آیا پای پرانتزی در بزرگسالان بدون جراحی درمان می‌شود؟ (روش‌های درمان)
خیلی از افراد در بزرگسالی متوجه می‌شوند که پاهایشان حالت پرانتزی دارد و این موضوع علاوه بر ظاهر، می‌تواند روی سلامت مفاصل و نحوه راه رفتن نیز اثر بگذارد. طبیعی است که اولین سؤال این باشد: آیا پای پرانتزی بدون جراحی هم قابل درمان است یا خیر؟ خوشبختانه روش‌های غیرجراحی متعددی وجود دارد که بسته به شدت انحنا و شرایط بدنی فرد، می‌تواند به بهبود وضعیت پا کمک کند.
در این مطلب از مجله دکتریاب، روش‌های درمان پای پرانتزی در بزرگسالان را بررسی می‌کنیم تا دید روشنی برای انتخاب بهترین راهکار داشته باشید.
پای پرانتزی در بزرگسالان چگونه است و چه علائمی دارد؟
پای پرانتزی یا ژنوواروم (Genu Varum) به حالتی گفته می‌شود که زانوها هنگام ایستادن، از هم فاصله دارند و پاها به شکل پرانتز دیده می‌شوند. این وضعیت در کودکان شایع است و اغلب تا سنین ۲ تا ۳ سالگی برطرف می‌شود، اما در برخی افراد به دلایل مختلف تا بزرگسالی باقی می‌ماند یا حتی در سنین بالاتر ایجاد می‌شود.
از مهم‌ترین علائم پای پرانتزی در بزرگسالان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فاصله غیرطبیعی بین زانوها هنگام ایستادن با پاهای صاف
- درد یا فشار در بخش داخلی زانو و ساق پا
- خستگی زودهنگام در هنگام راه رفتن یا ایستادن طولانی
- تغییر در الگوی راه رفتن (راه رفتن اردکی یا ناپایدار)
- در موارد شدید، مشکلاتی در مفاصل لگن و کمر به دلیل انتقال نامتعادل فشار
این مشکل علاوه بر تأثیر منفی روی ظاهر پا، اگر درمان نشود می‌تواند به مرور باعث آرتروز زودرس زانو و محدودیت حرکتی شود.
علت ایجاد پای پرانتزی در سنین بزرگسالی
پای پرانتزی در بزرگسالان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که برخی از آن‌ها از کودکی باقی مانده و برخی دیگر در طول زمان ایجاد می‌شوند. مهم‌ترین عوامل عبارت‌اند از:
- باقی ماندن پای پرانتزی دوران کودکی: در برخی افراد، انحنای پاها به صورت طبیعی اصلاح نمی‌شود و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد.
- کمبود ویتامین D و کلسیم (راشیتیسم): پوکی و ضعف استخوانی ناشی از کمبود این مواد می‌تواند باعث تغییر شکل پاها شود.
- آرتروز و ساییدگی مفصل زانو: فشار مداوم روی بخش داخلی زانو، به مرور باعث تغییر زاویه پا و پرانتزی شدن آن می‌شود.
- آسیب‌ها و شکستگی‌ها: شکستگی‌های درمان‌نشده یا بدجوش‌خورده در استخوان ران یا ساق می‌توانند باعث تغییر فرم پا شوند.
- اضافه وزن و چاقی: وزن زیاد فشار بیشتری به مفاصل زانو وارد کرده و در طولانی‌مدت می‌تواند وضعیت پرانتزی پاها را تشدید کند.
- عوامل ژنتیکی: در برخی افراد، فرم استخوان‌ها به‌صورت ارثی زمینه پای پرانتزی دارد.
شناخت علت اصلی پای پرانتزی در بزرگسالان اهمیت زیادی دارد؛ زیرا انتخاب روش درمان، تا حد زیادی به عامل ایجادکننده آن بستگی دارد.
آیا درمان پای پرانتزی بدون جراحی امکان‌پذیر است؟
بسیاری از افراد بزرگسال که با پای پرانتزی مواجه هستند، نگران عمل جراحی و عوارض احتمالی آن می‌شوند. خوشبختانه در بسیاری از موارد، اصلاح پای پرانتزی بدون جراحی امکان‌پذیر است؛ البته این موضوع به شدت انحنا، علت ایجاد آن و وضعیت کلی مفاصل بستگی دارد.
