علت خونریزی مقعد چیست؟ روش های تشخیص و درمان آن
خونریزی از مقعد یکی از مشکلات گوارشی است که می‌تواند برای هر فردی، چه خانم‌ها و چه آقایان، اتفاق بیفتد. این علامت می‌تواند نشانه‌ای از بیماریهای جدی یا مسائلی عادی باشد و ممکن است همراه با علائم خطرناک یا بی‌خطر بروز کند. همچنین، خونریزی مقعدی می‌تواند با درد یا بدون آن باشد.
خونریزی مقعدی باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد. اگر فردی این علامت را نادیده بگیرد، ممکن است به بیماریهای جدی مانند سرطان کولون دچار باشد و از آن بی‌خبر بماند.
خونریزی مقعدی چیست؟
خونریزی مقعدی یا Anal bleeding ممکن است همزمان با دفع مدفوع یا به‌تنهایی اتفاق بیفتد. شدت خونریزی، بسته به علت آن، می‌تواند خفیف یا شدید باشد و رنگ خون نیز می‌تواند متفاوت باشد. خونریزی ممکن است به رنگ:
- قرمز روشن: که معمولاً نشان‌دهنده خونریزی از نواحی نزدیک به مقعد، مانند هموروئیدها یا ترک‌های مقعدی است.
- قرمز تیره یا قهوه‌ای: که ممکن است به خونریزی از قسمت‌های بالاتر دستگاه گوارش اشاره داشته باشد.(مری،معده،روده باریک،روده بزرگ،راست روده ،مقعد)
آسیب به هر یک از این نواحی می‌تواند موجب خونریزی و دفع آن از طریق مدفوع شود. در واقع، خونریزی از مقعد می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
خونریزی از مقعد چگونه اتفاق می‌افتد؟
وقتی شما با مشاهده خون در لباس یا سرویس بهداشتی مواجه می‌شوید، به‌طور طبیعی این سؤال برایتان پیش می‌آید که چه چیزی باعث این خونریزی شده است و چگونه اتفاق می‌افتد. معمولاً عواملی مانند بواسیر (هموروئید)، مدفوع سفت که اغلب با یبوست همراه است، شقاق مقعد (پارگی کوچک در ناحیه مقعد) یا فیستول (کانال کوچکی که بین مقعد و پوست ایجاد می‌شود) می‌توانند باعث بروز خونریزی شوند.
علائم خونریزی مقعد
هر گونه خونریزی از مقعد باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد و توسط پزشک بررسی شود، زیرا ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد. خونریزی از سیستم گوارش ممکن است به شکل‌های زیر مشاهده شود:
- خون قرمز روشن بر روی مدفوع: این حالت معمولاً به معنی خونریزی از نواحی نزدیک به مقعد، مانند هموروئیدها است.
- خون تیره در ترکیب با مدفوع: این خون ممکن است به‌دلیل خونریزی از قسمت‌های بالاتر دستگاه گوارش باشد.
- مدفوع سیاه و قیری رنگ (ملنا): این نوع مدفوع نشان‌دهنده خونریزی در بخش‌های بالاتر روده است.
- خون قرمز روشن در استفراغ: این علامت می‌تواند نشانه‌ای از خونریزی در نواحی بالای دستگاه گوارش باشد.
- استفراغ با خون تیره رنگ: مانند خون تیره در مدفوع، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشد.
خونریزی از روده ممکن است کاملاً بدون علامت باشد که به آن خونریزی مخفی گفته می‌شود. در این حالت، ممکن است برخی علائم مانند درد مقعد، اسهال، یبوست، مدفوع تیره یا دفع مخاط همراه با مدفوع وجود داشته باشد.در مواقعی که خونریزی شدید و ناگهانی رخ دهد، ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- احساس درد در ناحیه شکم
- نفخ یا ورم در ناحیه شکم.
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص.
- کم‌خونی به‌دلیل از دست دادن خون
بیمار ممکن است به دنبال کم‌خونی دچار علائم زیر شود:
- پوست ممکن است رنگ پریده به نظر برسد.
- احساس خستگی و ضعف عمومی.
- دردهای ناگهانی و شدید در ناحیه شکم.
- از دست دادن هوشیاری به‌صورت ناگهانی.
- احساس سرگیجه یا عدم تعادل هنگام ایستادن.
- احساس خستگی و ناتوانی مداوم.
علائم خونریزی روده بزرگ
- اسهال مداوم به دلیل مشکلات گوارشی ممکن است ایجاد شود.
- ضربان قلب ممکن است به‌خاطر کم‌خونی افزایش یابد.
- در برخی موارد، خونریزی ممکن است بدون درد باشد.
- احساس درد یا گرفتگی در ناحیه شکم.
- بروز علائم مسمومیت غذایی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال.
