سرطان خون یا لوسمی چیست؟ مهمترین علائم و درمان لوکمی
بیماری لوکمی که با نام سرطان خون نیز شناخته می شود، یکی از انواع بیماریهای خطرناک است که در آن سلولهای خونی بهصورت غیرطبیعی و بدون کنترل تکثیر می یابند. این افزایش بیرویه سلولها در مغز استخوان رخ داده و سپس به جریان خون وارد می شوند. لوکمی با تومورهای معمولی متفاوت است، زیرا بهصورت یک جرم مشخص در بدن ظاهر نمی گردد و در نتیجه، در تصویربرداریهای پزشکی قابل مشاهده نیست.
سرطان خون چیست؟ (بیماری لوسمی یا لوکمی)
سرطان خون یا لوکمی در واقع شامل دستهای از سرطان های مختلف است که در آنها گلبولهای سفید خون یا همان WBCها دچار اختلال می شوند. این سلولهای ایمنی که وظیفه محافظت از بدن در برابر عوامل بیماریزا مانند باکتریها، ویروسها و قارچها را دارند، در این بیماری به درستی عمل نکرده و بهجای آن، به سرعت تقسیم شده و می توانند عملکرد سلولهای سالم را مختل کنند. لوکمی در کودکان و بزرگسالان می تواند متفاوت باشد و انواع مختلفی دارد.
درمان لوکمی بسته به نوع و مرحله بیماری و همچنین ویژگیهای فردی بیمار متفاوت است و توسط پزشکان متخصص در زمینه خونشناسی و سرطانشناسی انجام می گیرد.
علائم سرطان خون چیست؟
در مورد علائم لوکمی، باید گفت که نشانههای آن می تواند بسیار متنوع باشد و بسته به اینکه بیماری حاد باشد یا مزمن، متفاوت خواهد بود. لوکمی حاد ممکن است با علائمی شبیه به آنفولانزا آغاز شود که بهطور ناگهانی بروز کرده و ممکن است برای مدتی ادامه یابند. در مقابل، لوکمی مزمن ممکن است با علائم خفیفتری همراه باشد یا حتی بدون نشانه باشد و تنها از طریق آزمایشهای خون معمولی قابل تشخیص باشد.
علائم رایج لوکمی یا همان سرطان خون عبارتند از:
● تب یا لرز
● خستگی مداوم و ضعف
● عفونتهای مکرر یا شدید
● کاهش وزن بدون دلیل
● غدد لنفاوی، کبد یا طحال بزرگ
● خونریزی و یا کبودی آسان
● خون دماغ مداوم
● نقطههای قرمز کوچک در پوست شما
● عرق ریختن بیشازحد، به خصوص در شب
● خستگی یا درد استخوان
● سختی در تنفس
● درد استخوان یا مفاصل
● ازدستدادن اشتها.
این علائم می توانند به تدریج بروز کنند و گاهی اوقات تشخیص آنها دشوار است. به همین دلیل، هرگونه تغییر غیرمعمول در سلامتی باید با پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
علائم خاموش سرطان خون
بدن انسان به شیوههای متفاوتی با ما ارتباط برقرار می کند. هنگامی که با عوامل بیماریزا دستوپنجه نرم می کند، سعی در هشدار دادن به ما دارد. لذا، نباید نسبت به تغییرات غیرعادی که در بدن رخ می دهد بیتوجه بود. نشانههای لوکمی یا سرطان خون ممکن است در بدن ظاهر شوند و ما باید به آنها توجه کنیم. این بیماری نیز مانند دیگر بیماریها، علائمی دارد که نباید نادیده گرفته شوند:
● احساس خستگی مداوم و ضعف
● مشکل در تنفس
● کبودیهای غیرمنتظره
● خونریزیهای غیرعادی
● احساس سنگینی یا باد کردن
● درد یا ناراحتی در بخش بالایی شکم
● نقاط قرمز ریز زیر پوست
● تب و لرز مکرر
● سردرد و تعریق در شب
آیا اولین نشانههای سرطان خون در آزمایش خون قابل تشخیص است؟
ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا می توان سرطان خون را از طریق آزمایش خون تشخیص داد؟ برای تشخیص لوکمی، می توانید یک آزمایش خون انجام دهید و نتایج آن را بررسی کنید. در تصویری که در ادامه آمده، می توانید نشانههای سرطان خون در نتایج آزمایش CBC را مشاهده کنید. یک آزمایش خون مثبت برای سرطان خون ممکن است شامل کاهش تعداد سلولهای خونی باشد.
آیا کاهش تعداد پلاکتهای خون نشانهای از سرطان است؟
کاهش تعداد پلاکتها می تواند یکی از نشانههای سرطان خون باشد. با این حال، نمیتوان به طور قطع گفت که هر فردی که با کاهش تعداد پلاکتها روبرو می شود، به سرطان خون مبتلا است.
نشانههای سرطان خون در کودکان
علائم سرطان خون در کودکان عبارتند از:
● پوستی کمرنگ و رنگپریده
● بیحالی و ضعف عمومی
● احساس خستگی
● سرگیجه و سردرد
● مشکل در تنفس
● تب و لرز مکرر
● بیماریها و عفونتهای مزمن
● کبودی و خونریزی آسان
۵. علائم سرطان خون در نوجوانان
علائم سرطان خون در نوجوانان شامل:
● تب و لرز مداوم
● خستگی و ضعف مستمر
● عفونتهای مکرر و ماندگار
● کاهش وزن ناخواسته
● غدد لنفاوی متورم
● کبودی و خونریزی بیش از حد
● خوندماغهای مکرر
● پتشی (نقاط کوچک قرمز روی پوست)
اولین نشانههای سرطان خون در زنان
علائم سرطان خون در زنان ممکن است مشابه علائمی باشد که در نوجوانان و بزرگسالان دیده می شود. اولین نشانههای سرطان خون در زنان می تواند شبیه به علائم آنفلوانزا باشد که به طور ناگهانی ظاهر می شوند.
علائم سرطان خون در بزرگسالان و اولین نشانههای سرطان خون در مردان
در مراحل اولیه بیماری، علائم ممکن است کمرنگ باشند و با گذشت زمان شدت پیدا کنند. بسیاری از نشانههای سرطان خون یا اولین نشانههای سرطان مغز استخوان ممکن است با دیگر انواع سرطانها یا حتی بیماریهای دیگر مشابه باشند و تشخیص دقیق سرطان خون تنها بر اساس علائم امکانپذیر نیست. با این حال، این علائم می توانند به عنوان هشداری برای مراجعه به پزشک و انجام بررسیهای بیشتر در نظر گرفته شوند.
علائم سرطان خون در مردان می تواند شامل خستگی مداوم، تعریق شبانه، تب بالا، کاهش وزن بیدلیل، درد استخوان، سردرد، علائم عصبی و درد شکم باشد.
نشانههای سرطان خون خوشخیم چیست؟
سرطان خون خوشخیم یک نوع سرطان است که رشد آن کندتر از سرطان بدخیم است و پیشبینی بیماری نسبت به سرطان بدخیم بهتر است. علائم سرطان خون خوشخیم معمولاً شامل علائم کلی سرطان خون است، اما تفاوت اصلی آن در سرعت پیشرفت و متاستاز است. سرطان خوشخیم معمولاً به طور ناگهانی فرد را درگیر نمیکند. آیا سرطان خون خوشخیم قابل درمان است؟ بله، در حال حاضر شیوههای مختلفی برای درمان سرطان خون خوش خیم در دسترس است.
با دیدن علائم سرطان خون به چه دکتری مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده نشانههایی از سرطان خون در خود یا دیگران، توصیه می شود که به یک پزشک متخصص در زمینه انکولوژی مراجعه نمایید.