اگر زاویه پرانتزی بودن پا خفیف تا متوسط باشد، روش‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، ورزش‌های اصلاحی، استفاده از بریس یا کفش طبی و تغییر سبک زندگی می‌توانند تا حد زیادی به بهبود وضعیت کمک کنند. این روش‌ها فشار روی مفاصل را کاهش داده، درد را کنترل کرده و از پیشرفت بیشتر انحنا جلوگیری می‌کنند.
اما در مواردی که انحنا شدید باشد یا آرتروز پیشرفته وجود داشته باشد، درمان‌های غیرجراحی تنها نقش حمایتی خواهند داشت و برای اصلاح کامل ممکن است نیاز به جراحی باشد. بنابراین تشخیص پزشک متخصص ارتوپدی در انتخاب بهترین راه درمان بسیار حیاتی است.
روش‌های غیرجراحی برای اصلاح پای پرانتزی
اصلاح پای پرانتزی در بزرگسالان همیشه به جراحی محدود نمی‌شود. در موارد خفیف تا متوسط، یا زمانی که فرد نمی‌خواهد تحت عمل جراحی قرار بگیرد، روش‌های غیرجراحی می‌توانند نقش مؤثری در بهبود وضعیت پا و کاهش علائم داشته باشند. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- ورزش‌ها و تمرینات اصلاحی: حرکات تقویتی و کششی مخصوص عضلات ران، باسن و ساق پا که توسط فیزیوتراپیست آموزش داده می‌شوند، می‌توانند به مرور زاویه پاها را بهبود دهند.
- فیزیوتراپی و تکنیک‌های تخصصی: شامل تمرین‌درمانی، کشش‌های تخصصی و در برخی موارد الکتروتراپی برای کاهش درد و اصلاح فرم پاها.
- استفاده از بریس و ارتز (کفش طبی): بریس یا کفش‌های طبی فشار وارد بر مفصل زانو را اصلاح کرده و مانع پیشرفت انحنا می‌شوند.
- کاهش وزن: در افرادی که اضافه‌وزن دارند، کاهش وزن نقش کلیدی در کم شدن فشار روی مفاصل و جلوگیری از بدتر شدن پای پرانتزی دارد.
- تمرینات تعادلی و اصلاح الگوی راه رفتن: کمک می‌کند تا فشار روی مفاصل زانو متعادل‌تر توزیع شود و درد کاهش یابد.
این روش‌ها معمولاً نیازمند پیگیری مداوم و صبر هستند و به تنهایی نمی‌توانند در همه افراد باعث اصلاح کامل شوند، اما به‌طور قابل‌توجهی در کنترل علائم و پیشگیری از عوارض مؤثرند.
فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی مخصوص پای پرانتزی
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روش‌های غیرجراحی برای بهبود پای پرانتزی در بزرگسالان است. هدف این تمرینات، تقویت عضلات اطراف لگن و ران، بهبود تعادل بدن، اصلاح الگوی راه‌رفتن و کاهش فشار غیرطبیعی روی مفصل زانو می‌باشد. انجام منظم این حرکات می‌تواند از پیشرفت تغییر شکل جلوگیری کرده و در برخی موارد زاویه پا را به‌طور محسوسی اصلاح کند.
۱) تمرینات تقویتی
- کلَم‌شل (Clamshell): دراز کشیده به پهلو، زانوها خم، کش مقاومتی دور ران‌ها. زانو را باز و بسته کنید تا عضلات باسن تقویت شوند.
- بریج (Bridge): به پشت دراز بکشید، زانوها خم و کف پا روی زمین. لگن را بالا ببرید و ۵ ثانیه نگه دارید، سپس آرام پایین بیاورید.
- هیپ ابداکشن کنار دیوار: کنار دیوار بایستید و پای بیرونی را به سمت کنار بالا ببرید. این تمرین برای عضلات تثبیت‌کننده لگن مؤثر است.
