تفاوت ویتامین D2 و D3 چیست؟ چرا ویتامین D₃ برای تقویت ایمنی بدن مؤثرتر است؟
ویتامین D یکی از حیاتی‌ترین ریزمغذی‌ها برای حفظ سلامت استخوان، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های عفونی است. با این حال، نتایج پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که همه انواع ویتامین D اثر یکسانی بر بدن ندارند. به گزارش ایسنا، دانشمندان دریافته‌اند که مصرف ویتامین D₂ نه‌تنها به اندازه نوع D₃ مؤثر نیست، بلکه ممکن است سطح ویتامین D₃، که شکل فعال‌تر و مؤثرتر این ویتامین در بدن است، را کاهش دهد.
در این مقاله از دکتریاب، به تفاوت‌های علمی بین D₂ و D₃، نقش آن‌ها در تقویت سیستم ایمنی و دلیل برتری D₃ در سلامت بدن می‌پردازیم.
ویتامین D₂ و D₃؛ دو شکل متفاوت از یک ویتامین
ویتامین D به دو شکل اصلی وجود دارد:
- ویتامین D₂ (ارگوکلسیفرول): معمولاً از منابع گیاهی و قارچ‌ها به‌دست می‌آید.
- ویتامین D₃ (کوله‌کلسیفرول): نوع طبیعی‌تر این ویتامین است که بدن از طریق تابش نور خورشید آن را تولید می‌کند.
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که بدن انسان ویتامین D₃ را بسیار بهتر جذب کرده و برای حفظ سطح مناسب ویتامین D در خون، به D₃ واکنش مؤثرتری نشان می‌دهد. در مقابل، ویتامین D₂ ممکن است حتی باعث کاهش سطح D₃ طبیعی بدن شود.
یافته‌های جدید پژوهشگران
بر اساس بررسی‌های علمی اخیر، مصرف مکمل‌های ویتامین D₂ می‌تواند باعث کاهش سطح D₃ در بدن شود.
این موضوع نگران‌کننده است، زیرا ویتامین D₃ همان نوعی است که بدن برای تقویت سیستم ایمنی به آن نیاز دارد.
ویتامین D₃ باعث فعال‌سازی سیگنال‌دهی اینترفرون نوع یک در بدن می‌شود، بخشی مهم از سیستم دفاعی بدن که در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها عمل می‌کند.
به زبان ساده، D₃ به بدن کمک می‌کند تا سریع‌تر و مؤثرتر در برابر عوامل بیماری‌زا واکنش نشان دهد، در حالی‌که D₂ چنین نقشی ندارد و حتی ممکن است تعادل طبیعی ویتامین D را مختل کند.
آیا مصرف ویتامین D₂ می‌تواند مضر باشد؟
با وجود اینکه ویتامین D₂ در بسیاری از مکمل‌های گیاهی استفاده می‌شود، مصرف زیاد یا جایگزینی آن به‌جای D₃ می‌تواند تأثیر منفی داشته باشد.
پژوهشگران هشدار می‌دهند که انتخاب نادرست نوع مکمل ویتامین D ممکن است نه‌تنها فایده‌ای نداشته باشد، بلکه باعث تضعیف سیستم ایمنی شود.
بنابراین، پیش از مصرف مکمل‌های ویتامین D باید نوع آن را بررسی و با توصیه پزشک مصرف کرد.
چرا ویتامین D₃ مؤثرتر است؟
ویتامین D₃ همان نوعی است که بدن انسان از نور خورشید تولید می‌کند و در تنظیم بسیاری از فرآیندهای حیاتی نقش دارد:
- کمک به جذب بهتر کلسیم و حفظ سلامت استخوان‌ها
- تقویت خط دفاعی بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها
- حمایت از عملکرد مغز و سیستم عصبی
- تنظیم خلق‌وخو و کاهش خطر افسردگی فصلی
از آنجا که D₃ پایداری بیشتری در خون دارد و تأثیر آن ماندگارتر است، پژوهشگران توصیه می‌کنند در اغلب موارد، ویتامین D₃ گزینه مناسب‌تر برای مکمل‌یاری باشد.
منابع طبیعی ویتامین D₃
اگرچه نور خورشید بهترین منبع ویتامین D₃ است، اما می‌توان از منابع غذایی زیر نیز بهره برد:
- ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین
- زرده تخم‌مرغ
- جگر گاو
- لبنیات غنی‌شده با ویتامین D
- مکمل‌های D₃ با منشاء گیاهی (برای گیاه‌خواران)
در کشورهایی با آفتاب کمتر یا در فصول سرد، مصرف مکمل D₃ تحت نظر پزشک می‌تواند نیاز بدن را تأمین کند.
ضرورت تحقیقات بیشتر
پژوهشگران تأکید دارند که برای درک دقیق‌تر تفاوت عملکرد D₂ و D₃، مطالعات بیشتری باید انجام شود.
با این حال، نتایج کنونی نشان می‌دهد که ویتامین D₃ نقش کلیدی‌تری در حفظ ایمنی بدن دارد و احتمالاً باید گزینه اصلی مکمل ویتامین D برای بیشتر افراد باشد، مگر در موارد خاصی که پزشک نوع دیگری را تجویز کند.
بر اساس شواهد علمی، ویتامین D₃ مؤثرتر و پایدارتر از D₂ است و نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، سلامت استخوان و محافظت در برابر بیماری‌ها دارد.
مصرف خودسرانه مکمل‌های D₂ ممکن است سطح D₃ بدن را کاهش داده و تعادل طبیعی بدن را بر هم بزند.
بنابراین، برای حفظ سلامت عمومی و جلوگیری از کمبود ویتامین D، بهتر است پیش از انتخاب نوع مکمل، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
برای آگاهی بیشتر و دسترسی به متخصصان تغذیه و غدد، می‌توانید از طریق دکتریاب اقدام کنید و بهترین گزینه مکمل را متناسب با نیاز بدن خود انتخاب نمایید.