آناتومی سینه (پستان) زنان و بیماری های رایج آن
آیا با ساختمان داخلی پستان‌ها آشنایی دارید؟ این موضوع ممکن است برای برخی افراد ساده به نظر برسد، ولی دانستن دقیق آناتومی پستان برای همه ضروری است. این اطلاعات برای تشخیص به‌موقع و درمان بیماری‌هایی چون سرطان پستان یا توده‌های داخلی لازم است. با مطالعه‌ی این مقاله، شما به درک بهتری از آناتومی پستان دست خواهید یافت و با بیماری‌ها و نشانه‌های هشداردهنده آشنا خواهید شد. در صورتی که تردید دارید پستان‌تان نیاز به معاینه دارد، بهتر است با یک متخصص زنان مشورت کنید.
پستان‌ها چه کاربردی دارند؟
پستان‌ها در قسمت جلویی قفسه‌ی سینه و روبروی عضله‌ی پکتورال قرار گرفته‌اند و بخشی از دستگاه تناسلی زنان و مردان به‌شمار می‌روند. در زنان، پستان‌ها دو عملکرد دارند: شیردهی و نقش در تحریک جنسی. این اندام در مردان فاقد کارکرد خاصی است.
پستان‌های زنانه از چه بافت‌هایی تشکیل شده‌اند؟
پستان‌های زنان از بافت متخصصی ساخته شده‌اند که مسئولیت تولید شیر (بافت گراندولار) را بر عهده دارد. همچنین، میزان قابل توجهی بافت چربی در پستان‌ها وجود دارد که اندازه‌ی آن‌ها را تعیین می‌کند. این بافت چربی از ناحیه‌ی استخوان ترقوه تا زیر بغل و تا مرکز قفسه‌ی سینه امتداد دارد.
با بالا رفتن سن، به‌ویژه در دوران یائسگی، میزان بافت چربی در پستان‌ها افزایش می‌یابد. پستان‌های زنانه دو وظیفه‌ی اصلی شیردهی و تحریک جنسی را بر عهده دارند، در حالی که در مردان هیچ نقشی ندارند.
پستان‌ها از چه اجزایی تشکیل شده‌اند؟
پستان‌های زنانه از چندین نوع بافت مختلف تشکیل شده‌اند. در داخل پستان‌ها، بافت عضلانی وجود ندارد، بلکه عضله‌ای به نام عضله‌ی پکتورال در زیر پستان و بین دنده‌ها و پستان قرار دارد که جزئی از پستان به‌حساب نمی‌آید. انواع بافت‌های موجود در پستان عبارت‌اند از:
- بافت گراندولار: که به آن لوبول نیز گفته می‌شود و وظیفه‌ی تولید شیر را دارد.
- بافت چربی: که اندازه‌ی طبیعی پستان‌ها را در زنان و مردان تعیین می‌کند.
- بافت همبند یا فیبروز: که بافت چربی و بافت گراندولار را کنار هم نگه می‌دارد.
قسمت های گوناگون پستان چه هستند؟
شاید تا حالا برایتان این سوال پیش آمده باشد که داخل پستان دقیقاً چه چیزی وجود دارد. پستان خانم‌ها دارای بخش‌های گوناگونی است:
بخش‌های متفاوت سینه نقش آن‌ها لوب‌ها هر پستان از ۱۵ تا ۲۰ لوب یا بخش تشکیل‌شده است. این لوب‌ها مثل پره‌های چرخ هستند که درنهایت همه به نوک پستان متصل می‌شوند. لوبول‌ها یا بافت گراندولار هر لوب از بخش‌های کوچکتری به اسم لوبول تشکیل شده است. شیر، در این بخش تولید می‌شود. مجاری شیری این لوله‌ها یا مجاری کوچک، شیر تولید شده در لوبول‌ها را به سوی نوک پستان حمل می‌نمایند. نوک سینه یا نوک پستان نوک پستان در مرکز آئرولا قرار دارد. حدوداً ۹ مجرای شیر به نوک سینه متصل است. همچنین نوک پستان و آئرولا دارای پایانه‌های عصبی فراوانی هستند که به تحریک بیشتر جنسی فرد کمک می‌نماید. آئرولا آئرولا درواقع هاله تیره‌تر دور نوک سینه است. آئرولا از غده‌هایی به اسم غدد مونتگومری تشکیل شده است. این غده‌ها نوعی روغن ترشح می‌کنند که در زمان شیردهی، از نوک سینه و پوست اطراف آن محافظت می‌نماید. رگ‌های خونی خون را در سینه‌ها، قفسه سینه و تمام بدن به جریان می‌اندازند. رگ‌های لنفی بخشی از سیستم لنفی بدن هستند که لنف را حمل می‌کنند. لنف نوعی مایعی می‌باشد که در مقابله با عفونت به سیستم ایمنی شما کمک می‌کند. این رگ‌های لنفی به غدد لنفی زیر بغل، قفسه سینه یا سایر قسمت های بدن می‌رسند. اعصاب نوک پستان‌ها صدها پایانه عصبی دارد. این اعصاب، موجب حساس شدن نوک پستان می‌گردند که در آخر به تحریک جنسی کمک می‌کند.