درد مقعد و خونریزی نشانه چیست؟
خونریزی مقعدی با درد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر باشد. حتماً برای شما هم پیش آمده است که هنگام دفع مدفوع حجیم یا در صورت وجود بیماری‌هایی که با زخم روده همراه هستند، خونریزی همراه با درد را تجربه کنید. حتی در مواردی که فرد به بواسیر مبتلا است، ممکن است درد و خونریزی همزمان بروز کند. این مشکل می‌تواند بسیار آزاردهنده و دردناک باشد. بیماری‌هایی مانند بیماری التهابی روده، هموروئید، زخم یا شقاق و بیماریهای روده‌ای دیگرهم می توانند با خونریزی از روده همراه باشند .حتی ممکن است بدون درد هم باشد .
خونریزی مقعدی همراه با سوزش و درد علامت جیست؟
خونریزی مقعدی که با سوزش و درد همراه است، از اصلی‌ترین علل آن، شقاق است. شقاق زخمی است که در انتهای روده ایجاد می‌شود و معمولاً به‌دلیل فشار هنگام دفع مدفوع حجیم یا یبوست به وجود می‌آید. این وضعیت می‌تواند بسیار دردناک باشد و معمولاً با خونریزی همراه است. حتماً برای درمان شقاق باید به متخصص گوارش مراجعه کنید، زیرا ممکن است که همراه با عفونت شود.بیماری التهابی روده و سندرو روده تحریک پذیر نیز می توانند با سوزش و درد همراه باشند.در تمامی موارد باید حتکا به پزشک متخصص گوارش مراجعه کرد.
شدت خونریزی مقعدی چگونه است؟
دیدن خون در مدفوع می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد و میزان خونریزی از مقعد می‌تواند تعیین‌کننده باشد که آیا این وضعیت خطرناک است یا خیر.
خونریزی مقعدی کم
خونریزی مقعدی کم به مقداری اشاره دارد که معمولاً به‌صورت قطره‌قطره دیده می‌شود. در این حالت، اگر شخص به خونریزی مقعدی کم مبتلا باشد، معمولاً خطری او را تهدید نمی‌کند، به‌خصوص اگر غربالگری‌های سرطان روده را بدون خطر گذرانده باشد. به‌طور کلی، مقدار کم خونریزی چندان خطرناک نیست.
خونریزی مقعدی متوسط
مقدار متوسط خونریزی به مواردی اطلاق می‌شود که با دفع لخته‌های کوچک و خون‌آلود شدن دستمال کاغذی همراه است. همچنین ممکن است که کاسه توالت نیز رنگ بگیرد. در این حالت، خونریزی نشان‌دهنده وجود مشکل جدی‌تری است و باید مورد توجه قرار گیرد.
خونریزی شدید مقعدی
پس از آن، خونریزی شدید مقعدی زمانی اتفاق می‌افتد که خونریزی همراه با دفع لخته‌های بزرگ و به‌صورت قطع و وصلی باشد. خونریزی شدید بسیار خطرناک است و در صورتی که درمان نشود، می‌تواند مشکلات زیادی برای فرد ایجاد کند، که کمترین آنها کم‌خونی است. این نوع خونریزی نیاز به توجه فوری پزشکی دارد و باید هر چه سریع‌تر بررسی و درمان شود.
خونریزی مقعد بدون درد
خونریزی مقعدی بدون درد می‌تواند در بسیاری از موارد اتفاق بیفتد. در این حالت، فرد معمولاً شکایتی ندارد و تنها با خروج خون از مقعد بدون هیچ علائم همراهی مواجه می‌شود.در حدود ۹۰٪ مواقع، علت خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع بدون درد به هموروئید (بواسیر) مربوط می‌شود. بواسیر ممکن است هیچ دردی نداشته باشد، اما می‌تواند با لکه‌بینی و خونریزی همراه باشد. با این حال، در برخی موارد، خونریزی مقعدی بدون درد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری باشد. یکی از نگران‌کننده‌ترین علل، ممکن است ناشی از سرطان باشد. بنابراین، برای افرادی که بدون درد از مقعدشان خون خارج می‌شود، انجام تست‌های غربالگری سرطان روده اهمیت زیادی دارد.
علائم سرطان مقعدی در زنان و مردان
معمولاً شامل خون قرمز روشن در مدفوع است. این خونریزی معمولاً نشان‌دهنده خونریزی در رکتوم یا کولون است و می‌تواند نشانه‌ای از سرطان روده بزرگ، متاستاز سرطان معده یا رکتوم باشد. با این حال، خونریزی مقعدی همچنین می‌تواند ناشی از هموروئید باشد.