دلیل بروز سرطان خون چیست؟
دلایل دقیق بروز سرطان خون هنوز ناشناخته است، اما مواردی وجود دارد که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر می باشند:
● وجود سابقه فامیلی از سرطان خون
● استعمال دخانیات که می تواند خطر ابتلا به لوسمی حاد مغز استخوان (AML) را بالا ببرد
● بیماریهای ژنتیکی مثل سندرم داون
● اختلالات خونی مانند سندرم میلودیسپلاستیک که گاهی اوقات به عنوان پیشسرطانی شناخته می شود
● درمانهای پیشین سرطان با استفاده از شیمیدرمانی یا رادیوتراپی
● قرار گرفتن در معرض میزان بالایی از تابش
● تماس با مواد شیمیایی خطرناک مانند بنزن
آیا سرطان خون می تواند ارثی باشد؟
در مورد ارثی بودن سرطان خون باید گفت که بله، امکان دارد که این بیماری به صورت ژنتیکی منتقل شود، اگرچه این مسئله به ندرت اتفاق می افتد. اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون می توانند خطر ابتلا به لوکمی را افزایش دهند و محققان جهشهای ژنتیکی دیگری را نیز شناسایی کردهاند که ممکن است خطر ابتلا به لوکمی را بالا ببرند. اما میزان دقیق افزایش خطر ناشی از این جهشها هنوز مشخص نیست.
وجود فرد مبتلا به سرطان خون در خانواده به این معنی نیست که شما یا دیگر اعضای خانوادهتان حتماً به این بیماری مبتلا خواهید شد. در بیشتر موارد، هیچ سابقهای از سرطان خون در خانوادهها دیده نمیشود. با این حال، اگر سابقهای از سرطان خون در خانواده وجود داشته باشد، بهتر است این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا در صورت لزوم، آزمایشهای ژنتیکی یا مشاورههای تخصصی انجام شود.
چه زمانی باید برای تشخیص بیماری لوسمی اقدام کنیم؟
زمان مناسب برای بررسی و تشخیص لوکمی زمانی است که فرد دچار علائمی مانند کاهش وزن ناگهانی، تعریق شبانه، خستگی مفرط، کبودی یا خونریزی آسان می شود. در این شرایط، پزشک ممکن است آزمایشهای تشخیصی لوکمی را تجویز کند. اغلب، در یک آزمایش خون ساده، افزایش تعداد گلبولهای سفید یا وجود سلولهای غیرطبیعی مشاهده می شود که می تواند نشاندهنده سرطان خون باشد. در چنین مواردی، متخصص انکولوژی ممکن است تستهای بیشتری را برای تعیین علت این تغییرات درخواست کند.
افراد مبتلا به سرطان خون مزمن ممکن است تا زمان تشخیص، هیچ علامتی نداشته باشند. این مسئله در مورد سرطان خون مزمن بیشتر از سرطان خون حاد صدق می کند، زیرا در سرطان خون حاد، علائم به سرعت ظاهر شده و ممکن است وضعیت بیمار به سرعت وخیم شود.
«A patient may be tested for leukemia if he or she has unexplained weight loss, night sweats or fatigue, or if he or she bruises or bleeds easily» ترجمه فارسی: «در صورتی که بیماری با کاهش وزن ناگهانی، تعریق شبانه یا خستگی شدید مواجه باشد، یا اگر به آسانی دچار کبودی یا خونریزی شود، ممکن است برای بررسی ابتلا به لوکمی آزمایش شود.»
منبع: وبسایتyalemedicine
تشخیص سرطان خون با آزمایش
در صورتی که شخصی نشانههایی از بیماری لوکمی را دارا باشد و در معرض عواملی قرار گرفته باشد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد، متخصصان انکولوژی و هماتولوژی ممکن است به احتمال وجود سرطان خون شک کنند. این پزشکان تشخیص را با جمعآوری اطلاعات دقیق پزشکی و انجام معاینات بالینی دقیق آغاز می کنند. علاوه بر این، مجموعهای از آزمایشهای تخصصی وجود دارد که در تعیین وجود سرطان خون نقش مهمی دارند.
آزمایشهای تشخیصی با آزمایش شمارش کامل خون (CBC) آغاز می شوند که در آن تعداد و ویژگیهای سلولهای خونی مورد بررسی قرار می گیرد. متخصصان ممکن است در این مرحله از آزمایشهای بیوشیمیایی و تفسیر نتایج آزمایش خون نیز بهره ببرند تا اطلاعات بیشتری کسب کنند.
مقدار esr در سرطان خون چقدر است؟
میزان ESR در بیماران مبتلا به سرطان خون معمولاً افزایش می یابد. در مقالات تخصصی، به طور مفصل در مورد نشانههای سرطان خون در آزمایش خون بحث شده است، اما باید توجه داشت که بیوپسی به عنوان استاندارد طلایی برای تأیید نهایی تشخیص سرطان خون شناخته می شود.
در روش بیوپسی، نمونههایی از گرههای لنفاوی و مغز استخوان برداشته شده و مورد آزمایش برای تشخیص سرطان قرار می گیرند. همچنین، آزمایشهایی برای شناسایی مارکرهای سطحی سلولها (فلوسیتومتری) و بررسی تغییرات ژنتیکی (آزمایشهای سیتوژنتیک) در برخی از انواع لوکمی انجام می شود. روشهایی مانند لامبر پانکچر و بیوپسی گرههای لنفاوی نیز ممکن است برای تشخیص به کار روند.
تشخیص به موقع و مرحله پیشرفت بیماری لوسمی
تشخیص به موقع و تعیین مرحله پیشرفت بیماری لوکمی از اهمیت بالایی برخوردار است. بسیاری از موارد سرطان خون به صورت تصادفی در جریان یک آزمایش خون ساده کشف می شوند. آزمایش CBC به دلایل متعددی توسط پزشکان تجویز می شود و اغلب بخشی از چکاپهای دورهای است. هرگونه ناهنجاری در سلولهای خونی در این آزمایش قابل مشاهده است، از این رو اهمیت دارد که چکاپهای دورهای را نادیده نگیریم. اگر نشانههای هشدار دهنده لوکمی را دارید، یا این بیماری در خانواده شما وجود دارد، یا به هر دلیلی نگران ابتلا به لوکمی هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
پس از تشخیص سرطان، باید مرحله پیشرفت بیماری مشخص شود. لوکمیهای حاد لنفوئیدی (ALL) و میلوئیدی (AML) بر اساس ویژگیهای سلولهای سرطانی تحت میکروسکوپ و نوع سلولهای درگیر تعیین مرحله می شوند. مراحل پیشرفت لوکمیهای لنفوئیدی مزمن (CLL) و ALL بر اساس تعداد گلبولهای سفید خون (WBC) در زمان تشخیص تعیین می گردد. همچنین، وجود گلبولهای سفید نابالغ یا میلوبلاستها در خون و مغز استخوان برای تعیین مرحله پیشرفت لوکمیهای میلوئیدی حاد (AML) و مزمن (CML) استفاده می شود.
آزمایش های ارزیابی مرحله پیشرفت سرطان
برای ارزیابی مرحله پیشرفت سرطان، چندین آزمایش مختلف وجود دارد:
● فلوسیتومتری DNA سلولهای سرطانی را بررسی کرده و سرعت رشد آنها را معین می کند.
● آزمایشهای عملکرد کبد می توانند نشان دهند که آیا سلولهای سرطانی بر کبد تأثیر گذاشتهاند یا خیر.
● لامبر پانکچر، که با وارد کردن یک سوزن باریک بین مهرههای ستون فقرات انجام می شود، به پزشک امکان می دهد که نمونهای از مایع نخاعی را برای بررسی گسترش سرطان به سیستم عصبی مرکزی جمعآوری کند.
● آزمایشهای تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سونوگرافی و سیتیاسکن می توانند در تشخیص آسیبهای ناشی از لوکمی به اعضای دیگر بدن مفید باشند.
تست سرطان خون در خانه
برای بررسی وجود سرطان خون در محیط خانه، روش مستقیم و قطعی وجود ندارد. اما، افراد می توانند با آگاهی از علائم متداول این بیماری، به بررسی وضعیت سلامت خود بپردازند و در صورت مشاهده هرگونه نشانهای که با علائم سرطان خون مطابقت داشته باشد، باید بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنند.