۲) تمرینات تعادلی
- ایستادن تک‌پا: یک پا را بالا نگه دارید و تعادل خود را حفظ کنید. ابتدا روی سطح ثابت، سپس روی بالشتک نرم انجام دهید.
- قدم‌زدن خطی: روی یک خط مستقیم راه بروید و تمرکز کنید زانوها در راستای پنجه پا قرار گیرند.
۳) تمرینات قدرتی پایین‌تنه
- اسکات نیمه: با دامنه کم، زانوها در راستای پنجه پا خم شوند. از فشار بیش‌ازحد روی مفصل پرهیز کنید.
- استپ‌آپ (Step-up): روی پله کوتاه یا جعبه ایستاده و پای دیگر را بالا بیاورید. این حرکت به اصلاح الگوی راه‌رفتن کمک می‌کند.
۴) کششی و انعطاف‌پذیری
- کشش همسترینگ: پا صاف روی زمین، تنه را به سمت جلو خم کنید.
- کشش ساق (گاستروکنمیوس و سولئوس): با تکیه به دیوار، ساق پا را بکشید.
- کشش فلکسور ران: زانو روی زمین، پای دیگر جلو. لگن را به سمت جلو فشار دهید.
جدول تمرینات ورزشی مخصوص پای پرانتزی (هفتگی)
در این جدول، برنامه تمرینی ساده و کاربردی برای بزرگسالان مبتلا به پای پرانتزی طراحی شده است. این حرکات زیر نظر فیزیوتراپیست یا مربی می‌توانند به‌صورت ۳ تا ۴ جلسه در هفته اجرا شوند.
| روز تمرین | تمرین | نحوه انجام | ست | تکرار / مدت زمان |
|---|---|---|---|---|
| شنبه | کلَم‌شل (Clamshell) | به پهلو دراز بکشید، زانوها خم، کش دور ران‌ها و زانو را باز و بسته کنید. | 3 | 12 تا 15 بار برای هر پا |
| شنبه | بریج (Bridge) | به پشت دراز بکشید، لگن را بالا ببرید و ۵ ثانیه نگه دارید. | 3 | 10 بار |
| شنبه | کشش ساق | در حالت ایستاده با تکیه به دیوار، ساق پای عقب را بکشید. | 2 | هر بار 30 ثانیه |
| یکشنبه | هیپ ابداکشن کنار دیوار | کنار دیوار بایستید، پای بیرونی را به سمت کنار بالا ببرید. | 3 | 12 بار برای هر پا |
| یکشنبه | استپ‌آپ (Step-up) | روی پله کوتاه بایستید و پای دیگر را بالا بیاورید. | 3 | 10 بار برای هر پا |
| یکشنبه | کشش همسترینگ | در حالت نشسته پاها را دراز کرده و به جلو خم شوید. | 2 | هر بار 30 ثانیه |
| سه‌شنبه | اسکات نیمه | اسکات با دامنه کم، زانو در راستای پنجه پا. | 3 | 12 بار |
| سه‌شنبه | ایستادن تک‌پا | یک پا را بالا نگه دارید و تعادل خود را حفظ کنید. | 3 | هر بار 20 ثانیه |
| سه‌شنبه | کشش فلکسور ران | زانو روی زمین، پای دیگر جلو، لگن را به سمت جلو فشار دهید. | 2 | هر بار 30 ثانیه |
| پنجشنبه | مرور همه حرکات | ترکیب حرکات کلَم‌شل، بریج، اسکات نیمه و استپ‌آپ | 2 | هر حرکت 8 تا 10 بار |
| پنجشنبه | تمرین تعادل پویا | قدم‌زدن روی یک خط مستقیم. | 2 | 1 دقیقه |
| پنجشنبه | کشش کامل بدن | کشش ساق، همسترینگ و فلکسور ران | 2 | هر بار 30 ثانیه |
✅ نکات مهم:
- تمرینات باید زیر نظر فیزیوتراپیست یا مربی متخصص آغاز شوند.
- انجام روزانه یا حداقل ۳ تا ۴ بار در هفته توصیه می‌شود.
- حرکات نباید با درد شدید همراه باشند؛ در صورت درد مداوم باید به پزشک ارتوپد مراجعه شود.