علت خونریزی مقعدی چیست؟
خونریزی مقعدی می‌تواند ناشی از علل مختلفی باشد که بسته به محل خونریزی متفاوت است. این خونریزی ممکن است جزئی و خفیف باشد و در برخی موارد نیازی به مراقبت پزشکی نداشته باشد. این حالت معمولاً شامل رگه‌ها یا قطرات خون در مدفوع یا هنگام پاک کردن خود است. در ادامه به شایع‌ترین علل خونریزی مقعد می‌پردازیم:
خونریزی مقعد به علت بیماری مری
اگر منبع خونریزی از مری (قسمتی از لوله گوارش که دهان را به معده متصل می‌کند) باشد، ممکن است به دنبال علل زیر ایجاد شود:
| انواع علل خونریزی مری | دلایل بروز آنها |
| التهاب مری و بازگشت غذا از معده به مری (ریفلاکس) | بازگشت اسید از معده به مری می‌تواند موجب تحریک و التهاب مری شود. التهاب مری می‌تواند موجب خونریزی و دفع آن از طریق مدفوع شود. |
| واریس مری | حجیم شدن غیرطبیعی رگهای انتهایی مری و بالای معده موجب واریس و در نتیجه خونریزی می‌شود. سیروز کبدی شایع‌ترین علت واریس مری است. |
| پارگی مالوری ویس | پس از استفراغ‌های شدید یا افزایش فشار داخل شکمی در شرایطی مانند سرفه، سکسکه یا زایمان، در لایه داخلی مری ،پارگی ایجاد می‌شود. |
درد معده و خونریزی مقعدی
خونریزی از معده می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و در برخی موارد این خونریزی می‌تواند به خونریزی از مقعد نیز منجر شود. بیایید نگاهی به علل اصلی این مشکل بیندازیم:
- گاستریت (التهاب معده): وقتی معده ملتهب می‌شود، ممکن است به‌دلیل مصرف الکل یا برخی داروها دچار گاستریت شوید. این التهاب می‌تواند به خونریزی منجر شود که گاهی به روده‌ها نیز سرایت می‌کند.
- سرطان معده: رژیم غذایی پر از غذاهای دودی، نمکی و گوشت‌های فرآوری‌شده، به همراه عادت‌های ناسالمی چون سیگار کشیدن و نوشیدن الکل، همگی از عوامل خطر برای سرطان معده به شمار می‌آیند. خونریزی ناشی از این بیماری می‌تواند به‌راحتی به خونریزی مقعدی ختم شود.
- زخم معده: زخم‌ها ممکن است به‌طور جدی خطرناک باشند. وقتی زخم بزرگ می‌شود و به عروق آسیب می‌زند، خونریزی آغاز می‌شود. شایع‌ترین علت ایجاد زخم‌های معده، آلودگی با میکروب هلیکوباکتر پیلوری است. همچنین، افرادی که دچار سوختگی، شوک، آسیب به سر یا تحت جراحی‌های بزرگ قرار گرفته‌اند، ممکن است به‌دلیل استرس شدید دچار زخم معده شوند. زخم‌های روده نیز معمولاً بر اثر اسید معده و همین میکروب ایجاد می‌شوند.
خونریزی از مقعد ناشی از بیماری روده
خونریزی از مقعد می‌تواند به دلایل مختلفی ناشی شود و معمولاً به مشکلاتی در نواحی کولون، رکتوم یا مقعد مرتبط است. در اینجا به علل شایع این نوع خونریزی می‌پردازیم:
- یبوست شدید: یکی از دلایل رایج خونریزی مقعدی، بروز علائم یبوست شدید است. فشار ناشی از تلاش برای دفع مدفوع می‌تواند به خونریزی منجر شود.
- بواسیر (هموروئید): این مشکل شایع‌ترین علت خونریزی از قسمت تحتانی دستگاه گوارش به شمار می‌آید. خونریزی ناشی از هموروئید معمولاً روشن و واضح است. در این حالت، عروق اطراف مقعد بزرگ و متورم می‌شوند و با آسیب به دیواره عروق، خونریزی رخ می‌دهد.
- شقاق مقعد (آنال فیشر): این پارگی در لایه داخلی مقعد می‌تواند به خونریزی منجر شود و معمولاً بسیار دردناک است. فرد ممکن است در هنگام دفع مدفوع احساس سوزش و درد شدید کند.
- پولیپ روده: پولیپ‌ها برجستگی‌های کوچکی از مخاط روده هستند که به سمت داخل روده‌ها رشد می‌کنند. این پولیپ‌ها می‌توانند در بزرگسالان و کودکان ایجاد شوند و معمولاً در روده بزرگ مشاهده می‌شوند. برخی از این پولیپ‌ها ممکن است در طول زمان به سرطان تبدیل شوند. همچنین، سرطان‌های کولورکتال نیز می‌توانند موجب خونریزی مقعد شوند.
