بعد از کشیدن بخیه سرکلاژ، زایمان کی اتفاق میافتد؟
زمان زایمان پس از کشیدن بخیه سرکلاژ و نکات کلیدی پس از آن
پس از یک دوران بارداری پرچالش که با عمل سرکلاژ (Cerclage) از زایمان زودرس پیشگیری شده، کشیدن بخیهها یک نقطه عطف هیجانانگیز و در عین حال سوالبرانگیز است. این مرحله به معنای آن است که شما و نوزادتان به هفتههای پایانی و ایمن بارداری رسیدهاید و بدن برای زایمان آماده میشود. اما سوالی که ذهن بسیاری از مادران را مشغول میکند این است: «دقیقاً چند روز بعد از کشیدن بخیه سرکلاژ زایمان اتفاق میافتد؟» در این مقاله، به این سوال مهم پاسخ خواهیم داد و به بررسی جامع آنچه باید پس از کشیدن بخیه انتظار داشته باشید، خواهیم پرداخت. این مرحله از بارداری اغلب با ترکیبی از آرامش و هیجان همراه است؛ آرامش از بابت پایان موفقیتآمیز دورهای پرمخاطره و هیجان برای مواجهه با لحظه تولد.
هزینه جراحی سرکلاژ در تهران (تعرفه های دولتی و خصوصی)
مهم: سلب مسئولیت پزشکی
این مقاله صرفاً جهت اطلاعرسانی عمومی تهیه شده و نباید جایگزین توصیههای پزشکی، تشخیص یا درمان توسط یک متخصص سلامت باشد. هرگز اطلاعات این مقاله را برای تشخیص یا درمان خودسرانه به کار نبرید. لطفاً قبل از هرگونه تصمیمگیری یا اقدام پزشکی، حتماً با پزشک متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید.
نکات کلیدی در یک نگاه
- زمان معمول کشیدن بخیه: بخیههای سرکلاژ معمولاً در هفتههای ۳۶ تا ۳۸ بارداری کشیده میشوند تا بدن برای زایمان آماده شود. این بازه زمانی پس از بلوغ کامل ریههای جنین انتخاب میشود.
- زمان تقریبی زایمان: پس از کشیدن بخیه، زایمان میتواند از چند ساعت تا چند هفته بعد اتفاق بیفتد. میانگین زمان دقیق برای هر فرد متفاوت است و به عوامل متعددی مانند وضعیت دهانه رحم و سابقه بارداری بستگی دارد.
- علائم زایمان: علائم شروع زایمان پس از کشیدن بخیه سرکلاژ، مشابه زایمانهای عادی است و شامل انقباضات منظم، پاره شدن کیسه آب و ترشحات خونی میشود.
- نوع سرکلاژ: کشیدن بخیه در سرکلاژ واژینال به صورت سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی انجام میشود. در سرکلاژ شکمی، بخیهها معمولاً در حین عمل سزارین کشیده میشوند و نیازی به کشیدن زودهنگام آنها نیست.
- مراقبتهای پس از کشیدن بخیه: استراحت نسبی، پرهیز از فعالیتهای سنگین و پیگیری دستورالعملهای پزشک برای چند روز اول پس از برداشتن بخیه ضروری است تا از هرگونه فشار یا تحریک غیرضروری جلوگیری شود.
سرکلاژ چیست و چرا انجام میشود؟ یک مرور کلی
سرکلاژ (Cervical Cerclage) یک روش جراحی است که برای بستن و تقویت دهانه رحم در طول بارداری انجام میشود. این عمل برای زنانی توصیه میشود که سابقه زایمان زودرس یا سقط جنین در سهماهه دوم بارداری به دلیل نارسایی دهانه رحم دارند. نارسایی دهانه رحم وضعیتی است که در آن دهانه رحم به دلیل ضعف عضلانی، زودتر از موعد مقرر باز و کوتاه میشود و قادر به تحمل وزن جنین نیست. دلایل این ضعف میتواند شامل آسیبهای ناشی از زایمانهای قبلی، جراحیهای دهانه رحم (مانند LEEP یا کونیزاسیون) یا مشکلات مادرزادی باشد. هدف اصلی سرکلاژ، حفظ بارداری تا زمانی است که جنین به بلوغ کافی رسیده و آماده تولد باشد.
