کولونوسکوپی چیست؟ کاربرد و عوارض آن
همانطور که از نامش پیداست، بررسی کل روده بزرگ (کولونوسکوپی) روشی برای بررسی دقیق روده بزرگ است. این روش فراتر از کولون رفته و کل روده بزرگ شامل رکتوم را نیز تحت نظر قرار می دهد. رکتوم بخش نهایی روده بزرگ است که به طول 15 سانتی متر بوده و به مقعد ختم می شود. متخصصان گوارش از بررسی روده بزرگ برای بررسی بیماری ها و اختلالات مربوط به این بخش از دستگاه گوارش استفاده می کنند. کاربرد اصلی این روش، غربالگری سرطان روده بزرگ و پولیپ است. در این مطلب با کاربردها، آمادگی های لازم، عوارض احتمالی و سایر جنبه های این تست آشنا خواهیم شد.
کولونوسکوپی چیست؟
در این روش، پزشک با استفاده از ابزاری به نام کولونوسکوپ، به بررسی داخل روده بزرگ می پردازد. کولونوسکوپ یک لوله انعطاف پذیر به طول 120 سانتی متر و قطر تقریبی یک انگشت است که در انتهای آن دوربین و منبع نور تعبیه شده است. این لوله از طریق مقعد وارد شده و به آرامی در رکتوم و امتداد کولون تا ابتدای روده کوچک (کور روده) حرکت می کند. در برخی موارد، امکان دارد کولونوسکوپ چند سانتی متر به داخل روده کوچک نیز وارد شده و بررسی هایی در آن ناحیه انجام شود. با این حال، معاینه معده با این روش امکان پذیر نیست. این روش به عنوان یکی از روش های غربالگری سرطان روده بزرگ شناخته می شود.
کولونوسکوپی برای تشخیص چه بیماری هایی کاربرد دارد؟
بررسی روده بزرگ (کولونوسکوپی) به علل مختلفی انجام می شود. اکثر عمل های کولونوسکوپی روده به عنوان بخشی از برنامه های غربالگری برای تشخیص سرطان روده بزرگ انجام می شوند. با این حال، کاربردهای دیگری نیز برای این روش وجود دارد، از جمله:
- مشاهده خون در مدفوع
- درد شکم
- اسهال
- تغییرات در عادات روده
- مشاهده موارد غیرعادی در تصویربرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن کولون
انجام کولونوسکوپی به صورت دوره ای به افرادی که سابقه پولیپ یا سرطان روده بزرگ دارند و همچنین افرادی که در خانواده آنها سابقه ابتلا به برخی انواع سرطان های غیر کولون یا بیماری های مرتبط با سرطان روده بزرگ (مانند پولیپ های کولون) وجود دارد، پیشنهاد می شود. دلیل این امر، افزایش خطر ابتلا به پولیپ و سرطان روده بزرگ در این افراد است.
فواصل زمانی انجام کولونوسکوپی به میزان خطر ابتلا به سرطان و یافته های غیرطبیعی در معاینات قبلی بستگی دارد. از این روش برای بررسی علائم سرطان روده بزرگ، بیماری های التهابی روده، سرطان روده در زنان و پولیپ روده استفاده می شود.
برخی از بیماری هایی که کولونوسکوپی در تشخیص آن ها موثر است عبارتند از:
- رشد غیر طبیعی (پولیپ)
- التهاب روده (کولیت)
- علت خونریزی از مقعد
- نشانه های بیماری کرون
- شقاق مقعد
- سندرم روده تحریک پذیر
- علت یبوست شدید
- تومور کارسینوئید
افراد سالمی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان کولون هستند، به منظور جلوگیری از سرطانی شدن پولیپ ها، باید از سن 50 سالگی هر 10 سال یک بار تحت عمل کولونوسکوپی قرار بگیرند.
