دلایل لکه بینی و خون ریزی واژن چیست؟
خونریزی میان‌دوره یا لکه‌بینی واژینال از جمله مسائلی است که بسیاری از زنان را نگران می‌کند. اگر شما هم بین دو دوره قاعدگی یا پس از یائسگی متوجه خونریزی شده‌اید، در این مقاله با ما همراه باشید تا به پرسش‌های شما درباره دلایل، علائم و درمان این مشکل پاسخ دهیم.
خونریزی میان‌دوره یا لکه‌بینی واژینال چیست؟
خونریزی واژینال در خارج از دوره‌های عادی قاعدگی، به اصطلاح پزشکی متروراژی نامیده می‌شود. زمانی که خونریزی در بازه‌های زمانی خارج از چرخه طبیعی قاعدگی روی می‌دهد، دلایل متعددی امکان دارد در پس آن نهفته باشد. دلایل متعددی برای این نوع خونریزی وجود دارد که برخی از آنها ساده و برخی دیگر نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر هستند. اگر شما هم با این مشکل مواجه شده‌اید، حتما برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. خونریزی غیر طبیعی واژینال در فواصل بین دوره قاعدگی به نام‌های خونریزی میان‌دوره ای، متروراژی و لکه‌بینی هم شناخته می‌شود.
انواع خونریزی غیر طبیعی واژن
خونریزی واژینال در خانم‌ها به طور معمول با دوره قاعدگی مرتبط است و از سنین حدود ۱۰ تا ۱۵ سالگی آغاز شده و تا یائسگی (۴۵ تا ۵۵ سال) ادامه می‌یابد. با این حال، گاهی امکان دارد خونریزی یا لکه‌بینی خارج از دوره عادی قاعدگی رخ دهد. برخی از شایع‌ترین اختلالات مرتبط با خونریزی واژینال عبارتند از:
- پلی‌منوره: در این اختلال، چرخه قاعدگی کوتاه‌تر از حد معمول (کمتر از ۲۱ روز) است و فرد به طور مداوم دچار خونریزی می‌شود. مدت زمان سیکل قاعدگی به طور معمول بین ۲۴ تا ۳۸ روز می باشد.
- الیگومنوره: در این حالت، چرخه قاعدگی طولانی‌تر از حد معمول (بین ۳۸ تا ۹۰ روز) است.
- آمنوره: به وضعیتی گفته می‌شود که در آن فرد به مدت ۹۰ روز یا بیشتر قاعدگی نداشته باشد.
- متروراژی: در این نوع خونریزی، مدت زمان قاعدگی بیش از ۷ روز است یا فرد بین دوره‌های قاعدگی دچار لکه‌بینی می‌شود.
علل خونریزی رحمی
دلایل متعددی برای خونریزی رحمی وجود دارد که شماری از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- رشد بافت‌های اضافی در رحم یا دهانه رحم
- استرس‌های روحی و روانی
- تغییرات دارویی
- سقط جنین
- خشکی واژن
- تغییرات هورمونی
- سرطان
| علل لکه بینی | سایر نشانه‌ها غیر از لکه بینی و خونریزی | درمان |
| بارداری | شماری از موارد درد لگن و زیر شکم | مراجعه به پزشک – هیچ درمان خودسرانه‌ای انجام ندهید |
| شیوه های کنترل بارداری مانند قرص جلوگیری از بارداری تزریقات حلقه IUD ایمپلنت | —– | اگر علائم شما بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک صحبت کنید. امکان دارد روش کنترل بارداری متفاوتی را برایتان تجویز کند. |
| تخمک‌گذاری | – افزایش مخاط دهانه رحم مخاط دهانه رحم شبیه به سفیده تخم‌مرغ کاهش دمای پایه بدن قبل از تخمک‌گذاری و به دنبال آن افزایش شدید پس از تخمک‌گذاری بالا رفتن میل جنسی درد یا تیر کشیدن مبهم در یک سمت شکم – حساسیت سینه – نفخ – تشدید حس بویایی، چشایی یا بینایی | نیاز به درمان خاصی ندارد |
| پیش از قاعدگی | —– | —– |
| سرطان آندومتر (رحم) سرطان دهانه رحم سرطان تخمدان سرطان واژن | —– | —– |