- عفونت‌های روده: التهاب روده و اسهال خونی از شایع‌ترین علائم عفونت‌های روده هستند. این عفونت‌ها می‌توانند به‌راحتی باعث خونریزی و ناراحتی‌های گوارشی شوند.
- کولیت زخمی (اولسر کولیت): این بیماری خودایمنی موجب التهاب جدار داخلی روده می‌شود و غالباً روده بزرگ را درگیر می‌کند. کولیت زخمی به‌دلیل وجود زخم‌های کوچک و التهاب وسیع می‌تواند باعث خونریزی در مدفوع شود.
- بیماری کرون: بیماری کرون یک نوع بیماری خودایمنی است که می‌تواند هر بخشی از دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری باعث التهاب روده‌ها و در نتیجه خونریزی مقعد می‌شود که ممکن است با درد و ناراحتی همراه باشد.
- بیماری دیورتیکولیت: این بیماری به بیرون‌زدگی‌های کوچک کیسه‌مانند در دیواره روده دیورتیکول مربوط می‌شود که به دنبال آن التهاب و عفونت ایجاد می‌شود. دیورتیکولیت معمولاً روده بزرگ را درگیر می‌کند و می‌تواند موجب درد در قسمت تحتانی و چپ شکم، همچنین خونریزی شود.
- کولیت ایسکمیک: این نوع کولیت به‌دلیل عدم رسیدن خون کافی به سلول‌های روده و آسیب به آن ایجاد می‌شود. از علائم کولیت ایسکمیک می‌توان به اسهال خونی و درد شکم اشاره کرد.
علل دیگر خونریزی مقعد
خونریزی مقعدی می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلف باشد. در اینجا به برخی از علل کمتر شایع اما مهم خونریزی مقعد اشاره می‌کنیم:
- سرطان رکتوم: این نوع سرطان می‌تواند به‌طور مستقیم منجر به خونریزی از مقعد شود و معمولاً با علائم دیگری نیز همراه است.
- اسهال و خونریزی مقعدی: در برخی موارد، اسهال شدید می‌تواند به خونریزی مقعدی منجر شود، به‌خصوص اگر به التهاب منجر شود.
- سرطان مقعد: این نوع سرطان نیز می‌تواند باعث خونریزی از مقعد شود و نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
- خونریزی شدید: این حالت یکی از مهم‌ترین علائم سرطان روده است که باید به‌طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
- اشعه درمانی: افرادی که تحت درمان با اشعه قرار می‌گیرند، ممکن است با عوارضی مانند خونریزی مقعدی مواجه شوند.
- مشکلات عروق خونی: با افزایش سن، تغییراتی در رگهای خونی روده بزرگ ایجاد می‌شود. این تغییرات می‌توانند منجر به آسیب و در نتیجه خونریزی از عروق شوند که ممکن است با مدفوع دفع شود.
علت خونریزی مقعدی در کودکان
خونریزی دستگاه گوارش تحتانی در کودکان معمولاً به دلیل ابتلا به یبوست و تب ایجاد می‌شود. دفع سفت مدفوع می‌تواند به بافت مقعد آسیب رسانده و شقاق ایجاد کند. برای درمان کوتاه‌مدت این مشکل، استفاده از ملین‌ها یا نرم‌کننده‌های مدفوع می‌تواند مؤثر باشد. در درازمدت، افزایش فیبر در رژیم غذایی و بهبود هیدراتاسیون می‌تواند به پیشگیری از این وضعیت کمک کند.
علت درد، خونریزی مقعدی و شکم‌درد در زمان پریودی
یکی از علل مهم خونریزی مقعدی در دوران قاعدگی، ابتلا به آندومتریوز است. علائم آندومتریوز روده بسته به محل ممکن است متفاوت باشد و می‌تواند شامل درد مقعدی، کمردرد، درد زیر شکم، خونریزی از رکتوم و دیسپارونی باشد. این علائم معمولاً در طول دوران عادت ماهانه تشدید می‌شوند و نیاز به بررسی دقیق پزشکی دارند.
علت خونریزی مقعدی قبل از مدفوع
خونریزی مقعدی بدون دفع مدفوع می‌تواند ناشی از وجود هموروئید داخلی یا خارجی باشد. در این حالت، فرد ممکن است بدون اجابت مزاج و صرفاً به‌خاطر فشار به این عروق خونی، دچار خونریزی شود. اگر هرگونه علائم خونریزی بواسیر را مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. این مراجعت می‌تواند به تعیین نوع و شدت بیماری شما کمک کرده و درمان مناسب را توصیه کند.