تمایز سینه مردان و زنان چیست؟
در زمان تولد، بافت پستانی دختران و پسران مشابه است؛ اما در دوران بلوغ، تفاوت‌های آناتومیکی بین سینه‌های زنان و مردان بالغ شکل می‌گیرد. پستان زنان بالغ شامل مجاری شیری و بافت گراندولار است که به تولید شیر کمک می‌کند. این بافت در مردان وجود ندارد. از نظر ظاهری، در سینه مردان قسمت نوک و آئولا را می‌بینیم. هرچند مردان مجاری شیری را دارند، اما این مجاری تکامل پیدا نکرده‌اند؛ اما بافت گراندولار در مردان وجود ندارد که این از علائم بلوغ در پسران است. همچنین، مردان نیز می‌توانند به سرطان سینه مبتلا شوند، اگرچه این موارد بسیار نادر هستند. ژنیکوماستی نیز یک بیماری خوش‌خیمی است که در آن سینه‌های مردان از حد معمول بزرگتر می‌شوند.
انواع سینه یا انواع پستان (شکل سینه چگونه است؟)
سینه‌ها در طیف گسترده‌ای از شکل‌ها و ابعاد موجودند و هر فردی دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی در این زمینه است. به ندرت می‌توان دو نفر با سینه‌های کاملاً مشابه یافت. برخی از متداول‌ترین انواع سینه عبارتند از:
- آرمانی: این سینه‌ها دارای شکلی گرد و پُر هستند و نوک سینه‌هایی کوچک دارند که به عنوان الگوی استاندارد شناخته می‌شوند.
- نامتقارن: در این حالت، سینه‌ها از نظر اندازه با یکدیگر تفاوت دارند که در حدود نیمی از افراد مشاهده می‌شود.
- ورزشی: سینه‌هایی با پهنای بیشتر که دارای ماهیچه‌های برجسته‌تر و بافت سینه‌ای کمتر هستند.
- زنگوله‌ای: قسمت بالایی سینه نازک‌تر و قسمت پایینی گردتر است.
- نزدیک: سینه‌ها فاصله‌ی اندکی با یکدیگر دارند و به مرکز بدن نزدیک‌تر هستند.
- مخروطی: سینه‌هایی با شکلی نوک‌تیز که بیشتر در سینه‌های کوچکتر دیده می‌شود.
- شرقی غربی: نوک سینه‌ها به سمت خارج و دور از مرکز بدن قرار دارند.
- ریلکس: این دسته از سینه‌ها دارای بافتی شل‌تر هستند و نوک سینه به سمت پایین اشاره دارد.
- گرد: در این نوع، قسمت‌های بالا و پایین سینه به طور یکسان پُر هستند.
- فاصله‌دار: بین سینه‌ها فاصله‌ی قابل توجهی وجود دارد.
- بلند: سینه‌هایی باریک و بلند با نوک سینه‌ای که به سمت پایین متمایل است.
- اشکی: سینه‌هایی تقریباً گرد که قسمت پایینی آن‌ها پُرتر از قسمت بالایی است.
چه چیزی شکل سینه ها را تغییر می دهد؟
شکل سینه‌ها هر فرد خاص و منحصر به فرد است. موارد متعددی وجود دارند که بر شکل و ساختار سینه‌ها تأثیر می‌گذارند. این عوامل می‌توانند از نظر ژنتیکی تا محیطی متغیر باشند. در زیر به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم:
- ژنتیک: عامل اصلی تعیین‌کننده شکل، حجم، و بافت سینه‌ها است. ویژگی‌های ارثی تأثیر قابل توجهی بر این خصوصیات دارند.
- وزن بدن: تغییرات وزنی می‌توانند بر میزان چربی موجود در سینه‌ها و در نتیجه بر حجم و شکل آن‌ها تأثیر بگذارند.
- فعالیت بدنی: تقویت عضلات زیر سینه می‌تواند به بهبود حالت و استحکام سینه‌ها کمک کند.
- پیری: با گذشت زمان و افزایش سن، انعطاف‌پذیری بافت‌های سینه کاهش می‌یابد، که می‌تواند منجر به افتادگی سینه‌ها شود.
- بارداری و شیردهی: تغییرات هورمونی در این دوران می‌توانند باعث تورم و تغییر در توزیع چربی و بافت سینه‌ها شوند.
رشد و تکامل سینه چگونه است؟
رشد بافت سینه، نقش کلیدی در فرایند باروری زنان دارد و در دوره‌های خاصی از عمر زنان رخ می‌دهد. این روند از دوران رحم آغاز شده، در دوران بلوغ ادامه یافته و در دوران بارداری به اوج می‌رسد. تغییراتی نیز در دوران یائسگی در بافت سینه مشاهده می‌شود. در هفته چهارم بارداری، بافت سینه شروع به شکل‌گیری می‌کند. منطقه‌ای به نام خط شیری یا خط پستانی ضخیم‌تر شده و هنگام تولد نوزاد دختر، نوک سینه و بخش‌های اولیه سیستم مجرای شیری وجود دارند.
با بالا رفتن سن، بافت سینه دستخوش تغییرات بیشتری می‌شود. اولین قسمتی که شکل می‌گیرد، لوب‌ها هستند. سپس غدد پستانی به وجود می‌آیند که شامل ۱۵ تا ۲۰ لوب می‌باشند. تغییر نهایی در بافت سینه، تجمع مجاری شیری است. غدد پستانی به تدریج شروع به تجمع می‌کنند که این فرایند معمولاً در حدود ۳۵ سالگی آغاز می‌شود.