| لانه‌گزینی جنین | سردرد/ حالت تهوع/ تغییرات در خلق‌وخو/ گرفتگی خفیف/ حساسیت سینه/ کمردرد یا درد خستگی | خونریزی لانه‌گزینی برای جنین خطرناک نیست. ولی چنانچه در دوران بارداری دچار خونریزی زیاد شدید، باید به دکتر مراجعه نمایید. |
| ضربه خوردن شکم یا رحم مثل: تجاوز جنسی سکس و رابطه جنسی خشن یک شیوه، مثل یک تامپون یک روش، مثل معاینه لگن | —– | مراجعه به پزشک و بررسی سطح آسیب‌دیده |
| پولیپ‌های رحم | —– | شما به طور معمول می‌توانید پولیپ‌های رحم را در آزمایش‌های تصویربرداری مثل سونوگرافی مشاهده کنید. آنها اغلب خوش‌خیم هستند. تنها درصد اندکی سرطانی می‌شوند. |
| عفونت‌های مقاربتی (STIs)، مثل کلامیدیا یا سوزاک | ادرار همراه با درد یا سوزش ترشحات سفید، زرد یا سبز واژن خارش واژن یا مقعد درد لگن | مصرف آنتی‌بیوتیک |
| بیماری‌های التهابی لگن | سکس یا ادرار دردناک/ درد در بخش پایین یا بالای شکم/ تب/ ترشحات زیاد یا بدبو از واژن | درمان‌هایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند بیشتر عفونت‌های باکتریایی را که باعث PID می‌شوند درمان کنند. |
| فیبروم رحمی | دوره‌های سنگین یا طولانی‌تر/ درد لگن/ درد پایین کمر/ مقاربت دردناک/ مشکلات ادراری | فیبروم‌ها معمولا خوش‌خیم هستند و امکان دارد خودبه‌خود کوچک گردند. |
| اندومتریوز | درد لگن و گرفتگی دوره‌های دردناک یا سنگین مقاربت دردناک ناباروری ادرار دردناک یا حرکات روده سخت اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع خستگی | هنوز درمان قطعی برای این عارضه یافت نشده است. |
| سندرم تخمدان پلی کیستیک | دوره‌های یائسگی نامنظم درد لگن بالا رفتن وزن رشد بیش از اندازه مو ناباروری آکنه | کنترل بارداری مثل قرص، حلقه واژینال یا دستگاه هورمونی داخل رحمی (IUD) تا به تعادل تولید هورمون شما کمک کند. داروی انسولین مثل متفورمین داروی باروری مانند کلومیفن (کلومید)، |
| مصرف برخی داروها مثل: رقیق‌کننده‌های خون داروهای تیروئید داروهای هورمونی | —– | اگر خونریزی غیرطبیعی واژینال را تجربه کردید، امکان دارد دکتر شما را از این داروها حذف کند یا داروهای جایگزین را توصیه کند. |
| داشتن تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) | خستگی مفرط بالا رفتن وزن یبوست خشکی پوست حساس بودن به سرما گرفتگی صدا نازک شدن مو درد یا ضعف ماهیچه ها و عضلات بدن درد یا سفتی مفاصل کلسترول بالا پف کردن صورت افسردگی ضربان قلب بالا | پزشکان امکان دارد در صورت لزوم این بیماری را با قرص‌های هورمونی مانند لووتیروکسین درمان کنند. |
چه عواملی باعث لکه بینی و خونریزی واژینال می شود؟
خونریزی بین دوره‌های عادت ماهیانه امری غیرعادی است. چرخه قاعدگی به طور معمول بین ۲۱ تا ۳۵ روز طول می‌کشد و خونریزی به طور معمول چند روز تا یک هفته ادامه می‌یابد. هرگونه خونریزی خارج از این بازه زمانی، غیرطبیعی محسوب شده و دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. در ادامه به بررسی برخی از این دلایل می‌پردازیم:
نوسانات و عدم تعادل هورمونی:
استروژن و پروژسترون دو هورمون اصلی تنظیم‌کننده چرخه قاعدگی هستند. هرگونه اختلال در تعادل این هورمون‌ها می‌تواند منجر به لکه بینی شود. عوامل مختلفی مانند:
