تریسموس یا قفل شدن فک چیست؟
تریسموس فک یا قفل شدن فک حالتی است که در آن عضلات جویدنی فک به دلیل التهاب یا اسپاسم از کار می‌افتند و باعث می‌شوند که دهان به طور کامل باز نشود. این مشکل عمدتاً به خاطر گیر کردن عضلات فک رخ می‌دهد. در این مقاله با ما همراه باشید تا علایم، عوامل و روش‌های درمان این بیماری را مورد بررسی قرار دهیم.. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
تریسموس یا قفل شدن فک چیست؟
تریسموس فک یا قفل شدن فک حالتی است که در آن دهان بیش از ۳۵ میلی‌متر یا حدود دو انگشت باز نمی‌شود، زیرا عضلات جویدنی فک دردناک و منقبض می‌شوند. این بیماری باعث ایجاد مشکلاتی در خوردن و نوشیدن، نگه‌داری از دهان و دندان و حتی صحبت کردن می‌شود.
- تریسموس فک بیماری رایجی نیست و معمولاً در افرادی با شرایط زیر بروز می‌کند:
- افرادی که دندان عقلشان را عمل کرده‌اند و به اصطلاح تریسموس دندان عقل دارند.
- افرادی که سرطان سر و گردن دارند و بیماریشان روی قسمت‌های حرکتی فک و دهانشان اثر گذاشته است.
- افرادی که پرتودرمانی سر و گردن را تجربه کرده‌اند.
تریسموس فک را نباید با کزاز اشتباه گرفت. کزاز یک عفونت است که با باکتری کلستریدیوم تتانی ایجاد می‌شود. کزاز قابل واکسیناسیون است و بنابراین بیماری نادری است.
اما اگر کسی کزاز داشته باشد، عضلاتش اسپاسم می‌کنند. این اسپاسم می‌تواند در هر بخشی از بدن رخ دهد، اما اگر در سر و گردن باشد، تریسموس فک را ایجاد می‌کند.
به گفته مقاله تریسموس ویکی پدیا، این بیماری ممکن است ظاهر فرد را هم تغییر دهد و وضعیت را برای بیمار دشوارتر و دردناک‌تر کند.
تریسموس فک معمولاً موقتی است و حدود ۵ هفته طول می‌کشد تا خوب شود. اما گاهی ممکن است زمان بیشتری نیاز باشد و اگر درمان مناسب نشود ممکن است هیچ‌وقت بهبود نیابد.
اگر تریسموس فک به علت پرتودرمانی باشد، ممکن است بافت اضافی فیبری در فک ایجاد شود که نیاز به درمان‌های پیچیده‌تری داشته باشد.
راه‌های درمان تریسموس فک (قفل شدن فک)
اگر زودتر اقدام به درمان تریسموس فک کنید، بهبودی سریع‌تر و موثرتری خواهید داشت. برای مشاوره با پزشک مغز و اعصاب می‌توانید از سرویس آنلاین استفاده کنید. این بیماری با روش‌های مختلفی قابل درمان است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
۱. دستگاه کشش فک: این دستگاه که بین دو فک قرار می‌گیرد، باعث کشیده شدن عضلات فک می‌شود. فیزیوتراپ به شما نشان می‌دهد که چگونه و چه مدت از این دستگاه استفاده کنید.
۲. داروهای تریسموس: پزشک ممکن است داروهایی را برای شما تجویز کند که عضلات فک را شل کنند، درد را کاهش دهند یا التهاب را برطرف کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که تزریق کورتیکواستروئیدها به همراه مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌تواند در کاهش درد تریسموس فک مؤثر باشد.
۳. فیزیوتراپی تریسموس: این روش درمانی شامل ماساژ و کشش فک است که به رفع اسپاسم عضلات و کاهش درد کمک می‌کند.
۴. تغییر رژیم غذایی: پیشنهاد می‌شود که در دوران درمان، از خوردن غذاهای سخت و خشک خودداری کنید و به جای آن غذاهای مایع و نرم را مصرف کنید.
