روماتیسم قلبی چیست؟ علائم، تشخیص و درمان آن
آیا تا به حال شنیده‌اید که شخصی به دلیل روماتیسم قلبی در بیمارستان بستری شده باشد؟ آیا می‌دانید این بیماری چگونه ایجاد می‌شود و چه علائمی دارد؟ شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که آیا روماتیسم قلبی درمان قطعی دارد یا خیر؟ در این مقاله قصد داریم به تمامی این سوالات پاسخ دهیم، اما ابتدا به بررسی کلی بیماری روماتیسم قلبی می‌پردازیم.
روماتیسم قلبی چیست؟
روماتیسم قلبی یعنی چه؟، روماتیسم قلبی یکی از عوارض التهابی تب روماتیسمی است که به قلب آسیب می‌زند. این بیماری معمولاً در کودکان و نوجوانانی که عفونت گلو با باکتری استرپتوکوک دارند، رخ می‌دهد. اگر عفونت گلو به درستی درمان نشود، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های قلبی حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب به دریچه‌های قلبی می‌شود.
Rheumatic heart disease starts as a sore throat from a bacterium called Streptococcus pyogenes (group A streptococcus) which can pass easily from person to person in the same way as other upper respiratory tract infections. Strep infections are most common in childhood. who بیماری روماتیسمی قلبی با گلودرد ناشی از باکتری به نام استرپتوکوک پیوژنز (استرپتوکوک گروه A) شروع می شود که می تواند به راحتی از فردی به فرد دیگر مانند سایر عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی منتقل شود. عفونت های استرپتوکوکی در دوران کودکی شایع تر است.
روماتیسم قلبی از چیست؟
باکتری روماتیسم قلبی چیست؟، روماتیسم قلبی ناشی از عفونت استرپتوکوکی درمان‌نشده در گلو است که می‌تواند منجر به تب روماتیسمی شود. تب روماتیسمی یک واکنش التهابی در بدن است که در پی عفونت‌های استرپتوکوکی مانند گلودرد چرکی یا تب مخملک به‌وجود می‌آید. در صورت عدم درمان مناسب این عفونت‌ها، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم، به‌ویژه بافت‌های قلب، حمله می‌کند. این حمله سیستم ایمنی منجر به التهاب و آسیب به دریچه‌های قلبی می‌شود که به آن روماتیسم قلبی یا بیماری قلبی روماتیسمی گفته می‌شود.
این بیماری بیشتر در کودکان و نوجوانان بین 5 تا 15 سال رخ می‌دهد، به‌ویژه در افرادی که به بهداشت و درمان عفونت‌های گلو توجه کافی ندارند. پیشگیری و درمان به موقع عفونت‌های استرپتوکوکی گلو می‌تواند از بروز این بیماری جلوگیری کند.
علائم روماتیسم قلبی چیست؟
۱. درد قفسه سینه
درد قفسه سینه یکی از علائم شایع روماتیسم قلبی است. این درد معمولاً به صورت شدید و همراه با تنگی نفس بروز می‌کند. آیا این درد می‌تواند با مشکلات دیگری مانند آنژین صدری اشتباه گرفته شود؟
۲. تپش قلب نامنظم
آیا می‌دانید تپش قلب نامنظم نیز می‌تواند یکی از علائم روماتیسم قلبی باشد؟ این وضعیت ممکن است ناشی از التهاب و آسیب به دریچه‌های قلبی باشد که باعث اختلال در جریان خون می‌شود.
۳. تنگی نفس
تنگی نفس، به‌ویژه هنگام فعالیت‌های بدنی، از دیگر نشانه‌های روماتیسم قلبی است. آیا این علامت می‌تواند با بیماری‌های ریوی نیز اشتباه گرفته شود؟
۴. خستگی و ضعف عمومی
آیا شما یا یکی از نزدیکانتان از خستگی مداوم و ضعف عمومی رنج می‌برید؟ این علامت می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات قلبی ناشی از روماتیسم باشد.
