بهترین قرص اسهال و دل‌پیچه و روش‌های درمان خانگی
همه‌ی ما هر از گاهی با مشکلات معده و روده مواجه شده‌ایم. اسهال و دل‌پیچه می‌تواند نتیجهٔ مصرف غذاهای فاسد، ویروس‌ها، باکتری‌ها یا حتی استرس باشد. در این مقاله با 7 قرص معروف برای درمان اسهال و دل‌پیچه آشنا می‌شویم و همچنین به برخی از روش‌های درمان خانگی می‌پردازیم.
قرص‌های اسهال و دل‌پیچه
1. لوپرامید (Loperamide)
لوپرامید دارویی ضداسهال است که با کاهش حرکت روده‌ها، زمان جذب مایعات در روده‌ها را افزایش داده و اسهال را کنترل می‌کند. این دارو برای اسهال‌های حاد و مزمن استفاده می‌شود.
نحوه مصرف:
- برای بزرگسالان، دوز اولیه 4 میلی‌گرم (2 قرص) و سپس 2 میلی‌گرم پس از هر دفعه اسهال توصیه می‌شود.
- دوز روزانه نباید از 16 میلی‌گرم تجاوز کند.
عوارض جانبی:
- یبوست
- درد شکم
- خشکی دهان
- سرگیجه
2. ریفاکسیمین (Rifaximin)
ریفاکسیمین یک آنتی‌بیوتیک خوراکی است که فقط در دستگاه گوارش فعالیت کرده و باکتری‌های مولد اسهال مسافرتی یا اسهال ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر را از بین می‌برد.
نحوه مصرف:
- معمولاً 200 میلی‌گرم 3 بار در روز برای اسهال مسافرتی توصیه می‌شود.
- دوره مصرف معمولاً 3 روز است.
عوارض جانبی:
- تهوع و استفراغ
- نفخ
- واکنش‌های آلرژیک (نادر)
3. بیسموت سوبسالیسیلات (Bismuth Subsalicylate)
این دارو، معروف به Pepto-Bismol، با پوشاندن دیواره معده و روده‌ها به کاهش التهاب، درد معده و اسهال کمک می‌کند.
نحوه مصرف:
- برای بزرگسالان، 2 قاشق غذاخوری یا 2 قرص جویدنی پس از هر وعده غذایی توصیه می‌شود.
- مصرف بیشتر از 8 دوز در 24 ساعت ممنوع است.
عوارض جانبی:
- تغییر رنگ زبان (سیاه شدن)
- یبوست یا مدفوع سیاه
- وزوز گوش (در دوزهای بالا)
4. لاکتوباسیلوس (Lactobacillus)
لاکتوباسیلوس یک پروبیوتیک طبیعی است که به تعادل فلور روده و کاهش اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک کمک می‌کند. این مکمل بیشتر برای پیشگیری و درمان اسهال کاربرد دارد.
نحوه مصرف:
- به صورت کپسول یا پودر در دوزهای متغیر (معمولاً 1-2 بار در روز) استفاده می‌شود.
- بهتر است طبق توصیه پزشک مصرف شود.
عوارض جانبی:
- نفخ و گاز معده
- حساسیت (نادر)
5. دیفنوکسیلات (Diphenoxylate) با آتروپین
این دارو با کاهش فعالیت روده، اسهال را کنترل می‌کند. آتروپین به جلوگیری از سوءاستفاده از دارو اضافه شده است.
نحوه مصرف:
- دوز اولیه 5 میلی‌گرم 3-4 بار در روز است. پس از کنترل اسهال، دوز کاهش می‌یابد.
- معمولاً نباید بیش از 20 میلی‌گرم در روز مصرف شود.
عوارض جانبی:
- خواب‌آلودگی
- خشکی دهان
- یبوست
- واکنش‌های آلرژیک
6. هیوسین (Hyoscine)
هیوسین یک داروی ضد اسپاسم است که برای کاهش دل‌پیچه، دردهای شکمی و اسپاسم‌های روده استفاده می‌شود.