آزمایش خون، که به منظور ارزیابی کمیت و کیفیت گلبولهای سفید خون انجام می شود، اولین گام در تشخیص اولیه سرطان خون است. در حال حاضر، برخی از آزمایشگاهها خدمات نمونهبرداری خون را در منزل بیمار ارائه می دهند تا فرآیند تشخیص را تسهیل کنند.
درمان سرطان خون چیست؟
درمان سرطان خون بسته به عوامل متعددی مانند سن بیمار، وضعیت کلی سلامتی، نوع سرطان و میزان گسترش آن به سایر بخشهای بدن، از جمله سیستم عصبی مرکزی، تعیین می شود. انکولوژیستها با توجه به این عوامل، بهترین روشهای درمانی را برای بیماران خود انتخاب می کنند.
درمان سرطان خون می تواند چالشبرانگیز باشد، اما با پیشرفتهای اخیر در علم پزشکی، امکانپذیر است. شیمیدرمانی یکی از روشهای رایج درمانی است که به همراه غربالگری سرطان، به کار گرفته می شود. علاوه بر این، شیمیدرمانی با دوز بالا و پیوند سلولهای بنیادی نیز به عنوان گزینههای درمانی مورد استفاده قرار می گیرند.
در درمان سرطان خون حاد، چندین مرحله درمانی متوالی وجود دارد که شامل درمان القائی برای از بین بردن گلبولهای سفید غیرطبیعی، درمان تلفیقی برای جلوگیری از عود بیماری و درمان نگهدارنده برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده در بلندمدت می باشد.
دیگر روشهای درمانی شامل ایمونوتراپی، پرتودرمانی و تارگت درمانی هستند که هر کدام به شیوهای خاص به مبارزه با سرطان می پردازند. در نهایت، با توجه به پیشرفتهای اخیر، سرطان خون دیگر بیماری غیرقابل درمانی نیست و روشهای متنوعی برای درمان آن وجود دارد.
۱. شیمیدرمانی سرطان خون
شیمیدرمانی به عنوان اصلیترین روش درمانی برای سرطان خون شناخته می شود. این روش از ترکیبات شیمیایی برای نابودی سلولهای سرطانی و جلوگیری از گسترش آنها در بدن استفاده می کند. بسته به نوع سرطان، ممکن است از یک دارو یا ترکیبی از چند دارو استفاده شود. این داروها می توانند به صورت قرص یا تزریق مستقیم به رگ یا زیر پوست مصرف شوند.
در برخی موارد، داروهای شیمیدرمانی به مایع مغزی نخاعی تزریق می شوند تا از تکثیر بیرویه سلولهای سرطانی جلوگیری کنند. شیمیدرمانی معمولاً شامل چندین چرخه درمانی است که هر چرخه شامل دورهای از درمان و سپس دورهای برای استراحت و بازیابی بدن می باشد. مدت زمان لازم برای شیمیدرمانی می تواند بسته به برنامه درمانی از چند ماه تا زمانی نامحدود متغیر باشد.
۲. درمان هدفمند لوسمی
درمانهای هدفمند بر ناهنجاریهای خاصی که در سلولهای سرطانی وجود دارد تمرکز دارند. این درمانها پس از تست سلولهای سرطانی برای بررسی اثربخشی داروها انجام می شوند.
درمانهای هدفمند با استراتژیهای مختلفی با سلولهای سرطانی مقابله می کنند، از جمله جلوگیری از تکثیر و تقسیم آنها، قطع جریان خون مورد نیاز برای بقای سلولهای سرطانی، یا مستقیماً کشتن سلولهای سرطانی. این روشها نسبت به سلولهای سالم آسیب کمتری وارد می کنند. مثالهایی از درمانهای هدفمند شامل استفاده از آنتیبادیهای مونوکلونال و مهارکنندههای تیروزین کیناز می باشد.
۳. پرتودرمانی لوکمی
در روند درمانی لوکمی، پرتودرمانی به عنوان یکی از روشهای مؤثر شناخته می شود. این شیوه درمانی با استفاده از پرتوهای ایکس یا دیگر انرژیهای پرتویی، به آسیب رساندن و متوقف کردن رشد سلولهای سرطانی می پردازد. در طی این فرآیند، بیمار بر روی میزی قرار می گیرد و دستگاه پرتودرمانی، که از ابعاد بزرگی برخوردار است، پرتوها را به دقت به نواحی مشخصی از بدن می تاباند که نیاز به درمان دارند.
پرتودرمانی ممکن است به صورت موضعی بر روی ناحیه خاصی از بدن اعمال شود یا به صورت سیستمیک بر کل بدن، به دلیل گردش سلولهای سرطانی در سراسر بدن. این روش گاهی اوقات برای آمادهسازی بدن جهت انجام پیوند مغز استخوان به کار می رود. برای تشخیص دقیق و انتخاب روش درمانی مناسب، مراجعه به یک متخصص انکولوژی ضروری است.
۴. پیوند مغز استخوان
پیوند مغز استخوان، که به آن پیوند سلولهای بنیادی نیز گفته می شود، یکی دیگر از روشهای درمانی است که به بازسازی سلولهای بنیادی سالم در بدن کمک می کند. این فرآیند شامل جایگزینی مغز استخوان آسیبدیده بیمار با سلولهای بنیادی سالم است که قادر به تولید مغز استخوان جدید و عاری از سرطان هستند. قبل از انجام پیوند، بیمار معمولاً تحت درمانهای شدید شیمیدرمانی یا پرتودرمانی قرار می گیرد تا سلولهای سرطانی موجود در مغز استخوان از بین بروند. سپس، سلولهای بنیادی جدید به بدن تزریق می شوند که می توانند از یک اهداکننده یا از خود بیمار باشند.
۵. ایمونوتراپی سرطان خون
ایمونوتراپی، یکی دیگر از شیوههای نوین درمانی است که با تقویت یا تغییر سیستم ایمنی بدن، به مبارزه با سلولهای سرطانی می پردازد. این روش درمانی با اختلال در مکانیسمهایی که سلولهای سرطانی برای پنهان ماندن از سیستم ایمنی به کار میبرند، عمل می کند.
۶. مهندسی سلول های ایمنی برای مبارزه با سرطان خون
مهندسی سلولهای ایمنی برای مبارزه با سرطان خون نیز یک روش درمانی پیشرفته است. درمان با گیرنده آنتیژنی کیمریک (CAR) سلول T، شامل برداشتن سلولهای T از بدن، دستکاری آنها برای مقابله با سرطان و سپس بازگرداندن آنها به بدن است. این روش ممکن است برای برخی از انواع خاص لوکمی به کار رود.
۷. آزمایش های بالینی
آزمایشهای بالینی، فرصتهایی برای آزمودن درمانهای جدید و استراتژیهای درمانی متفاوت هستند. این آزمایشها به بیماران اجازه می دهند تا از جدیدترین پیشرفتهای درمانی بهرهمند شوند، هرچند که مزایا و خطرات مرتبط با آنها همیشه به طور کامل شناخته شده نیست.
«Clinical trials test new drugs and new ways of treating patients with leukemia.» منبع اطلاعات متن فوق وبسایت hopkinsmedicine است که در آن به تفصیل به بررسی و توضیح درمانهای مختلف لوکمی پرداخته شده است. ترجمه متن بالا این است: «آزمایشات بالینی، داروها و روشهای جدید درمان بیماران مبتلا به لوکمی را آزمایش میکند.»
مراحل درمان سرطان خون
در فرایند درمانی لوکمی، سه مرحله اصلی وجود دارد که هرکدام با هدف خاصی طراحی شدهاند:
۱. مرحله القایی:
این مرحله به عنوان گام نخست درمانی شناخته می شود. هدف از این مرحله، از بین بردن تعداد قابل توجهی از سلولهای سرطانی در خون و مغز استخوان است تا بیمار به حالت بهبودی نزدیک شود. در این حالت، شمار سلولهای خونی به حد نرمال بازمیگردد و دیگر نشانی از سلولهای سرطانی در خون مشاهده نمیشود. این دوره درمانی معمولاً بین چهار تا شش هفته به طول می انجامد.
