قرص مونته لوکاست | موارد مصرف، عوارض، طریقه مصرف

قرص مونته لوکاست یکی از داروهای رایج در کنترل علائم آسم و آلرژی است. این دارو با مهار برخی از مواد شیمیایی در بدن که منجر به التهاب و اسپاسم در مجاری تنفسی می‌شوند، می‌تواند به بهبود تنفس و کاهش علائم حساسیتی کمک کند.

قرص مونته لوکاست چیست؟

مونته لوکاست ۵ و مونته لوکاست 10 داروی خوراکی است که معمولا به شکل قرص عرضه می‌شود و در گروه داروهای آنتاگونیست گیرنده لوکوترین قرار دارد. این دارو با مهار عملکرد مواد شیمیایی خاصی در بدن که باعث التهاب، انقباض عضلات تنفسی و ترشح مخاط می‌شوند، به کاهش علائم آسم و آلرژی کمک می‌کند. مونته لوکاست برای افراد مبتلا به آسم خفیف تا متوسط و همچنین کسانی که دچار آلرژی‌های فصلی یا مزمن هستند، تجویز می‌شود.

Montelukast is used to prevent wheezing, difficulty breathing, chest tightness, and coughing caused by asthma in adults and children 12 months of age and older. Montelukast is also used to prevent bronchospasm (breathing difficulties) during exercise in adults and children 6 years of age and older. medlineplus.gov

مونتلوکاست برای جلوگیری از خس خس سینه، مشکل در تنفس، گرفتگی قفسه سینه و سرفه ناشی از آسم در بزرگسالان و کودکان 12 ماهه و بالاتر استفاده می شود. Montelukast همچنین برای جلوگیری از اسپاسم برونش (مشکلات تنفسی) در حین ورزش در بزرگسالان و کودکان 6 سال و بالاتر استفاده می شود.

موارد مصرف قرص مونته لوکاست

قرص مونته لوکاست برای چه چیزی خوب است؟، قرص مونته لوکاست در درمان و کنترل چندین وضعیت تنفسی و آلرژیک کاربرد دارد. مهم‌ترین موارد مصرف آن عبارت‌اند از:

• آسم مزمن: برای پیشگیری و درمان بلندمدت آسم، به‌ویژه در کودکانی که تحمل اسپری‌های تنفسی را ندارند.
• آسم ناشی از ورزش: جهت کاهش احتمال بروز تنگی نفس هنگام فعالیت بدنی.
• رینیت آلرژیک (فصلی یا دائمی): کاهش علائم حساسیت مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش چشم و گلو.
• پیشگیری از حملات تنفسی شبانه: به ویژه در بیمارانی که آسم‌شان در شب تشدید می‌شود.

نکته مهم این است که مونته لوکاست نقش “کنترل‌کننده” دارد، نه “نجات‌بخش”؛ یعنی نباید در حملات حاد آسم جایگزین اسپری‌های سریع‌الاثر شود.

عوارض جانبی قرص مونته لوکاست

هرچند بسیاری از افراد مونته لوکاست را بدون مشکل خاصی تحمل می‌کنند، اما مانند تمام داروها، این قرص هم می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد. در ادامه، برخی از عوارض گزارش‌شده دسته‌بندی شده‌اند:

• شایع:
  • سردرد
  • درد شکم
  • سرفه یا گلودرد (به‌ویژه در کودکان)
• کمتر شایع اما مهم:
  • اختلال در خواب (کابوس، بی‌خوابی)
  • تغییرات خلقی (تحریک‌پذیری، اضطراب، افسردگی)
  • بثورات پوستی یا واکنش‌های آلرژیک
• نادر ولی جدی:
  • افکار خودکشی یا رفتارهای تهاجمی
  • سندرم چرگ-استراوس (نوعی التهاب عروقی، در موارد نادر)

در صورت مشاهده علائم غیرمعمول یا شدید، قطع دارو و مشاوره فوری با پزشک ضروری است. توجه به این نکته مهم است که عوارض روانی مونته لوکاست اخیرا مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند و باید توسط والدین در کودکان به‌دقت پیگیری شوند.

طریقه مصرف صحیح مونته لوکاست

مصرف درست مونته لوکاست تأثیر آن را بهینه کرده و از بروز عوارض ناخواسته جلوگیری می‌کند. رعایت نکات زیر ضروری است:

دوز مصرفی: دوز معمول برای بزرگسالان و نوجوانان بالای ۱۵ سال، ۱۰ میلی‌گرم یک‌بار در روز است. در کودکان، دوز بسته به سن متفاوت بوده و ممکن است ۴ یا ۵ میلی‌گرم تجویز شود.