- اختلالات عملکرد تخمدان‌ها
- پرکاری یا کم‌کاری تیروئید
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
تغییر یا قطع مصرف داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری یا هورمون درمانی می‌توانند بر تعادل هورمونی تأثیر گذاشته و باعث لکه بینی شوند. همچنین، برخی زنان در زمان تخمک‌گذاری به دلیل تغییرات هورمونی دچار لکه بینی می‌شوند. در ابتدای استفاده از هر روش هورمونی پیشگیری از بارداری، مانند قرص‌های ضدبارداری، دستگاه داخل رحمی (IUD)، پچ‌های پیشگیری از بارداری و ایمپلنت یا تزریقات پیشگیری از بارداری، امکان دارد تا ۳ ماه اول شاهد خونریزی‌های غیرمنتظره و لکه بینی باشید. جهت تشخیص دلیل اصلی و دقیق لکه بینی و بهبود آن باید به پزشک متخصص زنان رجوع نمایید.
لکه بینی در دوران بارداری:
حاملگی، تحولات فراوانی را در بدن زن به وجود می آورد و گاه با عوارضی ناخواسته همراه است. یکی از این عوارض، خونریزی یا لکه‌بینی است که می‌تواند نگرانی‌هایی را برای مادر باردار ایجاد کند. در ادامه، به برخی از دلایل شایع خونریزی واژینال در دوران بارداری و روند تولیدمثل اشاره خواهیم کرد:
- حاملگی: یکی از چالش‌های رایج در دوران بارداری، مشاهده لکه‌بینی است که امکان دارد در زمان‌های غیرمنتظره رخ دهد. این خونریزی لزوما به معنای سقط جنین نیست. با این حال، در صورت مشاهده هرگونه خونریزی واژینال در دوران بارداری، ضروری است که در اسرع وقت به پزشک متخصص زنان مراجعه شود.
- بارداری خارج از رحم: هنگامی که تخمک بارور شده به جای لانه‌گزینی در رحم، در داخل لوله‌های فالوپ مستقر شود، حاملگی خارج از رحم رخ می‌دهد.
- نوسانات هورمونی: تغییرات شدید در سطح هورمون‌ها نیز می‌تواند باعث خونریزی شود.
- سقط جنین: از دست رفتن جنین قبل از هفته بیستم بارداری.
- تخمک‌گذاری تصادفی: گاهی اوقات، خونریزی امکان دارد به دلیل تخمک‌گذاری اتفاق بیفتد.
- رابطه جنسی: فعالیت جنسی نیز می‌تواند موجب خونریزی خفیف شود.
- یائسگی: در دوران یائسگی و پیش از آن، تغییرات هورمونی می‌تواند به خونریزی منجر شود.
- آتروفی واژن: کاهش ضخامت دیواره‌های واژن، به ویژه در دوران یائسگی، می‌تواند باعث خونریزی شود (سندرم ادراری تناسلی در یائسگی – GSM).
لکه بینی در اوایل بارداری:
لکه بینی در ماه‌های اولیه بارداری دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. در برخی موارد به دلیل تغییرات هورمونی طبیعی است، اما در موارد دیگر امکان دارد لکه بینی ناشی از مشکلات جدی‌تری مانند سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم باشد. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه لکه بینی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
خونریزی واژینال در بارداری به چه دلیل رخ می‌دهد؟
لکه‌بینی یا خونریزی از واژن در دوران حاملگی گاهی اوقات رخ می دهد. این نشانه همیشه باعث نگرانی نیست و حدود ۲۵ درصد از زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. با این حال، گاهی اوقات می‌تواند علامتی از مشکل در بارداری باشد و یکی از نگرانی‌های رایج در این شرایط، سقط جنین است.