۵. تب و تعریق شبانه
آیا تا به حال دچار تب‌های مکرر و تعریق شبانه شده‌اید؟ این علائم ممکن است نشان‌دهنده عفونت و التهاب در بافت‌های قلبی باشد.
چگونه روماتیسم قلبی تشخیص داده می‌شود؟
۱. معاینه بالینی و شرح حال بیمار
آیا معاینه بالینی و بررسی سابقه پزشکی بیمار می‌تواند به تشخیص روماتیسم قلبی کمک کند؟ پزشک با بررسی علائم بالینی و پرسش از بیمار درباره سابقه عفونت گلو، می‌تواند به تشخیص اولیه برسد.
۲. آزمایش‌های خونی
آیا آزمایش‌های خونی می‌توانند به تشخیص این بیماری کمک کنند؟ در این آزمایش‌ها، شاخص‌های التهابی مانند CRP و ESR بررسی می‌شوند تا وجود التهاب در بدن تأیید شود.
۳. الکتروکاردیوگرام (ECG)
آیا تا به حال از الکتروکاردیوگرام استفاده کرده‌اید؟ این آزمایش می‌تواند ناهنجاری‌های ضربان قلب را نشان دهد و به تشخیص روماتیسم قلبی کمک کند.
۴. اکوکاردیوگرافی
آیا اکوکاردیوگرافی دقیق‌ترین روش تشخیص روماتیسم قلبی است؟ این آزمایش با استفاده از امواج صوتی تصویری از قلب تهیه می‌کند و آسیب‌های دریچه‌های قلبی را نشان می‌دهد.
روماتیسم قلبی کشنده است؟
روماتیسم قلبی به‌خودی‌خود یک بیماری کشنده نیست، اما در صورت عدم درمان به موقع و مناسب می‌تواند منجر به عوارض جدی و خطرناکی مانند نارسایی قلبی، آسیب شدید به دریچه‌های قلبی و حتی مرگ شود. این بیماری ناشی از التهاب قلب به‌دلیل عفونت استرپتوکوکی درمان نشده است و ممکن است باعث تنگی یا نارسایی دریچه‌های قلبی گردد.
در صورتی که این مشکلات به موقع تشخیص داده نشوند و تحت درمان قرار نگیرند، می‌توانند عملکرد قلب را مختل کرده و به مشکلات جدی قلبی و عروقی منجر شوند. بنابراین، مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم و پیگیری درمان‌های توصیه‌شده بسیار ضروری است تا از بروز عوارض تهدیدکننده زندگی جلوگیری شود.
درمان روماتیسم قلبی چگونه است؟
روماتیسم قلبی درمان دارد؟، روماتیسم قلبی درمان قطعی ندارد، اما با مدیریت صحیح و درمان‌های مناسب می‌توان از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کرد. درمان این بیماری شامل مصرف داروهای ضدالتهاب برای کاهش التهاب و آسیب‌های ناشی از تب روماتیسمی، آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان و پیشگیری از عفونت‌های استرپتوکوکی و در موارد شدیدتر، جراحی برای ترمیم یا تعویض دریچه‌های آسیب‌دیده قلبی می‌باشد.
علاوه بر این، بیماران مبتلا به روماتیسم قلبی باید به‌طور منظم تحت نظارت پزشک قلب قرار گیرند و از مصرف داروها به‌طور دقیق و مطابق با دستور پزشک پیروی کنند. رعایت این موارد می‌تواند به کنترل علائم و جلوگیری از عود بیماری کمک کند.
۱. درمان دارویی
آیا می‌دانید کدام داروها برای درمان روماتیسم قلبی موثر هستند؟ پزشکان معمولاً از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت گلو و داروهای ضدالتهاب برای کاهش التهاب قلبی استفاده می‌کنند.
۲. جراحی
آیا روماتیسم قلبی همیشه نیاز به جراحی دارد؟ در موارد شدید که دریچه‌های قلبی به شدت آسیب دیده باشند، ممکن است جراحی برای ترمیم یا تعویض دریچه‌های آسیب دیده ضروری باشد.
