خبراطفال و کودکان
توصیه‌های تغذیه‌ای برای کودکان کم‌وزن و کوتاه‌قد
رشد کودکان نیازمند تغذیه متعادل و متنوع است. برای کودکانی که دچار کم‌وزنی یا کوتاه‌قدی هستند، رعایت نکات تغذیه‌ای زیر می‌تواند در بهبود وضعیت جسمانی و رشد مناسب آنان موثر باشد:
1. اصول کلی در تغذیه کودکان کم‌وزن و کوتاه‌قد
- تنوع و تعادل غذایی: برنامه غذایی شامل گروه‌های اصلی غذایی مانند پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد.
- توجه به مکمل‌ها: استفاده از مکمل‌های ویتامین D، مولتی‌ویتامین و آهن طبق تجویز پزشک.
- تعداد وعده‌ها و میان‌وعده‌ها: روزانه 4 وعده غذایی اصلی و 2 میان‌وعده مقوی.
2. مواد مغذی ضروری برای رشد کودک
الف) پروتئین‌ها
- منابع حیوانی: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات.
- منابع گیاهی: عدس، لوبیا، ماش، نخود، مغزدانه‌ها.
- ترکیبات غذایی مانند عدس‌پلو و ماش‌پلو می‌توانند پروتئین‌های گیاهی را تکمیل کنند.
ب) ویتامین‌ها
- ویتامین A: تقویت رشد و سیستم ایمنی (زرده تخم‌مرغ، کره، هویج، اسفناج).
- ویتامین C: تقویت جذب آهن و سیستم ایمنی (گوجه‌فرنگی، فلفل، مرکبات).
- ویتامین D: تقویت استخوان‌ها (ماهی، زرده تخم‌مرغ، لبنیات).
- ویتامین‌های گروه B: تقویت متابولیسم انرژی و خون‌سازی (غلات سبوس‌دار، حبوبات، سبزی‌ها).
ج) مواد معدنی
- آهن: تقویت خون‌سازی و رشد (گوشت قرمز، تخم‌مرغ، حبوبات).
- روی: افزایش قد و رشد سلولی (گوشت، مغزها، ماهی).
- سلنیوم: کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی (مغزها، تخم‌مرغ، گوشت).
د) اسیدهای چرب ضروری
- منابع حاوی امگا-3 و امگا-6 مانند ماهی‌های چرب، گردو، و روغن‌های گیاهی.
3. روش‌های مقوی و مغذی کردن غذا
- استفاده از روغن‌های مفید (روغن زیتون) در غذا.
- اضافه کردن پودر مغزها (بادام، گردو) به غذاهای کودک.
- استفاده از حبوبات و غلات سبوس‌دار.
- افزودن سبزیجات رنگی و میوه‌ها به غذا و میان‌وعده‌ها.
4. راهکارهایی برای کودکان کم‌اشتها
- محیط دلپذیر غذا خوردن: با کودک صحبت کنید و او را تشویق کنید.
- تزئین غذا: غذاها را به شکل‌های جذاب مانند حیوانات یا گل‌ها تزئین کنید.
- استفاده از چاشنی‌های ملایم: طعم غذا را با چاشنی‌های طبیعی تغییر دهید.
- بازی و موسیقی: هنگام غذا دادن از موسیقی کودکانه استفاده کنید.
5. نکات مهم برای مادران
- از اجبار یا محدودیت در تغذیه کودک پرهیز کنید.
- نوشیدنی‌های شیرین مانند چای شیرین و شربت را کاهش دهید.
- مصرف غذاهای پرچرب و سرخ‌شده (چیپس، سیب‌زمینی سرخ‌کرده) را محدود کنید.
- داروهای کودک را با غذا یا شیر مخلوط نکنید.
6. برنامه غذایی پیشنهادی
وعده‌های اصلی:
- صبحانه: نان سبوس‌دار، پنیر، تخم‌مرغ، سبزیجات.
- ناهار: برنج با گوشت یا مرغ، سبزیجات پخته، ماست.
- شام: سوپ یا آش حاوی حبوبات و گوشت.
میان‌وعده‌ها:
- میوه‌های تازه یا خشک مانند خرما و کشمش.
- مغزها (بادام، گردو) به صورت پودرشده.
- ماست و دوغ کم‌چرب.
- بیسکوییت سبوس‌دار یا شیرین با عسل.
7. توصیه‌های خاص
- مکمل ویتامین D: هر دو ماه یک عدد مکمل 50 هزار واحدی برای کودکان 2 تا 5 سال.
- افزایش دفعات شیردهی برای کودکان شیرخوار.
- آزمایش دوره‌ای برای بررسی وضعیت آهن و ویتامین‌ها.
با رعایت این نکات و مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه، می‌توان به بهبود رشد و وضعیت تغذیه‌ای کودکان کم‌وزن و کوتاه‌قد کمک کرد.
لیست پزشکان مرتبط:
سید مجتبی تولیتمتخصص اطفال و کودکان | تهران- بهنام مقدادیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- منصور بهرامیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- شادی نوربخشمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- سید محمد کلانتر معتمدیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- شیوا شفیعیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- سعید سجادیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- مارال هجرتیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- الهام صادقیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
- نیکتا سلگیمتخصص اطفال و کودکان | تهران