تغییرات سینه در دوره بلوغ چیست؟ (سینه درد قبل از پریود)
در دوران بلوغ، با نزدیک شدن دختران به سن نوجوانی، رشد پستان‌ها به عنوان اولین علامت بلوغ آغاز می‌شود. با شروع به کار تخمدان‌ها و تولید استروژن، چربی‌های موجود در بافت پیوندی جمع شده و باعث بزرگ شدن سینه‌ها می‌شود. همزمان، سیستم مجاری شیری نیز رشد می‌کند. این تغییرات معمولاً همراه با ظهور موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل است.
با شروع تخمک‌گذاری و قاعدگی، بلوغ پستان‌ها با تشکیل غدد ترشحی در انتهای مجاری شیری آغاز می‌شود. سیستم پستان و مجاری با تکامل غدد و لوبول‌ها به رشد و بلوغ خود ادامه می‌دهند. سرعت رشد پستان‌ها در هر زن جوان متفاوت است.
تغییرات پستان ها در طی دوره بارداری و شیردهی به چه صورت است؟
در طول دوره‌ی بارداری، سینه‌ها دچار دگرگونی‌های قابل توجهی می‌شوند که برای تغذیه‌ی نوزاد پس از تولد ضروری هستند. این تحولات تحت تأثیر هورمون‌هایی چون پروژسترون و استروژن رخ می‌دهند. در ابتدای بارداری، یکی از نخستین نشانه‌های حاملگی، تغییر در بافت و حجم سینه‌ها است. همزمان با این تغییرات، آئرولا که دایره‌ی تیره‌ی پوست اطراف نوک سینه است، شروع به بزرگ و تیره شدن می‌کند و متورم می‌شود.
در این دوران، بسیاری از زنان حامله از حساسیت و درد در اطراف سینه‌ها و نوک آن‌ها شکایت دارند. این حساسیت ناشی از رشد و توسعه‌ی سیستم مجاری شیر و لوبول‌های جدید است که برای تولید شیر آماده می‌شوند. تا ماه پنجم یا ششم بارداری، سینه‌ها به طور کامل برای تولید شیر آماده می‌شوند. در این فرآیند، هورمون‌هایی مانند FSH، LH، پرولاکتین، اکسی‌توسین و HPL نقش مهمی ایفا می‌کنند.
علاوه بر این، تغییرات فیزیکی دیگری نیز در سینه‌ها رخ می‌دهد. رگ‌های خونی بیشتری بر روی پوست سینه‌ها نمایان می‌شوند و آئرولا بزرگتر و تیره‌تر می‌گردد. این تغییرات به منظور آماده‌سازی سینه‌ها برای شیردهی به نوزاد پس از تولد صورت می‌گیرند. بافت ماهیچه‌ای اطراف نوک سینه به برجسته شدن نوک سینه در پاسخ به محرک‌ها یا هنگام شیردهی کمک می‌کند. همچنین، غدد موجود در آئرولا مایعات و روغن‌هایی را ترشح می‌کنند که در حفاظت از نوک سینه در طول شیردهی نقش دارند.
متن انگلیسی: «The hormonal changes of pregnancy help get your breasts ready for lactation. Your breasts will become heavier and denser during this time. Your nipples will also darken.»
تغییرات هورمونی حین بارداری به آماده‌سازی سینه‌ها برای فرآیند شیردهی کمک می‌کنند. در این دوران، سینه‌ها سنگین‌تر و متراکم‌تر می‌شوند و نوک سینه‌ها تیره‌تر می‌گردند. این تغییرات برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای نوزاد پس از تولد حیاتی هستند.
به نقل از سایت healthline
در دوران یائسگی چه اتفاقی برای سینه می افتد؟
در دوره‌ای که به یائسگی معروف است، تغییرات قابل توجهی در بافت سینه‌ها رخ می‌دهد. زمانی که بانوان به مرحله‌ای از عمر خود می‌رسند که دهه چهلم تا پنجاهم زندگی خود را سپری می‌کنند، فرایند یائسگی آغاز می‌شود. در این دوران، میزان هورمون‌هایی نظیر استروژن و پروژسترون دستخوش دگرگونی می‌شود، به‌طوری‌که مقدار استروژن به شدت کاهش می‌یابد. این کاهش شدید در سطح استروژن، به نوبه خود، منجر به ظهور نشانه‌های متعددی از یائسگی می‌گردد. در نتیجه این کاهش، بافت‌های همبندی که در ساختار پستان وجود دارند، دیگر قادر به حفظ رطوبت و انعطاف‌پذیری خود نیستند. همچنین، بافت‌های گراندولار یا پستانی نیز تحت تأثیر قرار گرفته و به تدریج جمع شده و از حالت اولیه خود خارج می‌شوند. این تغییرات باعث می‌شود که پستان‌ها شکل طبیعی خود را از دست داده و به سمت پایین کشیده شوند.
پیش از وقوع یائسگی، بافت پستانی به میزان قابل توجهی بیشتر از بافت چربی است، که به آن تراکم بالاتری می‌بخشد. در مقابل، پس از یائسگی، پستان‌ها معمولاً دارای مقدار بیشتری بافت چربی هستند، که تراکم کمتری را به همراه دارد.
هورمون‌های مؤثر بر رشد و تکامل پستان کدامند؟
هورمون‌های مخصوص به بانوان، شامل استروژن، پروژسترون و پرولاکتین، نقش بسزایی در توسعه و کارکرد پستان ایفا می‌کنند:
● استروژن: این هورمون مسئول گسترش و امتداد مجاری شیری است و در تشکیل شاخه‌های فرعی که وظیفه انتقال بیشتر شیر را بر عهده دارند، نقش دارد.