انواع سرکلاژ:
- سرکلاژ واژینال (Transvaginal): این روش که رایجترین نوع سرکلاژ است، از طریق واژن انجام میشود. پزشک با استفاده از بخیههای محکم، دهانه رحم را میبندد. این عمل معمولاً در سهماهه دوم بارداری، بین هفتههای ۱۲ تا ۱۴، و در برخی موارد تا هفته ۲۴، انجام میشود. دو روش اصلی واژینال سرکلاژ، روش مکدونالد و شیرودکار هستند که هر دو به منظور تقویت دهانه رحم به کار میروند.
- سرکلاژ شکمی (Transabdominal): این روش نادرتر است و در مواردی انجام میشود که سرکلاژ واژینال موفقیتآمیز نبوده یا دهانه رحم به قدری کوتاه است که سرکلاژ واژینال امکانپذیر نیست. در این روش، بخیهها از طریق یک برش کوچک در شکم، در قسمت بالایی دهانه رحم قرار داده میشوند.
زمان دقیق کشیدن بخیه سرکلاژ: یک تصمیم پزشکی
زمان کشیدن بخیهها یکی از مهمترین مراحل در پایان دوران بارداری برای مادرانی است که سرکلاژ داشتهاند. تصمیمگیری در مورد زمان دقیق کشیدن بخیه بر عهده پزشک متخصص است و معمولاً با توجه به وضعیت سلامت مادر و جنین و رسیدن به سن بارداری مناسب انجام میشود.
بهطور کلی، بخیههای سرکلاژ واژینال در هفتههای ۳۶ تا ۳۸ بارداری کشیده میشوند. این بازه زمانی به دقت انتخاب میشود تا اطمینان حاصل شود که جنین به طور کامل رشد کرده و ریههایش به بلوغ رسیده است و در صورت تولد، خطرات ناشی از نارس بودن به حداقل برسد. این فرآیند به بدن مادر اجازه میدهد تا به طور طبیعی آماده زایمان شود.
دلایل کشیدن زودهنگام بخیه: در برخی شرایط خاص و اورژانسی، پزشک ممکن است تصمیم به کشیدن بخیهها زودتر از موعد مقرر بگیرد. این موارد شامل:
- شروع انقباضات رحمی: اگر قبل از هفته ۳۷، انقباضات زایمانی شروع شود، بخیهها باید سریعاً کشیده شوند تا از آسیب جدی به دهانه رحم (مانند پارگی) جلوگیری شود. دهانه رحم در حال باز شدن تحت فشار زیاد بخیهها قرار میگیرد و این امر میتواند خطرناک باشد.
- پاره شدن کیسه آب: پاره شدن کیسه آب (rupture of membranes) یک علامت قطعی برای شروع زایمان است و در این شرایط، کشیدن فوری بخیه ضروری است تا از عفونت داخل رحمی (کوریوآمنیونیت) پیشگیری شود.
- خونریزی واژینال: مشاهده خونریزی شدید ممکن است نشانهای از مشکل باشد که مستلزم اقدام فوری پزشکی است.
روش کشیدن بخیه: کشیدن بخیه سرکلاژ واژینال معمولاً یک فرآیند ساده و سرپایی است که در مطب پزشک انجام میشود. این عمل تنها چند دقیقه طول میکشد و نیازی به بیهوشی ندارد. پزشک با استفاده از یک اسپکولوم (ابزاری برای باز نگه داشتن دیوارههای واژن)، بخیهها را پیدا کرده و آنها را به آرامی میکشد. این فرآیند اغلب بدون درد است، اما ممکن است در طول آن، کمی احساس فشار یا ناراحتی شبیه به معاینه پاپ اسمیر داشته باشید.