۲. مرحله تثبیت:
این مرحله، که گاهی اوقات به عنوان مرحله تقویت نیز نامیده می شود، پس از دستیابی به بهبودی موقتی آغاز می شود. هدف از این مرحله، از بین بردن هرگونه سلول سرطانی باقیمانده که ممکن است هنوز در بدن پنهان باشند، است تا از بازگشت سرطان جلوگیری شود. درمان تثبیتی معمولاً در دورههای چهار تا شش ماهه انجام می گیرد.
۳. مرحله نگهداری:
این مرحله با هدف از بین بردن هر سلول سرطانی که ممکن است از دو مرحله قبلی جان سالم به در برده باشد، انجام می شود. هدف اصلی این مرحله، جلوگیری از عود مجدد سرطان خون است. این مرحله درمانی معمولاً حدود دو سال به طول می انجامد.
انواع مراحل درمان لوکمی
در هر یک از این مراحل، ممکن است درمانهای متمرکز بر سیستم عصبی مرکزی نیز انجام شود تا سلولهای سرطانی که ممکن است در این نواحی مخفی شده باشند، از بین بروند. این اقدام به دلیل این است که سلولهای سرطانی پنهان اغلب عامل بازگشت سرطان هستند.
درمانهای دیگری نیز وجود دارند که ممکن است بدون مرحله خاصی و برای مدت نامحدود ادامه یابند. این درمانها تا زمانی که بیمار قادر به مقابله با سرطان باشد و تحمل کند، ادامه می یابند. اگر سرطان عود کند، این مراحل درمانی ممکن است ادامه یابند یا بر اساس شرایط بیمار تغییر کنند.
درمان سرطان خون چقدر طول می کشد؟
مدت زمان لازم برای درمان سرطان خون به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله پیشرفت بیماری، وضعیت جسمانی بیمار، نوع سرطان، سن بيمار، اندازه و مکان تومور، توانایی بدن در برابر روشهای درمانی و سابقه خانوادگی در درمان سرطان.
تیم درمان سرطان خون متشکل از چه دکترهایی است؟
تیم درمانی سرطان خون معمولاً شامل متخصصان انکولوژی است. در صورت بروز مشکلات دیگر در طول درمان، از متخصصان مربوطه استفاده می شود.
انواع اصلی و نادر سرطان خون کدامند؟
انواع اصلی و نادر سرطان خون با توجه به تأثیر آنها بر بدن متفاوت هستند. سرطانهای خونی که بر تعداد گلبولهای سفید خون تأثیر می گذارند، معمولاً باعث عفونتهای مکرر می شوند. سرطان خون از سلولهای خونی در مغز استخوان شروع می شود و به عنوان یکی از انواع سرطانها شناخته می شود. در ادامه، به بررسی انواع، نشانهها و روشهای درمانی مختلف سرطان خون می پردازیم.
انواع لوسمی علائم درمان لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) خستگی و بی حالی زیاد، همراه با کاهش وزن غیر معمول و بدون هیچ علتی، تعریق شبانه، تب و درد زیر قفسه سینه چپ. درمانهای هدفمند لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL) متورم شدن غدد لنفاوی ضعف یا بیحالی مفرط کبودی یا خونریزی در بدن فرد بیمار بدون هیچ ضربهای درمانهای هدفمند درمانهای ترکیبی ایمونوتراپی از جمله استفاده از گیرنده آنتیژن کایمریک (CAR) سلول T لوسمی میلوئیدی حاد (AML) تب خستگی تعریق شبانه کبودی خونریزی آسان کاهش وزن شیمیدرمانی پرتودرمانی پیوند سلولهای بنیادی درمان هدفمند لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) خستگی تنگی نفس تب کبودی یا خونریزی آسان شیمیدرمانیپرتودرمانیپیوند سلولهای بنیادی درمان هدفمند
۱. لوکمی میلوئیدی مزمن (CML):
این نوع از سرطان خون، که با نامهایی چون لوکمی میلوژن مزمن یا میلوئیدی مزمن نیز شناخته می شود، در مغز استخوان آغاز می گردد و منجر به تولید بیش از حد گلبولهای سفید خون به نام گرانولوسیتها می شود که به صورت ناسالم و غیرطبیعی هستند. این افزایش ناگهانی، فضای مورد نیاز برای سایر سلولهای خونی مانند گلبولهای قرمز و پلاکتها را محدود می کند. علائم این بیماری می تواند شامل خستگی شدید، کاهش وزن بدون دلیل مشخص، تعریق در شب، تب و لرز و درد در ناحیه زیر قفسه سینه باشد. در برخی موارد، ممکن است هیچ علامتی مشاهده نشود.
درمان لوسمی میلوئیدی مزمن
درمان CML معمولاً شامل استفاده از روشهای هدفمند است که به طور مستقیم جهشهای ژنتیکی موجود در کروموزومهای فیلادلفیا را هدف قرار می دهند. این درمانها به بیماران امکان می دهند تا زندگی نزدیک به حالت عادی را تجربه کنند.
۲. لوکمی لنفوئیدی مزمن (CLL):
لوکمی لنفوئیدی مزمن، که در مغز استخوان رخ می دهد، منجر به تولید بیش از حد لنفوسیتها می شود که نوعی دیگر از گلبولهای سفید خون هستند. این نوع سرطان خون به آرامی پیشرفت می کند و ممکن است تا مراحل پیشرفته، هیچ علامتی ایجاد نکند. علائم ممکن است شامل تورم غدد لنفاوی، خستگی مفرط و کبودی یا خونریزی آسان باشد.
درمان سرطان خون لنفوئیدی مزمن
درمان CLL اغلب شامل استفاده از درمانهای هدفمند است که می توانند به صورت ترکیبی با دیگر روشهای درمانی برای افزایش اثربخشی به کار روند.
۳. لوکمی میلوئیدی حاد (AML):
لوکمی میلوئیدی حاد، که با نامهایی مانند لوکمی حاد میلوژن یا لوکمی میلوبلاستیک حاد نیز شناخته می شود، به سرعت پیشرفت می کند و معمولاً بزرگسالان میانسال را درگیر می سازد. این بیماری باعث تولید بیش از حد گلبولهای سفید غیرطبیعی در مغز استخوان می شود که می تواند بر توانایی بدن در مقابله با عفونتها تأثیر بگذارد. علائم ممکن است شامل تب، خستگی، تعریق شبانه، کبودی، خونریزی آسان و کاهش وزن باشد.
برای تشخیص AML، آزمایشهایی مانند آزمایش خون، آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی انجام می شود. درمانهای آینده ممکن است شامل استفاده از ایمونوتراپیهای پیشرفته مانند گیرندههای آنتیژن کایمریک (CAR) سلول T باشد که به سلولهای سالم اجازه می دهد تا به طور موثرتری به سلولهای سرطانی حمله کنند. همچنین، تحقیقات در جهت کشف درمانهای هدفمند جدید برای مقابله با این بیماری ادامه دارد.
درمان لوسمی میلوئید حاد
لوسمی میلوئید حاد (AML)، که یکی از رایجترین فرمهای سرطان خون به شمار می رود، اغلب از طریق روشهای زیر مورد درمان قرار می گیرد:
● شیمیدرمانی: استفاده از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلولهای سرطانی.
بیشتر بخوانید: غلظت خون چیست؟ نشانهها و شیوههای درمان
● پرتودرمانی: استفاده از اشعههای پرانرژی برای نابودی سلولهای سرطانی.
● پیوند سلولهای بنیادی: جایگزینی سلولهای خونی آسیبدیده با سلولهای سالم.
● درمان هدفمند: استفاده از داروهایی که بهطور خاص به مولکولهای مرتبط با سرطان حمله می کنند.
