داروی گلوکزامین برای چیست؟ نحوه مصرف و عوارض آن

گلوکزامین نوعی مکمل غذایی محبوب است که به منظور ارتقای سلامت مفاصل و کاهش علائم آرتروز مورد استفاده قرار می‌گیرد. متخصصان معتقدند که مصرف مداوم گلوکزامین می‌تواند به حفظ غضروف بدن و کاهش التهاب در مفاصل کمک شایانی نماید. اگرچه شواهد علمی قطعی در خصوص اثربخشی آن وجود ندارد، برخی مشکلات گوارشی را به عنوان عوارض جانبی متداول آن می‌شناسند. پیشنهاد می‌شود قبل از مصرف این مکمل، با پزشک عمومی یا متخصص ارتوپد مشورت صورت پذیرد.

داروی گلوکزامین چیست؟

گلوکزامین سولفات ترکیبی طبیعی است که در غضروف‌های بدن انسان به وفور یافت می‌شود. افزون بر این، این ماده در طبیعت و همچنین در برخی مواد غذایی نیز حضور دارد. به عنوان مثال، گلوکزامین سولفات موجود در مکمل‌های غذایی، عمدتاً از صدف استخراج می‌گردد، اگرچه می‌توان آن را به‌صورت مصنوعی نیز در آزمایشگاه تولید نمود.

اشکال مختلف گلوکزامین

گلوکزامین به اشکال مختلفی در دسترس است که عبارتند از:

• گلوکزامین سولفات
• گلوکزامین هیدروکلراید
• ان-استیل گلوکزامین

نحوه عملکرد ویتامین گلوکزامین سولفات چگونه است؟

گلوکزامین سولفات با تحریک تولید مایع سینوویال و بهبود فرایند بازسازی غضروف‌های مفصلی، اثرات مثبتی بر سلامت مفاصل دارد. در افراد مبتلا به آرتروز، غضروف‌ها دچار تحلیل و تخریب می‌شوند که این مسئله باعث افزایش اصطکاک، درد و خشکی مفاصل می‌گردد.

گلوکزامین سولفات و گلوکزامین هیدروکلراید به عنوان مکمل‌های غذایی مصرف می‌شوند. مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که گلوکزامین می‌تواند هم از تجزیه غضروف آسیب‌دیده جلوگیری کند و هم به فرآیند ترمیم آن کمک نماید. تحقیقات علمی نشان می‌دهند که مصرف گلوکزامین سولفات ممکن است به افزایش تولید غضروف و مایع بین مفصلی کمک کند، یا از تخریب غضروف‌ها جلوگیری نماید و یا هر دو اثر را به صورت همزمان داشته باشد.

مکانیسم اثر و کاربردهای گلوکزامین سولفات

گلوکزامین به عنوان یکی از اجزای کلیدی پروتئوگلیکان‌ها، سنتز این مولکول‌های حیاتی در ماتریکس خارج سلولی غضروف را تقویت می‌کند. پروتئوگلیکان‌ها برای حفظ استحکام و انعطاف‌پذیری غضروف‌ها نقش اساسی دارند.

این ترکیب با مهار آنزیم‌های تخریب‌کننده غضروف، فرآیند تحلیل غضروف را کند کرده و به بازسازی آن کمک می‌کند. برخی مطالعات نیز نشان داده‌اند که گلوکزامین می‌تواند با کاهش التهاب در مفاصل، درد و ناراحتی ناشی از آرتروز را کاهش دهد.

مصرف گلوکزامین ممکن است باعث افزایش غضروف و مایع اطراف مفاصل شود و یا از تجزیه آن‌ها جلوگیری کند

نحوه مصرف گلوکزامین سولفات و دوز مصرفی آن

گلوکزامین سولفات به سه شکل اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد:

۱. مصرف خوراکی: قرص جوشان گلوکزامین: برای افراد مبتلا به آرتروز، دوز مصرفی استاندارد ۱۵۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز یا ۵۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز است. این دوز می‌تواند به تنهایی یا همراه با ۴۰۰ میلی‌گرم کندرویتین سولفات، دو یا سه بار در روز مصرف شود. استفاده از این ترکیب برای افراد مبتلا به آرتروز به مدت سه سال توصیه می‌شود. همچنین مصرف ۷۵۰ میلی‌گرم گلوکزامین سولفات دو بار در روز به همراه ۵۰۰ میلی‌گرم عصاره ریشه زردچوبه، دو بار در روز به مدت شش هفته، عملکرد بالایی نشان داده است.

