آیا تومور مغزی با آزمایش خون معلوم میشود ؟
شخیص تومور مغزی با آزمایش خون: پیشرفت‌ها و چالش‌ها
در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه تشخیص تومورهای مغزی از طریق آزمایش خون صورت گرفته است. این روش‌های تشخیصی جدید نوید بخش راه‌حل‌هایی کم‌تهاجمی، سریع و دقیق هستند که می‌توانند در کنار روش‌های تصویربرداری سنتی به تشخیص زودهنگام سرطان مغز کمک کنند.این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
آزمایش‌های خون موجود برای تشخیص تومور مغزی
آزمایش TriNetra-Glio
یکی از پیشرفته‌ترین آزمایش‌های خون برای تشخیص سرطان مغز، آزمایش موسوم به TriNetra-Glio است. این آزمایش با جداسازی سلول‌های گلیال که از تومور جدا شده‌اند و در خون در گردش هستند کار می‌کند. پس از جداسازی، این سلول‌ها رنگ‌آمیزی شده و می‌توان آن‌ها را زیر میکروسکوپ شناسایی کرد. محققان مرکز تحقیقات تومور مغزی امپریال کالج لندن دریافته‌اند که این آزمایش می‌تواند طیف وسیعی از تومورهای مغزی از جمله گلیوبلاستوما (شایع‌ترین تومور مغزی با درجه بالا در بزرگسالان)، آستروسیتوم و الیگودندروگلیوم را با دقت بالا تشخیص دهد.
دکتر نلوفر سید، سرپرست مرکز تحقیقات عالی تومور مغز، اظهار کرده است که این روش غیرتهاجمی و ارزان برای تشخیص زودهنگام تومورهای مغزی برای بهبود مراقبت از بیمار حیاتی است. بر اساس تحقیقات انجام شده، بیماران می‌توانند در آینده‌ای نزدیک (حدود دو سال) از این آزمایش جدید بهره ببرند.
آزمایش خون با دقت 87 درصد
پژوهشگران دانشگاه استراثکلاید در گلاسگو، انگلستان، آزمایش خونی را توسعه داده‌اند که می‌تواند سرطان مغز را با دقت 87 درصد تشخیص دهد. این تیم با استفاده از نور مادون قرمز، یک “نشانه زیستی” از نمونه‌های خون افراد ایجاد کرده و با کمک هوش مصنوعی، علائم سرطان را در آن شناسایی می‌کنند.
دکتر متیو بیکر، محقق ارشد این مطالعه، اعلام کرده است: “این اولین انتشار از اطلاعات حاصل از مطالعه بالینی ما بوده و نشان می‌دهد که آزمایش خون ما در فاز بالینی کاربرد دارد”. این آزمایش در یک گروه 104 نفره توانست سرطان مغز را در 87 درصد موارد به درستی شناسایی کند.
فناوری‌های جدید در تشخیص تومور مغزی
حسگر زیستی (بیوسنسور)
محققان انجمن شیمی آمریکا، یک حسگر زیستی ابداع کرده‌اند که می‌تواند به پزشکان در تشخیص دقیق سرطان مغز از جزئی از نمونه خون کمک کند. این فناوری با استفاده از پرتوهای لیزری با شدت بالا، نانولایه‌های سه بعدی اکسید نیکل-نیکل بر روی یک تراشه نیکل ایجاد می‌کند که به عنوان یک بیوسنسور فوق حساس عمل می‌کند.
این حسگر می‌تواند مقادیر بسیار کمی از مواد مشتق شده از تومور مانند اسیدهای نوکلئیک، پروتئین‌ها و لیپیدها را که از سد خونی-مغزی وارد گردش خون می‌شوند، شناسایی کند. با استفاده از یک روش به نام طیف‌سنجی رامان ارتقا یافته سطحی (SERS)، این حسگر پروفایل‌های مولکولی خاصی را برای هر نمونه ایجاد می‌کند که با تحلیل آن‌ها توسط شبکه عصبی عمیق، می‌توان وجود تومور مغزی، نوع و حتی محل آن را پیش‌بینی کرد.