زمان مصرف: معمولاً شب‌ها، قبل یا بعد از غذا مصرف می‌شود؛ اما مهم‌تر از زمان، مصرف منظم روزانه آن است.

شکل دارویی: این دارو به شکل قرص، قرص جویدنی و گرانول (پودر مخصوص کودکان) موجود است. کودکان باید نوع تجویزشده مخصوص سن خود را دریافت کنند.

عدم قطع ناگهانی: حتی اگر علائم آسم یا آلرژی کاهش یابد، مصرف دارو باید تا زمانی که پزشک تجویز کرده ادامه یابد.

مصرف با داروهای دیگر: در صورت مصرف داروهای دیگر، پزشک را در جریان بگذارید، چرا که ممکن است برخی داروها با مونته لوکاست تداخل داشته باشند.

نحوه مصرف ساشه مونته لوکاست

ساشه مونته لوکاست که معمولا برای کودکان خردسال (بین ۶ ماه تا ۵ سال) تجویز می‌شود، به شکل پودر گرانول در بسته‌های کوچک عرضه می‌گردد. مصرف صحیح آن طبق دستور پزشک اهمیت زیادی دارد:

• روش مصرف:
  محتویات هر ساشه را باید مستقیماً داخل دهان کودک ریخته یا با مقدار کمی غذای نرم مانند پوره سیب، ماست یا شیر مخلوط کرد. این ترکیب باید فوراً (حداکثر تا ۱۵ دقیقه پس از باز کردن ساشه) مصرف شود و نباید نگهداری یا برای وعده بعدی استفاده شود.
• ممنوعیت حل در مایعات:
  از حل کردن پودر ساشه در مایعات مانند آب یا شیر خودداری کنید، زیرا ممکن است اثربخشی دارو کاهش یابد.
• زمان مصرف:
  بهتر است دارو در یک ساعت مشخص از شبانه‌روز مصرف شود؛ معمولاً قبل از خواب، مگر اینکه پزشک توصیه دیگری داشته باشد.
• عدم جویدن یا خرد کردن:
  ساشه مونته لوکاست نباید جویده یا با داروهای دیگر مخلوط شود، مگر طبق نظر پزشک.
• توجه به دوز:
  فقط یک ساشه در روز مصرف شود؛ مصرف بیش از حد توصیه‌شده می‌تواند منجر به عوارض ناخواسته شود.

پیروی دقیق از این نکات به افزایش اثربخشی دارو و پیشگیری از مشکلات احتمالی کمک می‌کند.

🟡یادآوری: این دارو برای حملات ناگهانی آسم مناسب نیست و در موارد حاد باید از اسپری‌های نجات‌دهنده استفاده شود.

آیا قرص مونته لوکاست جویدنی است؟

بله، مونته لوکاست در دو شکل اصلی عرضه می‌شود: قرص معمولی (بلعیدنی) و قرص جویدنی. قرص‌های جویدنی مونته لوکاست مخصوص کودکان طراحی شده‌اند و معمولا در دوزهای ۴ میلی‌گرم (برای سنین ۲ تا ۵ سال) و ۵ میلی‌گرم (برای سنین ۶ تا ۱۴ سال) موجودند.

نکات مربوط به قرص جویدنی:

• این نوع قرص باید به طور کامل جویده شود، نه بلعیده.
• بهتر است قبل از غذا مصرف شود، مگر اینکه پزشک توصیه دیگری داشته باشد.
• برای بزرگسالان و نوجوانان بالای ۱۵ سال، نوع جویدنی توصیه نمی‌شود؛ آن‌ها باید از قرص ۱۰ میلی‌گرمی بلعیدنی استفاده کنند.

پس اگر برای کودکتان تجویز شده، حتما نوع جویدنی آن را تهیه کنید و دوز مناسب سن او را در نظر بگیرید.

تداخلات دارویی مهم با مونته لوکاست

مونته لوکاست به طور کلی دارویی با تداخلات محدود است، اما در برخی موارد می‌تواند با داروهای دیگر واکنش متقابل داشته باشد و اثربخشی یا ایمنی درمان را تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه، به چند مورد مهم اشاره می‌شود:

• فنوباربیتال (Phenobarbital): این دارو آنزیم‌های کبدی را فعال می‌کند و ممکن است سطح خونی مونته لوکاست را کاهش دهد، که در نتیجه از اثربخشی آن می‌کاهد.
• ریفامپین (Rifampin): داروی ضد سل که مشابه فنوباربیتال، سرعت تجزیه مونته لوکاست در کبد را افزایش می‌دهد و اثربخشی آن را پایین می‌آورد.
• آسپرین و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): در برخی بیماران مبتلا به آسم حساس به آسپرین، مصرف هم‌زمان این داروها می‌تواند باعث تشدید علائم آسم شود، هرچند تداخلی مستقیم با مونته لوکاست ندارد.
• مصرف همزمان با داروهای روان‌پزشکی: اگر بیمار داروهایی برای درمان افسردگی یا اضطراب مصرف می‌کند، لازم است پزشک در جریان باشد، چرا که مونته لوکاست ممکن است در برخی افراد تأثیرات خلقی ایجاد کند.