روش تشخیص علت خونریزی مقعد
برای تشخیص علت خونریزی مقعدی، بررسی دقیق و توجه به جزئیات بسیار حائز اهمیت است. در اینجا مراحل و نکات مهمی که باید در نظر گرفته شوند، آورده شده است:
بررسی رنگ و نوع خون
- خون قرمز روشن: اگر خونریزی از رکتوم یا قسمت‌های انتهایی روده بزرگ باشد، خون به رنگ قرمز روشن روی مدفوع یا در ترکیب با آن مشاهده می‌شود. این نوع خونریزی معمولاً نشانه‌ای از مشکلات نزدیک به مقعد است.
- خون تیره: دفع مدفوع با خون تیره می‌تواند نشان‌دهنده خونریزی از ابتدای روده بزرگ یا انتهای روده کوچک باشد. این نوع خونریزی به‌طور معمول به علت مشکلات داخلی‌تر روده است.
- مدفوع سیاه و قیری: خونریزی از مری، معده و دئودنوم (قسمت ابتدایی روده باریک) معمولاً به مدفوع سیاه و قیری رنگ منجر می‌شود. در این حالت، بوی مدفوع نیز ممکن است بسیار بد باشد. همچنین، خونریزی از قسمت بالایی دستگاه گوارش ممکن است به استفراغی به رنگ قرمز روشن یا شبیه به دانه‌های قهوه منجر شود.
خونریزی مخفی
در برخی موارد، خونریزی ممکن است مخفی باشد و در این صورت هیچ تغییری در رنگ مدفوع مشاهده نشود. اما خوشبختانه، با انجام آزمایش‌های ساده می‌توان خون مخفی در مدفوع را تشخیص داد.
تأثیر داروها و غذاها
همچنین لازم به ذکر است که برخی داروها مانند آهن، بیسموت و آنتی‌بیوتیک Cefdinir و همچنین مصرف غذاهایی مانند چغندر قند می‌توانند مدفوع را قرمز و سیاه کنند. این موضوع می‌تواند تشخیص را به چالش بکشاند و ظاهری مشابه خونریزی از دستگاه گوارش ایجاد کند.
هر زمان که متوجه خونریزی غیرطبیعی از مقعد شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک با گرفتن شرح حال و معاینه دقیق می‌تواند تا حدودی محل خونریزی را تشخیص دهد و در صورت لزوم، از تست‌های زیر برای تشخیص دقیق‌تر استفاده خواهد کرد:
آزمایش خون
این آزمایش به تعیین میزان خونریزی و مزمن بودن آن کمک می‌کند. همچنین، آزمایش خون می‌تواند برای بررسی فاکتورهای سرطانی مؤثر باشد. این آزمایش ساده می‌تواند نتایج شگفت‌انگیزی ارائه دهد که به تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند.
آزمایش مدفوع
در بسیاری از موارد، خون در مدفوع وجود دارد اما به صورت نهفته است و قابل تشخیص نیست. در چنین شرایطی، آزمایش خون نهفته در مدفوع انجام می‌شود. خونریزی از مقعد ممکن است به اندازه‌ای کوچک باشد که احساس نشود، بنابراین این آزمایش اهمیت ویژه‌ای دارد.
عکس رادیوگرافی
خونریزی مقعدی می‌تواند ناشی از سرطان روده باشد. برای تشخیص سرطان روده، می‌توان از تصویربرداری و رادیوگرافی کمک گرفت. این روش تصویربرداری به پزشک امکان می‌دهد تا ناهنجاری‌های موجود در روده را شناسایی کند.
اندوسکوپی
خونریزی از مقعد می‌تواند ناشی از خونریزی از بالای دستگاه گوارش یا از پایین لوله گوارش باشد. برای تشخیص دقیق محل خونریزی، از روش اندوسکوپی استفاده می‌شود. در این روش، لوله‌ای باریک همراه با دوربین به داخل لوله گوارش وارد می‌شود و از آن عکس و فیلم می‌گیرد.
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی برای تشخیص بیماری‌هایی که ممکن است باعث خونریزی از قسمت پایین لوله گوارش شوند، استفاده می‌شود. این لوله که سرش دوربین دارد، از طریق مقعد وارد می‌شود و به پزشک اجازه می‌دهد تا وضعیت روده بزرگ را به‌طور مستقیم مشاهده کند.
علت خونریزی بعد از کولونوسکوپی: اگر پزشک در حین کولونوسکوپی پولیپ‌های داخلی را برداشت یا بیوپسی انجام دهد، ممکن است خونریزی خفیفی از مقعد مشاهده شود. این خونریزی معمولاً طبیعی است و به مرور زمان برطرف می‌شود.