نحوه مصرف:
- معمولاً 10 میلی‌گرم 3 بار در روز به صورت خوراکی مصرف می‌شود.
- در موارد شدید، تزریق عضلانی یا وریدی نیز امکان‌پذیر است.
عوارض جانبی:
- خشکی دهان
- تاری دید
- افزایش ضربان قلب
- یبوست
7. دی‌سیکلومین (Dicyclomine)
دی‌سیکلومین دارویی ضد اسپاسم است که برای درمان دل‌پیچه ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر و کاهش دردهای شکمی ناشی از اسپاسم روده‌ها کاربرد دارد.
نحوه مصرف:
- دوز معمول 20 میلی‌گرم 4 بار در روز است. در صورت تحمل خوب، دوز تا 40 میلی‌گرم 4 بار در روز افزایش می‌یابد.
- مصرف بیش از حد توصیه شده ممکن است باعث عوارض جانبی شدید شود.
عوارض جانبی:
- سرگیجه
- خشکی دهان
- تاری دید
- بی‌حسی
قبل از مصرف هر یک از داروهای فوق، مشاوره با پزشک ضروری است تا دوز و نوع مناسب با شرایط بیمار مشخص شود. مصرف خودسرانه این داروها می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.
8. بلادونا پی بی برای اسهال
داروی بلادونا پی بی یکی از داروهایی است که معمولا برای تسکین انقباضات و گرفتگی‌های روده‌ای در شرایطی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) و کولیت اسپاستیک تجویز می‌شود. همچنین، در برخی موارد خاص، پزشکان ممکن است از این دارو به‌عنوان بخشی از درمان زخم معده یا روده نیز استفاده کنند.
این دارو به‌صورت فرمولاسیون‌های مختلفی مانند قرص، کپسول و شربت عرضه می‌شود و باید روزانه ۳ تا ۴ بار مصرف شود. برای دستیابی به حداکثر اثربخشی، توصیه می‌شود که این دارو حدود ۳۰ دقیقه قبل از وعده‌های غذایی و یا قبل از خواب مصرف شود.
عوارض جانبی شایع بلادونا پی بی
مانند بسیاری از داروها، بلادونا پی بی نیز ممکن است باعث بروز برخی عوارض جانبی شود. این عوارض معمولاً خفیف هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خشکی دهان و گلو : این یکی از شایع‌ترین عوارض است که ممکن است با مصرف آب کافی کاهش یابد.
- افزایش حساسیت به نور : افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، باید از قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید یا نور شدید جلوگیری کنند.
- گیجی و سرگیجه : این عوارض ممکن است در برخی افراد منجر به کاهش تمرکز شود، بنابراین بهتر است فعالیت‌هایی مانند رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین در این مواقع انجام نشود.
- یبوست : یکی دیگر از عوارض شایع این دارو است که می‌تواند با تغییر رژیم غذایی و مصرف فیبر بیشتر کنترل شود.
- تاری دید : این مشکل معمولاً موقتی است و پس از قطع دارو برطرف می‌شود.
- خواب‌آلودگی یا عصبی شدن : برخی افراد ممکن است احساس خواب‌آلودگی کنند، در حالی که دیگران ممکن است دچار افزایش سطح استرس یا اضطراب شوند.
- برافروختگی پوست : این عارضه ممکن است به‌ویژه در افرادی که پوست حساسی دارند، شایع‌تر باشد.
نکات مهم در مصرف بلادونا پی بی
- قبل از شروع مصرف این دارو، با پزشک خود مشورت کنید، به‌ویژه اگر سابقه بیماری‌هایی مانند بیماریهای کلیوی، کبدی یا مشکلات قلبی دارید.
