ضربه به سر نوزاد چقدر خطرناک است ؟ اقدامات لازم
علائم آسیب مغزی در نوزادان در طیف خفیف تا شدید متغیر است و شامل علائمی مثل تشنج، فلج مغزی، اختلالات شناختی، تاخیر در رشد ایجاد می‌گردد. بعضی اوقات آسیب مغزی خفیف می‌باشد و به آن توجه نمی‌شود، ولی موارد دیگر هنگام تولد نوزاد شدیدتر است و آشکارتر می‌شود. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
آسیب مغزی نوزاد چگونه اتفاق می‌افتد؟
ضربه مغزی در نوزادان احتمالا در اثر یک حادثه یا یک آسیب مغزی اکتسابی اتفاق می‌افتد. وقتی با یک عامل فیزیکی از بیرون به سر ضربه وارد می‌شود یا یک فشار به سر وارد می‌شود آسیب مغزی ضربه‌ای اتفاق می‌افتد. ممکن است این ضربه به سر نوزاد، در هنگام زایمان در اثر صدمات هنگام تولد اتفاق بیفتد.
مثلا هنگامی که نوزاد در کانال زایمان گیر کند یا ممکن است پزشک با استفاده از ابزاری مثل فورسپس، نیروی بیش از حدی که بر روی سر نوزاد وارد کند.
نیمی از آسیب‌های مغزی در طی زایمان، از خخفگی نشات می‌گیرد و در شرایطی اتفاق می‌افتد که اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد. این وضعیت به دلایلی مانند وجود بیماری در مادر، حوادث بند ناف یا جفت و یا زمانی که سر نوزاد در کانال زایمان گیر کند اتفاق می‌افتد.
در بعضی اوقات دلایل آسیب مغزی پیش بینی نشده باشد و یا همچنین تصادفاتی رخ دهند که قابل کنترل نباشند. با این وجود حوادثی وجود دارد که می‌توان از آنها پیشگیری کرد که از غفلت تیم پزشکی نشات می‌گیرد. در اینگونه موارد والدین می‌توانند یک دعوی قصور پزشکی بر علیه پزشکی که سهل انگاری کرده است را مطرح کنند.
مثلا اگر پزشک نتواند عمل سزارین را به موقع انجام دهد یا نتواند عوارض را تشخیص دهد، آسیب‌هایی که در هنگام تولد ایجاد می‌شود قصور پزشکی
به عنوان مثال، اگر پزشک نتواند عوارض را تشخیص داده یا به موقع عمل سزارین را انجام دهد، آسیب ناشی از تولد می‌تواند یک قصور پزشکی به شمار آورده می‌شود.
اقدامات بعد از ضربه به سر کودک
آسیب به سر هنگامی خفیف است که کودک شما همچنان هوشیار باشد و به سوالات شما پاسخ دهد. از یک کمپرس سرد به مدت ۲۰ دقیقه به منظور کاهش تورم و تسکین ضربه استفاده کنید.
علائم ضربه مغزی نوزاد تا چند ساعت بعد مشخص می‌شود؟
همیشه علائم خطر در اثر ضربه به سر نوزاد، در هنگام زایمان فوری و به آسانی قابل تشخیص نمی‌باشد. علائم ممکن است خفیف و یا با تاخیر اتفاق بیافتد.
علائم زیر در حالت علائم شدید آسیب مغزی، بلافاصله قابل تشخیص است:
- پیشانی بزرگ
- سر یا جمجمه کوچک
- تشنج
- حرکت غیر طبیعی چشم
- تحریک پذیری یا بی‌قراری
- سفتی در گردن
- ستون فقرات ناقص
- مشکل در خوابیدن یا خوردن
- ویژگی‌های غیرمعمول یا مخدوش صورت
- گریه زیاد
عوارض ضربه به سر نوزاد
1- علائم فیزیکی بعد ضربه به سر نوزاد
اگر آسیب مغزی شدید باشد یا بلافاصله علائم فیزیکی و یا رفتار فوری ایجاد نشود ممکن است والدین متوجه نشوند که علائم بعدی در کودک ایجاد شد و کودک دچار آسیب مغزی گردیده است. نوزادی که به آسیب مغزی مبتلا شده هرچه بزرگتر شود ممکن است دچار اختلال در خواب شود و یا به نور حساسیت داته باشد.
لرزش یا اسپاسم عضلانی ممکن است در کودک مشاهده شود یا در قسمت‌های مختلفی از بدن، حالت فلجی در کودک مشاهده گردد. خستگی بیش از حد می‌تواند یکی از نشانه‌های آسیب مغزی باشد.
در هنگام رشد کودک، آسیب مغزی می‌تواند باعث تاخیر در رشد فیزیکی کودک گردد. آرام خزیدن، آرام نشستن و یا ایستادن در کودک مشاهده شود. همچنین برای غذاخوردن بدون اینکه کسی به او کمک کند مشکل داشته باشد.