۲. مصرف موضعی: ژل فیتوگلوکزامین: این ژل به مدت هشت هفته، هر روز روی پوست مالیده می‌شود و هر ۳۰ گرم آن حاوی ۳ گرم ان-استیل گلوکزامین، ۶ گرم عصاره خشک شاه بلوط هندی و ۶ گرم پودر منتول (نعناع) است.

۳. فرم تزریقی: آمپول گلوکزامین سولفات: دوز توصیه‌شده ۴۰۰ میلی‌گرم دو بار در هفته به مدت شش هفته است که به صورت عضلانی تزریق می‌شود.

بهترین زمان مصرف قرص گلوکزامین کدام است؟

بهترین زمان برای مصرف قرص گلوکزامین، همراه با وعده‌های غذایی اصلی یا همراه با غذا است تا به جذب بهتر مکمل کمک شود. البته این زمان ممکن است با توجه به نام تجاری و فرمولاسیون مکمل متفاوت باشد، بنابراین همیشه دستورالعمل روی بسته‌بندی را مطالعه کنید

موارد مصرف و فواید قرص گلوکزامین

در بیمارانی که به آرتروز، به ویژه آرتروز زانو مبتلا هستند، گلوکزامین سولفات به منظور کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل توصیه می‌شود. مشاهده شده است که مصرف مداوم این مکمل می‌تواند روند تخریب غضروف را به تأخیر بیندازد. در بیمارانی که آرتروز زانو دارند و از گلوکزامین سولفات استفاده می‌کنند، نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو کمتر شده است. لازم به ذکر است که این مکمل از بروز آرتروز پیشگیری نمی‌کند. گلوکزامین سولفات در افرادی که دچار آرتروز نیستند نیز می‌تواند به کاهش درد مانند مسکن‌هایی چون استامینوفن یا ایبوپروفن عمل کند. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که این ترکیب ممکن است احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را کاهش دهد. در افرادی که به بیماری MS مبتلا هستند، مصرف گلوکزامین به مدت ۶ ماه می‌تواند میزان عود بیماری را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: داروی آموکسی کلاو چیست؟ چگونگی مصرف و عوارض آن

مصرف گلوکزامین در بدنسازی

گلوکزامین به عنوان مکملی برای افزایش عملکرد در بدنسازی شناخته نمی‌شود. هرچند این دارو می‌تواند به سلامت مفاصل کمک کند و برای ریکاوری پس از تمرین‌های شدید مفید باشد، اما تأثیر مستقیمی بر رشد یا افزایش قدرت عضلات ندارد. بدنسازان معمولاً از مکمل‌های دیگری استفاده می‌کنند که به طور خاص برای عضله‌سازی و بهبود عملکرد بدنی طراحی شده‌اند.

گلوکزامین برای زانو درد

قرص گلوکزامین ۷۵۰ میلی‌گرم به طور خاص برای کاهش درد زانو مرتبط با آرتروز استفاده می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که این قرص می‌تواند به کاهش درد زانو و بهبود سفتی مفاصل کمک کند.

گلوکزامین برای دیسک کمر و آرتروز

گلوکزامین به عنوان مکملی برای بهبود سلامت مفاصل، به ویژه در شرایطی مانند آرتریت و مشکلات دیسک کمر موثر است. این دارو برای درمان آرتروز و دردهای مفصلی کمر نتایج مثبتی داشته است.