آنژیوگرافی
در روش آنژیوگرافی، پزشک با تزریق ماده حاجب می‌تواند عروق خونی را به‌دقت بررسی کند و محل دقیق خونریزی را شناسایی نماید. در برخی شرایط، این روش به‌منظور تزریق دارو به داخل عروق و متوقف کردن خونریزی نیز به کار می‌رود. این تکنیک به پزشک کمک می‌کند تا به سرعت به مشکلات عروقی پاسخ دهد و اقدامات لازم را انجام دهد.
اسکن رادیو نوکلوئید
این روش تصویربرداری به‌ویژه در شناسایی محل خونریزی در قسمت تحتانی دستگاه گوارش مؤثر است. با استفاده از اسکن رادیو نوکلوئید، پزشک می‌تواند به‌سرعت منبع خونریزی را تعیین کند و به درمان مناسب بپردازد.
بهترین روش درمان خونریزی مقعد
تشخیص و درمان خونریزی مقعدی باید تنها به عهده پزشک باشد و بر اساس صلاحدید او انجام شود. اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله فقط برای آگاهی شما از وضعیت خونریزی مقعدی است. در حالی که ممکن است علت خونریزی چندان خطرناک به نظر برسد، شناسایی منبع آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
درمان خونریزی مقعد و نازک شدن پوست مقعد بسته به علت زمینه‌ای متفاوت است. به عنوان مثال، برای درمان خونریزی رکتال ممکن است اقدامات زیر توصیه شود:
- مدیریت یبوست: استفاده از ملین‌ها و تغییر رژیم غذایی به رژیم پر فیبر برای تسهیل در دفع مدفوع.
- فعالیت بدنی: ورزش منظم برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش فشار بر ناحیه مقعد.
- رعایت بهداشت: توجه به بهداشت ناحیه مقعد برای جلوگیری از عفونت و التهاب.
- کاهش وزن: در صورت وجود اضافه‌وزن، کاهش وزن می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
- استفاده از داروهای موضعی: به کارگیری کرم‌ها یا پمادهای تسکین‌دهنده برای کاهش درد و ناراحتی.
سایر درمان‌ها ممکن است شامل تزریق خون، مصرف ویتامین‌ها و آهن، و تجویز داروهای خاص باشد. در برخی موارد، نیاز به جراحی برای درمان بیماریهای زمینه‌ای وجود دارد.
اگر خونریزی مقعدی دارید که بیشتر از یک یا دو روز طول کشیده، حتماً به پزشک مراجعه کنید. به‌طور کلی، افرادی که زیر ۴۰ سال هستند و چندین بار با علتی مشخص مانند هموروئید و یبوست خونریزی کرده‌اند، معمولاً نیازی به بررسی‌های بیشتر ندارند. اما پزشکان برای افراد بالای ۴۰ سال، کولونوسکوپی را پیشنهاد می‌کنند تا احتمال خطر سرطان‌هایی که می‌توانند موجب خونریزی شوند، بررسی شود.
بهترین پماد و دارو برای درمان خونریزی مقعدی در بزرگسالان و کودکان
خونریزی مقعدی می‌تواند ناشی از علل مختلفی باشد و درمان مناسب به نوع و شدت خونریزی بستگی دارد. در اینجا به برخی از پمادها و داروهای مؤثر برای درمان این مشکل اشاره می‌کنیم.
پماد گلیسریل تری نیترات
این پماد یکی از گزینه‌های مؤثر برای درمان انواع خونریزی‌های مقعدی، به‌ویژه خونریزی ناشی از بواسیر است. گلیسریل تری نیترات را باید دو بار در روز بر روی ناحیه مقعد استعمال کنید. این دارو با افزایش خونرسانی به رگهای مقعد، به بهبود زخم‌ها کمک می‌کند و فرایند ترمیم را تسریع می‌کند.
داروهای گیاهی
- بومادران (Achillea millefolium): این گیاه در طب سنتی به‌عنوان یکی از درمان‌های مؤثر برای زخم‌ها و هموروئیدهای خونریزی مقعدی شناخته می‌شود. بومادران می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
- جعفری: این گیاه همچنین به‌عنوان یک درمان طبیعی برای یبوست و خونریزی مقعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جعفری به بهبود عملکرد گوارش و کاهش ناراحتی‌های قاعدگی کمک می‌کند.
درمان‌های خانگی خونریزی مقعدی
در کنار داروها، برخی درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به بهبود وضعیت کمک کنند:
- نوشیدن آب: روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید تا از هیدراته ماندن بدن و نرم شدن مدفوع اطمینان حاصل کنید.
- استفاده از داروهای بدون نسخه: مصرف شیاف بیزاکودیل می‌تواند به تسهیل در دفع مدفوع و کاهش فشار بر ناحیه مقعد کمک کند.
- حمام یا دوش روزانه: شستشوی ناحیه مقعد با آب گرم می‌تواند به تمیز نگه‌داشتن پوست و کاهش التهاب کمک کند.