جدول مقایسه: سناریوهای مختلف پس از کشیدن بخیه سرکلاژ
سناریو | زمان تقریبی زایمان | دلایل احتمالی | نکات مهم و مراقبتها |
---|---|---|---|
زایمان در ۲۴-۴۸ ساعت اول | بسیار سریع | تحریک دهانه رحم و آمادگی بدن برای زایمان | در صورت مشاهده علائم زایمان، فوراً به بیمارستان مراجعه کنید. |
زایمان در چند روز تا یک هفته | نسبتاً سریع | آمادگی دهانه رحم پس از برداشتن بخیهها | استراحت نسبی داشته باشید و به بدن خود گوش دهید. |
زایمان در چند هفته بعد | طبیعی | بدن به آرامی برای زایمان آماده میشود. | این رایجترین سناریو است. میتوانید به فعالیتهای معمول خود بازگردید. |
عدم شروع زایمان تا هفته ۴۰ | گاهی اوقات | بدن نیاز به زمان بیشتری دارد. | در صورت لزوم، پزشک ممکن است روشهایی برای القای زایمان توصیه کند. |
از کشیدن بخیه تا شروع زایمان: چه انتظاراتی داشته باشیم؟
پس از کشیدن بخیهها، دهانه رحم دیگر محکم بسته نیست و بدن به تدریج برای شروع زایمان آماده میشود. مدت زمان این فرآیند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. برخی از زنان ممکن است در عرض چند ساعت زایمان کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چند هفته منتظر بمانند. این مدت زمان به عواملی مانند میزان آمادگی دهانه رحم، سابقه زایمانهای قبلی و فعالیتهای فردی بستگی دارد.
علائم شروع زایمان پس از سرکلاژ: علائمی که پس از کشیدن بخیه باید به آنها توجه کنید، دقیقاً همان علائم شروع زایمان در بارداریهای عادی است:
- انقباضات منظم و دردناک: این انقباضات در ابتدا ممکن است شبیه به دردهای قاعدگی باشند، اما به تدریج شدیدتر، طولانیتر و منظمتر میشوند. به این معنا که الگوی خاصی دارند؛ مثلاً هر ۱۰ دقیقه یک بار و هر بار به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه.
- پاره شدن کیسه آب: این علامت میتواند به دو صورت اتفاق بیفتد: یک جریان ناگهانی و غیرقابل کنترل از مایع از واژن، یا یک ترشح قطرهای مداوم. در هر صورت، این علامت نیاز به مراجعه فوری به بیمارستان دارد.
- ترشحات خونی (Show): مشاهده ترشحات مخاطی با رگههای خونی که نشاندهنده شروع باز شدن و تغییرات در دهانه رحم است. این ترشحات در واقع همان پلاگ مخاطی (Mucus Plug) هستند که دهانه رحم را در طول بارداری مسدود نگه داشته بودند.
- درد و فشار در ناحیه لگن: احساس فشار فزاینده در ناحیه لگن یا کمر که با راه رفتن تشدید میشود و نشاندهنده پایین آمدن سر جنین در لگن است.
چه زمانی با پزشک تماس بگیریم؟ در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک یا مرکز درمانی تماس بگیرید:
- خونریزی شدید و غیرعادی: هرگونه خونریزی که از لکهبینی بیشتر باشد، باید جدی گرفته شود.
- تب بالای 38 درجه سانتیگراد: این میتواند نشانهای از عفونت باشد.
- بوی بد ترشحات واژن: این علامت نیز میتواند نشانه عفونت باشد.
- انقباضات بسیار شدید و دردناک: انقباضاتی که منظم و شدید هستند و با تغییر وضعیت بهبود نمییابند، میتوانند نشانه شروع زایمان باشند.
عوامل مؤثر بر زمان شروع زایمان پس از سرکلاژ
- سابقه بارداریهای قبلی: زنانی که سابقه زایمان طبیعی داشتهاند، ممکن است پس از کشیدن بخیه، به دلیل آمادگی بیشتر بدن، زودتر زایمان کنند. در مقابل، مادرانی که برای اولین بار بارداری را تجربه میکنند، ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
- وضعیت دهانه رحم: میزان آمادگی و تغییرات دهانه رحم (مانند نرم شدن و کوتاه شدن) قبل از کشیدن بخیه میتواند بر زمان شروع زایمان تأثیرگذار باشد. اگر دهانه رحم قبل از کشیدن بخیه، تا حدی باز شده و نرم شده باشد، احتمال شروع سریعتر زایمان بیشتر است.
- نحوه کشیدن بخیه: گاهی اوقات، فرآیند کشیدن بخیه میتواند به خودی خود باعث تحریک دهانه رحم و آغاز انقباضات خفیف شود که در نهایت منجر به زایمان میشود.
مراقبتهای ضروری پس از کشیدن بخیه سرکلاژ
پس از کشیدن بخیهها، بدن شما به زمان نیاز دارد تا به حالت طبیعی بازگردد و برای زایمان آماده شود. پزشک شما توصیههای خاصی را ارائه خواهد داد، اما بهطور کلی:
- استراحت: در روز اول پس از کشیدن بخیهها، استراحت نسبی داشته باشید. این کار به بدن شما فرصت میدهد تا از تحریک ناشی از برداشتن بخیه بهبود یابد.