هزینه کولونوسکوپی
هزینه این عمل با بیمه قابل پرداخت است و میتوان آن را به صورت رایگان انجام داد. در غیر این صورت، هزینه آزاد آن بین 500 هزار تومان تا 2 میلیون تومان خواهد بود. برای انجام کولونوسکوپی باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کرد.
کولونوسکوپی رحم
کولپوسکوپی رحم که به کولونوسکوپی رحم نیز معروف است، برای بررسی التهاب دهانه رحم، پولیپ واژن و سرطان واژن انجام می شود.
در این روش، با استفاده از وسیله ای فلزی به نام اسپکولوم، واژن را باز می کنند تا دهانه رحم قابل مشاهده باشد. سپس با استفاده از کولپوسکوپ، دهانه رحم و واژن مورد بررسی قرار می گیرد. در صورت مشاهده موارد مشکوک، نمونه برداری از بافت مشکوک توسط متخصص زنان انجام می شود.
دلایل انجام کولپوسکوپی رحم
- بیوپسی دهانه رحم برای بررسی سرطان یا پیش سرطان
- سرویسیکت یا التهاب دهانه رحم
- پولیپ رحم
- زگیل تناسلی
- خونریزی نامنظم یا دردناک
«During a colonoscopy, a long, flexible tube (colonoscope) is inserted into the rectum. A tiny video camera at the tip of the tube allows the doctor to view the inside of the entire colon.» در حین کولونوسکوپی، یک لوله بلند و انعطاف پذیر (کولونوسکوپ) از طریق مجاری وارد روده بزرگ می شود. یک دوربین کوچک در سر این لوله به پزشک اجازه می دهد تا کل روده بزرگ را مشاهده کند.
منبع: mayoclinic
کولونوسکوپی چگونه انجام میشود؟
نخستین پرسشی که در ذهن بیماران خطور میکند این است که آیا کولونوسکوپی با بی هوشی کامل انجام می شود؟ خوشبختانه خیر! در این روش نیازی به بیهوشی کامل نیست. قبل از شروع معاینه، مایعاتی به صورت وریدی به شما تزریق می شود و در طول عمل، پزشک به طور مداوم ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون شما را رصد می کند. همچنین، داروی آرام بخش به شما تزریق می شود تا در طول عمل احساس خواب آلودگی و سستی داشته باشید و دردتان کاهش یابد. این روش شباهت زیادی به آندوسکوپی معده دارد.
در صورت نیاز، ممکن است در طول عمل دوزهای بیشتری از دارو را دریافت کنید. کولونوسکوپی اغلب با احساس فشار، نفخ و گرفتگی عضلات شکم همراه است. با این حال، این عوارض معمولاً با دارو قابل تحمل هستند و به ندرت درد شدیدی ایجاد می کنند.
هنگامی که کولونوسکوپ به آرامی در روده بزرگ فرد حرکت می کند، باید به پهلو یا به پشت دراز بکشد. زمانی که کولونوسکوپ به ابتدای روده بزرگ (سکوم) یا انتهای روده کوچک (ایلئوم) می رسد، به آرامی خارج شده و جداره روده بزرگ با دقت بررسی می شود.
کولونوسکوپی عموماً بین 15 تا 60 دقیقه به طول می انجامد. اگر به دلایلی پزشک نتواند کل روده بزرگ را معاینه کند، امکان دارد کولونوسکوپی را در روز دیگری مجدد انجام دهد. همچنین امکان دارد پزشک برای بررسی بیشتر، سی تی اسکن یا عکس برداری با اشعه ایکس تجویز کند.
