آیا پس از هیسترکتومی ممکن است عوارضی مانند خونریزی وجود داشته باشد؟
خونریزی و سایر عوارض پس از هیسترکتومی: آنچه باید بدانید
هیسترکتومی یا عمل جراحی برداشتن رحم، یکی از شایع‌ترین جراحی‌ها در میان زنان است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله فیبروم رحم، آندومتریوز، سرطان یا خونریزی‌های غیرطبیعی انجام شود. اگرچه این جراحی معمولاً موفقیت‌آمیز است، اما مانند هر عمل جراحی دیگری، دوره نقاهت و عوارض جانبی خود را دارد. یکی از نگرانی‌های اصلی بسیاری از بیماران، تجربه خونریزی بعد از هیسترکتومی است. درک اینکه چه مقدار خونریزی طبیعی تلقی می‌شود و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد، برای حفظ آرامش و اطمینان از بهبودی کامل بسیار حیاتی است.
هزینه عمل هیسترکتومی در تهران (تعرفه های دولتی و خصوصی)
مهم: این محتوا صرفاً جنبه آموزشی دارد و نباید جایگزین مشورت با پزشک متخصص شود. پیش از هرگونه اقدام درمانی یا تصمیم‌گیری، حتماً با پزشک یا تیم درمانی خود مشورت کنید.
نکات کلیدی در یک نگاه
- پس از هیسترکتومی، تجربه مقداری خونریزی یا لکه‌بینی خفیف واژینال برای چند هفته طبیعی است.
- خونریزی شدید (مانند یک دوره قاعدگی سنگین) یا همراه با لخته‌های بزرگ خون، علامت هشدار است.
- نوع هیسترکتومی (شکمی، واژینال یا لاپاراسکوپیک) می‌تواند بر شدت و مدت خونریزی طبیعی تأثیر بگذارد.
- علائم هشداردهنده مانند تب، درد شدید، بوی بد ترشحات یا تورم پاها نیازمند مراجعه فوری به پزشک هستند.
درک خونریزی پس از هیسترکتومی: طبیعی در مقابل غیرطبیعی
در دوره نقاهت پس از هیسترکتومی، ترشحات و خونریزی واژینال یک بخش طبیعی از فرایند بهبودی است. این ترشحات به دلیل حل شدن بخیه‌های داخلی در ناحیه واژن (کاف واژن) و بهبود بافت‌ها ایجاد می‌شوند. با این حال، تشخیص تفاوت میان خونریزی طبیعی و غیرطبیعی اهمیت زیادی دارد.
خونریزی طبیعی: علائم و مدت زمان مورد انتظار
خونریزی طبیعی پس از هیسترکتومی معمولاً خفیف‌تر از یک دوره قاعدگی است. اغلب به صورت لکه‌بینی صورتی یا قهوه‌ای رنگ مشاهده می‌شود. این خونریزی ممکن است به مدت چند روز یا حتی تا شش هفته پس از جراحی ادامه پیدا کند و به تدریج کاهش یابد.
- زمان: از چند روز تا ۶ هفته پس از جراحی.
- میزان: خفیف، شبیه به لکه‌بینی.
- رنگ: صورتی، قهوه‌ای تیره یا قرمز روشن.
- نکته: شدت و مدت این خونریزی به نوع جراحی شما بستگی دارد. به عنوان مثال، در هیسترکتومی واژینال ممکن است خونریزی بیشتری نسبت به روش‌های دیگر تجربه کنید.
خونریزی غیرطبیعی: نشانه‌ها و علائم هشداردهنده
خونریزی غیرطبیعی می‌تواند نشانه‌ای از یک عارضه جدی باشد و نیازمند توجه فوری پزشکی است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- خونریزی شدید: اگر مجبور هستید هر ساعت یا بیشتر از یک پد بهداشتی را به دلیل خونریزی شدید تعویض کنید.
- لخته‌های بزرگ خون: دفع لخته‌های خون با اندازه بزرگ (بزرگ‌تر از یک سکه).
- خونریزی ناگهانی: شروع خونریزی شدید پس از هفته‌ها بهبودی و توقف کامل خونریزی.
- بوی نامطبوع: ترشحات واژینال با بوی بد که می‌تواند نشانه عفونت باشد.
- خونریزی پس از ۶ هفته: هرگونه خونریزی یا لکه‌بینی که پس از ۶ هفته ادامه یابد، باید توسط پزشک بررسی شود.
علل و عوامل خطر خونریزی پس از هیسترکتومی
خونریزی پس از هیسترکتومی می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. در حالی که بخشی از آن طبیعی است، برخی موارد نیاز به رسیدگی پزشکی دارند.
علل شایع خونریزی غیرطبیعی
- عفونت کاف واژن: محل بخیه‌های داخلی در انتهای واژن که پس از برداشتن دهانه رحم ایجاد می‌شود، به نام “کاف واژن” شناخته می‌شود. عفونت در این ناحیه می‌تواند منجر به خونریزی، درد و ترشحات بدبو شود.