۴. لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)
لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) ناشی از جهشهایی در DNA است که باعث می شود مغز استخوان شروع به تولید تعداد زیادی لنفوسیت غیر طبیعی کند. این لنفوسیتهای غیرطبیعی نمیتوانند بهطور مؤثر با عفونتها مقابله کنند و می توانند به تدریج سلولهای خونی سالم را از بین ببرند. ALL بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود و متاسفانه، بیشتر موارد سرطان خون در کودکان به این نوع تعلق دارد، که اغلب بین سنین ۲ تا ۵ سالگی تشخیص داده می شود. این بیماری در بزرگسالان میانسال نیز نسبتاً رایج است و افراد مسنتر از ۷۰ سال که تحت شیمیدرمانی قرار گرفتهاند، بیشتر در معرض خطر هستند.
سرطان خون لنفوبلاستیک حاد (ALL) یک بیماری پیشرونده است که در آن سلولهای لوسمی نارس جایگزین سلولهای سالم لنفوسیتی می شوند که وظیفه تولید لنفوسیتهای کارآمد را دارند. این سلولهای بیمار به سرعت در خون جریان یافته و به ارگانها و بافتهای دیگر مانند مغز، کبد، غدد لنفاوی و بیضهها منتشر می شوند، جایی که به تکثیر و تقسیم بیوقفه خود ادامه می دهند. این فرآیند می تواند به ظهور علائمی منجر شود که برخی از آنها ممکن است به آنفولانزا شباهت داشته باشند، از جمله:
● خستگی
● تنگی نفس
● تب و لرز
● کبودی یا خونریزی بدون دلیل
درمانهای موجود برای ALL شامل شیمیدرمانی، پرتودرمانی، پیوند سلولهای بنیادی و درمانهای هدفمند می باشد که با سایر انواع سرطان خون مشترک هستند.
۵. لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL): انواع نادر سرطان خون
لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL) یکی از انواع نادر سرطان خون است که ممکن است بهتنهایی یا همراه با لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) رخ دهد. این بیماری معمولاً سریعتر از CLL پیشرفت می کند و با تکثیر لنفوسیتهای نابالغ مشخص می شود. در صورت بروز علائم، ممکن است شبیه به دیگر انواع سرطان خون باشد. تشخیص PLL ممکن است شامل آزمایش خون، آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی باشد. این بیماری معمولاً به درمانهای مشابه CLL پاسخ می دهد، اما احتمال عود آن بالا است.
«(proh-LIM-foh-SIH-tik loo-KEE-mee-uh) A type of chronic lymphocytic leukemia (CLL), in which too many immature white blood cells (prolymphocytes) are found in the blood and bone marrow.» ترجمه: “لوسمی پرولنفوسیتیک نوعی از لوسمی لنفوسیتی مزمن است که در آن تعداد زیادی سلولهای سفید خون نابالغ (پرولنفوسیت) در خون و مغز استخوان وجود دارد.”
۶. لوسمی لنفوسیتی دانهای بزرگ (LGL)
لوسمی لنفوسیتی دانهای بزرگ، یکی از اشکال مزمن سرطان خون است که در آن، لنفوسیتهای بزرگ و غیرعادی در بدن تولید می شوند. هنگامی که این بیماری شناسایی می شود، بیماران اغلب نشانههایی مشابه با آنفولانزا از خود بروز می دهند، از جمله عفونتهای پیدرپی و کاهش وزن ناگهانی. افرادی که دچار بیماریهای خودایمنی هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به LGL قرار دارند.
بسیاری از بیماران به زودی پس از تشخیص، به درمان نیاز پیدا می کنند که ممکن است شامل مصرف داروهایی باشد که فعالیت سیستم ایمنی را کاهش می دهند. برخی دیگر ممکن است تصمیم بگیرند که درمان را به حالت تعلیق درآورند تا ببینند آیا علائمی ظاهر می شود یا خیر. هیچ درمان استانداردی برای LGL وجود ندارد و درمانها باید به صورت فردی و بر اساس شرایط خاص هر بیمار انتخاب شوند.
۷. لوسمی سلول مویی (HCL)
لوسمی سلول مویی، که یکی از انواع نادر لوسمی لنفوسیتی مزمن است، به آرامی پیشرفت می کند. بر اساس گزارشات انجمن انکولوژی بالینی آمریکا، تقریباً هر سال ۷۰۰ مورد جدید از HCL شناسایی می شود. این نوع سرطان زمانی رخ می دهد که مغز استخوان شروع به تولید تعداد زیادی سلول B می کند. با افزایش سلولهای سرطانی، تولید گلبولهای سفید سالم، گلبولهای قرمز و پلاکتها کاهش می یابد. نام «مویی» از شکل ظاهری سلولهای سرطانی گرفته شده است که در زیر میکروسکوپ، دارای برآمدگیهای باریک و شبیه به مو به نظر می رسند.
در بسیاری از موارد، لوسمی سلول مویی به درمان فوری نیاز ندارد و بیماران تحت نظر پزشک برای شناسایی هرگونه تغییراتی که نیاز به درمان داشته باشد، قرار می گیرند. وقتی که عوارض مرتبط با HCL بروز می کند، مانند کاهش تعداد سلولهای خونی، عفونتهای مکرر یا بزرگ شدن غدد لنفاوی، معمولاً از شیمیدرمانی استفاده می شود.
۸. سندرومهای میلودیسپلاستیک (MDS)
سندرومهای میلودیسپلاستیک، مجموعهای از اختلالات مرتبط با هم هستند که در آنها مغز استخوان ناتوان از تولید کافی گلبولهای قرمز (حامل اکسیژن)، گلبولهای سفید (مبارز با عفونت) و پلاکتها (جلوگیریکننده از خونریزی) است.
ترکیبی از این سه کمبود، انواع متفاوتی از MDS را ایجاد می کند که بر اساس تغییرات خاص در سلولهای خونی و مغز استخوان تعیین می شوند. در این بیماریها، سلولهای خونی و مغز استخوان (که به آن میلو نیز گفته می شود) معمولاً دارای شکل غیرطبیعی (یا دیسپلاستیک) هستند، به همین دلیل به آنها سندرومهای میلودیسپلاستیک گفته می شود.
طبق اطلاعات انجمن سرطان آمریکا، سالانه بیشتر از ۱۰۰۰۰ نفر به MDS مبتلا می شوند. در گذشته، MDS اغلب به عنوان یک بیماری لوسمی شناخته می شد و گاهی اوقات هنوز هم به این نام خوانده می شود، زیرا برخی از بیماران مبتلا به MDS در نهایت به لوسمی حاد دچار می شوند. با این حال، اکثریت بیماران مبتلا به MDS هرگز به لوسمی حاد مبتلا نمیشوند.
انواع سرطانهای خونی در کودکان
همانطور که بزرگسالان مستعد ابتلا به سرطانهای خونی هستند، کودکان نیز ممکن است به این بیماریها مبتلا شوند. در حقیقت، سرطانهای خونی از جمله بیماریهایی هستند که در میان کودکان به نسبت بیشتر دیده می شوند. برخی از این سرطانها در کودکان بیش از بزرگسالان رایج هستند و تاثیرات قابل توجهی بر آنها می گذارند.
کودکانی که از لوسمی رنج می برند، معمولاً شاهد تولید بیش از حد گلبولهای سفید هستند که به درستی کار نمیکنند. این سلولها به سرعت تکثیر می یابند و به تدریج گلبولهای قرمز و پلاکتها را تحت تاثیر قرار می دهند. بیشتر کودکان مبتلا به لوسمی، از نوع حاد آن رنج می برند که به سرعت در بدن پیشرفت می کند و نیازمند مداخله درمانی فوری است. دو نوع رایج سرطان خون در کودکان عبارتند از:
● لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)
● لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
لوسمی لنفوئیدی حاد (ALL)
سه چهارم موارد لوسمی در کودکان به نوع ALL تعلق دارد. این سرطان خون از نوع خاصی از گلبولهای سفید به نام لنفوسیتها آغاز می شود. ALL بیشتر در سنین پایین کودکی شایع است و اکثر موارد بین سنین دو تا پنج سال رخ می دهد. از نظر آماری، ALL در میان کودکان سفیدپوست و هیسپانیک و بیشتر در پسران نسبت به دختران مشاهده می شود.
لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
پس از ALL، AML دومین نوع شایع لوسمی در کودکان است. این سرطان بر دستهای از سلولهای میلوئیدی در مغز استخوان تاثیر می گذارد که در نهایت به گلبولهای قرمز، پلاکتها و سایر انواع گلبولهای سفید به جز لنفوسیتها تبدیل می شوند. AML بیشتر در دو سال اول زندگی و در دوران نوجوانی دیده می شود و در آمار ابتلا به AML بین دختران و پسران تفاوت چندانی وجود ندارد.
انواع لوسمی مزمن مانند CML و CLL در کودکان بسیار نادر هستند. از میان این دو، CML در نوجوانان نسبت به کودکان کم سن و سالتر شایعتر است. روشهای درمانی برای این نوع سرطان در کودکان مشابه با بزرگسالان است.
انواع سرطان لنفوئیدی
سرطان خون تنها بیماری نیست که می تواند بر خون تاثیر بگذارد. برخی از سرطانها مانند لنفومها نیز می توانند بر خون اثر بگذارند. تفاوت اصلی بین این دو دسته سرطان در محل شروع و تشکیل آنها است. سرطان خون معمولاً در خون شکل می گیرد، در حالی که سرطانهای لنفوئیدی ابتدا در سیستم لنفاوی تشکیل می شوند و سپس به خون منتقل می شوند. سیستم لنفاوی شامل غدد لنفاوی، عروق لنفاوی، بافت لنفاوی دستگاه گوارش، لوزهها، غده تیموس و طحال است. سرطانهای مربوط به غدد لنفاوی به دو دسته لنفوم هوچکین و غیرهوچکین تقسیم می شوند:
● لنفوم هوچکین: این نوع لنفوم بر سیستم لنفاوی تاثیر می گذارد که بخشی از سیستم ایمنی بدن است و با عوامل بیماریزا مبارزه می کند. در لنفوم هوچکین، لنفوسیتها بدون کنترل رشد می کنند و باعث تورم غدد لنفاوی و انتشار در سراسر بدن می شوند. لوسمی لنفوسیتی مزمن و لنفومهای سلول B و T در این دسته قرار می گیرند.
● لنفوم غیرهوچکین: این بیماری نیز عملکردی مشابه با لنفوم هوچکین دارد. ماکروگلوبولینمی والدنستروم و لنفوم فولیکولار از این دسته هستند.
تمایز بین انواع مختلف سرطانهای خونی
خون به عنوان یک بافت پیوندی، ممکن است تحت تأثیر انواع متفاوتی از سرطانها قرار گیرد. لوسمیها، لنفومها، و میلومها از جمله رایجترین انواع بدخیمیهای خونی به شمار می روند. با این حال، بسیاری از اختلالات خونی خوشخیم بوده و ممکن است تأثیر چندانی بر کیفیت زندگی فرد نداشته باشند. تفاوتهای اصلی بین انواع سرطانهای خونی در نشانهها و علائم آنها نمایان می شود.
برخی از انواع سرطانهای خونی بر تعداد گلبولهای قرمز خون تأثیر می گذارند و ممکن است منجر به نشانههای زیر شوند:
● خستگی شدید و مداوم
● احساس سرگیجه و عدم تعادل
● کاهش توانایی تمرکز
● وزوز گوش
● مشکلات تنفسی و تنگی نفس
● افزایش سریع ضربان قلب
در مواردی که سرطانهای خونی منجر به کاهش تعداد پلاکتها می شوند، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
● کبودیهای غیرمعمول و آسان
● ظهور لکههای قرمز رنگ بر روی پوست، بهویژه در نواحی پایینتر بدن
● خونریزی از دهان و لثهها
● وجود خون در ادرار یا مدفوع
عوارض ناشی از سرطانهای خونی
سرطانهای خونی می توانند عوارض متعددی داشته باشند که نه تنها بر بیمار بلکه بر خانوادههای آنها نیز تأثیر می گذارند. یکی از مشکلات رایجی که ممکن است بیماران تجربه کنند، افسردگی و نوسانات خلقی است. در ادامه، به بررسی برخی دیگر از مسائل و چالشهای مرتبط با سرطانهای خونی می پردازیم.
تأثیر سرطان خون بر روابط زناشویی
سرطان خون و درمانهای مرتبط با آن می توانند عوارض جانبی متنوعی ایجاد کنند که ممکن است بر روابط زناشویی تأثیر بگذارند. خستگی، درد، تهوع، و استفراغ می توانند بر تمایل و توانایی برقراری روابط جنسی اثر بگذارند. علاوه بر این، برخی از درمانها ممکن است منجر به مشکلاتی مانند اختلال نعوظ یا انزال زودرس در مردان شوند. در زنان، خشکی واژن و درد هنگام مقاربت می تواند لذت جنسی را کاهش دهد.
اگر تعداد گلبولهای سفید یا پلاکتها در بدن پایین باشد، پزشک ممکن است برقراری رابطه جنسی را توصیه نکند. همچنین، احساسات افسردگی و اضطراب در طول دوره درمان می تواند تمایل فرد به برقراری رابطه جنسی را کاهش دهد.
عوارض جانبی شیمیدرمانی در درمان سرطانهای خونی
داروهای شیمیدرمانی با هدف حمله به سلولهای در حال تقسیم، بهویژه سلولهای سرطانی، طراحی شدهاند و آنها را نابود می کنند. این داروها ممکن است بر سلولهای سالم بدن نیز تأثیر بگذارند، از جمله سلولهای مو، دهان، گلو، و مغز استخوان. عوارض جانبی شیمیدرمانی معمولاً پس از پایان دوره درمانی برطرف می شوند. شایعترین عوارض کوتاهمدت این روش درمانی عبارتاند از:
● ریزش مو
● عفونتهای ناشی از کاهش سطح گلبولهای سفید خون
● کبودی یا خونریزی ناشی از کاهش تعداد پلاکتها
● خستگی ناشی از کمخونی
● زخمهای دهانی
● کاهش اشتها
● تهوع و استفراغ
● تغییرات در پوست و ناخنها
● التهاب مخاط چشم و پلکها
طول عمر و نرخ بقای بیماران مبتلا به سرطانهای خونی
بر اساس آخرین آمار، میانگین طول عمر بیماران مبتلا به سرطانهای خونی در یک دوره پنج ساله، ۶۱.۴ درصد است. نرخ بقای پنج ساله در واقع نشاندهنده درصد افرادی است که پنج سال پس از تشخیص بیماری، همچنان زنده هستند. سرطان خون در افراد بالای ۵۵ سال شایعتر است، در واقع متوسط سن تشخیص سرطان خون در افراد مبتلا، ۶۶ سال می باشد. این نوع سرطان همچنین در شمار شایعترین سرطانها در افراد زیر ۲۰ سال است. البته شانس زنده ماندن در افراد دارای سن پایینتر بیشتر است.
عوامل دخیل در نرخ مرگ و میر مبتلایان به سرطان خون چیست؟
مجموعهای از عوامل متعدد در تعیین احتمالات بقا برای افراد مبتلا به لوسمی دخیل هستند. با توجه به تنوع گستردهای از انواع لوسمی، نمیتوان یک دستورالعمل یکسان برای پیشبینی نرخ بقای این بیماران ارائه داد. این عوامل شامل موارد زیر می شوند:
● سن بیمار
● زمانی که بیماری تشخیص داده شده است
● میزان پیشرفت و تکامل سرطان
● گونهای از لوسمی که بیمار به آن مبتلاست
● سابقه فامیلی از اختلالات خونی و لوسمی
● درجه آسیبدیدگی مغز استخوان
● تماس با مواد شیمیایی خطرناک مانند بنزن و دیگر عوامل مشابه
چگونه می توان از سرطان خون پیشگیری کرد؟
در رابطه با پیشگیری از سرطان خون، اگرچه نمیتوان به طور کامل و مستقیم از آن جلوگیری کرد، اما اتخاذ برخی شیوههای زندگی سالم می تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. اگرچه اثربخشی این روشها قطعی نیست، اما ترک سیگار می تواند به طور قطع در حفظ سلامتی مؤثر باشد و در صورت وجود خطر ابتلا به سرطان خون، می تواند به افزایش طول عمر کمک کند. علاوه بر این، روشهایی وجود دارند که می توانند به بیماران مبتلا به سرطان کمک کنند تا از پیشرفت بیماری تا حد امکان جلوگیری کنند. به عنوان مثال، تغذیه مناسب یکی از این روشها است.