- در صورت بروز عوارض شدید مانند تپش قلب، تنگی نفس، یا واکنش‌های آلرژیک (مانند خارش، تورم صورت یا گلو)، به پزشک مراجعه کنید.
- این دارو ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد، بنابراین لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید.
با رعایت دستورالعمل‌های پزشک و مصرف صحیح دارو، می‌توانید از مزایای آن بهره‌مند شوید و عوارض جانبی را به حداقل برسانید.
روش‌های درمان خانگی:
- آب و مایعات: به‌ویژه زمانی که با اسهال مواجه هستید، مصرف آب زیاد می‌تواند به جبران مایعات از دست رفته کمک کند.
- نوشیدنی‌های الکترولیتی: مانند ORS یا نوشیدنی‌های ورزشی که به بازیابی سریع‌تر الکترولیت‌ها کمک می‌کند.
- چای نعنا: چای نعنا خواص ضد التهابی دارد و می‌تواند به راحتی دل‌پیچه کمک کند.
- خوردن موز: موزها منبع خوبی از پتاسیم هستند و می‌توانند به تعادل زدن الکترولیت‌ها کمک کنند.
- اجتناب از غذاهای چرب یا تند: حداقل تا زمانی که بهتر نشوید، از مصرف این نوع غذاها خودداری کنید.
نوشیدنی‌های الکترولیتی چه هستند؟
نوشیدنی‌های الکترولیتی، نوع خاصی از نوشیدنی‌ها هستند که به جبران و بازیابی سریع‌تر مواد معدنی از دست رفته مثل سدیم، پتاسیم، کلرید و برخی دیگر کمک می‌کنند. هنگامی که بدن با مسائلی مانند اسهال، استفراغ یا تعریق شدید مواجه می‌شود، الکترولیت‌ها به مقدار زیادی از دست می‌روند. نوشیدنی‌های الکترولیتی به جبران مواد از دست رفته کمک می‌کنند و به بدن اجازه می‌دهند که به وضعیت عادی بازگردد. این نوشیدنی‌ها، علاوه بر ورزشکاران که ممکن است به دلیل تعریق زیاد الکترولیت از دست بدهند، برای افرادی که با مشکلات گوارشی مانند اسهال مواجه هستند نیز مفید است.
قویترین داروی گیاهی برای اسهال
داروهای گیاهی بسیاری برای درمان اسهال استفاده می‌شوند، اما اغلب این داروها به دلیل فاقد بودن تحقیقات بالینی کامل و یا متغیر بودن کیفیت مواد موجود در تهیه‌ی گیاهی ممکن است نتایج متفاوتی داشته باشند. با این حال، برخی از گیاهان که به طور سنتی برای درمان اسهال استفاده می‌شوند، به شرح زیر است:
- چای سیاه: تانین‌های موجود در چای سیاه می‌تواند کمک کند به مهار اسهال. بهتر است بدون شیر یا قند مصرف شود.
- زیره سبز (Caraway): در برخی فرهنگ‌ها، زیره‌ی سبز به عنوان یک راه حل طبیعی برای اسهال مصرف می‌شود.
- چای نعناع: نعناع می‌تواند کمک کند به آرام‌بخشی معده و کاهش اسپاسم‌های روده‌ای.
- گل سرخ (آلثئا): موسیلاژه‌های موجود در گل سرخ می‌تواند کمک کند به محافظت از دیواره‌های روده و کاهش اسهال.
- چای سرخ (Rooibos): این چای، که اصلی‌ترین منبع آن آفریقای جنوبی است، به دلیل داشتن تانین‌ها می‌تواند به درمان اسهال کمک کند.
- نارگیل و آب نارگیل: این میوه در برخی فرهنگ‌ها برای رفع اسهال استفاده می‌شود. آب نارگیل همچنین می‌تواند به هیدراتاسیون بدن کمک کند، چیزی که در حالت اسهال مهم است.
