یا آسیب‌دیده از آندوسکوپ یا میکروسکوپ استفاده می‌کند. این روش نسبت به دیسککتومی سنتی، آسیب کمتری به عضله وارد می‌کند.
عمل دیسککتومی خلفی گردن
در عمل دیسککتومی خلفی گردن یک برش ۳ تا ۵ سانتی‌متری در پشت گردن توسط جراح ایجاد می‌شود. سپس برای رسیدن به دیسک آسیب دیده و نمایان شدن مهره استخوانی، ماهیچه‌های ستون فقرات بریده‌شده و به کناری منتقل می‌شوند. برای آنکه ریشه عصبی و فضای دیسک نیز در دسترس باشد (بدون مزاحمت اندام‌های دیگر) بخشی از قوس استخوانی نیز برداشته می‌شود.
در آخر بعد از رسیدن به فضای دیسک، با دقت بخشی از دیسک پاره شده را که منجر به فشرده شدن عصب نخاعی شده برمی‌دارند.
درمان دیسک گردن در منزل چگونه است؟
در اکثر موارد، دردی که از دیسک گردن ایجاد شده است بعد از چن روز بهبود پیدا می‌کند و در عرض ۴ تا ۶ هفته درد کاملا از بین می‌رود.
استراحت مطلق، محدود کردن فعالیت، گرما درمانی، یخ درمانی و مصرف داروهای بدون نسخه باعث می‌شوند کمک خیلی زیادی به بهبودی شما شود. بسیاری از درمان‌خانگی دیگر که در زیر بیان شده باعث تسکین دیسک گردن می‌شوند:
- یخ یا گرما درمانی: یک تکه یخ را به مدت 15 تا ۲۰ دقیقه روی ناحیه آسیب‌دیده گردن قرار دهید که به کاهش درد و کاهش التهاب کمک می‌کند. ممکن است بعضی از افراد متوجه شوند که برای آنها دادن گرما مفیدتر از دادن سرما است و درد راحت‌تر تسکین می‌یابد. برای استفاده از یخ یا گرما، بین برنامه‌ها 2 ساعت فاصله بگذارید تا باعث کاهش خطرات آسیب به پوست شوید.
- دستگاه کششی دیسک گردن: با بستن یک وسیله مکانیکی به سر، ستون فقرات گردنی به سمت بالا به آرامی کشیده می‌شود. هدف از انجام این کار کاهش فشار روی ریشه‌های عصبی و دیسک‌ها می‌باشد. تسکین درد در طول کشش در برخی از افراد مشاهده می‌شود، ولی در برخی دیگر مشاهده نمی‌شود. اگر کشش به تسکین درد شما کمک می‌کند این دستگاه را تهیه نمایید.
- ماساژ درمانی: ممکن است انجام دادن یک ماساژ ملایم باعث افزایش جریان خون، شل‌شدن ماهیچه‌ها و افزایش آرامش و در نهایت ایجاد مقداری تسکین می‌شود. اگر ماساژ باعث تشدید درد گردد باید فورا آن را متوقف کنید.
بعضی از روش‌های خانگی مثل استفاده از کمپرس گرم یا کمپرس یخ باعث کاهش التهاب و درد گردن می‌شود. همچنین استفاده دستگاه کششی گردن و ماساژ ملایم کمک زیادی به کاهش درد می‌کند.
بهترین ورزش دیسک گردن چیست؟
به منظور بهبود وضعیت گردنی خود از تمرینات ورزشی زیر می‌توانید استفاده کنید:
۱. اکستنشن گردن
- روی میز یا تخت به پشت دراز بکشید طوری که و پایین گردنتان با لبه میز در یک راستا باشد.
- سر خود را به آرامی به سمت عقب پایین بیاورید تا آویزان شود. اگر این کار باعث بدتر شدن درد یا فرستان درد به بازو می‌شود آن را ادامه ندهید.
- این کار را به تعداد 5 تا 15 یار، هر بار به مدت 1 دقیقه انجام دهید و یک دقیقه استراحت کنید.
۲. اکستنشن گردن با لیفت سر
- روی میز یا تخت به روی شکم دراز بکشید و بازوها را در کنار بدن قرار دهید و سرتان را از تخت آویزان کنید.
- سر خود را به آرامی بالا بیاورید با قرار دادن گردن خود در در برابر نیروی جاذبه سعی کنید با آن مقابله کنید.
- این کار را به تعداد 15 تا 20 بار، هر بار به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه انجام دهید.