با استفاده از این پلتفرم بیوپسی مایع، محققان می‌توانند سرطان مغز را تنها از پنج میکرولیتر سرم خون تشخیص دهند و آن را با حساسیت 100 درصد از سرطان پستان، ریه و روده بزرگ متمایز کنند.
تشخیص با نشانگرهای زیستی
دانشمندان تکنیک جدیدی برای شناسایی سرطان مغز ابداع کرده‌اند که با بررسی 100 میکرولیتر از خون، می‌توانند پس از یک ساعت بیومارکرهای مرتبط با گلیوبلاستوما (شایع‌ترین و خطرناک‌ترین تومور مغزی) را شناسایی کنند.
در این روش، محققان بیومارکرهای جهش‌یافته خون (EGFR) را که در مراحل پیشرفته برخی سرطان‌ها یافت می‌شوند، بررسی می‌کنند. این بیومارکرها درون وزیکول‌های بیرون سلول قرار دارند که چربی‌ها، پروتئین و مواد ژنتیکی را نگهداری می‌کنند.
مزایا و محدودیت‌های آزمایش خون برای تشخیص تومور مغزی
مزایا
- غیرتهاجمی بودن: آزمایش خون، برخلاف بیوپسی یا نمونه‌برداری، روشی غیرتهاجمی است که خطرات جراحی را ندارد.
- هزینه کمتر: این روش‌ها معمولاً ارزان‌تر از روش‌های تصویربرداری پیشرفته هستند.
- سرعت تشخیص: برخی از این آزمایش‌ها می‌توانند نتایج را در زمان کوتاهی ارائه دهند.
- تشخیص زودهنگام: این آزمایش‌ها پتانسیل تشخیص سرطان در مراحل اولیه را دارند که می‌تواند به افزایش نرخ بقا کمک کند.
محدودیت‌ها
- ویژگی و حساسیت متغیر: دقت این آزمایش‌ها می‌تواند متفاوت باشد و هنوز به سطح استاندارد روش‌های تصویربرداری نرسیده‌اند.
- عدم تعیین دقیق موقعیت تومور: برخی از این آزمایش‌ها ممکن است فقط وجود تومور را تأیید کنند اما نتوانند محل دقیق آن را مشخص کنند.
- محدودیت در تشخیص همه انواع تومورها: برخی تومورهای مغزی ممکن است نشانگرهای زیستی مشخصی در خون نداشته باشند.
- احتمال نتایج مثبت کاذب: EGFRهای جهش‌یافته نه تنها با گلیوبلاستوما، بلکه با سرطان‌های دیگر نیز ارتباط دارند؛ در نتیجه ممکن است نتیجه آزمایش دقیق نباشد.
نتیجه‌گیری
براساس پژوهش‌های جدید، می‌توان گفت که آزمایش خون به عنوان روشی برای تشخیص تومور مغزی در حال توسعه و پیشرفت است و نتایج امیدوارکننده‌ای نیز به همراه داشته است. با این حال، در حال حاضر تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) همچنان به عنوان بهترین روش تشخیص تومور مغزی شناخته میشود.
آزمایش‌های خون می‌توانند به عنوان ابزاری مکمل برای غربالگری اولیه و یا پیگیری وضعیت بیماران پس از درمان مورد استفاده قرار گیرند. با پیشرفت فناوری و تحقیقات بیشتر، احتمالاً در آینده‌ای نزدیک شاهد استفاده گسترده‌تر از این روش‌ها در تشخیص تومورهای مغزی خواهیم بود.
محققان همچنان در حال انجام مطالعات بیشتر برای تأیید نتایج و بهبود دقت این آزمایش‌ها هستند. امید است با ادامه این تحقیقات، تشخیص زودهنگام‌تر و دقیق‌تر تومورهای مغزی امکان‌پذیر شود که به نوبه خود می‌تواند به درمان مؤثرتر و افزایش نرخ بقای بیماران کمک کند.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- مریم سلیمانی قره تپهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- فاطمه شعبانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