- قبل از شروع تمرین ۵ دقیقه گرم‌کردن سبک (مثل راه‌رفتن یا دوچرخه ثابت) انجام شود.
استفاده از بریس و کفش طبی در درمان پای پرانتزی
بریس و کفش طبی از روش‌های غیرجراحی پرکاربرد برای مدیریت پای پرانتزی در بزرگسالان هستند. این ابزارها به اصلاح راستای پا کمک می‌کنند، فشار را روی بخش داخلی زانو کاهش می‌دهند و مانع پیشرفت بیشتر انحنا می‌شوند. اگرچه به‌تنهایی نمی‌توانند پای پرانتزی شدید را به‌طور کامل درمان کنند، اما در ترکیب با فیزیوتراپی و ورزش، نقش حمایتی بسیار مؤثری دارند.
۱) بریس زانو
- بریس مخصوص پای پرانتزی با ایجاد نیروی مخالف، فشار از بخش داخلی زانو را کم کرده و به توزیع بهتر وزن کمک می‌کند.
- استفاده منظم از این بریس می‌تواند درد هنگام راه‌رفتن یا ایستادن طولانی را کاهش دهد.
- بیشتر برای بزرگسالانی که دچار آرتروز زانو یا دردهای مزمن ناشی از پای پرانتزی هستند توصیه می‌شود.
- نکته مهم: استفاده از بریس باید زیر نظر پزشک ارتوپدی یا فیزیوتراپیست باشد تا سایز و نوع آن متناسب با وضعیت پا انتخاب شود.
۲) کفش و کفی طبی
- کفی‌های مخصوص (ارتز) با ایجاد گوه خارجی در کف پا باعث کاهش بار روی زانوی پرانتزی می‌شوند.
- در افرادی که دچار افتادگی قوس کف پا یا پرونیشن هستند، کفی طبی می‌تواند به بهبود راستای پاها کمک کند.
- کفش مناسب برای افراد با پای پرانتزی باید:
- کف میانی سفت و پایدار داشته باشد.
- دارای قوس حمایتی داخلی باشد.
- از پاشنه مقاوم و محکم برخوردار باشد تا مانع چرخش غیرطبیعی پا شود.
۳) نکات مهم در استفاده از بریس و کفش طبی
- استفاده از این وسایل باید به‌صورت تدریجی آغاز شود (مثلاً روزی ۲ تا ۳ ساعت) و سپس افزایش یابد.
- همراه با تمرینات اصلاحی و کاهش وزن، اثربخشی آن‌ها چند برابر می‌شود.
- انتخاب بریس یا کفش طبی بدون نظر متخصص ممکن است باعث آسیب بیشتر شود.
- در موارد خفیف تا متوسط، ترکیب بریس و ارتز با ورزش می‌تواند از نیاز به جراحی جلوگیری کند.
تغییر سبک زندگی و نقش آن در بهبود پای پرانتزی
تغییر سبک زندگی یکی از پایه‌ای‌ترین اقداماتی است که می‌تواند در کنار فیزیوتراپی، ورزش و استفاده از بریس یا کفش طبی به بهبود پای پرانتزی کمک کند. بسیاری از بیماران بزرگسال با رعایت برخی اصول ساده در زندگی روزمره، می‌توانند علائم پای پرانتزی را کنترل کرده و از پیشرفت آن جلوگیری کنند.
۱) کنترل وزن و تغذیه مناسب
- اضافه‌وزن فشار زیادی بر مفاصل زانو وارد می‌کند و باعث تشدید پای پرانتزی می‌شود.
- کاهش حتی ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن می‌تواند به شکل محسوسی درد و فشار روی زانوها را کم کند.
- مصرف کلسیم، ویتامین D و پروتئین کافی برای تقویت استخوان‌ها و عضلات ضروری است.
۲) فعالیت بدنی اصولی
- پیاده‌روی منظم، دوچرخه‌سواری سبک و شنا از بهترین ورزش‌ها برای افراد دارای پای پرانتزی هستند.