۳. عقب کشیدن گردن (چانه تاک)
- به پشت دراز بکشید و سر خود را روی تخت قرار دهید و دستان خود را در کنار خود بگذارید.
- سپس چانه خود را به سمت قفسه سینه جمع کنید.
- این وضعیت را برای ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه دارید. این تمرین را می‌توانید ۱۵ تا ۲۰ بار تکرار کنید.
تیم درمان دیسک گردن متشکل از چه دکترهایی است؟
اگر گردن درد دارید به منظور تشخیص و درمان مشکلات آن لازم است به یک تیم متخصص پزشکی مراجعه کنید. تیم پزشکانی که دیسک گردن و مشکلات گردن را درمان می‌کنند چه کسانی هستند؟ توجه کنید اگر علائمی که در بالا ذکر شد را مشاهده کردید باید اقدامات لازم برای تشخیص و درمان مشکلات گردن را انجام دهید. تیم پزشکان شامل دکتر ارتوپد، جراح مغز و اعصاب و دکتر مغز و اعصاب هستند که علت ایجاد علائم گردن را بررسی می‌کنند. همچنین گاهی اوقات برای درمان مشکلات جدی گردن به جراح ارتوپد احتیاج می‌شود.
معمولا از دکتر فیزیوتراپی نیز بعد از انجام جراحی و به منظور کاهش دردهای دیسک گردن کمک گرفته می‌شود. دکتر فیزیوتراپی به شما در جان سالم به در بردن از این دردها کمک می‌کند.
آناتومی دیسک گردن و انواع بیماری های دیسک گردن
در گردن شما، ستون فقرات گردنی از هفت استخوان به نام مهره تشکیل شده‌است که به وسیله‌ی دیسک‌هایی حاوی یک ماده ژل مانند به نام بالشتک از هم جدا شده‌اند. دیسک‌های گردن، هم باعث تثبیت گردن شما می‌شوند هم اجازه چرخش گردن از یک سمت به سمت دیگر به آرامی و یا خم شدن به جلو و عقب را می‌دهد. در حقیقت ستون فقرات شما، بدون دیسک آنقدر سفت خواهد بود که قادر نخواهید بود آن را تکان دهید. دیسک‌ها اجازه حرکت به بدن به روشی که ما می‌خواهیم را می‌دهد. دیسک‌ها همچنین با فراهم کردن یک بالشتک به عنوان ضربه‌گیر برای بدن عمل می‌کنند.
مشکلات دیسک گردنی دارای انواع مختلفی است که دلایل مختلفی باعث ایجاد آنها می‌شود. برای مثال امکان دارد بر اثر تصادف و ضربه، جا‌به‌جایی برای دیسک‌ها رخ دهد و بر کانال نخاعی تاثیر بگذارند. در این حالت ممکن است شما به دیسک دژنراتیو یا فتق دیسک گردن مبتلا شوید.
به طور کلی انواع بیماری‌های دیسک گردن به شرح زیر هستند:
۱. رادیکولوپاتی گردن
این عارضه وقتی ایجاد می‌شود که مهره‌های گردنی، عصب گردنی را تحت فشار قرار دهند. ممکن است در این بیماری شما احساس بی‌حسی، ضعف، سوزن‌سوزن شدن و درد داشته‌باشید. علائم یا به صورت موضعی باقی می‌مانند یا به کل دست، بازو و انگشتان شما سرایت کند. رادیکولوپاتی گردنی به فشرده‌سازی عصب گردنی یا عصب فشرده‌شده نیز گفته می‌شود.
۲. بیماری دیسک دژنراتیو گردن
وقتی دیسک‌های ستون فقرات گردن شما فرسوده می‌شوند بیماری دیسک دژنراتیو گردن رخ می‌دهد.
۳. فتق دیسک گردن
بیماری فتق دیسک گردن زمانی اتفاق می‌افتد که مرکز ژل مانند دیسک بیرون بزند یا پاره شود. در این حالت اعصاب نخاعی شما توسط مواد موجود در دیسک تحریک می‌شود و تحریک شیمیایی باعث گردن درد شما می‌شود.
۴. اسپوندیلوز گردنی
اسپوندیلوز گردنی که به آن آرتریت گردن نیز گفته می‌شود، در آن دیسک‌ها و مفاصل ستون فقرات گردنی آهسته تخریب می‌شوند که معمولا به دلیل کهولت سن اتفاق می‌افتد.
۵. آسیب نخاعی گردنی
این آسیب به مهره‌های گردن شما وارد می‌شود. بیشتر آسیب‌های نخاعی در اثر یک ضربه ناگهانی به دیسک‌ها و مهره‌ها ایجاد می‌شوند.
