آیا تومور مغزی باعث سردرد می شود ؟
بله، تومور مغزی می‌تواند سردرد را ایجاد کند.
تومور مغزی و ارتباط آن با سردرد
سردرد یکی از شایع‌ترین علائم تومور مغزی است، اگرچه به ندرت تنها علامت آن می‌باشد. در این گزارش به بررسی ارتباط بین تومورهای مغزی و سردرد، چگونگی ایجاد سردرد توسط تومورهای مغزی، ویژگی‌های منحصر به فرد این نوع سردردها و تفاوت آنها با سایر انواع سردرد می‌پردازیم.این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
تومور مغزی چیست؟
تومور مغزی توده‌ای از سلول‌های غیرطبیعی است که در مغز یا اطراف آن شکل می‌گیرد. این تومورها می‌توانند خوش‌خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. تومورهای مغزی ممکن است از بافت‌های مغز منشأ بگیرند (تومورهای اولیه) یا از سایر قسمت‌های بدن به مغز گسترش یابند (تومورهای ثانویه یا متاستاتیک). اگرچه احتمال پیدایش تومورها در هر سنی وجود دارد، اما بیشتر در کودکان ۳ تا ۱۲ سال و بزرگسالان ۴۰ تا ۷۰ ساله مشاهده می‌شوند.
چگونه تومورهای مغزی باعث سردرد می‌شوند؟
خود بافت مغز گیرنده‌های درد ندارد، اما تومورهای مغزی به چند روش می‌توانند باعث سردرد شوند:
افزایش فشار داخل جمجمه
جمجمه یک فضای استخوانی بسته است و مقدار محدودی فضا برای مغز و محتویات آن دارد. با رشد تومور، فضای داخل جمجمه کمتر می‌شود و فشار افزایش می‌یابد. این افزایش فشار باعث کشیدگی دورا (پرده‌ای که مغز را می‌پوشاند) می‌شود که دارای پایانه‌های عصبی حسی است و می‌تواند درد ایجاد کند.
فشار بر روی اعصاب و رگ‌های خونی
تومور می‌تواند به اعصاب و رگ‌های خونی اطراف فشار آورد و باعث تحریک آنها و ایجاد درد شود. این فشار می‌تواند با بزرگ شدن تومور افزایش یابد.
اختلال در جریان مایع مغزی-نخاعی
تومور می‌تواند جریان مایع مغزی-نخاعی را مختل کند که به نوبه خود باعث افزایش فشار داخل جمجمه و سردرد می‌شود.
ویژگی‌های سردرد ناشی از تومور مغزی
سردردهای ناشی از تومور مغزی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که آنها را از سایر انواع سردرد متمایز می‌کند:
زمان و الگوی بروز
این سردردها معمولاً در اوایل صبح شدیدتر هستند یا حتی ممکن است فرد را از خواب بیدار کنند. علت این است که هنگام خوابیدن در وضعیت افقی، مایع مغزی-نخاعی در جمجمه جمع می‌شود که همزمان فشارهای ناشی از تومور بر مغز را تشدید می‌کند.
شدت و کیفیت درد
سردردهای تومور مغزی معمولاً:
- ثابت و مداوم هستند (معمولاً غیرضربانی)
- به صورت فشاری و کُند توصیف می‌شوند، اگرچه گاهی می‌توانند تیز یا تیرکشنده باشند
- معمولاً در یک منطقه خاص متمرکز هستند، اما می‌توانند منتشر هم باشند
تشدید با فعالیت‌های خاص
این سردردها با فعالیت‌هایی مانند سرفه، عطسه، خم شدن یا زور زدن تشدید می‌شوند. این فعالیت‌ها به طور موقت فشار داخل جمجمه را افزایش می‌دهند.
پاسخ به درمان
سردردهای ناشی از تومور مغزی معمولاً به داروهای مسکن معمولی پاسخ نمی‌دهند یا با گذشت زمان به آنها مقاوم می‌شوند. این می‌تواند یکی از نشانه‌های هشداردهنده باشد.
تفاوت با سایر انواع سردرد
سردردهای ناشی از تومور مغزی از جهات مختلف با سردردهای تنشی یا میگرنی متفاوت هستند:
- برخلاف میگرن که معمولاً ضربان‌دار است، سردردهای تومور مغزی معمولاً ثابت و فشاری هستند
- سردردهای تومور اغلب در اوایل صبح شدیدتر هستند، در حالی که میگرن می‌تواند در هر زمانی رخ دهد
- سردردهای تومور با گذشت زمان پیشرونده می‌شوند و به داروهای معمولی پاسخ نمی‌دهند
- سردردهای تومور مغزی معمولاً با سایر علائم نورولوژیک همراه هستند
علائم همراه با سردرد تومور مغزی
سردردهای ناشی از تومور مغزی اغلب با علائم دیگری همراه هستند که می‌توانند به تشخیص کمک کنند:
- تهوع و استفراغ، به‌ویژه استفراغی که بدون تهوع قبلی رخ می‌دهد
- تغییرات بینایی مانند تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی
- تشنج (در حدود ۸۰٪ بیماران مبتلا به تومور مغزی رخ می‌دهد)
- ضعف یا بی‌حسی در اندام‌ها
- اختلالات گفتاری یا شنوایی
- تغییرات شخصیتی یا رفتاری
- مشکلات حافظه یا تمرکز
- سرگیجه و عدم تعادل
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سردردهایی را تجربه می‌کنید که دارای یک یا چند ویژگی زیر هستند، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- سردردهایی که شما را از خواب بیدار می‌کنند
- سردردهایی که در صبح شدیدتر هستند
- سردردهای جدیدی که قبلاً تجربه نکرده‌اید
- سردردهایی که به داروهای مسکن معمولی پاسخ نمی‌دهند
- سردردهایی که همراه با تهوع، استفراغ یا تغییرات بینایی هستند
- سردردهایی که با گذشت زمان بدتر می‌شوند
نتیجه‌گیری
تومورهای مغزی می‌توانند باعث سردرد شوند، اما سردرد به‌تنهایی به‌ندرت نشان‌دهنده تومور مغزی است. سردردهای ناشی از تومور مغزی معمولاً ویژگی‌های خاصی دارند که آنها را از سایر انواع سردرد متمایز می‌کند، مانند شدید بودن در صبح، تشدید با فعالیت‌های خاص، و همراهی با سایر علائم نورولوژیک. اگر سردردهایی با این ویژگی‌ها را تجربه می‌کنید، باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
البته باید توجه داشت که وجود این علائم لزوماً به معنای ابتلا به تومور مغزی نیست و می‌تواند علل دیگری داشته باشد. تشخیص دقیق نیاز به بررسی توسط متخصص و انجام آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI دارد.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- مریم سلیمانی قره تپهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- فاطمه شعبانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