۵. طب سوزنی: طب سوزنی یک روش درمان سنتی برای تریسموس فک است. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند برای آرامش عضلات و تسکین درد این بیماری مفید باشد. البته این تحقیقات هنوز کامل نیستند و نیاز به مطالعات بیشتری دارند.
۶. تمرینات فیزیکی موثر: چندین تمرین وجود دارد که با کشش فک می‌تواند به کاهش التهاب و درد تریسموس فک کمک کند. این تمرینات را می‌توانید چند بار در روز انجام دهید. قبل از شروع تمرینات، برای شل شدن عضله فک، حتما آن را با حرکات دایره ای به مدت ۳۰ تا ۴۰ ثانیه ماساژ کنید.
- دهان خود را تا حد امکان باز کنید و ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید. سپس دهان خود را ببندید. این تمرین را ۵ بار تکرار کنید.
- دهان خود را تا حد امکان باز کنید و فک خود را به سمت راست ببرید. سپس دهان خود را ببندید. این تمرین را ۵ بار تکرار کنید. همین تمرین را برای سمت چپ نیز انجام دهید.
- گردن خود را به جلو و عقب و سپس چپ و راست بکشید. سر خود را خم کنید و گوش خود را به سمت شانه بکشید. در این حالت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه بمانید و سپس در سمت مقابل تکرار کنید. این تمرین را ۵ بار در هر سمت انجام دهید.
راه‌های درمان تریسموس فک در خانه
برای کمک به درمان تریسموس فک، علاوه بر رعایت نظرات پزشک، می‌توانید اقدامات زیر را در خانه انجام دهید:
- ماساژ: با انگشتان خود، قسمت‌های دردناک فک را پیدا کنید و با حرکات گردشی آنها را ماساژ دهید. سپس گردن خود را راست کنید و چانه خود را به سمت سینه بیاورید. این حالت را ۳۰ ثانیه حفظ کنید. بعد از آن، سر خود را به چپ و راست بچرخانید و در آخر با حرکات دایره‌ای سر خود را بکشید. قبل از انجام این ماساژ، حتما با پزشک مغز و اعصاب خود مشورت کنید.
- مکمل منیزیم: منیزیم یک ماده معدنی است که در کنترل درد نقش دارد. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داده است که مصرف منیزیم قبل و بعد از عمل دهان، می‌تواند درد تریسموس فک را کاهش دهد.
- محدود کردن کافئین: کافئین ممکن است باعث سفتی عضلات فک شده و علائم تریسموس فک را بدتر کند. کافئین همچنین می‌تواند اضطراب را افزایش دهد و اضطراب باعث می‌شود که دندان‌ها را به هم فشار دهید.
- گرما درمانی: گرم کردن فک با یک حوله گرم و مرطوب می‌تواند عضلات را آرام کرده و خونرسانی را بهبود بخشد. این کار را می‌توانید هر ساعت ۱۵ دقیقه انجام دهید.
علل تریسموس فک چه چیزهایی هستند؟
تریسموس فک یک بیماری است که در آن عضلات فک آسیب می‌بینند و باعث می‌شود که دهان باز نشود. علل مختلفی می‌توانند این آسیب را ایجاد کنند. برخی از این علل عبارتند از:
- ضربه: شکستگی فیزیکی می‌تواند سبب آسیب به فک شود.
- جراحی دندان: بعضی اوقات پس از جراحی دندان، دهان باز نمی‌شود. این مشکل معمولا در جراحی دندان عقل رخ می‌دهد. این می‌تواند به خاطر باز شدن بیش از حد فک یا التهاب ناشی از جراحی باشد. همچنین اگر سوزن بیهوشی به عصب فک آسیب بزند، ممکن است تریسموس فک ایجاد شود.
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJD): مفصل گیجگاهی فکی یک مفصل است که فک را به جمجمه متصل می‌کند و به شما اجازه می‌دهد که دهانتان را باز و بسته کنید. اگر این مفصل کار نکند، ممکن است تریسموس فک و درد ایجاد شود. عواملی که می‌توانند اختلال در این مفصل ایجاد کنند عبارتند از:
- ضربه
- آرتروز
- ژنتیک
- ناهمانگی دندان‌ها
- ساییدن و فشردن دندان‌ها به هم به دلیل اختلالات عصبی و استرس
- پرتودرمانی برای درمان سرطان سر و گلو: تومورهایی که در عملکرد فک اختلال ایجاد می‌کنند، می‌توانند منجر به تریسموس فک شوند. اما مشکل رایج‌تر درباره سرطان به درمان و پرتودرمانی آن مربوط می‌شود. پرتوها ممکن است به فک آسیب برسانند و باعث شوند در اطراف مفصل زخم یا بافت اضافه به وجود بیاید.