۶. تنگی کانال نخاعی
زمانی این وضعیت رخ می‌دهد که کانال نخاعی در ناحیه ستون فقرات گردنی باریک شود. ممکن است این شرایط به دلیل تغییر مکان دیسک‌های گردن اتفاق بیفتد. فضای کمتر در ستون فقرات گردنی، باعث کاهش فضای موجود برای نخاع و اعصاب منشعب شده از نخاع می‌شوند. در نتیجه عمل نخاع به‌درستی انجام نمی‌گیرد و منجر به درد در گردن و دیگر نقاط بدن شود.
اصلی‌ترین علت بروز مشکل در دیسک گردن فتق دیسک گردن است که درصد بسیار زیادی از افراد مبتلا به دیسک گردن درگیر آن هستند. به همین جهت بسیاری فکر می‌کنند دیسک گردن در واقع همان بیماری فتق دیسک گردن است.
عوارض دیسک گردن چیست؟
بیرون زدن یا از جا در رفتن دیسک باعث ایجاد مشکلات بسیاری برای شما می‌شود. بعضی از عوارض و مسائلی که در اثر دیسک گردن برای شما ایجاد می‌شود عبارتند از:
- امکان دارد فرد با آسیب عصبی مواجه شود این عارضه با علامت گزگز کردن و بی‌حسی پشت گردنی و درد نشان داده شود.
- یکی دیگر از عوارض که با دیسک گردن ایجاد می‌شودعفونت است.
- ممکن است خونریزی اپیدورال یا هماتوم اپیدورال نیز ایجاد شود.
- آبسه‌ی اپیدورال نیز گاهی در فردی که دیسک گردن دارد، ایجاد می‌شود.
- عفونت نخاعی نیز می‌تواند از عوارض دیسک گردن باشد.
عوارض جراحی دیسک گردن کدامند؟
جراحی دیسک گردن دارای عوارض بالقوه‌ای است که افراد قبل از عمل جراحی باید آنها را در نظر داشته‌باشد. این عوارض شامل موارد زیر می‌باشد:
- خطرات عمومی جراحی: مثل جراحی‌های دیگر، خطر از دست دادن بیش‌از‌حد خون، عفونت و واکنش نامطلوب به داروها وجود دارد.
- مشکل در صحبت کردن و یا بلعیدن: بعد از جراحی تعویض دیسک گردن، بیشتر افراد به تورم و درد در گلو دچار می‌شوند که باعث مشکل در بلع و صحبت کردن شود.
- استخوان سازی هتروتوپیک: در بافت‌های نرم مثل رباط‌ها یا ماهیچه‌ها، بافت‌های شبه‌استخوان در نتیجه جراحی شروع به رشد کنند. فقط در برخی موارد خاص این عارضه باعث ایجاد مشکلات بعدی می‌شود و در اکثر افراد باعث بروز علائم خاصی نمی‌شود.
- مهاجرت دیسک مصنوعی: امکان دارد به مرور زمان در صورت ضعیف شدن اتصال ایمپلنت دیسک به استخوان یا در صورت از کار افتادن سخت افزار دستگاه حرکت کند.
- درد مداوم: حتی اگر جراحی به درستی انجام شده‌باشد، در بعضی از بیماران تسکین علائم مشاهده نمی‌شود.
- واکنش نامطلوب به فلز: در چند گزارش بیان شده که یون‌های فلزی توسط دیسک‌های مصنوعی منتشر می‌شود که با بافت‌های مجاور ممکن است واکنش دهد و باعث درد یا در نهایت شکست ایمپلنت شوند.
- فلج شدن: با وجود اینکه این عارضه بسیار نادر است، ولی ممکن است در طول عمل به طناب نخاعی یا ریشه عصبی آسیب برسد و باعث فلج شدن یک یا چند اندام شود.
جراحی دیسک گردن عوارضی از جمله رشد بافت‌های شبیه به استخوان در بافت‌های نرم، مشکل در صحبت کردن یا بلع، درد مداوم، واکنش به فلز کاشته‌شده یا دیسک مصنوعی جابجایی دیسک مصنوعی، و در موارد نادر فلج شدن دارد.
جلوگیری از بروز بیماری دیسک گردن چگونه انجام می شود؟
رعایت کردن بعضی از نکات می‌تواند در پیشگیری و بهبود دیسک گردن به شما در کمک کند. این نکات در زیر بیان شده است:
- ورزش منظم: یک راه خوب برای پیشگیری از کمردرد به خصوص اگر کمردرد ناشی از لیز خوردن دیسک باشد ورزش کردن است. وقتی عضلات مرکزی خود تقویت کنید کمر و پشت شما بیشتر حمایت می‌شوند.