- فعالیتهای روزانه: پس از گذشت یک یا دو روز، میتوانید به تدریج فعالیتهای سبک روزانه را از سر بگیرید. از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیتهای بدنی شدید خودداری کنید، زیرا میتواند فشار غیرضروری به لگن و دهانه رحم وارد کند.
- فعالیت جنسی: درباره زمان مناسب برای از سرگیری فعالیت جنسی با پزشک خود مشورت کنید. برخی پزشکان توصیه میکنند تا زمان شروع زایمان از رابطه جنسی پرهیز شود تا از خطر عفونت یا تحریک دهانه رحم جلوگیری شود.
- نظارت بر علائم: به دقت به علائم بدن خود توجه کنید و در صورت مشاهده هرگونه نشانه غیرعادی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
سوالات متداول (FAQ)
- آیا کشیدن بخیه سرکلاژ درد دارد؟ این فرآیند معمولاً سریع و بدون درد شدید است. ممکن است کمی احساس ناراحتی یا فشار شبیه به درد پریود داشته باشید که معمولاً پس از چند دقیقه برطرف میشود.
- آیا بعد از کشیدن سرکلاژ باید استراحت مطلق داشت؟ خیر. معمولاً استراحت مطلق توصیه نمیشود. در روز اول استراحت نسبی کافی است و سپس میتوانید به فعالیتهای عادی بازگردید.
- آیا زایمان بعد از سرکلاژ طبیعی است؟ بله، در اکثر موارد زایمان پس از کشیدن سرکلاژ به صورت طبیعی انجام میشود. هدف اصلی از کشیدن بخیه، باز کردن مسیر برای زایمان طبیعی است.
- بعد از کشیدن بخیه، چه زمانی میتوانم فعالیتهای روزانه را شروع کنم؟ پس از یک تا دو روز استراحت، میتوانید به تدریج فعالیتهای سبک را از سر بگیرید. با این حال، همیشه بهتر است تا زمان شروع زایمان از کارهای سنگین و طاقتفرسا پرهیز کنید.
- آیا ممکن است زایمان بلافاصله پس از کشیدن سرکلاژ اتفاق بیفتد؟ بله، اگر بدن از قبل آماده زایمان باشد، ممکن است زایمان در ساعات اولیه پس از کشیدن بخیه آغاز شود. با این حال، این حالت رایج نیست و بیشتر زنان چند روز تا چند هفته منتظر میمانند.
راهکارهای نهایی برای مدیریت دوران پس از کشیدن بخیه سرکلاژ
کشیدن بخیه سرکلاژ نقطه پایانی یک دوره مراقبت و آغاز مرحله هیجانانگیز زایمان است. مهمترین نکته این است که هر بدن به شکل منحصر به فردی واکنش نشان میدهد و زمان زایمان برای هر فرد متفاوت خواهد بود. آماده بودن برای هر سناریو و توجه دقیق به علائم بدن، به شما کمک میکند تا این مرحله را با آرامش و اطمینان بیشتری سپری کنید. این مرحله پایانی بارداری، زمان مناسبی برای تمرکز بر روی آمادگی جسمی و روانی برای زایمان است. برای ارزیابی دقیق شرایط خود و دریافت راهنماییهای فردی، حتماً با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
منابع:
- American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). “Cervical Insufficiency.”
- Mayo Clinic. “Cervical cerclage:?”
- National Institutes of Health (NIH). “Cervical Cerclage.”
- Healthline. “Soft Cervix?”
- Cleveland Clinic. “Cervical Cerclage.”
لیست پزشکان مرتبط:
- سکینه موید محسنیمتخصص زنان و زایمان | تهران
- طاهره لبافمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فرزانه چوبسازمتخصص زنان و زایمان | تهران
- حسین آصف جاهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فریبا خطیرمتخصص زنان و زایمان | تهران
- آزاده اکبری سنهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فاطمه امیدی فرمتخصص زنان و زایمان | تهران
- سمانه کاشیجراح و متخصص زنان زایمان نازایی فلوشیپ ناباروری IVF | تهران
- آزاده افضل زادهمتخصص زنان و زایمان، فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی و اندومتریوز | تهران
- سپیده محمدیمتخصص زنان و زایمان نازایی کولپوسکوپی | تهران