- باید از فعالیت‌هایی مثل دویدن روی سطوح سخت، پرش‌های مکرر و حرکات سنگین اسکات عمیق اجتناب کرد.
- انجام روزانه تمرینات کششی و اصلاحی باعث افزایش انعطاف‌پذیری و بهبود راستای پا می‌شود.
۳) اصلاح عادات حرکتی
- پرهیز از نشستن طولانی در حالت چمباتمه یا دو زانو.
- هنگام ایستادن، وزن بدن را به طور مساوی روی هر دو پا تقسیم کنید.
- استفاده از صندلی مناسب و حفظ وضعیت درست بدن هنگام کار پشت میز.
۴) انتخاب کفش مناسب روزانه
- کفش با پاشنه محکم، قوس حمایتی و کف میانی پایدار انتخاب کنید.
- پرهیز از پوشیدن کفش‌های تخت یا پاشنه‌بلند به مدت طولانی.
۵) پیگیری منظم با پزشک و فیزیوتراپیست
- تغییر سبک زندگی باید همراه با ارزیابی دوره‌ای توسط متخصص ارتوپد یا فیزیوتراپیست باشد.
- در صورت بروز درد شدید یا محدودیت حرکتی، باید سریعاً پیگیری درمانی انجام شود.
تغییر سبک زندگی در واقع مکمل اصلی سایر درمان‌هاست و بدون آن، حتی بهترین روش‌های اصلاحی نیز ممکن است اثرگذاری محدودی داشته باشند.
چه زمانی جراحی برای پای پرانتزی ضروری می‌شود؟
اگرچه بسیاری از موارد پای پرانتزی در بزرگسالان با ورزش، فیزیوتراپی، کفش و بریس طبی قابل کنترل هستند، اما در برخی شرایط، درمان‌های غیرجراحی کافی نیستند و پزشک ارتوپد جراحی اصلاحی را توصیه می‌کند. هدف از جراحی، بازگرداندن راستای طبیعی پا، کاهش درد و جلوگیری از تخریب بیشتر مفصل زانو است.
مواردی که نیاز به جراحی دارند
- انحراف شدید پاها (معمولاً زاویه بیش از ۱۰ تا ۱۵ درجه) که با روش‌های غیرجراحی اصلاح نشده است.
- آرتروز متوسط تا شدید زانو همراه با پای پرانتزی، به‌ویژه وقتی درد فعالیت روزانه را مختل می‌کند.
- درد مداوم و مقاوم به درمان‌های غیرجراحی که کیفیت زندگی فرد را پایین آورده است.
- اختلال در راه‌رفتن یا فعالیت شغلی به دلیل تغییر شکل پا.
- بدجوش‌خوردگی شکستگی‌ها یا مشکلات مادرزادی استخوانی که در بزرگسالی ادامه پیدا کرده‌اند.
انواع جراحی برای پای پرانتزی
- استئوتومی استخوان (Osteotomy): برش و تغییر زاویه استخوان ران یا ساق برای اصلاح راستای پا.
- جراحی تعویض مفصل زانو: برای بیماران با آرتروز شدید که نیاز به جایگزینی سطح مفصلی دارند.
- استئوتومی هدایت‌شده: بیشتر در افراد جوان‌تر یا موارد خفیف‌تر کاربرد دارد.
نکات مهم پیش از جراحی
- جراحی معمولاً آخرین گزینه درمانی است و پس از بررسی کامل توسط ارتوپد تصمیم‌گیری می‌شود.
- دوره نقاهت پس از استئوتومی ممکن است چند ماه طول بکشد و نیاز به فیزیوتراپی منظم دارد.
- نتیجه جراحی به شدت انحراف، سلامت استخوان‌ها و میزان پایبندی فرد به تمرینات بعد از عمل بستگی دارد.
به‌طور خلاصه، وقتی پای پرانتزی شدید باشد، درد و آرتروز مانع زندگی عادی شود یا درمان‌های غیرجراحی پاسخ ندهند، جراحی تنها راه‌حل مؤثر خواهد بود.
