شایع‌ترین انواع ویروس‌های آنفلوآنزا و نکات مهم درباره پیشگیری
ویروس آنفلوآنزا یکی از بیماریهای شایع فصلی است که هر سال به دلیل تغییرات آنتی‌ژنی، چهره‌ای جدید به خود می‌گیرد و همچنان جامعه انسانی را درگیر می‌کند. این تغییرات ممکن است جزئی (آنتی‌ژن دریفت) یا کلی (آنتی‌ژن شیفت) باشند و باعث می‌شوند که ابتلای قبلی یا واکسیناسیون سالانه ایمنی کاملی برای سال بعد ایجاد نکند. در ادامه، به معرفی شایع‌ترین انواع ویروس‌های آنفلوآنزا و اهمیت واکسیناسیون می‌پردازیم.
شایع‌ترین انواع ویروس‌های آنفلوآنزا
- H1N1:
یکی از انواع شناخته‌شده که به عنوان آنفلوآنزای خوکی نیز معروف است. - H3N2:
نوعی دیگر که می‌تواند در فصول سرد، شیوع گسترده‌ای داشته باشد. - آنفلوآنزای B:
در دو نوع ویکتوریا و یاماگاتا شناخته می‌شود. در سال‌های اخیر، نوع ویکتوریا شایع‌تر بوده و نوع یاماگاتا گزارش کمتری داشته است. - آنفلوآنزای C:
برخلاف انواع A و B، معمولاً در کودکان شایع است و علائم خفیف‌تری دارد.
جدول انواع ویروس آنفلوآنزا، تفاوت‌ها و علائم
| نوع ویروس | ویژگی‌ها و تفاوت‌ها | علائم شایع |
|---|---|---|
| H1N1 (آنفلوآنزای خوکی) | تغییرات آنتی‌ژنی قابل توجه (آنتی‌ژن شیفت و دریفت)، بسیار واگیردار و در برخی موارد می‌تواند به پاندمی منجر شود. | تب، لرز، گلودرد، سرفه خشک، تنگی نفس، بدن‌درد، اسهال و استفراغ. |
| H3N2 | یکی از انواع رایج آنفلوآنزا با تغییرات مداوم آنتی‌ژنی. اغلب در فصول سرد باعث شیوع گسترده می‌شود. | تب شدید، بدن‌درد، سرفه، آبریزش بینی، خستگی و گلودرد. |
| آنفلوآنزای B (ویکتوریا) | نسبت به نوع A کمتر تغییر می‌کند. معمولاً محدود به انسان است و شیوع آن اغلب به‌صورت منطقه‌ای است. | تب، لرز، سردرد، گلودرد، خستگی، آبریزش بینی. |
| آنفلوآنزای B (یاماگاتا) | در سال‌های اخیر شیوع کمتری داشته است و معمولاً در مناطق خاصی دیده می‌شود. | علائم مشابه ویکتوریا اما معمولاً با شدت کمتر. |
| آنفلوآنزا C | شدت خفیف‌تری نسبت به انواع A و B دارد و کمتر باعث همه‌گیری می‌شود. | علائم خفیف شبیه سرماخوردگی، مانند تب کم، آبریزش بینی و گلودرد. |
چه کسانی باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند؟
برخی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به عوارض جدی این بیماری قرار دارند و توصیه می‌شود هر سال واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنند:
- افراد بالای ۶۵ سال.
- بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن (ریوی، کبدی، کلیوی، قلبی).
- افرادی که تحت شیمی‌درمانی یا دیالیز هستند.
- زنان باردار.
- افرادی با چاقی شدید (BMI بالای ۴۰).
- افرادی که پیوند عضو انجام داده‌اند.
مزایای واکسیناسیون
- کاهش شدت علائم بیماری.
- پیشگیری از عوارض جدی و مرگ‌ومیر ناشی از آنفلوآنزا.
- کاهش فشار بر نظام سلامت، به‌ویژه در فصول سرد.
بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا
- زمان ایده‌آل:
از اواخر شهریور تا اواسط مهرماه، پیش از شیوع گسترده ویروس. - جایگزین زمانی:
اواخر آذرماه یا اوایل بهمن‌ماه برای محافظت در برابر موج‌های بعدی بیماری.
نکته: ایجاد ایمنی پس از تزریق واکسن حدود دو هفته زمان می‌برد. بنابراین حتی اگر واکسن در ماه‌های دی یا بهمن تزریق شود، می‌تواند در برابر شیوع‌های بعدی بیماری مؤثر باشد.
اثربخشی واکسن آنفلوآنزا
- حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد است.
- اگرچه نمی‌تواند به‌طور کامل از ابتلا جلوگیری کند، اما شدت علائم و عوارض بیماری را کاهش می‌دهد.
تأکید بر استفاده از واکسن
- واکسیناسیون افراد پرخطر:
برای این گروه، واکسیناسیون یک ضرورت است. - جامعه عمومی:
واکسیناسیون می‌تواند شیوع بیماری را کاهش دهد و از فشار بر سیستم بهداشتی بکاهد.
جمع‌بندی
ویروس آنفلوآنزا به دلیل تغییرات سالانه در ساختار آنتی‌ژنی خود، همچنان یکی از بیماریهای مهم فصل سرما محسوب می‌شود. واکسیناسیون سالانه به‌ویژه برای افراد پرخطر و گروه‌های حساس، راهی مؤثر برای کاهش شدت علائم، عوارض و مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری است. بهترین زمان برای تزریق واکسن، قبل از شیوع گسترده ویروس است و حتی اگر این فرصت از دست برود، واکسن در موج‌های بعدی بیماری نیز می‌تواند مؤثر باشد. علاوه بر واکسیناسیون، رعایت بهداشت فردی و تقویت سیستم ایمنی بدن از دیگر اقدامات مؤثر برای پیشگیری از آنفلوآنزا است.
لیست پزشکان مرتبط:
مینو محرزمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران- مسعود مردانی دشتیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- داود یادگاری نیامتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نعمت اله جنیدی جعفریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- پیام طبرسیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- کامران شرفیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- داود فصاحتمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- بهزاد امیریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نیما دستگیرمتخصص بیماریهای عفونی و تب دار بزرگسالان و کودکان | تهران
- پرویز بیات اسدیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