- افزایش فیبر در رژیم غذایی: مصرف مکمل‌های فیبر مانند متاموسیل یا بنفیبر و همچنین غذاهای غنی از فیبر، به بهبود عملکرد گوارش و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
چه دکتری برای خونریزی مقعدی مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده خونریزی غیرطبیعی از مقعد، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. این پزشک با انجام معاینه دقیق و گرفتن شرح حال می‌تواند محل خونریزی را شناسایی کند و در صورت لزوم از تست‌های اضافی برای تشخیص دقیق‌تر استفاده نماید.
نشانه‌های اورژانسی
اگر خونریزی مقعدی شما شدید است یا با علائم زیر همراه است، فوراً به اورژانس مراجعه کنید یا با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید:
- سرگیجه و احساس سبکی سر بعد از ایستادن
- تاری دید
- غش کردن
- گیجی
- تنفس سریع و کم عمق
- تهوع شدید
- پوست سرد و رنگ پریده
- کاهش حجم ادرار
چه دکتری برای درمان یبوست مراجعه کنیم؟
برای درمان یبوست، بهترین گزینه مراجعه به دکتر داخلی یا دکتر گوارش است. این متخصصان می‌توانند به شما در تشخیص و درمان مناسب کمک کنند.
توجه به علائم
اگر خونریزی شما شدید یا مداوم باشد و یا با درد شدید شکم و گرفتگی عضلات همراه باشد، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
عوارض خونریزی مقعدی
اگر خونریزی مقعدی را نادیده بگیرید و درمان آن را جدی نگیرید، ممکن است با عوارض جدی و خطرناکی مواجه شوید. در اینجا به برخی از این عوارض مهم اشاره می‌کنیم:
- فیستول مقعدی: فیستول به معنای ایجاد یک کانال غیرطبیعی است که معمولاً از راست روده به سمت پوست اطراف مقعد کشیده می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به ترشحات سفید رنگ، سوزش و خارش شدید شود و در بسیاری از موارد با خونریزی همراه است. همچنین، این عارضه ممکن است با التهاب مزمن در نواحی دیگر روده نیز مرتبط باشد.
- هموروئید خارجی: هموروئیدهای خارجی ممکن است دچار ترومبوز شوند، که وضعیتی دردناک و ناخوشایند ایجاد می‌کند. این عارضه می‌تواند به شدت ناراحت‌کننده باشد و فعالیت‌های روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
- شقاق مقعد: شقاق حاد می‌تواند به یک شقاق مزمن تبدیل شود که به درمان‌های رایج پاسخ نمی‌دهد. در برخی موارد، این وضعیت نیاز به جراحی دارد و می‌تواند عوارض جدی‌تری به همراه داشته باشد.
- بدخیمی‌ها: تأخیر در درمان خونریزی مقعدی می‌تواند منجر به متاستاز بدخیمی‌ها به غدد لنفاوی و سایر اعضای بدن شود. این وضعیت بسیار خطرناک بوده و نیاز به مراقبت فوری دارد.
- سرطان کولورکتال: این نوع سرطان یکی از عوارض جدی خونریزی مقعدی است و نیازمند توجه و درمان فوری می‌باشد. تشخیص زودهنگام می‌تواند شانس بهبود را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد.
- عوارض ناشی از رابطه جنسی مقعدی: این نوع رابطه می‌تواند عوارض موجود را شدت بخشد و خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی را افزایش دهد. در نتیجه، افراد باید به عوارض احتمالی توجه کنند.
علل شایع خونریزی حاد دستگاه گوارش تحتانی
علل شایع خونریزی حاد در دستگاه گوارش تحتانی شامل موارد زیر است:
- بیماری دیورتیکولار: که به التهاب و عفونت دیورتیکول‌ها در روده بزرگ اشاره دارد.
- کولیت ایسکمیک یا عفونی: که شامل التهاب روده به‌دلیل کمبود خون یا عفونت می‌شود.
- هموروئید: که به تورم و التهاب عروق خونی در ناحیه مقعد اشاره دارد.
- بدخیمی: وجود تومورهای سرطانی که می‌توانند منجر به خونریزی شوند.
- آنژیودیسپلازی: ناهنجاری‌های عروقی که می‌توانند خونریزی ایجاد کنند.
- بیماری کرون و کولیت اولسراتیو: بیماریهای التهابی روده که می‌توانند منجر به خونریزی شوند.
- پروکتیت پرتویی: التهاب روده به‌دلیل تابش اشعه که می‌تواند عوارضی جدی ایجاد کند.
خونریزی مقعدی در اوایل بارداری
خونریزی مقعدی در دوران بارداری می‌تواند نگران‌کننده باشد و سوالات زیادی را برای مادران آینده ایجاد کند. بیایید به برخی از جوانب مهم این موضوع بپردازیم.