۳. پیشگیری از عود بیماری
آیا می‌توان از بازگشت روماتیسم قلبی جلوگیری کرد؟ استفاده منظم از آنتی‌بیوتیک‌ها و پیگیری دقیق پزشکی می‌تواند از عود مجدد بیماری جلوگیری کند.
برای روماتیسم قلبی چی خوبه؟
مدیریت و مراقبت مناسب از روماتیسم قلبی می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند. در این راستا، چندین راهکار توصیه می‌شود:
داروهای ضدالتهاب و آنتی‌بیوتیک‌ها: مصرف منظم داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و نیز آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان و پیشگیری از عفونت‌های استرپتوکوکی و کاهش التهاب قلبی ضروری است. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از عود تب روماتیسمی نیز بسیار مهم است.
استراحت و کاهش فعالیت‌های شدید: افرادی که به روماتیسم قلبی مبتلا هستند باید از فعالیت‌های سنگین و استرس‌های جسمی دوری کنند تا فشار روی قلب کاهش یابد و زمان کافی برای بهبودی فراهم شود.
رژیم غذایی سالم: پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم که شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب باشد، می‌تواند به حفظ سلامت عمومی بدن و قلب کمک کند. همچنین مصرف غذاهای کم‌نمک برای کاهش فشار خون و پیشگیری از احتباس مایعات توصیه می‌شود.
مراجعه منظم به پزشک: انجام معاینات منظم پزشکی و پیگیری درمان‌ها، آزمایشات و توصیه‌های پزشک برای کنترل وضعیت قلب و جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار حائز اهمیت است.
مدیریت استرس: استرس می‌تواند علائم روماتیسم قلبی را تشدید کند. انجام تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌تواند به کاهش استرس و بهبود وضعیت کلی بیمار کمک کند.
بیشتر بخوانید:
آیا فشار خون پایین خطرناک است؟
اجتناب از عفونت‌ها: افرادی که به روماتیسم قلبی مبتلا هستند باید از تماس با افراد مبتلا به عفونت‌های استرپتوکوکی و محیط‌های آلوده پرهیز کنند تا خطر ابتلا به عفونت‌های جدید کاهش یابد.
با رعایت این نکات و پیروی از دستورات پزشک، می‌توان به کنترل علائم روماتیسم قلبی و بهبود کیفیت زندگی کمک کرد.
چه کسانی در معرض خطر روماتیسم قلبی هستند؟
۱. کودکان و نوجوانان
آیا می‌دانید چرا کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض روماتیسم قلبی هستند؟ سیستم ایمنی بدن آنها در برابر عفونت‌های استرپتوکوکی گلو حساس‌تر است.
۲. افرادی با سابقه خانوادگی
آیا افرادی که در خانواده خود سابقه روماتیسم قلبی دارند نیز در معرض خطر بیشتری هستند؟ عوامل ژنتیکی می‌توانند نقش مهمی در بروز این بیماری داشته باشند.
۳. افرادی با بهداشت دهانی نامناسب
آیا بهداشت دهانی نامناسب می‌تواند باعث روماتیسم قلبی شود؟ عدم رعایت بهداشت دهانی می‌تواند عفونت‌های باکتریایی گلو را افزایش دهد و خطر ابتلا به روماتیسم قلبی را بالا ببرد.
۴. روماتیسم قلبی و بارداری
روماتیسم قلبی می‌تواند بر بارداری تأثیرات قابل‌توجهی داشته باشد و نیاز به مراقبت‌های ویژه و مدیریت دقیق پزشکی دارد. این بیماری که به دلیل التهاب و آسیب به دریچه‌های قلبی ناشی از تب روماتیسمی ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث مشکلاتی در عملکرد قلب شود که در دوران بارداری، با توجه به افزایش بار کاری قلب، ممکن است علائم آن تشدید یابد.