با این حال، هیچ‌یک از این گیاهان به عنوان “قویترین” داروی گیاهی برای اسهال شناخته نمی‌شوند. به یاد داشته باشید که واکنش‌ها نسبت به داروهای گیاهی ممکن است متغیر باشد و قبل از شروع هر نوع درمان گیاهی، با پزشک خود مشورت کنید.
چه چیزی باعث اسهال و دل پیچه می‌شود؟
اسهال و دل‌پیچه می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشند. در اینجا یک لیست از علل رایج و توضیحاتی در مورد هر یک ارائه شده است:
1. عفونت‌های گوارشی:
- ویروس‌ها: روتاویروس، نوروویروس، و سیتومگالوویروس نمونه‌هایی از ویروس‌هایی هستند که می‌توانند اسهال موقتی ایجاد کنند.
- باکتری‌ها: E. coli, Salmonella و Campylobacter جزو باکتری‌هایی هستند که می‌توانند از طریق مواد غذایی یا آب آلوده به بدن وارد شوند.
- پروتزوا: مانند Giardia یا Cryptosporidium که می‌توانند از طریق آب آلوده منتقل شوند.
2. داروها: برخی از داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مدسین‌های ضدفشار خون، و آهن می‌توانند اسهال را تحت تأثیر قرار دهند.
3. حساسیت‌ها و ناتوانی در هضم:
- لاکتوز: ناتوانی در هضم شیر و محصولات لبنی.
- فروکتوز: مشکل در هضم قند میوه‌ها.
- گلوتن: حساسیت به گلوتن موجود در گندم، جو و یولاف.
4. اختلالات گوارشی:
- سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
- بیماری کرون
- کولیت التهابی
5. جراحی گوارشی: جراحی‌هایی مانند گاسترک‌بایپس می‌تواند به اسهال منجر شود.
6. بیماریهای متابولیک: مانند دیابت، که می‌تواند به اختلال در جذب مواد غذایی و اسهال منجر شود.
7. عوامل محیطی: مثل آلودگی آب یا خوراک.
8. استرس: در برخی افراد، استرس می‌تواند منجر به اختلالات گوارشی شود.
9. تغییرات در رژیم غذایی: مصرف برخی مواد غذایی خاص یا تغییر ناگهانی در رژیم غذایی.
10. واکنش‌ها به قهوه و دیگر مواد محرک: برخی افراد پس از مصرف قهوه، چای یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین ممکن است از اسهال رنج ببرند.
دل‌پیچه نیز می‌تواند ناشی از بسیاری از این علل باشد، به ویژه وقتی به دلیل یک عفونت یا اختلال گوارشی است.
در هر صورت، اگر از اسهال یا دل‌پیچه مدت طولانی رنج می‌برید یا اگر علائمی مانند خون در مدفوع، تب یا کاهش وزن ناگهانی داشته باشید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
در پایان:
هرچند قرص‌ها می‌توانند راه‌حلی سریع برای درمان اسهال و دل‌پیچه باشند، اما روش‌های درمان خانگی نیز به شکل مکمل می‌توانند موثر باشند. همیشه در صورت شدت یافتن علائم یا ادامه‌ی مشکلات بیش از چند روز، با پزشک مشورت کنید.
لیست پزشکان مرتبط:
مهران بابایی فومشیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران- فرهاد زمانیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- سید مؤید علویانفوق تخصص بیماریهای گوارش وکبد | تهران
- ناصر ابراهیمی دریانیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- مهدی باباییفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- محسن امینیفوق تخصص گوارش و کبد بالغین | تهران
- علیرضا سیاحفوق تخصص گوارش و کبد | تهران
- مهری پورآدینهفوق تخصص گوارش و کبد (آندوسکوپی، کولونوسکوپی، پلیپ روده و معده، بوتاکس) | تهران
- مهدی نیکخواهفوق تخصص گوارش و کبد | تهران
- مرتضی نایبیفوق تخصص گوارش و کبد | تهران