همزمان که کودک بزرگ می‌شود احتمال دارد برای یادگیری و انجام کارهایی مثل لباس پوشیدن، استفاده از ایزارهای نوشتاری و بستن بند کفش با مشکل مواجه شود. همچنین برای رسیدن به نقاط عطف فیزیکی و حرکتی دچار مشکل شوند.
1- علائم رشدی و شناختی
تاخیر در رشد ذهنی، رفتاری و عاطفی ممکن است در اثر آسیب مغزی در نوزاد ایجاد شود. کودک از لحاظ درد ممکن است حساسیت بالاتری نشان دهد و یا از نظر موقعیتی آشفتگی در کودک مشاهده شود. همچنین ممکن است در تمرکز، توسعه زبان و کلمات یا بخاطر سپردن مسائل با مشکل مواجه شود.
مسائل رفتاری شامل عمل کردن یا کنترل تکانه می‌باشد. هنگام رفتن کودک به مدرسه و هنگام شروع ارتباط برقرار کردن با بچههای دیگر این مسائل بسیار اهمیت دارد.
1- علائم فلج مغزی
فلج مغزی یک نوع بیماری است که در اثر آسیب آسیب مغزی در هنگام زایمان نشات می‌گیرد و علائم خاصی در فرد ایجاد می‌کند. این علائم نشان دهنده آسیب مغزی در کودک در موقع زایمان می‌باشد.
شایع‌ترین نوع برای فلج مغزی، فلج مغزی اسپاستیک می‌باشد که با علائم زیر تشخیص داده می‌شود:
- راه رفتن غیر طبیعی
- ماهیچه‌های سفت و گرفته
- عضلات ضعیف یا فلج
- مفاصل سفتی که تا آخر باز نمی‌شوند.
- اسپاسم یا لرزش عضلانی
علائم فلج مغزی دارای علائم دیگری می‌باشد که عبارت‌اند از:
- تاخیر در رسیدن به نقطه عطف حرکتی
- هماهنگی ضعیف
- مشکل در مهارت‌های حرکتی ظریف
- حرکات غیر طبیعی اندام
- حرکات نامتعادل پاها
- ناتوانی‌های یادگیری
- ماهیچه‌ها و مفاصل سست
- مشکل در صحبت کردن
- مشکل در بلع
- حرکات آهسته و انقباضی
- کاهش بینایی و شنوایی
- تشنج
- تاخیر در رشد
- سرازیری آب دهان
- بی‌اختیاری ادرار و روده
آیا ضربه به سر نوزاد خطرناک است؟
علائم آسیب مغزی در نوزادان متنوع می‌باشد. برای بعضی از نوزادان ممکن است علائم تا ماه‌ها یا سال‌ها ظاهر نشود یا اگر ظاهر شود به وضوح ظاهر نشوند که تشخیص داده شوند.
هنگامی که پس از تولد بلافاصله علائم ایجاد شوندپزشک مغز و اعصاب با استفاده از روش‌هایی مانند ام آر آی یا سی تی اسکن می‌تواند آسیب مغزی را تشخیص دهد. این روش‌های تصویربرداری نشان می‌دهند که ضربه ای که به سر نوزاد وارد شده است آسیب زننده بوده یا خیر.
تشخیص در صورتی مشکل تر می‌گردد که آسیب مشخص نباشد. گاهی تنها راهی که می‌توان برای تشخیص آسیب مغزی استفاده کرد بررسی علائم است.
اگر بعد از تولد نوزاد، علائم آسیب مغزی را در او رویت کردید، ممکن است بخواهید مشخص شود که آیا قصور پزشکی باعث ایجاد علائم شده است یا خیر؟
اگر در طی زایمان یا مدت کوتاهی پس از زایمان، به سر نوزاد تازه متولد شده ضربه وارد شده باشد و شما اعتقاد دارید که در اثر قصور پزشکی این اتفاق افتاده است این حق را دارید که از یک پزشک مغز و اعصاب کودکان کمک بگیرید و اقدامات قانونی لازم را در این خصوص به انجام برسانید.
تا چند ساعت بعد علائم ضربه مغزی به نوزاد مشخص می‌شود؟
بعد از وارد شدن ضربه به سر نوزاد این مسئله طبیعی است که به دلیل ترس و درد گریه کند. اما نباید مدت زمان گریه بیشتر از 10 دقیقه طول بکشد.
آیا بعد از وارد شدن ضربه به سر نوزاد، مسئله خواب آلودگی خطرناک است؟
اگر بعد از اینکه به سر نوزاد ضرب وارد شد و کودک همچنان خوب به چشم می‌آید اجازه دهید که بخوابد. ولی اگر به شکل غیر طبیعی خواب آلودگی دارد یا بعد از بیدار شدن از خواب حالت گیج مشاهده شد باید بلافاصله توسط پزشک معاینه گردند.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- ساناز معصومیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- شیرین بهبهانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
