آیا تومور مغزی کشنده است ؟
آیا تومور مغزی کشنده است؟
میزان مرگ و میر در افراد مبتلا به تومور مغزی بستگی به درجه تومور و میزان پیشرفت آن دارد. تمام تومورهای مغزی کشنده نیستند و خطر آنها به نوع تومور، محل قرارگیری، درجه‌بندی آن و زمان تشخیص بستگی دارد. تومورهای خوش‌خیم معمولاً خطر کمتری داشته و میزان بقای بالاتری دارند، در حالی که تومورهای بدخیم و متاستاتیک تهاجمی‌تر بوده و می‌توانند خطر بیشتری برای بیمار ایجاد کنند. با پیشرفت علم و روش‌های جراحی مغز، میزان مرگ و میر ناشی از تومورهای مغزی به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
انواع تومورهای مغزی
تومورهای مغزی به شکل‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که هر یک خطرات و پیش‌آگهی متفاوتی دارند. درک درست انواع تومورهای مغزی به تعیین میزان خطر و روش درمان مناسب کمک می‌کند.
تومورهای اولیه و ثانویه
تومورهای مغزی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: تومورهای اولیه و ثانویه. تومورهای اولیه از خود مغز شروع می‌شوند و حدود ۲۰ درصد از تومورها را شامل می‌شوند و معمولاً میزان مرگ و میر در بیماران مبتلا به این نوع تومورها پایین است. این تومورها اغلب خوش‌خیم بوده و به بافت‌های اطراف تهاجم نمی‌کنند.
در مقابل، تومورهای ثانویه یا متاستاتیک از قسمت‌های دیگر بدن شروع می‌شوند و به مغز می‌رسند. این تومورها دارای ویژگی تهاجمی هستند و به سرعت می‌توانند به نقاط مختلف مغز حمله کنند. تومورهای ثانویه عموماً بدخیم بوده و خطر بیشتری برای بیمار ایجاد می‌کنند.
تومورهای خوش‌خیم و بدخیم
تومورهای مغزی به دو دسته مهم تومورهای خوش‌خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند. تومورهای خوش‌خیم، سرطانی نیستند و رشد آهسته‌ای دارند و معمولاً به بافت‌های اطراف حمله نمی‌کنند. خوشبختانه بیش از ۷۰ درصد تومورهای مغزی خوش‌خیم هستند.
تومورهای بدخیم سرطانی هستند، به سرعت رشد می‌کنند و می‌توانند به سایر بخش‌های مغز و نخاع گسترش پیدا کنند. این تومورها تهاجمی بوده و تشخیص و درمان آنها پیچیده‌تر است. گلیوبلاستوما (GBM) تهاجمی‌ترین نوع تومور مغزی و سرطان مغز است که نرخ فوت بیماران دارای آن حدود ۹۵٪ در ۵ سال بعد از تشخیص است.
سیستم درجه‌بندی تومورهای مغزی
سازمان بهداشت جهانی بر اساس میزان تهاجمی بودن و میل گسترش تومورها آنها را به چهار درجه (گرید) تقسیم کرده است:
- گرید ۱: تومورهای خوش‌خیم، کاملاً قابل درمان و عمدتاً در کودکان
- گرید ۲: معمولاً در بزرگسالان بوده و در صورت عدم درمان به موقع به گریدهای بالاتر می‌رود
- گرید ۳: تومورهای تهاجمی و غیرقابل کنترل‌تر از گرید ۲ که معمولاً آناپلاستیک هستند
- گرید ۴: تهاجمی‌ترین و بدخیم‌ترین نوع تومورها که رشدی بسیار سریع داشته و متاستاز در سراسر بدن دارند
وقتی صحبت از درجه چهار یک تومور مغزی می‌شود، یعنی این تومور کشنده و بدخیم است، در حالی که گرید یک آن جزو تومورهای خوش‌خیم محسوب می‌شود.
علائم تومورهای مغزی بدخیم
تومورهای مغزی، به ویژه انواع بدخیم، می‌توانند علائم متعددی ایجاد کنند:
- تاری دید و اختلال بینایی و دوبینی
- تغییر خلق و خو و رفتار
- تغییر رفتار و عملکرد
- اختلال در سطح هوشیاری
- اختلال در تکلم و درک صحیح کلمات
- اختلال در بلع و هضم غذا
- اختلال در هماهنگی، تعادل و کنترل کردن بدن
- تشنج و حملات
علائم دیگر می‌تواند شامل سردرد، حالت تهوع، استفراغ، ضعف در اندام‌ها و اختلال در حافظه یا تمرکز باشد.