اگر در طول کولونوسکوپی مورد غیرعادی مشاهده شود، چه اتفاقی می افتد؟
اگر در حین معاینه، ناهنجاری هایی در بخش هایی از روده بزرگ مشاهده شود که نیاز به بررسی بیشتر دارند، می توان از طریق کانالی که در کولونوسکوپ وجود دارد، نمونه ای از بافت مشکوک را با استفاده از فورسپس بیوپسی برداشت. سپس نمونه بیوپسی برای بررسی دقیق تر توسط متخصص آسیب شناسی به آزمایشگاه فرستاده می شود. معمولاً از نمونه بیوپسی برای کشت باکتری (یا ویروس و قارچ) نیز استفاده می شود تا وجود انگل یا عفونت بررسی گردد. بیوپسی به دلایل مختلفی انجام می شود و لزوماً به معنای وجود سرطان نیست.
اگر خونریزی علت کولونوسکوپی باشد، محل خونریزی پیدا شده و در صورت نیاز نمونه برداری انجام می شود. سپس خونریزی با استفاده از ابزارهای مخصوص کنترل می شود. در صورت مشاهده پولیپ (تومور خوش خیم که می تواند سرطانی شود)، پولیپ از طریق کولونوسکوپ برداشته می شود. برداشتن پولیپ ها به دلیل نقش آنها در پیشگیری از سرطان، حائز اهمیت است و تقریباً بدون درد است. جهت انجام کولونوسکوپی بایستی به متخصص گوارش مراجعه نمایید.
چگونه برای کولونوسکوپی آماده شویم؟
برای انجام دقیق کولونوسکوپی، پاکسازی کامل روده بزرگ ضروری است. روش های مختلفی برای آماده سازی این معاینه وجود دارد که پزشک متخصص گوارش با جزئیات کامل آنها را شرح خواهد داد. قبل از کولونوسکوپی، برنامه ای شامل مصرف حجم زیاد محلول های شستشو دهنده خاص، رژیم مایعات شفاف و صاف شده چند روزه یا استفاده از ملین ها و تنقیه در روز معاینه به شما داده می شود. توجه به دستورالعمل های دقیق پزشک متخصص گوارش بسیار مهم است. عدم رعایت دقیق این دستورالعمل ها می تواند منجر به باقی ماندن مدفوع در روده، عدم مشاهده واضح جداره داخلی کولون و در نتیجه، نامطلوب بودن نتیجه کولونوسکوپی گردد. در چنین مواردی، امکان دارد نیاز به تکرار آزمایش یا استفاده از روش های جایگزین با دقت کمتر باشد. رنگ مدفوع در سه روز پیش از انجام آزمایش باید زرد و رقیق باشد که نشان دهنده پاکسازی کامل روده است.
چه غذاهایی باید قبل از کولونوسکوپی مصرف شوند؟
هفته قبل از کولونوسکوپی:
- غذاهای با فیبر پایین: نان سفید، پاستا، برنج، تخم مرغ، گوشت های بدون چربی (مرغ، ماهی)، سبزیجات پخته شده بدون پوست، میوه بدون پوست و دانه
- نوشیدنی های ورزشی
- آب میوه های شفاف
- آبگوشت
- ژلاتین
- بستنی یخی
از 5 روز قبل از کولونوسکوپی:
- غذاهای با فیبر پایین (لیست بالا)
- غذاهای نرم: املت، اسموتی، پوره سبزیجات و سوپ، میوه های نرم (موز)
غذاهایی که باید قبل از کولونوسکوپی از آنها اجتناب کرد:
از 5 روز قبل از کولونوسکوپی:
- غذاهای چرب و سرخ شده
- گوشت های سفت
- غلات کامل
- تخمه ها، دانه ها و مغزها
- پاپ کورن
- سبزیجات خام
- پوست سبزیجات
- میوه با دانه یا پوست
- بروکلی، کلم و کاهو
- ذرت
- لوبیا و نخود
چه داروهایی پیش از کولونوسکوپی باید مصرف نمود؟
پزشک متخصص گوارش تمام دستورات لازم راجع به داروهایی که باید قبل از کولونوسکوپی مصرف شوند، ارائه خواهد کرد. برخی از داروهای رایج در این دوره عبارتند از:
داروی ملین لاگزاتیو
گاهی اوقات متخصصان گوارش، ملین هایی مانند ملین ها را تجویز می کنند. برخی از پزشکان نیز ترکیبی از داروهای بدون نسخه را تجویز می کنند. این داروها را باید طبق نظر متخصص گوارش تهیه کنید و خود به خود اقدام نکنید.