بنیاد سرطان دهان آمریکا اعلام می‌کند که ۱۰ تا ۴۰ درصد از افرادی که سرطان سر و گردن دارند، به تریسموس نیز مبتلا می‌شوند. تشعشعاتی که بر مفصل گیجگاهی فکی، عضله‌های ناخنک یا جونده که نقش اصلی را در جویدن دارند، تاثیر می‌گذارد به احتمال زیاد باعث ابتلا به تریسموس فک می‌شود.
همان‌طور که در مطلب تریسموس نی نی سایت آمده، بهتر است اگر سابقه درد فک و باز نشدن دهان را داشتید، دهان خود را زیاد باز نکنید و آدامس بجوید. نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که معمولا قفل شدن فک هنگام خمیازه با درد بیشتری همراه است.
علائم تریسموس دهان
تریسموس یک بیماری است که باعث می‌شود که دهان شما باز نشود. علائم دیگری که ممکن است با این بیماری همراه باشند عبارتند از:
- درد فک حتی وقتی که فک را حرکت ندهید.
- مشکل یا ناراحتی در انجام کارهایی که نیاز به باز کردن دهان دارند. (مثل مسواک زدن یا گازیدن میوه)
- عدم توانایی در جویدن یا بلعیدن برخی از غذاها
- درد عضلات
- احساس سفتی
- اسپاسم عضلات
- سردرد
- قفل شدن فک
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تریسموس یک بیماری است که باعث می‌شود که دهان شما باز نشود. اگر درد زیادی داشتید یا نتوانستید غذا بخورید یا بلعید، باید به زودی به یک پزشک دهان مراجعه کنید. پزشک شما می‌تواند علت تریسموس و سفتی عضلات فک را بیابد و درمان مناسب را انتخاب کند.
این کار باعث می‌شود که درد شما کم شود و از عواقب ناخوشایند آن مانند مشکل در بلعیدن و خوردن و تشکیل بافت فیبری در مفصل فک یا عضلات اطراف آن جلوگیری شود.
سخن نهایی
این مطلب درباره تریسموس، یک بیماری که باعث می‌شود که دهان باز نشود، است. علائم و روش‌های درمان این بیماری را می‌توانید در اینجا بخوانید. تریسموس یک بیماری نادر و ناخطرناک است اما باید به آن توجه کنید، زیرا ممکن است باعث مشکلاتی در بلعیدن و صحبت کردن شما شود.
سوالات متداول تریسموس فک (قفل شدن فک)
این مطلب پاسخ سه سوال رایج درباره تریسموس را می‌دهد. تریسموس یک بیماری است که باعث می‌شود که دهان باز نشود. علائم و روش‌های درمان این بیماری را می‌توانید در اینجا بخوانید.
- چرا بعد از کشیدن دندان فک قفل می‌شود؟: بعضی اوقات پس از کشیدن دندان، عضلات فک اسپاسم می‌گیرند و باعث می‌شوند که دهان باز نشود. این مشکل معمولا در اثر تزریق بی‌حسی اتفاق می‌افتد و یکی از عوارض شایع در دندانپزشکی است.
- چرا در خواب فک قفل می‌شود؟: استرس یکی از عواملی است که می‌تواند تریسموس ایجاد کند. گاهی ممکن است فردی در خواب دچار استرس شده و دندان‌هایش را به هم بفشارد. این کار می‌تواند باعث سفتی عضلات فک شود.
- آیا بیهوشی می‌تواند فک را قفل کند؟: در موارد خیلی کم، ممکن است فک فرد هنگام بیهوشی از کار بیفتد و وقتی به هوش بیاید تریسموس داشته باشد.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- ساناز معصومیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- شیرین بهبهانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