● پرولاکتین: این هورمون در تولید پروژسترون نقش داشته و غدد را برای تولید شیر آماده می‌سازد.
● پروژسترون: این هورمون به افزایش تعداد و حجم لوبول‌ها کمک کرده و پستان‌ها را برای فرایند شیردهی آماده می‌کند. علاوه بر این، پروژسترون باعث بزرگ شدن رگ‌های خونی و سلول‌های پستانی می‌شود، که این امر می‌تواند در دوران تخمک‌گذاری به تورم و درد پستان‌ها منجر شود.
تراکم پستان به چه معناست؟
گزارش ماموگرافی شما ممکن است به تراکم پستان اشاره داشته باشد. داشتن پستان‌های متراکم یک وضعیت کاملاً طبیعی است و بیشتر در زنان جوان‌تر و آن‌هایی که دارای پستان‌های کوچکتری هستند، مشاهده می‌شود. با این حال، هر فردی، صرف‌نظر از سن و اندازه پستان، ممکن است پستان‌های متراکمی داشته باشد.
اگر بیشتر بافت مشاهده شده در ماموگرافی، از نوع بافت پستانی فیبروز یا غده‌ای باشد، به این معنی است که پستان‌ها متراکم هستند. این بافت‌ها نسبت به بافت چربی، ضخیم‌تر و متراکم‌تر به نظر می‌رسند. در تصاویر ماموگرافی، هم بافت چربی و هم توده‌های سرطانی به رنگ سفید نمایش داده می‌شوند، که این امر می‌تواند تشخیص سرطان پستان را در این بانوان دشوارتر سازد.
در مواردی که زنان دارای پستان‌های متراکم هستند، پزشک ممکن است پس از انجام ماموگرافی، آزمایش‌های تکمیلی دیگری مانند MRI یا سونوگرافی را تجویز کند. تقریباً نصفی از زنان در بازه سنی ۴۰ تا ۷۴ سالگی، دارای پستان‌های متراکم هستند و خطر ابتلا به سرطان پستان در زنانی که پستان‌های بسیار متراکمی دارند، بالاتر است.
ماموگرافی چه چیزی را نشان می دهد؟
ماموگرافی به عنوان یک روش تصویربرداری پزشکی، از پرتوهای ایکس با دوز پایین برای معاینه دقیق بافت‌های داخلی سینه بهره می‌برد. این فرآیند توسط متخصصان رادیولوژی انجام شده و به آن‌ها امکان می‌دهد تا ناهنجاری‌هایی نظیر توده‌های غیرعادی یا رسوبات کلسیمی را شناسایی کنند. این توده‌ها ممکن است نشان‌دهنده وجود سرطان باشند یا خیر. دقت بالای تصاویر ماموگرافی می‌تواند به پزشکان کمک کند تا سرطان سینه را در مراحل ابتدایی تشخیص دهند.
انواع ماموگرافی:
- ماموگرافی غربالگری: این نوع ماموگرافی برای بررسی زنانی استفاده می‌شود که هیچ علامت مشکوکی از سرطان سینه ندارند.
- ماموگرافی تشخیصی: این ماموگرافی برای بررسی علائم خاصی مانند ترشحات نوک سینه یا وجود توده‌های مشکوک انجام می‌گیرد.
برای تکمیل ارزیابی‌های ماموگرافی، متخصصان ممکن است از روش‌های دیگری مانند سونوگرافی و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) استفاده کنند. توصیه می‌شود افرادی که در معرض خطر سرطان سینه قرار دارند، پس از رسیدن به سن ۴۰ سالگی، به صورت سالانه ماموگرافی انجام دهند.
مشکلات و بیماری‌های مرتبط با پستان:
بسیاری از زنان در طول زندگی خود با مشکلات و بیماری‌های مختلف پستانی مواجه می‌شوند. این مشکلات می‌توانند شامل درد پستان، تورم، کیست‌ها و توده‌های پستانی باشند. آگاهی از این مشکلات و دانستن علل و نشانه‌های آن‌ها می‌تواند در پیشگیری و درمان مؤثر باشد.
۱. سرطان سینه:
سرطان سینه، که از جمله شناخته‌شده‌ترین بیماری‌های پستانی است، پس از سرطان پوست، دومین سرطان شایع در میان زنان به شمار می‌رود و پس از سرطان ریه، دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در میان زنان است. حدود یک نفر از هر هشت زن با احتمال ابتلا به این بیماری روبرو است. افزایش سن به عنوان مهم‌ترین عامل خطر شناخته شده است، به طوری که بیش از دو سوم موارد تشخیص داده شده پس از ۵۵ سالگی هستند.
بیشتر بخوانید:
تخمک گذاری چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
عوامل دیگری نظیر وراثت، سابقه خانوادگی، سلامت فردی، رژیم غذایی، مصرف الکل، وزن بدن، استفاده از پروتز سینه و برخی داروهای هورمونی مانند قرص‌های جلوگیری از بارداری نیز در افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه نقش دارند. سرطان سینه، مانند سایر انواع سرطان، نتیجه رشد بی‌رویه سلول‌ها است و انواع متفاوتی دارد. نشانه‌های این بیماری عبارت‌اند از وجود توده در پستان، تغییرات در شکل و اندازه پستان‌ها، تغییرات پوستی و نوک سینه، ترشحات خونی یا شفاف از نوک سینه و قرمزی پوست یا نوک سینه.