ملین را با حداقل دو لیتر آب استفاده کنید. نوشیدنی های ورزشی یا نوشابه های مزه دار نیز می توانند به شما در مصرف راحت تر دارو کمک کنند. قرص بیزاکودیل یکی از این داروها می باشد .
قبل از کولونوسکوپی از کرم سوختگی استفاده کنید
برای آماده شدن برای کولونوسکوپی، یک پماد موضعی روی روی مقعد خود بمالید. در طول آماده سازی استفاده از کرم تکرار کنید. این کار از سوزش و تحریک پوست ناشی از اسهال یا آکنه جلوگیری می کند.
نحوه و زمان مصرف این داروها را با دقت از پزشک خود بپرسید. در مورد ویتامین ها، مکمل ها یا داروهایی که در طول روز مصرف می کنید از پزشک خود سوال کنید.
آیا می توانم قبل از کولونوسکوپی دارو مصرف کنم؟
مصرف اکثر داروها باید طبق معمول ادامه داده شوند، اما برخی از داروها امکان دارد در آزمایش اختلال ایجاد کنند. بهتر است متخصص گوارش از تمام داروهای تجویز شده و بدون نسخه ای که بیمار مصرف می کند آگاه باشد.
محصولات آسپرین، رقیق کننده های خون مانند وارفارین (کومادین)، داروهای آرتریت، انسولین و مکمل های آهن نمونه هایی از داروهایی هستند که به دستورالعمل های مخصوص به خود نیاز دارند. همچنین هر گونه حساسیت و سایر بیماری ها را به متخصص گوارش اطلاع دهید.
روز قبل از کولونوسکوپی چه بخوریم؟
با هدف پاکسازی کامل روده و تضمین کولونوسکوپی موفق، رژیم غذایی شما در روز قبل از این معاینه کمی تغییر خواهد کرد. به جای دنبال کردن رژیم همیشگی خود، باید به یک رژیم مایعات شفاف روی بیاورید. این رژیم به تخلیه کامل روده شما کمک می کند و دید واضحی را برای پزشک شما فراهم می کند.
در طول این 24 ساعت، بدن خود را با نوشیدن مایعات فراوان هیدراته نگه دارید. هر نوع نوشیدنی صاف و رقیقی که دوست دارید مجاز است، مانند:
- آب
- آبمیوه بدون تفاله (مانند سیب یا انگور)
- چای بدون شیر و شکر
- قهوه بدون شیر و شکر
- نوشابه های گازدار بدون رنگ (مانند Sprite)
به یاد داشته باشید که هر یک ساعت یک بار، چه در بیداری و چه در خواب، یک لیوان مایع بنوشید.
شب قبل از کولونوسکوپی چه بخوریم؟
در این مرحله، پاکسازی روده شما آغاز می شود. متخصص گوارش شما یک پودر ملین خاص برای تخلیه کامل روده تجویز خواهد کرد. معمولاً، این پودر به صورت دو دوز مصرف می شود:
بیشتر بخوانید:
عمل اسلیو معده چیست؟ عوارض گاسترکتومی اسلیو
- نصف دوز: عصر روز قبل از عمل
- نصف دوز باقی مانده: 6 ساعت قبل از کولونوسکوپی
اگر کولونوسکوپی شما صبح زود انجام می شود، برنامه ریزی را به گونه ای انجام دهید که 12 ساعت قبل از عمل، دوز دوم را مصرف کنید (یعنی قبل از نیمه شب).
طعم این پودر ممکن است کمی ناخوشایند باشد. برای تسهیل مصرف آن، می توانید:
- آن را با اسموتی ورزشی ترکیب کنید: طعم دهنده های اسموتی، طعم ناخوشایند را پنهان می کنند.