در کل، برای اطمینان از ایمنی، حتما فهرست تمام داروهای مصرفی (شامل مکمل‌ها و گیاهان دارویی) را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

نکات احتیاطی در مصرف مونته لوکاست (بارداری، شیردهی و سایر شرایط خاص)

پیش از شروع مصرف مونته لوکاست، آگاهی از برخی شرایط خاص و رعایت نکات ایمنی می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند:

بارداری: مونته لوکاست در دسته B بارداری قرار دارد؛ یعنی در مطالعات حیوانی خطری نشان داده نشده اما مطالعات کافی در انسان‌ها وجود ندارد. مصرف آن فقط در صورتی مجاز است که مزایای دارو بر خطرات احتمالی غلبه داشته باشد. تصمیم‌گیری نهایی باید با نظر پزشک انجام شود.

شیردهی: اطلاعات محدودی درباره ترشح مونته لوکاست در شیر مادر وجود دارد. گرچه عوارض خاصی گزارش نشده، اما بهتر است مادران شیرده پیش از مصرف، با پزشک مشورت کنند.

کودکان: استفاده از مونته لوکاست در کودکان مجاز است، اما باید با دوز مناسب سن کودک تجویز شود. فرم‌های جویدنی یا گرانولی مخصوص برای کودکان طراحی شده‌اند.

سابقه بیماری‌های روانی: در بیمارانی که سابقه افسردگی، اضطراب یا اختلالات خلقی دارند، مصرف مونته لوکاست باید با احتیاط بیشتری انجام شود، چرا که در برخی موارد نادر با عوارض روان‌پزشکی همراه بوده است.

مشکلات کبدی: چون مونته لوکاست عمدتاً در کبد متابولیزه می‌شود، افراد با بیماری‌های کبدی باید تحت نظارت پزشک از آن استفاده کنند.

توصیه کلی این است که هرگونه بیماری زمینه‌ای یا مصرف داروی خاص را با پزشک در میان بگذارید تا دارو به شکلی ایمن و مؤثر تجویز شود.

تفاوت مونته لوکاست و نئوتادین

مونته لوکاست و نئوتادین هر دو از داروهای پرکاربرد در درمان آلرژی و علائم تنفسی هستند، اما از نظر نوع عملکرد، دسته دارویی و کاربرد تفاوت‌های مهمی دارند:

ویژگی	مونته لوکاست	نئوتادین
نام عمومی	مونته لوکاست	دسلوراتادین
گروه دارویی	آنتاگونیست گیرنده لوکوترین	آنتی‌هیستامین نسل دوم
مکانیسم اثر	مهار گیرنده‌های لوکوترین (مواد التهابی در مجاری تنفسی)	مهار گیرنده‌های H1 هیستامین (کاهش واکنش آلرژیک)
موارد مصرف اصلی	آسم، رینیت آلرژیک، آلرژی فصلی	رینیت آلرژیک، کهیر، عطسه، خارش
اثربخشی در آسم	مؤثر در کنترل آسم و تنگی نفس	بی‌اثر در درمان آسم
تأثیر بر خواب‌آلودگی	معمولاً خواب‌آور نیست	نئوتادین خواب‌آور نیست (برخلاف آنتی‌هیستامین‌های قدیمی)
فرم دارویی رایج	قرص، قرص جویدنی، ساشه	قرص، شربت
سن مصرف	از ۶ ماهگی به بالا (بسته به فرم دارویی)	از ۶ ماهگی به بالا

اگر مشکل بیمار بیشتر شامل آسم و التهاب راه‌های هوایی است، مونته لوکاست انتخاب بهتری است. اما اگر علائم حساسیتی پوستی یا عطسه و آبریزش بینی غالب باشد، نئوتادین با اثر سریع‌تر و عوارض کمتر گزینه مناسب‌تری خواهد بود. در برخی موارد پزشک ممکن است هر دو دارو را به‌صورت ترکیبی تجویز کند.