۲. کیست پستان
کیست‌های پستانی به عنوان حفره‌هایی پر از مایع در بافت پستان تعریف می‌شوند که اغلب بدون خطر سرطانی هستند. این کیست‌ها ممکن است در دوره‌های خاصی از چرخه قاعدگی به وجود آیند و در برخی مواقع، به‌ویژه در زمان نزدیک به شروع دوره قاعدگی، ممکن است احساس درد شود. اکثر کیست‌های پستانی نیاز به درمان خاصی ندارند و به‌طور معمول در طول زمان بدون هیچ مداخله‌ای برطرف می‌شوند. این کیست‌ها در دوران باروری زنان بیشتر دیده می‌شوند و گاهی اوقات ممکن است با توده‌های سرطانی اشتباه گرفته شوند، اما تنها حدود یک چهارم از توده‌های پستانی واقعاً کیست هستند.
افراد در معرض خطر کیست‌های پستانی:
- زنان در بازه سنی ۳۵ تا ۵۰ سال.
- زنانی که هنوز در دوره قبل از یائسگی قرار دارند.
- زنانی که یائسه شده‌اند اما درمان‌های هورمونی دریافت می‌کنند.
نشانه‌های وجود کیست پستانی:
- توده‌ای که ممکن است به لمس نرم یا سفت باشد.
- شکل آن می‌تواند گرد یا بیضی باشد.
- ممکن است دردناک باشد، به‌ویژه در زمان نزدیک به دوره قاعدگی.
- این توده‌ها معمولاً زیر پوست به‌راحتی حرکت می‌کنند.
۳. توده‌های پستانی:
توده‌های پستانی می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند و لزوماً نشان‌دهنده سرطان نیستند. در حقیقت، حدود ۸۰% از این توده‌ها غیر سرطانی هستند. علل ایجاد توده‌های پستانی عبارت‌اند از:
- تغییرات فیبروکیستی: این تغییرات شامل بافت فیبروز و کیست‌های کوچک پر از مایع هستند.
- کیست‌های پستانی: این کیست‌ها از مایعات محبوس در مجاری شیر تشکیل می‌شوند و در زنان یائسه شایع‌تر هستند.
- فیبروآدنوما: این توده‌های خوش‌خیم در زنان جوان بین ۲۰ تا ۳۰ سال رایج هستند و در دوران باروری بیشتر دیده می‌شوند.
- عفونت پستان: عفونت‌های بافت پستانی می‌توانند منجر به تشکیل توده شوند.
- سرطان پستان: این تومورها در بافت پستان رشد می‌کنند و می‌توانند توده‌هایی ایجاد کنند.
۴. درد پستان (ماستالژیا):
درد پستان یکی از شایع‌ترین شکایات در میان زنان است و بسیاری از زنان حداقل یک بار در زندگی خود این درد را تجربه کرده‌اند. این درد معمولاً به دلیل سرطان نیست و اغلب به تغییرات هورمونی مرتبط با دوره قاعدگی مربوط می‌شود. درد پستان مرتبط با تغییرات هورمونی معمولاً در هر دو پستان احساس می‌شود و بیشتر در نواحی بالایی و خارجی پستان شدید است. دردی که به چرخه قاعدگی مربوط نیست، ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- پستان‌های بزرگ: این مورد می‌تواند باعث درد در نواحی شانه و گردن شود.
- رژیم غذایی: کاهش مصرف کافئین می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد.
- سیگار کشیدن: افزایش سطح اپی‌نفرین در مغز می‌تواند به افزایش درد کمک کند.
- داروها: برخی درمان‌های هورمونی پس از یائسگی می‌توانند باعث درد شوند.
- درد دیواره قفسه سینه: این درد معمولاً به دلیل تحریک عضلات سینه‌ای است و می‌تواند در اثر فعالیت‌های ورزشی که بر بالاتنه تأکید دارند، ایجاد شود.
- بارداری: تغییرات فیزیولوژیکی بدن در دوران بارداری می‌تواند یکی از دلایل شایع درد پستان باشد.
روش‌های کاهش درد پستان چیست؟
برای کاهش ناراحتی و درد مرتبط با پستان، رویکردهای متعددی وجود دارد که می‌توانند به فرد کمک کنند. این توصیه‌ها شامل اقداماتی است که می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند و عبارتند از:
- مدیریت مصرف نمک: کاهش میزان نمک مصرفی می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
- انتخاب سوتین مناسب: استفاده از سوتین‌هایی که حمایت کافی ارائه می‌دهند و به‌خوبی اندازه هستند، می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- استفاده از گرما: دوش آب گرم یا کیسه‌های آب گرم می‌توانند به آرامش عضلات و کاهش درد کمک کنند.
- مصرف داروهای مسکن: در صورت توصیه پزشک، مصرف داروهای مسکن می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- کاهش مصرف کافئین: برخی افراد ممکن است با کاهش مصرف کافئین، کاهش درد را تجربه کنند.
- مصرف ویتامین E: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف ویتامین E می‌تواند به کاهش درد پستان کمک کند.
- اسیدهای چرب امگا ۳: مکمل‌های حاوی امگا ۳ ممکن است به کاهش التهاب و درد کمک کنند.