- تشکیل بافت گرانولاسیون: این نوعی بافت اسکار است که در محل بخیه‌ها رشد می‌کند. بافت گرانولاسیون بسیار حساس است و ممکن است با فشار یا تماس، باعث لکه‌بینی و خونریزی شود. این عارضه می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از جراحی رخ دهد.
- آسیب به عروق خونی: در برخی موارد نادر، عروق خونی اطراف محل جراحی ممکن است آسیب ببینند که منجر به خونریزی می‌شود.
- پارگی کاف واژن (Vaginal Cuff Dehiscence): این یک عارضه بسیار نادر اما جدی است که در آن بخیه‌های کاف واژن باز می‌شوند. این وضعیت معمولاً با درد شدید لگن و خونریزی همراه است و یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود.
عوامل خطر کلیدی
برخی عوامل می‌توانند احتمال خونریزی غیرطبیعی را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- نوع جراحی: مطالعات نشان می‌دهند که در برخی موارد، هیسترکتومی واژینال یا لاپاراسکوپیک ممکن است با خطر خونریزی بیشتری نسبت به روش شکمی همراه باشد.
- مصرف داروهای رقیق‌کننده خون: افرادی که از داروهایی مانند آسپرین یا وارفارین استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر خونریزی هستند.
- فعالیت‌های سنگین: بلند کردن اجسام سنگین، ورزش‌های شدید یا فعالیت‌های جنسی زودهنگام می‌توانند به بخیه‌ها فشار وارد کرده و باعث خونریزی شوند.
- بیماری‌های زمینه‌ای: وجود برخی بیماری‌های خاص یا اختلالات لخته شدن خون می‌تواند بر روند بهبودی تأثیر بگذارد.
| نوع جراحی | میزان خونریزی در حین عمل | ریسک کلی عوارض | مدت زمان نقاهت تقریبی |
|---|---|---|---|
| هیسترکتومی شکمی | متوسط | نسبتاً بالا | ۴ تا ۶ هفته |
| هیسترکتومی لاپاراسکوپیک | کم | متوسط | ۲ تا ۴ هفته |
| هیسترکتومی واژینال | بالا | متوسط | ۲ تا ۴ هفته |
سایر عوارض شایع پس از هیسترکتومی
خونریزی تنها یکی از عوارض احتمالی هیسترکتومی است. آشنایی با سایر عوارض به شما کمک می‌کند تا آمادگی بیشتری برای دوره نقاهت داشته باشید.
عوارض کوتاه مدت (در چند هفته اول)
- عفونت: عفونت در محل زخم یا داخل لگن شایع‌ترین عارضه هیسترکتومی است. علائم آن شامل تب، لرز، درد فزاینده و ترشحات بدبو است.
- لخته شدن خون: خطر لخته شدن خون در پاها (ترومبوز ورید عمقی) یا ریه‌ها (آمبولی ریوی) وجود دارد. علائم آن شامل درد، تورم، قرمزی و گرمی در پا، یا درد قفسه سینه و تنگی نفس است. پیاده‌روی زودهنگام می‌تواند به پیشگیری از این عارضه کمک کند.
- مشکلات ادراری: ممکن است در عملکرد مثانه تغییراتی رخ دهد، مانند تکرر ادرار یا بی‌اختیاری موقت.
- یبوست: کاهش فعالیت بدنی و استفاده از داروهای مسکن می‌تواند منجر به یبوست شود.
عوارض بلند مدت (پس از چند ماه یا سال)
- علائم یائسگی: اگر در حین جراحی تخمدان‌ها نیز برداشته شوند (هیسترکتومی کامل)، به دلیل کاهش ناگهانی هورمون‌ها، علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن بروز می‌کند.
- پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی: برداشتن تخمدان‌ها قبل از یائسگی طبیعی، می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش دهد.
- مشکلات عاطفی و روانی: برخی از زنان ممکن است احساس از دست دادن، افسردگی یا اضطراب را تجربه کنند. این احساسات به دلیل تغییرات هورمونی و احساسات مرتبط با باروری است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
توجه به بدن خود و شناخت علائم خطر بسیار مهم است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک یا تیم درمانی خود تماس بگیرید:
- خونریزی شدید: اگر در یک ساعت به دلیل خونریزی، مجبور به تعویض یک پد بهداشتی کامل شدید.
- درد شدید و فزاینده: دردی که با داروهای تجویزشده تسکین نمی‌یابد یا با گذشت زمان بدتر می‌شود.
- تب بالا (۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر) و لرز.
- ترشحات واژینال با بوی بسیار بد.
- علائم لخته خون: درد، قرمزی یا تورم در یک پا، یا درد قفسه سینه و تنگی نفس.
- مشکلات ادراری: احساس سوزش شدید هنگام ادرار کردن یا عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه.
- تهوع یا استفراغ مداوم.