عوارض بی‌توجهی به درمان پای پرانتزی در بزرگسالان
نادیده گرفتن پای پرانتزی در بزرگسالی می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت مفاصل و کیفیت زندگی به همراه داشته باشد. هرچه این مشکل زودتر شناسایی و درمان شود، احتمال پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت بیشتر خواهد بود. مهم‌ترین عوارض عبارت‌اند از:
۱) آرتروز زودرس زانو
انحراف پا باعث می‌شود فشار بیش‌ازحد روی بخش داخلی زانو وارد شود. این فشار مداوم، به مرور سایش غضروف و آرتروز زودرس را به دنبال دارد که با درد، خشکی و محدودیت حرکتی همراه است.
۲) درد مزمن و کاهش کیفیت زندگی
پای پرانتزی اصلاح‌نشده می‌تواند منجر به درد مداوم در زانو، ران و حتی کمر شود. این دردها اغلب با فعالیت بیشتر می‌شوند و بر کار روزانه، ورزش و خواب فرد اثر منفی می‌گذارند.
۳) مشکلات در راه‌رفتن و تعادل
با گذر زمان، انحراف پا می‌تواند الگوی راه‌رفتن را تغییر دهد و باعث ناپایداری و ضعف تعادل شود. این موضوع خطر زمین‌خوردن و آسیب‌های بعدی را افزایش می‌دهد.
۴) تغییر شکل مفصل و استخوان
عدم درمان می‌تواند به تغییرات غیرقابل برگشت در ساختار استخوان و مفصل منجر شود. در این مرحله، درمان‌های غیرجراحی معمولاً بی‌اثر شده و تنها جراحی می‌تواند به بهبود کمک کند.
۵) فشار روی لگن و ستون فقرات
به‌دلیل تغییر در راستای اندام تحتانی، بار غیرطبیعی به لگن و ستون فقرات منتقل می‌شود و احتمال بروز مشکلاتی مثل کمردرد یا ساییدگی مفصل ران افزایش می‌یابد.
در یک جمله می‌توان گفت که: بی‌توجهی به درمان پای پرانتزی یعنی باز کردن راه برای دردهای مزمن، آرتروز زودرس و محدودیت حرکتی در سال‌های آینده.
بهترین متخصص برای درمان پای پرانتزی در بزرگسالان
انتخاب پزشک مناسب نقش کلیدی در روند درمان پای پرانتزی دارد. با توجه به شدت مشکل، بیمار ممکن است نیاز به جراح و متخصص ارتوپدی، فیزیوتراپیست داشته باشد.
چرا باید پزشک مناسب انتخاب شود؟
- تشخیص درست باعث جلوگیری از درمان‌های بی‌اثر می‌شود.
- انتخاب روش درمان متناسب با شرایط بیمار، احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد.
- پیگیری منظم و برنامه‌ریزی‌شده، کیفیت زندگی بیمار را بهبود می‌بخشد.
معرفی پزشکان از طریق دکتریاب
برای یافتن بهترین پزشکان در زمینه درمان پای پرانتزی می‌توانید به وبسایت دکتریاب مراجعه کنید. در این سایت امکان جستجوی متخصصان ارتوپدی در شهرهای مختلف ایران وجود دارد و می‌توانید بر اساس موقعیت جغرافیایی، نظر بیماران و رزومه پزشک، مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید.
بهترین متخصص برای درمان پای پرانتزی، ارتوپد یا جراح ارتوپدی است که با همکاری فیزیوتراپیست می‌تواند بهترین نتیجه را برای بیمار به همراه داشته باشد. پیشنهاد می‌کنیم برای انتخاب پزشک معتبر و رزرو نوبت آنلاین، به بخش ارتوپدی در سایت دکتریاب مراجعه کنید.
لیست پزشکان مرتبط:
خدامراد جمشیدیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران- رضا شهریار کامرانیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- سید رامین حاج زرگر باشیفوق تخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- غلامعلی عکاشهمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- خلیل اله ناظممتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- مهرداد مستحفظمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- بهرام بدوحیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- فرزام مکرمیفلوشیپ جراحی ستون فقرات و متخصص ارتوپدی (سایت اصلی نوبت دهی اینترنتی مطب) | تهران
- محمدرضا مشهدی راویزمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- مرتضی سلیمانیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