۵. ترشح نوک پستان
در مورد ترشح نوک پستان، این پدیده می‌تواند در شرایط مختلفی رخ دهد و گاهی اوقات نشان‌دهنده یک مشکل پزشکی است. ترشحات می‌توانند به دلایل زیر رخ دهند:
- عدم تعادل هورمونی: تغییرات در سطوح هورمونی می‌تواند منجر به ترشح نوک پستان شود.
- تأثیر داروها: برخی داروها، مانند قرص‌های پیشگیری از بارداری یا داروهای ضدافسردگی، می‌توانند باعث ترشح نوک پستان شوند.
- تحریک فیزیکی: تحریک یا اصطکاک نوک پستان با لباس می‌تواند منجر به ترشح شود.
- شرایط فیزیولوژیکی: بارداری و شیردهی طبیعتاً می‌توانند باعث ترشح نوک پستان شوند.
- استرس و تحریک جنسی: این عوامل نیز می‌توانند منجر به ترشح نوک پستان شوند.
اگر ترشحات بدون هیچ محرکی رخ دهند، خونی باشند یا فقط از یک پستان باشند، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل پزشکی باشند. دلایل احتمالی ترشحات غیرطبیعی عبارت‌اند از:
- پاپیلوما: تومورهای خوش‌خیم سینه که می‌توانند باعث ترشح شوند.
- اکتازی مجاری پستانی: گشاد شدن مجاری شیر و پر شدن آن‌ها با مایع.
- آبسه یا عفونت پستان: عفونت‌هایی که می‌توانند باعث ترشح شوند.
- تومورهای سرطانی: در موارد نادر، ترشحات می‌توانند نشان‌دهنده سرطان باشند.
۶. بیماری فیبروکیستیک خوش خیم پستان
همچنین، بیماری فیبروکیستیک خوش‌خیم پستان یک وضعیت شایع غیر سرطانی است که معمولاً در زنان قبل از یائسگی رخ می‌دهد. این بیماری می‌تواند شامل حساسیت پستان، ظاهر شدن یا ناپدید شدن توده‌های خوش‌خیم قابل‌لمس، یا توده‌های متحرک و آزاد در پستان باشد. در بیشتر موارد، این وضعیت نیاز به درمان خاصی ندارد.
۷. عفونت پستان (ماستیت)
عفونت پستان یا ماستیت نیز می‌تواند باعث التهاب و درد در پستان شود. این وضعیت معمولاً با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود و می‌تواند هم زنان و هم مردان را تحت تأثیر قرار دهد. زنان شیرده بیشتر در معرض خطر عفونت پستان هستند، اما می‌توانند به شیردهی ادامه دهند. عفونت پستان معمولاً در هفته‌های ۶ تا ۱۲ شیردهی رخ می‌دهد، اما زنانی که شیر نمی‌دهند نیز می‌توانند دچار این عفونت شوند. عواملی که می‌توانند خطر عفونت پستان را افزایش دهند عبارت‌اند از:
- ایمپلنت‌های سینه
- دیابت یا سایر بیماری‌های خود ایمنی
- اگزما یا سایر مشکلات پوستی
- پیرسینگ نوک پستان
- اعتیاد به تنباکو یا نیکوتین
۸. خارش پستان و نوک سینه
احساس خارش در ناحیه پستان و اطراف نوک سینه، مشکلی است که بسیاری از بانوان را درگیر می‌کند. این مسئله بیشتر به دلیل واکنش‌های پوستی ناشی از تماس با مواد حساسیت‌زا رخ می‌دهد. این واکنش‌ها ممکن است به علت استفاده از لباس‌های زیری که از جنس نامناسبی ساخته شده‌اند یا بیش از حد تنگ هستند و در شرایط رطوبتی قرار دارند، ایجاد شوند.
گاهی اوقات، علت خارش می‌تواند به تغییرات هورمونی مرتبط باشد، به‌ویژه در دوران نزدیک به شروع دوره قاعدگی که در آن پستان‌ها حساس‌تر می‌شوند. عفونت‌های پوستی نظیر قارچی یا باکتریایی نیز می‌توانند موجب خارش شوند. در صورتی که خارش به‌صورت مداوم و همراه با ترشحات نوک سینه یا وجود توده در پستان باشد، باید به‌سرعت به پزشک مراجعه کرد.
سینه سوم یا سینه فرعی چیست؟
پدیده سینه سوم یا سینه فرعی، که به آن پلی‌ماستیا نیز گفته می‌شود، حالتی است که در آن فرد دارای بافت چربی اضافی یا نوک سینه‌های بیشتری است. این وضعیت بسیار نادر بوده و در تعداد اندکی از افراد دیده می‌شود و در مردان شایع‌تر از زنان است. این بافت یا نوک سینه اضافی معمولاً به‌طور کامل رشد نمی‌کند و می‌توان آن را با عمل جراحی برطرف کرد.
در هفته چهارم بارداری، دو خط شیری در جنین شروع به رشد و ضخیم‌شدن می‌کنند. در شرایط عادی، این دو خط ضخیم باقی مانده و دو نوک سینه را تشکیل می‌دهند، در حالی که بقیه بافت ضخیم‌شده به حالت اولیه خود بازمی‌گردد. با این حال، گاهی اوقات این فرآیند به‌طور غیرمعمول پیش رفته و منجر به تشکیل سینه سوم می‌شود.