- آن را در یخچال بگذارید: مخلوط پودر و مایع را 24 ساعت قبل از مصرف در یخچال قرار دهید تا خنک شود. نوشیدن مایعات سرد می تواند آسان تر باشد.
- از نی استفاده کنید: هنگام نوشیدن، از نی استفاده کنید تا مزه آن را کمتر حس کنید.
- بعد از آن لیمو بخورید: مکیدن یک تکه لیمو یا نوشیدن آبلیمو بعد از مصرف، طعم بد را از بین می برد. آب نبات نیز می تواند مفید باشد.
- طعم دهنده اضافه کنید: افزودن طعم دهنده هایی مانند زنجبیل یا لیمو ترش به محلول می تواند طعم آن را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
مصرف این پودر امکان دارد منجر به اسهال آبکی و مکرر شود. همچنین ممکن است علائم ذیل را تجربه نمایید:
- درد شکم
- نفخ
- ناراحتی شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
اگر سابقه هموروئید دارید، امکان دارد این پودر باعث تحریک و التهاب مجدد آنها شود.
دو ساعت قبل از کولونوسکوپی چه بخوریم؟
در این دو ساعت نهایی، از خوردن و آشامیدن هر چیز خودداری کنید. این کار برای جلوگیری از تهوع و استفراغ احتمالی در طول عمل ضروری است. برخی از پزشکان ممکن است زمان بیشتری را برای ناشتایی قبل از عمل توصیه کنند، بنابراین حتماً دستورالعمل های دقیق پزشک خود را دنبال کنید.
بعد از کولونوسکوپی چه انتظاراتی باید داشت؟
بیمار پس از کولونوسکوپی به مدت یک تا دو ساعت در بخش ریکاوری تحت نظر قرار می گیرد تا اثر داروهای آرام بخش از بین برود. اگر حین یا قبل از عمل، به بیمار آرام بخش تزریق شده باشد، حتی اگر هوشیار باشد، مجاز به رانندگی نیست.
از یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود بخواهید که در طول و بعد از عمل همراهتان باشد و شما را به خانه برساند. ممکن است تا چند ساعت بعد از کولونوسکوپی احساس گیجی و منگی داشته باشید، بنابراین از رانندگی و انجام کارهای پیچیده خودداری کنید و بقیه روز را استراحت کنید. نفخ و شکم درد خفیف بعد از کولونوسکوپی طبیعی است و با دفع گاز برطرف می شود.
در صورت برداشتن پولیپ یا انجام اقدامات دیگر حین کولونوسکوپی، ممکن است رژیم غذایی یا فعالیت های بیمار برای مدت کوتاهی محدود شود. پزشک متخصص گوارش قبل از ترخیص بیمار در مورد نتایج عمل با او صحبت خواهد کرد. با این حال، گاهی اوقات برای تشخیص قطعی، لازم است تا نمونه های بیوپسی آنالیز شوند که این کار چند روز طول می کشد.
عوارض کولونوسکوپی
کولونوسکوپی عوارض نادری دارد. اگر توسط متخصص گوارش مجرب انجام شود، این عوارض به حداقل می رسد.
- خونریزی محل بیوپسی یا محل برداشتن پولیپ: این خونریزی معمولاً جزئی است و خود به خود متوقف می شود یا می توان با کولونوسکوپی آن را کنترل کرد و نیازی به تزریق خون یا جراحی نیست.
- پارگی دیواره کولون: این عارضه نادر است و احتمالاً نیازی به جراحی ندارد و به خودی خود ترمیم می شود.