نکات مهم درباره روماتیسم قلبی و بارداری:
افزایش بار کاری قلب: در دوران بارداری، حجم خون و بار کاری قلب افزایش می‌یابد که می‌تواند برای افرادی که به روماتیسم قلبی مبتلا هستند، مشکل‌ساز شود. این افزایش بار کاری می‌تواند علائمی مانند تنگی نفس، تپش قلب و خستگی را تشدید کند.
خطرات برای مادر و جنین: زنان بارداری که به روماتیسم قلبی مبتلا هستند، در معرض خطر بیشتری برای عوارضی مانند نارسایی قلبی، آریتمی و مشکلات در رشد جنین قرار دارند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به زایمان زودرس یا حتی قطع بارداری برای حفظ سلامت مادر باشد.
مراقبت‌های پزشکی: افرادی که به روماتیسم قلبی مبتلا هستند و قصد بارداری دارند، باید قبل از بارداری با یک متخصص قلب و متخصص زنان مشورت کنند. تنظیم داروها، ارزیابی وضعیت قلبی و برنامه‌ریزی برای مدیریت بیماری در طول بارداری از جمله اقداماتی است که باید انجام شود.
داروها: برخی داروهای مورد استفاده در درمان روماتیسم قلبی ممکن است در دوران بارداری ممنوع یا نیاز به تنظیم داشته باشند. به عنوان مثال، داروهای ضد انعقاد خون و برخی داروهای ضدالتهاب ممکن است خطرات جدی برای جنین داشته باشند و باید با دقت و تحت نظر پزشک تجویز شوند.
زایمان و پس از زایمان: برنامه‌ریزی برای زایمان در زنان مبتلا به روماتیسم قلبی باید با توجه به وضعیت قلبی آنها انجام شود. زایمان طبیعی ممکن است در برخی موارد فشار زیادی به قلب وارد کند و زایمان سزارین نیز نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد. پس از زایمان، قلب همچنان تحت فشار است و نیاز به مراقبت و پیگیری دقیق دارد.
به‌طور کلی، روماتیسم قلبی و بارداری نیاز به مدیریت دقیق و هماهنگی بین تیم‌های مختلف پزشکی دارد تا هم سلامت مادر و هم جنین به بهترین نحو حفظ شود.
چگونه می‌توان از روماتیسم قلبی پیشگیری کرد؟
۱. درمان به موقع عفونت‌های گلو
آیا درمان سریع عفونت‌های گلو می‌تواند از روماتیسم قلبی جلوگیری کند؟ استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها طبق تجویز پزشک می‌تواند مانع از پیشرفت بیماری شود.
۲. رعایت بهداشت دهان و دندان
آیا می‌دانید رعایت بهداشت دهان و دندان چه تأثیری بر سلامت قلب دارد؟ مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم می‌تواند خطر عفونت‌های باکتریایی گلو را کاهش دهد.
۳. معاینات منظم پزشکی
آیا معاینات منظم می‌تواند به پیشگیری از روماتیسم قلبی کمک کند؟ بررسی‌های دوره‌ای و آزمایش‌های منظم می‌توانند به تشخیص زودهنگام و درمان سریع کمک کنند.
تفاوت روماتیسم مفصلی و روماتیسم قلبی
روماتیسم مفصلی چیست؟
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis) یک بیماری خودایمنی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم مفاصل حمله می‌کند. این بیماری باعث التهاب، درد، تورم و سفتی مفاصل می‌شود و می‌تواند به تدریج به تخریب و تغییر شکل مفاصل منجر شود. روماتیسم مفصلی اغلب در مفاصل دست‌ها، پاها، مچ‌ها و زانوها بروز می‌کند و ممکن است به مرور زمان به دیگر قسمت‌های بدن مانند پوست، ریه‌ها، قلب و چشم‌ها نیز آسیب برساند.