روش حفظ سلامت سینه ها و پیشگیری از بیماری چیست؟ (چگونه در منزل سینه ها را معاینه کنیم؟)
برای حفظ سلامت پستان‌ها و پیشگیری از بیماری‌ها، مشورت با پزشک برای انجام ماموگرافی بسیار مهم است. فرکانس انجام ماموگرافی بستگی به عوامل خطر، سابقه خانوادگی و پزشکی دارد. علاوه بر این، انجام معاینه پستان توسط خود فرد هر ماه امری ضروری است.
خودآزمایی سینه، که در منزل توسط فرد انجام می‌شود، به منظور افزایش آگاهی نسبت به شکل و احساس پستان‌ها است. این معاینه با استفاده از بینایی و لمس توسط دست‌ها صورت می‌گیرد. در صورت مشاهده هرگونه تغییر، باید با پزشک مشورت شود. اگرچه بسیاری از مراجع پزشکی خودآزمایی سینه را به‌عنوان روشی برای غربالگری سرطان سینه توصیه نمی‌کنند، اما آگاهی از وضعیت طبیعی و غیرطبیعی پستان‌ها می‌تواند ارزشمند باشد.
مراحل معاینه سینه ها در خانه
برای انجام معاینه خود سینه در خانه، ابتدا توصیه می‌شود که با یک متخصص زنان مشورت کنید تا روش صحیح این کار را به شما آموزش دهد. پس از آن، یک روز مشخص در ماه را انتخاب کنید که در آن پستان‌های شما حساسیت کمتری داشته باشند و هر ماه در همان روز، معاینه را تکرار کنید. در طول معاینه، مراحل زیر را دنبال کنید:
- بدون پوشش و در مقابل آینه قرار بگیرید و دست‌های خود را در کنار بدن نگه دارید. به دقت هرگونه تغییر در اندازه، شکل، تقارن، یا نشانه‌هایی از فرورفتگی یا برآمدگی در پستان‌ها را بررسی کنید. این روش به شما کمک می‌کند تا به راحتی هرگونه جوش یا بثورات پوستی زیر سینه را تشخیص دهید.
- نوک پستان‌ها را مورد بررسی قرار دهید.
- دست‌های خود را روی لگن فشار دهید و سپس پستان‌ها را معاینه کنید.
- دست‌های خود را بالای سر ببرید و کف دست‌ها را به هم فشار دهید، سپس پستان‌ها را بررسی کنید.
- پستان‌ها را بلند کرده و خط زیر پستان را از نظر تقارن بررسی کنید.
- در مرحله نهایی، دراز بکشید یا در حمام ایستاده و با استفاده از دست‌های خود پستان‌ها را معاینه کنید.
هر ماه به دنبال تغییرات در اندازه، شکل، تقارن، فرورفتگی‌ها یا برآمدگی‌های پستان‌ها باشید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
جراحی‌های زیبایی سینه زنان
در مورد جراحی‌های زیبایی سینه، زنان ممکن است به دلایل متفاوتی تصمیم به انجام این عمل‌ها بگیرند. این جراحی‌ها می‌توانند شامل کوچک کردن، بزرگ کردن، لیفت کردن، تغییر شکل دادن یا بازسازی پستان‌ها پس از مواردی مانند سرطان پستان باشند.
۱. جراحی پروتز سینه:
این جراحی‌ها معمولاً برای اصلاح شکل و افزایش اندازه پستان‌ها انجام می‌شوند. در این جراحی، ایمپلنت‌هایی با پوشش سیلیکونی که ممکن است با آب‌نمک استریل یا ژل سیلیکون پر شده باشند، در داخل پستان قرار می‌گیرند. همچنین نوعی ایمپلنت ثابت وجود دارد که به دلیل سفتی بیشتر، به آن gummy bear نیز گفته می‌شود.
۲. عمل لیفت سینه:
این جراحی برای تغییر شکل پستان‌ها، به‌ویژه پس از بارداری، شیردهی، تغییرات وزنی یا به دلیل افزایش سن انجام می‌شود. در این عمل، پوست اضافی برداشته شده و بافت پستان به سمت بالا کشیده می‌شود. لیفت سینه می‌تواند به تنهایی یا همراه با پروتز یا کوچک‌سازی پستان انجام شود.
۳. عمل کوچک کردن سینه
جراحی کاهش اندازه پستان، که به آن ریداکشن ماموپلاستی نیز گفته می‌شود، برای زنانی که از اندازه بزرگ پستان‌های خود ناراضی هستند یا از درد‌های مرتبط با آن رنج می‌برند، انجام می‌شود. این درد می‌تواند شامل ناراحتی‌های مزمن در ناحیه شانه، گردن و کمر باشد. جراحی کوچک‌سازی پستان می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند و محدودیت‌های فیزیکی ناشی از پستان‌های بزرگ را کاهش دهد. این عمل برای زنان در هر سنی، از جمله نوجوانان، مناسب است.
در این روش جراحی، بافت‌های اضافی چربی، غدد شیری و پوست برداشته می‌شوند تا اندازه پستان‌ها کاهش یابد. این کار می‌تواند از طریق برش‌های جراحی یا با استفاده از لیپوساکشن انجام شود. جراح با ایجاد یک برش حول هاله و به سمت پایین، بافت‌های اضافی را خارج کرده و سپس شکل پستان را بازسازی می‌کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد که هاله و نوک پستان به مکانی بالاتر منتقل شوند تا ظاهری طبیعی‌تر داشته باشند.