- واکنش به داروی آرام بخش
- سوزش موضعی در محل تزریق وریدی داروها
- عوارض ناشی از بیماری های قلبی و ریوی بیمار
- تحریک آپاندیس و بروز التهاب آپاندیس
با وجود نادر بودن این عوارض، آگاهی از آنها و علائم اولیه مهم است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد شدید شکم
- خونریزی از رکتوم به میزان بیش از نصف فنجان
- تب و لرز
جایگزین های کولونوسکوپی
کولونوسکوپی بهترین روش برای یافتن، تشخیص و درمان سرطان و ناهنجاری های داخل روده بزرگ است. جایگزین های کولونوسکوپی نسبتاً محدود هستند:
باریوم انما: این آزمایش با اشعه ایکس انجام می شود و دقت کمتری نسبت به کولونوسکوپی در تشخیص ناهنجاری ها دارد. در صورت مشاهده موارد غیرطبیعی در این آزمایش، برای بیوپسی یا برداشتن ناهنجاری، باید کولونوسکوپی انجام شود.
در برخی موارد، ناهنجاری یا ضایعه مشاهده شده در باریم انما در واقع مدفوع یا باقی مانده مواد غذایی در روده بزرگ است که به طور کامل پاکسازی نشده اند. به همین دلیل، ممکن است برای تعیین دقیق ماهیت این ضایعات، کولونوسکوپی نیز انجام شود.
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر یک روش تشخیصی و معاینه محدود است که در آن از یک کولونوسکوپ کوتاه تر استفاده می شود و فقط یک سوم انتهایی روده بزرگ مورد بررسی قرار می گیرد.
کولونوسکوپی مجازی چیست؟
کولونوسکوپی مجازی جایگزینی برای کولونوسکوپی واقعی است. در این روش، از سی تی اسکن برای عکسبرداری از روده بزرگ استفاده می شود و تصاویری مشابه با مشاهده مستقیم در کولونوسکوپی به دست می آید. به دلیل استفاده از تصاویر سی تی اسکن، به این روش کولونوسکوپی مجازی گفته می شود.
آماده سازی برای کولونوسکوپی مجازی شامل پاکسازی کامل روده بزرگ با استفاده از ملین ها و رژیم غذایی خاص در روز قبل از سی تی اسکن است. در حین انجام این روش، لوله ای به داخل مقعد وارد شده و هوا به روده بزرگ تزریق می شود. سپس، از روده بزرگ پر از هوا سی تی اسکن گرفته می شود. در نهایت، تصاویر سی تی اسکن تجزیه و تحلیل و ترکیب شده و یک تصویر مجازی از روده بزرگ ایجاد می کنند. کولونوسکوپی مجازی در صورت انجام صحیح، می تواند بسیار دقیق باشد و حتی پولیپ های مخفی پشت چین های روده بزرگ که در کولونوسکوپی معمولی قابل مشاهده نیستند را نیز شناسایی کند.
محدودیت های کولونوسکوپی مجازی
با این همه، کولونوسکوپی مجازی دارای محدودیت هایی نیز می باشد:
- تشخیص پولیپ های کوچک (کمتر از 5 میلیمتر): کولونوسکوپی مجازی در تشخیص پولیپ های کوچک مشکل دارد. این پولیپ ها به طور معمول در کولونوسکوپی به راحتی قابل مشاهده هستند. با وجود اینکه احتمال سرطانی شدن پولیپ های کوچک کم است، اما تشخیص آنها اهمیت دارد.
- تشخیص سرطان های مسطح یا ضایعات پیش سرطانی: کولونوسکوپی مجازی در تشخیص سرطان های مسطح یا ضایعات پیش سرطانی که برآمدگی ندارند (مانند پولیپ) دقت کافی را ندارد.
- عدم امکان برداشت پولیپ: کولونوسکوپی مجازی قادر به برداشت پولیپ های شناسایی شده نیست. 30 تا 40 درصد افراد دارای پولیپ روده بزرگ هستند. اگر کولونوسکوپی مجازی پولیپی را شناسایی کند، برای برداشت آن باید کولونوسکوپی واقعی انجام شود. به همین دلیل، بسیاری از افرادی که کولونوسکوپی مجازی انجام می دهند، در نهایت باید کولونوسکوپی واقعی را نیز انجام دهند.