تفاوت مونته لوکاست و تلفست

مونته لوکاست و تلفست هر دو در درمان آلرژی کاربرد دارند، اما از نظر ترکیب، عملکرد و موارد مصرف، تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. جدول زیر مقایسه‌ای کامل بین این دو دارو ارائه می‌دهد:

ویژگی	مونته لوکاست	تلفست
نام عمومی	مونته لوکاست	فکسوفنادین
گروه دارویی	آنتاگونیست گیرنده لوکوترین	آنتی‌هیستامین نسل دوم
مکانیسم اثر	مهار گیرنده‌های لوکوترین برای کاهش التهاب تنفسی	مهار گیرنده‌های H1 برای کاهش اثر هیستامین در بدن
موارد مصرف اصلی	آسم، آلرژی فصلی، رینیت آلرژیک مزمن	رینیت آلرژیک (فصلی و مزمن)، کهیر مزمن
اثربخشی در آسم	مفید در کنترل آسم و پیشگیری از تنگی نفس	در درمان آسم مؤثر نیست
خواب‌آلودگی	معمولاً ایجاد نمی‌کند	جزو آنتی‌هیستامین‌های غیرخواب‌آور است (بسیار کم)
سن مصرف مجاز	از ۶ ماهگی به بالا (بسته به فرم دارویی)	معمولاً از ۶ سالگی به بالا
فرم دارویی رایج	قرص، قرص جویدنی، ساشه	قرص (۳۰، ۶۰، ۱۲۰ و ۱۸۰ میلی‌گرم)

اگر فرد دچار آسم یا آلرژی همراه با درگیری تنفسی شدید است، مونته لوکاست گزینه مناسبی است. اما برای علائم خفیف‌تر مثل عطسه، آبریزش بینی یا کهیر پوستی، تلفست با اثر سریع‌تر و عوارض کمتر ترجیح داده می‌شود. پزشک با توجه به شرایط بالینی و سن بیمار، داروی مناسب را انتخاب خواهد کرد.

تفاوت مونته لوکاست با مونته لوکاست سدیم

در واقع، مونته لوکاست و مونته لوکاست سدیم از نظر عملکرد دارویی تفاوتی در اثربخشی درمانی ندارند؛ اما در ساختار شیمیایی و فرم دارویی، تفاوت کوچکی وجود دارد که در ادامه توضیح داده می‌شود:

ویژگی	مونته لوکاست	مونته لوکاست سدیم
فرم شیمیایی	فرم پایه آزاد دارو (Montelukast base)	فرم نمکی دارو (Montelukast Sodium)
میزان جذب و اثربخشی	یکسان با فرم سدیم	یکسان با فرم آزاد
کاربرد بالینی	درمان آسم و آلرژی	همان کاربرد با دوز معادل
تفاوت در نام‌گذاری	در برچسب برخی داروها فقط با عنوان “مونته لوکاست” ذکر می‌شود	در برخی برندها “مونته لوکاست سدیم” درج می‌شود
برندهای رایج	Singulair (فرم پایه)	برخی برندهای عمومی و داخلی ممکن است از نوع سدیم باشند

تفاوت مونته لوکاست و مونته لوکاست سدیم فقط در نوع نمک دارویی است و از نظر اثربخشی، عوارض و نحوه مصرف تفاوتی با هم ندارند. پزشکان و داروسازان هر دو فرم را معادل هم در نظر می‌گیرند، و جایگزینی آن‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند.

تفاوت قرص ایروکاست با مونته لوکاست

ایروکاست (Airokast) در واقع یکی از برندهای دارویی مونته لوکاست است و از نظر ترکیب مؤثره با مونته لوکاست تفاوتی ندارد. اما نکاتی وجود دارد که به درک بهتر تفاوت اسمی این دو کمک می‌کند:

ویژگی	ایروکاست	مونته لوکاست
نام دارو	نام تجاری (برند داخلی)	نام ژنریک (عمومی)
ماده مؤثره	مونته لوکاست سدیم	مونته لوکاست یا مونته لوکاست سدیم
دوزهای رایج	۴، ۵، ۱۰ میلی‌گرم	۴، ۵، ۱۰ میلی‌گرم (بسته به شرکت سازنده)
شکل دارویی	قرص، قرص جویدنی، ساشه (بسته به برند)	در اشکال مختلف توسط برندهای مختلف تولید می‌شود
شرکت تولیدکننده	تولید داخل توسط شرکت‌های داروسازی ایرانی	ممکن است تولید داخلی یا خارجی باشد
قیمت و در دسترس بودن	معمولاً قیمت مناسب‌تر و دسترسی آسان‌تر در داروخانه‌ها	بسته به برند، ممکن است گران‌تر یا وارداتی باشد

ایروکاست همان مونته لوکاست است، اما با نام تجاری مشخص. اگر پزشک برای شما مونته لوکاست تجویز کرده، می‌توانید ایروکاست را به‌عنوان جایگزین مطمئن و مؤثر تهیه کنید، مگر اینکه پزشک برند خاصی را توصیه کرده باشد. تفاوت تنها در نام برند و شرکت سازنده است، نه در اثرگذاری یا ایمنی.