۴. ترمیم سینه بعد از سرطان سینه
بازسازی پستان پس از سرطان، یکی از گزینه‌های درمانی برای زنانی است که به دلیل سرطان پستان، مجبور به تخلیه یک یا هر دو پستان شده‌اند. این روش می‌تواند شامل استفاده از ایمپلنت‌های سینه باشد که با آب‌نمک، ژل سیلیکونی یا مواد دیگر پر شده‌اند تا حجم و شکل پستان‌ها را بازسازی کنند. این روش‌ها به زنان کمک می‌کنند تا احساس بهتری نسبت به ظاهر خود داشته باشند و به زندگی عادی خود بازگردند.
پرسش‌های متداول:
آیا داشتن موی زائد دور سینه طبیعی است؟
داشتن موهای نازک و کم‌رنگ در اطراف نوک پستان در زنان کاملاً طبیعی است. با این حال، اگر موها تیره و ضخیم شوند، ممکن است نشانه‌ای از نامتعادل بودن هورمون‌ها باشد. این وضعیت می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مانند هیرسوتیسم، تخمدان پلی‌کیستیک، دیابت یا تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری باشد.
آیا خوردن سینه توسط همسر مضر است؟
تحریک نوک پستان، که می‌تواند شامل خوردن توسط همسر باشد، از نظر پزشکی و دینی مشکلی ایجاد نمی‌کند. نوک پستان حاوی تعداد زیادی پایانه‌های عصبی است و می‌تواند منبعی برای لذت جنسی باشد. با این حال، این فعالیت نباید به قدری شدید باشد که به بافت پستان آسیب برساند.
آیا برجسته کردن نوک سینه ممکن است؟ آیا خوردن سینه باعث بزرگ شدن آن می‌شود؟
فرورفتگی نوک پستان یک مشکل رایج است که می‌تواند در زنان و مردان رخ دهد. روش‌های مختلفی برای برجسته کردن نوک پستان وجود دارد، از جمله ماساژ، مکش و جراحی. استفاده از دستگاه‌های مکش مخصوص می‌تواند به برجسته شدن نوک پستان کمک کند. با این حال، خوردن نوک پستان تأثیری در افزایش اندازه کلی پستان ندارد.
چه فوایدی در استفاده از سوتین وجود دارد؟
استفاده از سوتین‌ها به حمایت از بافت سینه کمک شایانی می‌کند و در حفظ فرم طبیعی و اندازه آن نقش مؤثری دارد. این مزیت به‌ویژه در زمان انجام فعالیت‌های ورزشی و جسمانی مشهود است، جایی که سوتین از آسیب‌دیدگی و سایش بیش از حد بافت سینه جلوگیری می‌کند و از ایجاد ناراحتی ناشی از تماس مداوم با پوشاک می‌کاهد.
آیا وجود فاصله بین دو سینه امری طبیعی است؟
بله، فاصله بین دو سینه یکی از ویژگی‌های طبیعی آناتومی بدن انسان به شمار می‌رود. با این حال، در صورتی که این فاصله منجر به احساس ناراحتی یا تأثیر منفی بر اعتماد به نفس فرد شود، روش‌های درمانی متعددی برای کاهش این مشکل وجود دارد.
نشانه‌های سینه‌ای که از سلامت کامل برخوردار است چیست؟
یک سینه سالم معمولاً بدون هرگونه ترشح غیرعادی، درد یا وجود توده‌های متورم است. این شرایط نشان‌دهنده عدم وجود مشکلات پزشکی در بافت سینه می‌باشد.
علل افتادگی سینه چه می‌تواند باشد؟
ساختار بافت سینه از ترکیبی از غدد شیرده، مجاری شیر، بافت‌های حمایتی و بافت‌های چربی تشکیل شده است. افتادگی سینه می‌تواند ناشی از تغییرات طبیعی در این بافت‌ها، نظیر افزایش سن، بارداری، و تغییرات وزنی باشد.
آیا درد سینه می‌تواند نشانه‌ای از بارداری باشد؟
درد سینه می‌تواند به دلایل متفاوتی رخ دهد و لزوماً نشانه‌ای از بارداری نیست. با این حال، تغییرات هورمونی ناشی از بارداری می‌تواند منجر به حساسیت و درد در سینه‌ها شود. در هر صورت، درد سینه باید جدی گرفته شود و در صورت تداوم یا شدت یافتن، با پزشک مشورت شود.
چرا سینه‌ها پس از ازدواج ممکن است بزرگتر شوند؟
هیچ مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد ازدواج به خودی خود باعث تغییر اندازه سینه‌ها می‌شود. افزایش اندازه سینه‌ها معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی، بارداری، استفاده از داروهای ضد بارداری، یا شیردهی است. همچنین، تحریکات جنسی می‌تواند باعث تغییر موقتی در اندازه و حالت سینه‌ها شود.
لیست پزشکان مرتبط:
سکینه موید محسنیمتخصص زنان و زایمان | تهران- طاهره لبافمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فرزانه چوبسازمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فریبا خطیرمتخصص زنان و زایمان | تهران
- حسین آصف جاهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- آزاده اکبری سنهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- رکسانا رحمتیانمتخصص زنان و زایمان | تهران
- سمانه کاشیجراح و متخصص زنان زایمان نازایی فلوشیپ ناباروری IVF | تهران
- آزاده افضل زادهمتخصص زنان و زایمان، فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی و اندومتریوز | تهران
- زهرا غلامیمتخصص و جراح زنان و زایمان و نازایی. درمان زگیل تناسلی. کولپوسکپی. کرایوتراپی | تهران