تفاوت‌های اصلی روماتیسم مفصلی و روماتیسم قلبی
| ویژگی | روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) | روماتیسم قلبی (بیماری قلبی روماتیسمی) |
|---|---|---|
| نوع بیماری | خودایمنی، التهابی مزمن | عارضه التهابی ناشی از عفونت استرپتوکوکی |
| محل درگیری | مفاصل (دست، پا، زانو و …) | قلب (دریچه‌های قلبی) |
| علائم اصلی | درد، تورم، سفتی و التهاب مفاصل | تپش قلب نامنظم، درد قفسه سینه، تنگی نفس |
| علت بیماری | حمله سیستم ایمنی به بافت‌های مفصلی | واکنش سیستم ایمنی به عفونت استرپتوکوکی گلو |
| جمعیت هدف | بزرگسالان (بیشتر زنان) | کودکان و نوجوانان (بین 5 تا 15 سال) |
| تشخیص | آزمایش‌های خونی، رادیوگرافی، MRI | اکوکاردیوگرافی، آزمایش‌های خونی، الکتروکاردیوگرام |
| درمان | داروهای ضدالتهاب، DMARDs، بیولوژیک | آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهاب، جراحی |
| عوارض | تخریب و تغییر شکل مفاصل، درگیری اندام‌های دیگر | نارسایی قلبی، آسیب شدید به دریچه‌های قلبی |
| پیشگیری | تغییر سبک زندگی، درمان به‌موقع | درمان به‌موقع عفونت‌های استرپتوکوکی گلو |
این جدول به‌خوبی تفاوت‌های اصلی این دو بیماری را نشان می‌دهد و می‌تواند به درک بهتر آنها کمک کند.
روماتیسم قلبی ارثی است؟
روماتیسم قلبی به‌طور مستقیم ارثی نیست و به عنوان یک بیماری ژنتیکی شناخته نمی‌شود. این بیماری بیشتر به دلیل عفونت استرپتوکوکی درمان‌نشده در گلو و واکنش التهابی بدن به این عفونت ایجاد می‌شود. با این حال، عوامل ژنتیکی و وراثتی می‌توانند در افزایش استعداد فرد به عفونت‌های استرپتوکوکی و واکنش شدید سیستم ایمنی بدن نقش داشته باشند.
بنابراین، افرادی که در خانواده خود سابقه تب روماتیسمی یا روماتیسم قلبی دارند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری باشند. رعایت بهداشت دهان و گلو، درمان سریع عفونت‌های استرپتوکوکی و پیگیری‌های منظم پزشکی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.
آیا روماتیسم قلبی واگیر دار است؟
روماتیسم قلبی به‌خودی‌خود واگیر‌دار نیست، اما عفونت استرپتوکوکی که می‌تواند منجر به تب روماتیسمی و در نهایت روماتیسم قلبی شود، قابل انتقال است. عفونت‌های استرپتوکوکی گلو از طریق تماس مستقیم با ترشحات تنفسی فرد مبتلا، مانند سرفه یا عطسه، می‌توانند به دیگران منتقل شوند.
اگر عفونت استرپتوکوکی گلو به‌درستی درمان نشود، ممکن است در برخی افراد منجر به تب روماتیسمی و در نهایت به روماتیسم قلبی تبدیل شود. بنابراین، اگر فردی به عفونت استرپتوکوکی مبتلا باشد، باید سریعاً تحت درمان قرار گیرد تا از بروز تب روماتیسمی و روماتیسم قلبی جلوگیری شود. رعایت بهداشت شخصی، شست‌وشوی منظم دست‌ها و جلوگیری از تماس نزدیک با افراد مبتلا به عفونت‌های گلو می‌تواند در کاهش خطر ابتلا مؤثر باشد.
روماتیسم قلبی و تپش قلب
روماتیسم قلبی می‌تواند باعث بروز تپش قلب نامنظم یا آریتمی شود. این وضعیت به دلیل آسیب و التهاب دریچه‌های قلبی رخ می‌دهد که جریان خون را در قلب مختل می‌کند و منجر به مشکلاتی در عملکرد طبیعی قلب می‌شود. وقتی دریچه‌های قلبی به دلیل التهاب یا اسکار ناشی از روماتیسم قلبی به‌درستی عمل نکنند، ممکن است خون به‌طور مناسب از قلب پمپاژ نشود و باعث ایجاد تپش قلب یا ضربان نامنظم شود.