- قرارگیری در معرض اشعه: کولونوسکوپی مجازی افراد را در معرض مقدار کمی اشعه قرار می دهد.
- عدم تمایز بین ضایعات: کولونوسکوپی مجازی قادر به تمایز بین ضایعات غیر طبیعی که نیاز به بیوپسی یا برداشتن دارند و سایر ضایعات نیست.
به دلیل وجود این محدودیت ها، کولونوسکوپی مجازی جایگزین مناسبی برای کولونوسکوپی واقعی به عنوان ابزار اولیه غربالگری افراد در معرض خطر بالای ابتلا به پولیپ یا سرطان روده بزرگ نیست. این شیوه در حال حاضر برای افرادی با سابقه خانوادگی یا عوامل خطر ابتلا به پولیپ یا سرطان روده بزرگ که نمی توانند یا نمی خواهند تحت کولونوسکوپی واقعی قرار بگیرند، مناسب است.
استفاده از MRI به جای کولونوسکوپی
در برخی موارد، می توان از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) به جای کولونوسکوپی مجازی با سی تی اسکن برای بررسی روده بزرگ استفاده کرد. MRI این مزیت را دارد که بیمار تحت اشعه قرار نخواهد گرفت. با این حال، محدودیت های آن شبیه کولونوسکوپی مجازی با سی تی اسکن می باشد.
پیشرفت های تازه در کولونوسکوپی
پیشرفت های تازه ای در زمینه کولونوسکوپی حاصل شده است. تمرکز بیشتر این پیشرفت ها بر روی تشخیص بهتر ضایعاتی است که مشاهده آنها سخت است، ضایعات کوچک (مانند پولیپ های ریز) و ضایعات با ظاهر صاف، و همچنین توانایی تشخیص در حین انجام کولونوسکوپی است. تمرکز دیگر این پیشرفت ها بر روی تعیین ضرورت بیوپسی یا برداشتن پولیپ ها و ضایعات است، زیرا امکان دارد این ضایعات دارای بافت سرطانی یا پیش سرطانی باشند.
این قضیه بسیار اهمیت دارد چرا که بسیاری از این ضایعات سرطانی یا پیش سرطانی نمی باشند و زمان و هزینه زیادی صرف برداشتن آنها و بررسی های پاتولوژیکی و میکروسکوپی غیر ضروری می شود.
جزئیات پیشرفت های جدید
۱. تصاویر با وضوح بالا
اکثر کولونوسکوپ ها از تصاویر با وضوح بالا برای شناسایی بهتر ضایعات با ظاهر صاف استفاده می کنند. بزرگنمایی تصاویر نیز می تواند به تشخیص دقیق تر ضایعات کمک کند.
۲. تصویربرداری با پهنای باند باریک
این روش از طول موج خاصی از نور استفاده می کند که کیفیت تصویر الگوی رگ های خونی ظریف موجود در زیر لایه داخلی روده بزرگ را بهبود می بخشد. الگوی این رگ ها در بافت های نرمال، پیش سرطانی و سرطانی متفاوت است.
۳. تعیین الگو
این روش به شناسایی آسان تر ضایعات، به خصوص ضایعات صاف سرطانی و پیش سرطانی، کمک می کند. همچنین می توان با استفاده از تعیین الگو، بدون اتلاف وقت، در مورد نیاز به بیوپسی یا برداشت ضایعه در حین کولونوسکوپی تصمیم گیری کرد.
۴. اسپری کردن رنگ
در روش کرومواندوسکوپی، از اسپری کردن رنگ های مخصوص روی غشای داخلی روده بزرگ برای تمایز غشای نرمال از بافت نئوپلاستیک (خوش خیم، پیش سرطانی و سرطانی) و تعیین اینکه کدام ضایعه باید بیوپسی یا برداشته شود، استفاده می گردد.