- تمرین بلند کردن صحیح اجسام: تکنیک‌های بلند کردن صحیح و ایمن اجسام را تمرین کنید چه کیسه مواد غذایی چه یک جعبه سنگین باشد. ارگ به شکل نادرست اجسام را بلند کنید مانند بلند‌کردن هنگام چرخش، باعث وارد شدن فشار زیادی به ستون فقرات شما می‌شود.
- خوابیدن در وضعیت مناسب: در هنگام خواب وضعیت بدنی خوب اهمیت بالایی دارد. حتی خوابیدن روی شکم باعث وارد آمدن فشار زیاد به ستون فقرات، به‌خصوص ستون فقرات گردنی می‌شود.
- ترک سیگار: سیگار روی سلامت ریه‌ها تأثیر می‌گذارد ولی آیا می‌دانستید سیگار بر سلامت ستون فقرات نیز تاثیر می‌گذارد؟ مطالعات نشان می‌دهد که سیگار کشیدن با بروز کمر درد بیشتر ارتباط دارد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
یک بیماری شایع در بین میانسالان دیسک گردن می‌باشد که درصد زیادی از این افراد درگیر بیماری دیسک گردن می‌شوند. با این حال، در جامعه جوان نیز بروز این مشکل دور از انتظار نیست. انجام فعالیت‌ها به شکل نامناسب و یا اعمال فشار بیش‌از‌حد روی گردن دلایل اصلی ایجاد دیسک گردن هستند.
خوشبختانه روش‌های متعددی برای بهبود آن وجود دارد و این بیماری قابل درمان است. با‌این‌حال، امکان دارد اثرات نامطلوب بلند مدتی توسط این بیماری برای شما ایجاد شود. برای آنکه سریع‌تر بهبود یابید لازم است “برطرف کردن مشکل دیسک” خود را در اولویت همه کارها قرار دهید و استراحت مطلق را انجام دهید.
سوالات متداول
دیسک گردن و سردرد چه ارتباطی دارند؟
اعصاب سه قلو، رشته اعصابی هستند که در صورت و گردن افراد وجود دارند. این اعصاب وظیفه دارند پیام‌ها را از بخش فوقانی بدن شما به مغز انتقال دهند. هنگامی که درد از ناحیه ستون فقرات به اعصاب سه قلوی شما می‌رسد، پیام درد توسط این اعصاب به مغز ارسال می‌شود. در نتیجه امکان دارد شما در ناحیه پیشانی، سر و بالای چشم درد را احساس کنید. معمولا این نوع از دردها در بخشی از سر اتفاق می‌افتند و تمام سر را درگیر نمی‌کنند.
آیا دیسک گردن و کمر به هم ارتباط دارند؟
دیسک‌های کمر و گردن ، به یکدیگر بسیار نزدیک هستند. از آنجا که به طور معمول فشاری که به این دیسک‌ها وارد می‌شود به طور همزمان است امکان دارد دیسک‌ها به طور مشابه به فرسایش دچار شوند. علاوه بر آن، اعصابی که در این قسمت‌ها وجود دارد با یکدیگر در ارتباط هستند و اگر قسمتی از دیسک دچار آسیب دیدگی شود بر سایر نواحی نیز می‌تواند تاثیر بگذارد. بنابراین دیسک کمر و دیسک گردن با یکدیگر مرتبط هستند.
آیا میتوان از بالش طبی برای دیسک گردن استفاده کرد؟
وظیفه بالش طبی این است که یک پشتیبانی مستقیم از گردن ارائه می‌دهد تا فشار را به حداقل برساند. استفاده از بالش طبی باعث جلوگیری از افزایش درد و وخیم‌تر شدن دیسک گردن می‌شود. در نتیجه فرد می‌تواند برای بهبود وضعیت دیسک گردن خود از این بالش‌ها به همراه دیگر روش‌ها استفاده کند.
چگونه بفهمیم دیسک گردن داریم؟
سفتی گردن و گردن درد از بارزترین و شایع‌ترین علائم بیماری دیسک گردن است. وقتی که یکی از این شرایط بر روی یک یا چند اعصابی که از طناب نخاعی عبور می‌کنند فشار می‌آورد، امکان دارد ضعف یا بی‌حسی را در بازو دست یا شانه خود احساس کنید. بهترین راه برای تشخیص دیسک گردن بررسی از روی علائم است و راه دیگری برای تشخیص دیسک گردن، به جز آزمایشات پزشکی در منزل نخواهید داشت.