عوامل مؤثر بر میزان عمر بیماران
چندین عامل مهم وجود دارند که بر میزان بقا و طول عمر بیماران مبتلا به تومور مغزی تأثیر می‌گذارند:
نوع و محل تومور
انواع مختلف تومورهای مغزی به روش‌های درمانی پاسخ متفاوتی می‌دهند. برخی انواع تومورها مانند مننژیوما، اپاندیدومای آناپلاستیک و الیگودندروگلیوما به راحتی قابل درمان بوده و بیماران طول عمر طبیعی خواهند داشت. موقعیت تومور در مغز می‌تواند بر انتخاب روش درمان تأثیر بگذارد. امکان جراحی برای نواحی خاصی از مغز مانند عصب بینایی، ساقه مغز، نخاع یا نواحی مجاور رگ‌های خونی اصلی محدود است.
سن و وضعیت سلامت بیمار
سن بیمار تأثیر قابل توجهی بر میزان بقا دارد. بیماران جوان‌تر نسبت به بیمارانی که در سنین بالاتر به تومور مغزی بدخیم مبتلا می‌شوند، عمر بیشتری دارند. همچنین وضعیت سلامت قبلی و فعلی بیمار در میزان کشندگی و خطرناکی تومور مغزی تأثیرگذار است.
درجه تومور و میزان پیشرفت آن
درجه (گرید) تومور یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین میزان طول عمر بیماران است. به طور کلی، احتمال بازگشت تومورهای گرید بالا پس از درمان بسیار بیشتر از تومورهای درجه پایین است. تومورهای با درجه پایین‌تر و خوش‌خیم، اغلب نتایج بهتری نسبت به بیماران با بدخیمی‌های درجه بالاتر دارند.
طول عمر بیماران مبتلا به تومور مغزی
میزان طول عمر بیماران تومور مغزی به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان به صورت قطعی در مورد آن نظر داد. اگرچه میانگین امید به زندگی پس از تشخیص تومور مغزی سرطانی بین ۱۴ تا ۱۶ ماه است، اما بیمارانی که ژنتیک تومور خاصی دارند، میانگین طول عمرشان ۲۲ تا ۳۱ ماه است.
برای تومورهای مغزی گرید ۴، طبق بررسی‌های صورت گرفته، به طور معمول ۱۵ نفر از هر ۱۰۰ بیماری که تومور مغزی سرطانی گرید ۴ دارند، بیش از ۱۰ سال بعد از تشخیص بیماری خود زنده مانده‌اند. در تومورهای اولیه، نرخ سلامتی بیماران بعد از تشخیص و درمان به موقع ۷۵.۲٪ است.
برخی بیماران با تومور مغزی بدخیم و سرطانی بیش از ۲۰ سال پس از تشخیص عمر می‌کنند.
روش‌های درمانی تومورهای مغزی
روش‌های درمان تومور مغزی به عواملی متعدد همچون اندازه، گرید، بافت منشاء، محل، وسعت و نوع آسیب‌ها و ضایعات تومور و نیز سلامتی بدنی و سن بیمار بستگی دارند. روش‌های اصلی درمان تومور مغزی عبارتند از:
- جراحی تومور مغزی
- رادیوتراپی (پرتو درمانی)
- شیمی درمانی
- دارو درمانی هدفمند
- میدان‌های درمانی تومور
- کارآزمایی‌های بالینی
با پیشرفت علم، روش‌های جراحی مغز و جراحی‌های تومور مغز بهبود یافته و میزان مرگ و میر تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است.
نتیجه‌گیری
در پاسخ به سؤال “آیا تومور مغزی کشنده است؟” باید گفت که میزان کشندگی و خطرناکی تومور مغزی بستگی به نوع هر تومور، علائم و عوارضی که ایجاد کرده، وضعیت سلامت قبلی و فعلی بیمار، و نیز محل و ضایعات تومور متفاوت است. به گفته متخصصان، تنها تعداد اندکی از تومورهای مغزی ممکن است کشنده باشند.
باید توجه داشت که همه تومورها کشنده نیستند و هر روز با پیشرفت علم و روش‌های جراحی مغز و جراحی‌های تومور مغز، میزان مرگ و میر تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است. تشخیص به موقع و اقدام سریع برای درمان می‌تواند در حد قابل توجهی به کنترل و درمان تومور مغزی کمک کند و امید به زندگی را افزایش دهد.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- مریم سلیمانی قره تپهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- فاطمه شعبانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