آیا خونریزی مقعدی در بارداری خطرناک است؟
خونریزی مقعدی در بارداری معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی و فیزیکی است که بدن یک زن در این دوره تجربه می‌کند. یکی از هورمون‌های کلیدی که در دوران بارداری افزایش می‌یابد، پروژسترون است. این هورمون تأثیرات ریلکس‌کننده بر روی دستگاه گوارش دارد و می‌تواند منجر به کاهش حرکت روده‌ها شود. در نتیجه، یبوست یکی از مشکلات شایع در این دوران است که می‌تواند به خونریزی مقعدی منجر شود. اگر خونریزی مقعدی در دوران بارداری بدون درد باشد، احتمالاً به دلیل یبوست و افزایش خطر ابتلا به هموروئید است. هموروئیدها، عروق خونی متورم در ناحیه مقعد هستند که می‌توانند باعث خونریزی و ناراحتی شوند.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
رکتوم، بخشی از روده بزرگ است که درست قبل از مقعد قرار دارد. خونریزی از رکتوم می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله هموروئید، اسهال خونی یا بیماریهای التهابی روده باشد. همچنین، خونریزی مقعدی ممکن است نشانه‌ای از بیماری دیورتیکول باشد که به دلیل کمبود فیبر در رژیم غذایی ایجاد می‌شود.
بهترین راه برای درمان و شناسایی علت خونریزی مقعدی در بارداری، مراجعه به پزشک متخصص گوارش یا دکتر داخلی است. این متخصصان با دقت و سرعت بیشتری می‌توانند علت مشکل را تشخیص داده و درمان مناسب را ارائه دهند. هر گونه خونریزی، حتی اگر به نظر خفیف بیاید، نباید نادیده گرفته شود و باید به پزشک گزارش شود تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
پرسش و پاسخ
۱. بهترین راه درمان خونریزی مقعدی چیست و برای درمان آن چه باید کرد؟
خونریزی مقعدی ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری باشد، از جمله سرطان. بنابراین، اولین قدم برای تشخیص علت‌های خونریزی، مراجعه به متخصص گوارش است. خونریزی ممکن است ناشی از مدفوع حجیم و سفت یا هموروئید باشد. در این موارد، احتمالاً نگرانی کمتری وجود دارد. اما اگر خونریزی به علت بیماریهای التهابی روده یا دیگر مشکلات باشد، هر چه سریع‌تر باید برای درمان آن اقدام کنید. تشخیص زودهنگام در بیماریهای گوارشی جدی بسیار مؤثر است، بنابراین این علامت را نادیده نگیرید.
۲. چه زمانی خونریزی مقعدی و شقاق خطرناک است؟
خوشبختانه، بیشتر علل خونریزی مقعدی تهدیدکننده زندگی نیستند. شایع‌ترین علل شامل هموروئید و شقاق مقعدی هستند. با این حال، تنها راه برای اطمینان از علت خونریزی، ارزیابی توسط یک پزشک متخصص داخلی یا گوارش است. در صورتی که خونریزی شدید، مداوم یا همراه با علائم دیگر مانند درد شدید شکم یا کاهش وزن باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
۳. علت خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع چیست؟
خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع ممکن است به دلیل یبوست باشد، به‌خصوص اگر مدفوع شما حجیم و خشک باشد. این وضعیت می‌تواند منجر به آسیب به بافت‌های ناحیه مقعد و خونریزی شود. اگر خونریزی همواره با دفع مدفوع همراه باشد، احتمال ابتلا به هموروئید وجود دارد. در این صورت، پیشنهاد می‌شود به متخصص گوارش مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم انجام شود.
۴. آیا ارتباطی بین خونریزی مقعدی و سرطان وجود دارد؟
بله، خونریزی از مقعد می‌تواند یکی از علائم سرطان روده باشد. اگر خونریزی مکرر است یا با تغییرات غیرعادی در عادات روده‌ای همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام می‌تواند شانس درمان موفق را افزایش دهد.
لیست پزشکان مرتبط:
مهران بابایی فومشیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران- فرهاد زمانیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- سید مؤید علویانفوق تخصص بیماریهای گوارش وکبد | تهران
- ناصر ابراهیمی دریانیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- مهدی باباییفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- محسن امینیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- رضا رشیدیفوق تخصص گوارش ، کبد و آندوسکوپی | تهران
- مهری پورآدینهفوق تخصص گوارش و کبد (آندوسکوپی، کولونوسکوپی، پلیپ روده و معده، بوتاکس) | تهران
- مهدی نیکخواهفوق تخصص گوارش و کبد | تهران
- مرتضی نایبیفوق تخصص گوارش و کبد | تهران