طرز خوابیدن بعد از عمل دیسک گردن چگونه است؟
بهترین حالت خوابیدن بعد از جراحی، به منظور کاهش درد به پشت خوابیدن می‌باشد در حالتی که زانوها خم شده‌اند و زیر آنها یک بالش قرار دارد. حالت دیگر به پهلو خوابیدن است ولی باید در حالتی که زانوها خم شده‌اند، یک بالش بین آنها قرار دهید.
قیمت بالش طبی برای دیسک گردن چقدر است؟
بالش‌های طبی با توجه به برند تولیدکننده آن و جنس بالش دارای قیمت‌های متفاوتی است. ولی به طور میانگین قیمت‌هایی حدود ۴۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان دارند.
آیا دیسک گردن خوب می شود؟
همانطور که بیان کردیم در درمان دیسک گردن، اعمال روش‌های خانگی و استراحت مطلق بسیار موثر هستند. ولی با این وجود بعضی از مواقع عمل جراحی نیاز است. به هر حال، این بیماری به درمان به خوبی پاسخ می‌ده و قابل درمان است.
شایع ترین علائم دیسک گردن چیست؟
دیسک گردن حالتی است که بین مهره‌های شما یک بالشتک کوچک قرار می‌گیرد و جابجا می‌شود و یا به آن آسیب می‌رسد. وقتی این اتفاق رخ می‌دهد منجر به ساییدگی مهره‌ها روی یکدیگر می‌شود و باعث ایجاد علائم زیادی در فرد می‌شود. به یاد داشته باشید که رگ‌های خونی و اعصاب نیز بین مهره‌های گردن شما هم قرار دارند. دیسک گردن منجر به ایجاد گردن درد می‌شود.
درد گردن اولین و جدی‌ترین علامتی است که شما به دیسک گردن مشکوک می‌شوید. در دست و بازوها هم ممکن است درد احساس شود. ممکن است درد در هنگام چرخیدن سر و یا اسپاسم عضلانی نیز دیده‌شود. گاهی مواقع سردرد و سرگیجه نیز دیده‌شود. گاهی اندام‌ها نیز بی حس می‌شوند، درد می‌گیرند که به طور معمول در دیسک گردن حاد مشاهده می‌شود. به منظور درمان این مشکل لازم است به دکتر مراجعه شود.
آیا عمل دیسک گردن خطرناک است؟
یک نوع جراحی برای درمان دیسک گردن فیوژن دیسک گردن می‌باشد و نوع دیگر آن تعویض دیسک گردن است. بین این دو جراحی، جراحی تعویض دیسک گردن موفقیت‌آمیزتر می‌باشد. به طور معمول فیوژن دیسک گردن ۳۰٪ احتمال موفقیت دارد، ولی تعویض دیسک گردن به میزان ۶۰٪ برای فرد کارایی دارد و می‌تواند عمل موفقیت‌آمیزی باشد.
یکی از خطرات جراحی فیوژن دیسک گردن این است که احتمال دارد راه هوایی بسته شود و تهدیدی برای جان بیمار باشد. در این حالت باید بلافاصله راه هوایی را باز کنید و تنفس را برگردانید در غیر اینصورت برای بیمار مرگ اتفاق می‌افتد.
عمل دیسک گردن با لیزر چگونه است؟
یکی از روش‌های آندوسکوپیک جراحی دیسک گردن با لیزر است. لیزر از طریق یک لوله به دیسک گردن زده می‌شود. این عمل سرپایی صورت می‌گیرد و به بستری شدن در بیمارستان نیازی نیست و یک جراحی سبک است که سریع انجام می‌شود. فشار روی دیسک گردن با انجام این روش برداشته‌می‌شود و این کار باعث بهبود شرایط گردن می‌شود. این جراحی عوارض نسبتا کمی دارد که بسیار موفقیت‌آمیز است. این عمل جراحی با لوله‌گذاری و بیهوشی انجام می‌شود.
لیست پزشکان مرتبط:
خدامراد جمشیدیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران- رضا شهریار کامرانیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- سید رامین حاج زرگر باشیفوق تخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- غلامعلی عکاشهمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- خلیل اله ناظممتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- مهرداد مستحفظمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- بهرام بدوحیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- پیمان هاشمیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- فرزام مکرمیمتخصص و فوق تخصص جراحی ستون فقرات و متخصص ارتوپدی | تهران
- محمد رضا حاتمیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