«Additional lifestyle behaviors, such as staying active and eating a healthy diet can help reduce your risk for developing a variety of cancers and other diseases» به نقل از وبسایت orlandohealth، انجام فعالیتهای بدنی و داشتن رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش خطر ابتلا به انواع سرطانها و دیگر بیماریها کمک کند.
چه غذاهایی برای شخص مبتلا به سرطان خون مفید است؟
برای افراد مبتلا به سرطان خون، داشتن یک رژیم غذایی مناسب در طول و پس از درمان می تواند به کاهش علائم خستگی کمک کند. مصرف مواد غذایی زیر در این دوران می تواند مفید باشد:
● میوههای تازه
● سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلمپیچ، اسفناج، بروکسل و شاهی
● غلات کامل و حبوبات
● غذاهای کمچرب و پرپروتئین مانند ماهی، مرغ و گوشت بدون چربی
● لبنیات کمچرب
با توجه به اینکه درمان سرطان خون ممکن است با عوارضی مانند بیاشتهایی، حالت تهوع و زخمهای دهان همراه باشد، رعایت نکات زیر توصیه می شود:
● روزانه ۴ تا ۶ وعده غذایی کوچک مصرف کنید.
● در صورت دشواری در خوردن غذاهای جامد، مایعات غنی از مواد مغذی مانند سوپ، آبمیوه و شیک میل کنید.
● برای پیشگیری از کمآبی بدن و کاهش حالت تهوع، آب و دیگر مایعات شفاف مانند زنجبیل مصرف کنید.
● با افزودن مواد پرکالری مانند خامه و آبمیوه به غذاها و سوپها، کالری بیشتری دریافت کنید.
اصطلاحات خوشخیم و بدخیم در سرطان خون، معمولاً برای توصیف تومورها به کار می روند. اما در مورد لوسمی، چون سرطان از سلولهای خونی نشأت می گیرد، توموری وجود ندارد. اصطلاحات تومور و سرطان گاهی به طور مترادف استفاده می شوند، اما این استفاده دقیق نیست. تومور به تودهای از سلولها اشاره دارد که ممکن است خوشخیم و بیضرر یا بدخیم و سرطانی باشند. اگر بخواهیم تفاوت بین خوشخیم و بدخیم بودن را برای لوسمی توضیح دهیم، باید بگوییم که دو نوع اختلال خونی وجود دارد: اختلالات خونی خوشخیم و اختلالات خونی بدخیم. لوسمی یک نوع سرطان خون بدخیم است، در حالی که اختلالات خونی خوشخیم ممکن است قابل درمان باشند و حتی ممکن است بدون علائمی باشند که زندگی فرد بیمار را مختل کنند.
بدترین نوع سرطان خون یا کشنده ترین نوع لوسمی کدام است؟
احتمالا بخواهید اطلاعاتی دربارهی خطرناکترین نوع سرطان خون و عوامل موثر بر میزان بقای بیماران مبتلا به لوسمی داشته باشید. لوسمی در انواع مختلفی وجود دارد که هر کدام ویژگیها و اثرات متفاوتی دارند. در میان انواع مختلف، چهار نوع اصلی لوسمی شناخته شده است: لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)، لوسمی میلوژنیک حاد (AML)، لوسمی لنفوسیتیک مزمن (CLL) و لوسمی میلوژنیک مزمن (CML). هر یک از این انواع دارای زیرگروههای خاص خود هستند. AML به عنوان یکی از شایعترین انواع لوسمی در بزرگسالان و کودکان شناخته می شود.
یا سرطان خون aml کشنده است؟
سرطان خون AML می تواند بسیار خطرناک باشد، با این حال، احتمال زنده ماندن بیش از پنج سال برای بیماران مبتلا به AML تقریباً ۲۷ درصد است. این در حالی است که میزان بقای بیماران مبتلا به CML معمولاً بیشتر است.
به طور کلی، نرخ بقای پنج ساله برای بیماران مبتلا به AML حدود 26.9\% است، در حالی که این نرخ برای بیماران ALL به 68.2\% می رسد. برای بیماران CML، 66.9\% از بیماران پنج سال پس از تشخیص هنوز زنده هستند. بالاترین نرخ بقای پنج ساله مربوط به بیماران مبتلا به CLL است، که 83.2\% از آنها پنج سال پس از تشخیص زنده می مانند.
مهمترین علت مرگ در لوسمی چیست؟
عوامل متعددی بر میزان مرگ و میر ناشی از لوسمی تأثیر می گذارند. این عوامل شامل فاصله زمانی بین تشخیص و شروع درمان، سن بیمار، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان، مصرف دخانیات، مقاومت به درمان، محل زندگی و حتی وضعیت تاهل می شوند. همچنین، وضعیت روحی بیمار در زمان تشخیص و طی دوره درمان نیز می تواند در نتیجه درمان تاثیرگذار باشد.
آیا فقر آهن باعث سرطان خون می شود؟
فقر آهن به طور غیرمستقیم می تواند با سرطان خون مرتبط باشد. هرچند که هیچ مدرک پزشکی مستقیمی تا کنون ارتباط بین فقر آهن و سرطان خون را تأیید نکرده است، اما فقر آهن می تواند به عنوان یکی از عوامل خطرساز و زمینهای برای ابتلا به انواع سرطان در نظر گرفته شود.
آیا اکثر کودکان مبتلا به لوسمی، زنده می مانند؟
در مورد بیماران مبتلا به ALL، بیش از 90\% از بیماران زیر ۱۵ سال پس از پنج سال از درمان زنده می مانند. برای کودکان زیر ۵ سال، نرخ بقای پنج ساله حتی بیشتر است و به حدود 93\% می رسد. با در نظر گرفتن همه انواع سرطان خون، نرخ بقای پنج ساله بیش از 70\% است، که نشاندهنده پیشرفت قابل توجهی از دهه ۱۹۶۰ است، زمانی که نرخ بقا برای کودکان مبتلا به ALL تنها 10\% بود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر شما علائمی دارید که ممکن است نشاندهنده سرطان باشند یا اگر سابقه سرطان یا لوسمی در خانوادهتان وجود دارد، خیلی مهم است که در صورت وجود علایم خاص این بیماری هرچه سریعتر با یک متخصص خون و سرطانشناسی یا متخصص انکولوژی مراجعه کنید. این متخصصان می توانند شما را راهنمایی کرده و در صورت لزوم، آزمایشهایی را برای تشخیص یا رد احتمال سرطان انجام دهند.
سوالات متداول
سرطان خون چگونه به وجود می آید؟
معمولاً، اعتقاد بر این است که لوسمی هنگامی رخ می دهد که دگرگونیهای ناخواستهای در DNA سلولهای خونی اتفاق بیفتد. این دگرگونیهای ناخواسته که به دلایل متفاوتی پدید می آیند، به عنوان جهش شناخته می شوند. در حالت لوسمی، این جهشها باعث می شوند که سلولهای خونی بیوقفه به رشد و تکثیر خود ادامه دهند، که در نهایت منجر به کاهش تعداد سلولهای خونی سالم می گردد و نتیجتاً علائم مربوط به سرطان خون ظاهر می شوند.
سرطان خون چند نوع است؟
سرطان خون دستهبندیهای متعددی دارد که بر پایه سرعت پیشرفت بیماری، نوع سلولهای درگیر شده و دیگر فاکتورها تعیین می شوند. این تقسیمبندیها در متنهای قبلی به طور کامل شرح داده شدهاند.