۵. اسپری غشای روده بزرگ با مواد شیمیایی فلورسنت
در آندوسکوپی فلورسانس، از مواد شیمیایی خاصی به نام فلورسئین استفاده می شود. این مواد به غشای داخلی روده بزرگ (کولون) اسپری شده یا به شکل وریدی تزریق می شوند. سلول های غیرطبیعی در دیواره کولون (شامل سلول های پیش سرطانی و سرطانی) این مواد شیمیایی را بیشتر از سلول های سالم جذب می کنند. به همین دلیل، این نواحی نور بیشتری از خود ساطع می کنند و به راحتی قابل مشاهده و نمونه گیری (بیوپسی) یا برداشتن هستند.
پس از تزریق یا اسپری کردن این رنگ، از آندوسکوپی لیزری کانفوکال استفاده می شود. به این ترتیب، به دلیل جذب بیشتر رنگ توسط سلول های معیوب نسبت به سلول های سالم، این سلول ها به وضوح قابل تشخیص خواهند بود.
۶. تصویربرداری از زوایای مختلف
کولونوسکوپ ها و ابزارهای جانبی جدیدی وجود دارند که علاوه بر امکان دید مستقیم از نوک کولونوسکوپ، دید معکوس از روده بزرگ را نیز فراهم می کنند. به این ترتیب، تصاویر از دو جهت مخالف 180 درجه گرفته می شوند. در نتیجه، ضایعاتی که ممکن است پشت چین ها و لایه های غشای داخلی روده بزرگ پنهان شده باشند و از دید مستقیم و استاندارد کولونوسکوپ معمولی قابل مشاهده نباشند، نیز شناسایی می شوند.
البته به جز تصویربرداری با وضوح بالا، باقی این تکنیک های جدید کولونوسکوپی هنوز به عنوان روش های استاندارد شناخته نشده اند. هنوز مشخص نیست که کدام یک از این روش ها در نهایت به عنوان بهترین روش برای انجام کولونوسکوپی شناخته خواهد شد.
سوالات متداول
هزینه کولونوسکوپی چقدر است؟
هزینه این عمل به عوامل مختلفی از جمله مشکلات روده بیمار، علت انجام کولونوسکوپی، مرکز درمانی، تخصص پزشک و نوع بیمه بیمار بستگی دارد. این آزمایش تحت پوشش بیمه است و افراد دارای بیمه می توانند بخشی از هزینه خود را جبران کنند.
آیا کولونوسکوپی دردناک است؟
خیر، عمل کولونوسکوپی دردناک نیست و بیشتر افراد بعد از انجام آن احساس ناراحتی ندارند. امکان دارد تعداد کمی از افراد (حدود یک نفر در 2000 نفر) بعد از کولونوسکوپی دچار درد یا خونریزی خفیف در روده شوند. به طور کلی، کولپوسکوپی (کولونوسکوپی رحم) هم بدون احساس درد است. با این حال، انجام بیوپسی دهانه رحم در حین کولپوسکوپی ممکن است در شماری از زنان موجب گرفتگی، ناراحتی، خونریزی و درد گردد.
لیست پزشکان مرتبط:
مهران بابایی فومشیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران- فرهاد زمانیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- سید مؤید علویانفوق تخصص بیماریهای گوارش وکبد | تهران
- ناصر ابراهیمی دریانیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- محسن امینیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- مهدی باباییفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- مهری پورآدینهفوق تخصص گوارش و کبد (آندوسکوپی، کولونوسکوپی، پلیپ روده و معده، بوتاکس) | تهران
- فائزه الماسیفوق تخصص گوارش و کبد | تهران
- حسین صالحیفوق تخصص گوارش و کبد و مجاری صفراوی | تهران
- علیرضا سیاحفوق تخصص گوارش و کبد | تهران