گلوکزامین برای MS

گلوکزامین به عنوان درمانی برای کاهش علائم ام اس خفیف معمولاً توصیه نمی‌شود. ام اس یک بیماری عصبی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. استفاده از گلوکزامین برای درمان ام اس به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است و ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد

عوارض جانبی کپسول گلوکزامین سولفات چیست؟

گلوکزامین سولفات به عنوان یک داروی نسبتاً ایمن شناخته می‌شود، اگرچه ممکن است عوارض جانبی خفیفی را به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض احتمالی در مصرف قرص غضروف ساز یا آرتری فلکس گلوکزامین سولفات ۵۰۰ عبارتند از: تهوع، اسهال یا یبوست، سوزش سردل و در موارد نادر، گیجی، واکنش‌های پوستی و سردرد.

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف طولانی‌مدت گلوکزامین ۵۰۰ ممکن است سطح قند خون را افزایش دهد، به ویژه در افراد مبتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین. با این حال، شواهد در این زمینه قطعی نیست و نتایج مطالعات متفاوت بوده است. به هرحال، به افرادی که دیابت دارند و از گلوکزامین کندروئیتین یا سایر فرمول‌های آن استفاده می‌کنند، توصیه می‌شود که به طور منظم قند خون خود را کنترل نمایند.

در خصوص موارد احتیاطی مصرف گلوکزامین سولفات، باید توجه داشت که:

• در دوران بارداری و شیردهی، به دلیل نبود اطلاعات کافی در مورد ایمنی آن، استفاده از این دارو توصیه نمی‌شود.
• افراد مبتلا به آسم باید قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنند.
• در افراد دیابتی، مصرف گلوکزامین باید همراه با پایش دقیق قند خون صورت گیرد.
• بیماران مبتلا به گلوکوم نیز باید قبل از استفاده از این دارو با چشم‌پزشک خود مشورت کنند.
• افرادی که فشار خون بالا دارند باید فشار خون خود را به طور مرتب کنترل کنند.
• اشخاص حساس به صدف ممکن است واکنش‌های شدید حساسیتی را تجربه کنند و باید قبل از مصرف با پزشک مشورت نمایند.
• مصرف گلوکزامین سولفات باید حداقل دو هفته قبل از جراحی متوقف شود.

تداخلات دارویی گلوکزامین سولفات با داروهای دیگر

گلوکزامین سولفات می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد و در مواردی ممکن است این تداخلات دارویی خطرناک باشند. تداخلات دارویی به دسته‌های خیلی خطرناک، خطرناک و نیمه خطرناک تقسیم می‌شوند.

تداخلات خیلی خطرناک

وارفارین: گلوکزامین سولفات می‌تواند اثر وارفارین را تشدید کرده و خطر خونریزی را افزایش دهد. مصرف این دو دارو با هم ممنوع است.

تداخلات خطرناک

داروهای شیمی‌درمانی: در افرادی که تحت درمان سرطان هستند، گلوکزامین سولفات ممکن است اثرات داروهای شیمی‌درمانی را کاهش دهد.

تداخلات نیمه خطرناک

استامینوفن: بهتر است گلوکزامین سولفات با استامینوفن مصرف نشود.

داروهای ضد دیابت: مصرف گلوکزامین سولفات همراه با داروهای ضد دیابت توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است بر سطح قند خون تأثیر بگذارد.

اشکال دارویی گلوکزامین	تداخل دارویی	عوارض جانبی
کپسول گلوکزامین سولفات فارابی ۵۰۰ میلی‌گرم	پرمنگنات پتاسیم	درد معده
ژل فیتوگلوکزامین گلوکزامین آمریکایی	پتاسیم متافسفات	یبوست یا اسهال
قرص جوشان گلوکزامین هلث اید	اینوسین پرانوبکس	راش پوستی

سوالات متداول

موارد قرص گلوکزامین خارجی  چیست؟

 قرص گلوکزامین خارجی برای کمک به ساخت بافت غضروفی استفاده می‌شود. با افزایش سن، تولید گلوکزامین طبیعی در بدن کاهش می‌یابد، و این قرص به جبران این کمبود کمک می‌کند و در درمان اختلالات روماتیک مؤثر است.

گلوکزامین چه تاثیری بر فشار خون دارد؟

 مصرف گلوکزامین سولفات می‌تواند باعث افزایش سطح انسولین شود که این افزایش ممکن است منجر به بالا رفتن فشار خون گردد.