افرادی که به روماتیسم قلبی مبتلا هستند، ممکن است تپش قلب را به‌صورت ضربان سریع، نامنظم یا حتی احساس “جا افتادن” ضربان‌ها تجربه کنند. این وضعیت می‌تواند همراه با علائمی مانند سرگیجه، تنگی نفس و احساس ضعف عمومی باشد. تپش قلب در این بیماران می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر مانند نارسایی قلبی یا آسیب‌های شدید به دریچه‌های قلبی باشد.
بنابراین، در صورت تجربه تپش قلب در افراد مبتلا به روماتیسم قلبی، مراجعه به پزشک برای ارزیابی دقیق و مدیریت مناسب بیماری ضروری است. درمان مناسب می‌تواند شامل داروهای تنظیم‌کننده ضربان قلب، داروهای ضدالتهاب یا در موارد شدید، جراحی برای ترمیم یا تعویض دریچه‌های آسیب‌دیده باشد.
آیا روماتیسم قلبی از عوارض گلودرد چرکی است؟
بله، روماتیسم قلبی یکی از عوارض جدی و نادر گلودرد چرکی درمان‌نشده است. گلودرد چرکی که ناشی از عفونت باکتری استرپتوکوک گروه A است، اگر به موقع و به‌طور کامل درمان نشود، می‌تواند منجر به تب روماتیسمی شود. تب روماتیسمی یک واکنش التهابی سیستم ایمنی بدن به این عفونت است که ممکن است به بافت‌های مختلف بدن از جمله قلب، مفاصل، پوست و سیستم عصبی آسیب برساند. در مواردی که قلب درگیر شود، می‌تواند منجر به روماتیسم قلبی گردد.
روماتیسم قلبی زمانی رخ می‌دهد که التهاب ناشی از تب روماتیسمی به دریچه‌های قلبی آسیب می‌زند و در نتیجه آن، دریچه‌های قلبی دچار تنگی یا نارسایی می‌شوند. این آسیب می‌تواند به مشکلات جدی قلبی مانند نارسایی قلبی و آریتمی منجر شود. بنابراین، درمان به موقع و کامل گلودرد چرکی با آنتی‌بیوتیک‌ها، رعایت بهداشت دهان و گلو، و پیگیری‌های پزشکی می‌تواند از بروز تب روماتیسمی و عوارض ناشی از آن، از جمله روماتیسم قلبی، جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
روماتیسم قلبی یک بیماری جدی است که می‌تواند عوارض شدیدی برای قلب ایجاد کند. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌توان از عوارض آن پیشگیری کرد. مراقبت از بهداشت دهان و دندان، درمان به موقع عفونت‌های گلو و معاینات منظم پزشکی از جمله روش‌های مؤثر پیشگیری از این بیماری هستند. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان علائمی از روماتیسم قلبی دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
لیست پزشکان مرتبط:
سید علی جمالیانفوق تخصص قلب و عروق | تهران- مسعود اسلامیمتخصص قلب و عروق | تهران
- محمد حسن نمازیفلوشیپ تخصصی قلب و عروق | تهران
- مهدی بابوی نژادفوق تخصص قلب و عروق | تهران
- مصطفی بیاتفوق تخصص قلب و عروق | تهران
- مهدی پیشگاهیمتخصص قلب و عروق | تهران
- مرکز قلب آرامکلینیک قلب و عروق | تهران
- بهناز تن آرایمتخصص قلب و عروق | تهران
- سوده رودباریمتخصص قلب و عروق | تهران
- میترا سلامتمتخصص قلب و عروق - آنژیوگرافی - الکتروکاردیوگرافی - تست ورزش - نوار قلب | تهران