مراقبت‌های کلیدی در دوران نقاهت
رعایت دقیق توصیه‌های پزشک برای بهبودی سریع و پیشگیری از عوارض ضروری است.
- استراحت کافی: در هفته‌های اول، به بدن خود فرصت کافی برای استراحت بدهید و از انجام کارهای سنگین خودداری کنید.
- فعالیت بدنی سبک: پیاده‌روی‌های کوتاه و منظم را آغاز کنید. این کار به بهبود جریان خون و پیشگیری از لخته شدن خون کمک می‌کند.
- رژیم غذایی: یک رژیم غذایی پرفیبر و غنی از مایعات می‌تواند از یبوست که می‌تواند به محل جراحی فشار وارد کند، جلوگیری نماید.
- پرهیز از تامپون و رابطه جنسی: از قرار دادن هرگونه شیء در واژن، از جمله تامپون و دوش واژینال، خودداری کنید. رابطه جنسی را تا زمان تأیید پزشک به تأخیر بیندازید.
پرسش‌های متداول (FAQ)
۱. چرا بعد از هیسترکتومی خونریزی دارم؟
این خونریزی به دلیل حل شدن بخیه‌های داخلی در محل جراحی (کاف واژن) و فرایند طبیعی بهبود بافت‌ها است.
۲. چه مدت بعد از عمل، خونریزی طبیعی است؟
خونریزی طبیعی معمولاً به صورت لکه‌بینی و تا شش هفته پس از جراحی ادامه پیدا می‌کند و با گذشت زمان باید کاهش یابد.
۳. آیا خونریزی قهوه‌ای بعد از هیسترکتومی طبیعی است؟
بله، خونریزی قهوه‌ای نشان‌دهنده خونی است که مدت بیشتری در بدن مانده و طبیعی است. این ترشحات به تدریج روشن‌تر شده و سپس متوقف می‌شوند.
۴. خونریزی و درد بعد از هیسترکتومی نشانه چیست؟
درد خفیف و خونریزی جزئی طبیعی است. اما خونریزی شدید و درد فزاینده می‌تواند نشانه عفونت، پارگی کاف واژن یا سایر عوارض باشد که نیازمند مراجعه فوری به پزشک است.
۵. آیا پس از سال‌ها از هیسترکتومی ممکن است خونریزی واژینال رخ دهد؟
بله. خونریزی واژینال ماه‌ها یا سال‌ها پس از هیسترکتومی می‌تواند به دلیل تشکیل بافت گرانولاسیون (بافت اسکار) یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای مانند آتروفی واژن (نازک شدن بافت واژن) باشد. در هر صورت، باید توسط پزشک بررسی شود.
راهکارهای نهایی برای مدیریت دوره نقاهت
درک تفاوت میان خونریزی طبیعی و غیرطبیعی پس از هیسترکتومی، به شما کمک می‌کند تا با آرامش بیشتری این دوره را سپری کنید. به یاد داشته باشید که بدن شما به زمان نیاز دارد تا بهبود یابد. رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک و توجه به علائم هشداردهنده، کلید یک دوره نقاهت موفق است. هرگونه نگرانی یا علامت غیرمعمولی را با تیم درمانی خود در میان بگذارید. برای ارزیابی دقیق شرایط خود و دریافت راهنمایی‌های شخصی‌سازی شده، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
منابع
- Mayo Clinic: “Bleeding after hysterectomy: What can I expect?” – https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/vaginal-hysterectomy/expert-answers/bleeding-after-hysterectomy/faq-20057977
- Healthline: “Bleeding After Hysterectomy: Is It Normal & When to Call a Doctor” – https://www.healthline.com/health/vaginal-health/bleeding-after-hysterectomy
- News-Medical.net: “Hysterectomy Complications” – https://www.news-medical.net/health/Hysterectomy-Complications.aspx
- Health Central: “Bleeding after Hysterectomy: Causes and What To Do” – https://www.healthcentral.com/womens-health/bleeding-after-hysterectomy
- Jo’s Cervical Cancer Trust: “Risks and side effects of hysterectomy” – https://www.jostrust.org.uk/information/cervical-cancer/treatments/surgery/hysterectomy/side-effects
لیست پزشکان مرتبط:
سکینه موید محسنیمتخصص زنان و زایمان | تهران- طاهره لبافمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فرزانه چوبسازمتخصص زنان و زایمان | تهران
- حسین آصف جاهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فریبا خطیرمتخصص زنان و زایمان | تهران
- آزاده اکبری سنهمتخصص زنان و زایمان | تهران
- فاطمه امیدی فرمتخصص زنان و زایمان | تهران
- سمانه کاشیجراح و متخصص زنان زایمان نازایی فلوشیپ ناباروری IVF | تهران
- آزاده افضل زادهمتخصص زنان و زایمان، فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی و اندومتریوز | تهران
- سپیده محمدیمتخصص زنان و زایمان نازایی کولپوسکوپی | تهران