چه داروهایی برای درمان سرطان خون وجود دارد؟
داروهای مورد استفاده در شیمیدرمانی و دیگر روشهای درمانی سرطان متنوع هستند. علاوه بر این، داشتن روحیهای مثبت و اعتماد به نفس بالا نیز از جمله مهمترین عوامل در مبارزه با سرطان خون به شمار می آیند. یکی از داروهایی که برای کاهش عوارض ناشی از سرطان خون تجویز می شود، دگزامتازون نام دارد. برای آگاهی از لیست کامل داروها، مشورت با داروساز یا گفتگو با پزشک متخصص توصیه می شود.
آیا خوندماغ و سرطان خون با یکدیگر ارتباط دارند؟
در افراد مبتلا به سرطان خون، ممکن است تعداد پلاکتها کاهش یابد که این امر بر فرآیند انعقاد خون تأثیر می گذارد. به دلیل وجود مویرگهای ظریف در بینی، این کاهش می تواند منجر به خونریزی شود.
کدام نوع از سرطانهای خون بیشترین شانس درمان را دارند؟
لوسمی پرومیلوسیتیک حاد، که یکی از زیرمجموعههای لوسمی حاد میلوئیدی است، به عنوان یکی از قابل درمانترین انواع سرطان خون شناخته می شود. این بیماری در بسیاری از جنبهها مشابه سایر انواع لوسمی است، اما با یک برنامه درمانی خاص، به عنوان درمانپذیرترین نوع شناخته شده است.
آیا درمانی قطعی برای سرطان خون وجود دارد؟
مشابه سایر انواع سرطانهای بدخیم، درمان قطعی برای سرطان خون موجود نیست. برخی از بیماران مبتلا به لوسمی ممکن است پس از تشخیص و درمان، بهبودی را تجربه کنند، که در این حالت سرطان دیگر در بدن قابل تشخیص نیست. با این حال، احتمال بازگشت سرطان به دلیل باقیماندن سلولهای سرطانی در بدن وجود دارد.
شدیدترین نوع سرطان خون کدام است؟
لوسمی میلوئید حاد، که در میان بزرگسالان شایعتر است، به سرعت پیشرفت می کند و می تواند جان فرد را به خطر بیندازد.
شیوع سرطان خون چگونه است؟
گرچه سرطان خون اغلب به عنوان یک بیماری کودکانه تلقی می شود، اما در واقع، این بیماری بیشتر بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد و با افزایش سن، احتمال ابتلا به آن بالا می رود. در گروه سنی ۶۵ تا ۷۴ سال، و بیشتر در مردان، شیوع بیشتری دارد. در کودکان، لوسمی نسبتاً نادر است، اما از میان سرطانهایی که کودکان به آن مبتلا می شوند، حدود ۳۰ درصد مربوط به سرطان خون است.
نام دیگر بیماری سرطان خون چیست؟
سرطان خون را به نام لوسمی نیز می شناسند. در زبان انگلیسی، این بیماری را Leukemia یا Lucemia می نامند.
آیا عفونت خون با سرطان خون یکی است؟
خیر، این دو بیماری متفاوت هستند. با این حال، بیماری سرطان و درمانهای متنوع آن می توانند به عفونت خون منجر شوند. درمانهای سرطان ممکن است توانایی بدن در مقابله با عفونتها را مختل کنند. نوتروفیلها، که نوعی از گلبولهای سفید خون هستند، در مبارزه با عفونتها نقش دارند.
بعضی از درمانهای سرطان ممکن است به طور موقت تعداد نوتروفیلها را کاهش دهند، که این امر در شیمیدرمانی شایعتر است، در حالی که در درمانهای هدفمند و ایمونوتراپی کمتر دیده می شود.
کاهش شدید نوتروفیلها می تواند به این معنا باشد که حتی یک عفونت خفیف نیز می تواند به سرعت به یک مشکل جدی تبدیل شود و جان فرد را به خطر بیندازد.
آیا افراد مبتلا به سرطان خون می توانند بهبود یابند؟
بله، در طول سالها، بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان خون بهبود یافتهاند و به زندگی عادی خود بازگشتهاند. به عنوان مثال، ورزشکاری به نام محمدرضا که در سال ۸۹ و در سن ۲۵ سالگی به سرطان خون مبتلا شد، پس از شروع فوری شیمیدرمانی و حفظ روحیهی قوی، توانست در مدت زمان نسبتاً کوتاهی این بیماری را شکست دهد.
مدت زمان درمان سرطان خون چقدر است؟
درمان کامل سرطان خون معمولاً حدود دو سال به طول می انجامد.
چگونه سرطان خون منتقل می شود؟
ویروس لوسمی سلول T انسانی نوع ۱ می تواند از طریق استفاده مشترک از سرنگ یا سوزن، انتقال خون، تماس جنسی، یا از مادر به کودک در زمان تولد یا شیردهی منتقل شود.
آیا انمی همان سرطان خون است؟
خیر، انمی یا کمخونی یک اختلال خونی است، در حالی که لوسمی یک نوع سرطان خون است.
سرطان خون در کودکان از چه سنی شروع می شود؟
لوسمی در کودکان می تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در کودکان بین ۲ تا ۶ سال مشاهده می شود.
مغز استخوان چه کارکردی دارد؟
مغز استخوان یک بافت نرم و اسفنجی در داخل استخوانها است که در آن انواع مختلف سلولهای خونی تولید می شوند. این بافت همچنین مواد مغذی و منابع دیگر را برای رشد سلولها فراهم می کند. سلولهای خونی که در مغز استخوان تولید می شوند عبارتند از گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها.
آیا لوپوس همان سرطان خون است؟
خیر، لوپوس و سرطان خون دو بیماری متفاوت هستند.
عکس آزمایش مثبت سرطان خون چه ویژگیهایی دارد؟
در مطالب قبلی ذکر شده، نشانههای تغییرات آزمایش خون در افراد مبتلا به سرطان خون توضیح داده شده و تصویری از آن ارائه شده است.
آیا خونریزی لثه با سرطان خون ارتباط دارد؟
بله، ممکن است ارتباط داشته باشد زیرا در سرطان خون، تعداد پلاکتها کاهش می یابد که می تواند به خونریزی لثه منجر شود.
تعداد جلسات شیمیدرمانی برای سرطان خون چند تا است؟
هر دوره شیمیدرمانی معمولاً به صورت یک چرخه است که حدود ۱ تا ۴ هفته طول می کشد. تعداد چرخهها بسته به شرایط بیمار در طول زندگی او انجام می شود. هر جلسه ممکن است از نیم ساعت تا ۳ ساعت طول بکشد.
طول عمر بیماران مبتلا به سرطان خون چقدر است؟
در موارد شدید، عمر بیماران ممکن است کمتر از ۵ سال باشد، اما برخی از بیماران ممکن است بیش از ۵ سال زندگی کنند.
نمونه برگه آزمایش سرطان خون چگونه است؟
آزمایش سرطان خون ممکن است شامل آزمایشهای خون، تصویربرداری و بیوپسی گردد.
شیمی درمانی سرطان خون چیست؟
نوعی دارو درمانی می باشد که رشد همه سلولهای بدن را پایین می آورد و در نتیجه روی سرطان نیز اثر می گذارد.
لیست پزشکان مرتبط:
- اردشیر قوام زادهفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران
- حمید رضوانیفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران
- فاضل الهیفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران
- بهروز غریبفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران
- غلامرضا توگهفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران
- بابک بهارفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران
- پارسا رستمیفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران
- محمدامیر سرابیفوق تخصص خون و سرطان بالغین (هماتولوژی انکولوژی بزرگسالان) | تهران
- الهام ظرافت فردفوق تخصص خون و سرطان و پیوند مغز استخوان (هماتولوژی و انکولوژی ) | تهران
- علیرضا قاضی زادهفوق تخصص خون و سرطان بالغین (انکولوژی) | تهران