چنانچه خونریزی یا لکه‌بینی در سه ماهه اول بارداری رخ دهد، دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. برای مثال، در این دوره رابطه جنسی، عفونت، نوسانات هورمونی، تغییرات دهانه رحم، سقط جنین و بارداری خارج از رحم می‌توانند منجر به خونریزی واژینال شوند.
آیا لکه‌بینی در دوران بارداری خطرناک است؟
خونریزی در بارداری همیشه علامت خطر نیست. بعضی اوقات در ماه‌های اولیه بارداری امکان مقدار کمی خونریزی واژینال داشته باشید که با استراحت رفع می‌شود. ولی گاهی خونریزی واژینال می‌تواند نشانه‌ای از سقط جنین یا بارداری خارج از رحم باشد. درصورتیکه خونریزی شما بسیار شدید است یا تا چند روز بعد هم ادامه یافت، باید به پزشک متخصص زنان مراجعه نمایید.
لکه بینی لانه‌گزینی / لکه بینی چه هنگام نشانه اولیه بارداری است؟
گاه خونریزی اندک می‌تواند نخستین نشانه بارداری باشد. خونریزی لانه‌گزینی حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از لقاح رخ می‌دهد. هنگامی که تخم بارور شده به دیواره رحم می‌چسبد، این خونریزی آغاز می‌شود. این خونریزی به طور معمول کمتر از خونریزی عادت ماهانه است. برخی زنان این خونریزی را تجربه نمی‌کنند و برای عده‌ای آن‌قدر کم است که متوجه آن نمی‌شوند.
لکه‌بینی در هفته هشتم بارداری
تجربه خونریزی خفیف و ترشحات در هفته هشتم بارداری عموماً طبیعی است و امکان دارد هنگام رفتن به دستشویی متوجه این علائم شوید. این علائم اغلب جزئی هستند و دلیلی برای نگرانی نیست. با این حال، اگر احساس اضطراب می‌کنید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و اگر خونریزی شدیدتر یا ترشحات غیرعادی مشاهده کردید فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
لکه‌بینی در هفته پنجم بارداری
همه افراد چرخه یائسگی منظمی ندارند، بنابراین امکان دارد فرد متوجه تأخیر در عادت ماهانه خود نشود. در این شرایط امکان دارد فرد در هفته پنجم بارداری خونریزی اندکی را مشاهده کند و فکر کند که دوره عادت ماهانه‌اش آغاز شده است. اما این خونریزی اندک همچنین می‌تواند نشانه‌ای از خونریزی لانه‌گزینی باشد (هنگامی که جنین به دیواره رحم می‌چسبد). این خونریزی عموماً طبیعی است و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
لکه‌بینی در بارداری علامت جنسیت پسر فرزند است؟
برخی بر این باورند که جنین پسر بیشتر موجب خونریزی مادر در دوران بارداری می‌شود. اما در واقع این باور صحیح نیست. جنسیت جنین هیچ تأثیری بر میزان خونریزی ندارد.
لکه‌بینی در بارداری تا چه مدت طبیعی است؟
فقط حدود یک‌سوم از زنان باردار خونریزی لانه‌گزینی را تجربه می‌کنند. ولی بهتر است بدانید که این یکی از علائم طبیعی بارداری محسوب می‌شود. در اکثر موارد، این خونریزی اندک فقط چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. البته برخی زنان گزارش کرده‌اند که خونریزی لانه‌گزینی تا ۷ روز ادامه داشته است.
خونریزی قهوه‌ای در بارداری
شماری از زنان باردار امکان دارد ترشحات قهوه‌ای رنگ شبیه تفاله قهوه را مشاهده کنند. این ترشحات در واقع خون قدیمی است که مدتی در رحم بوده و به آرامی بیرون می آیند. به همین دلیل عموماً این نوع خونریزی اندک موجب نگرانی نیست.
برآمدگی‌های خوش‌خیم و سایر اختلالات رحمی
برخی برآمدگی‌های واژینال، توده‌های بی‌ضرر و بیماری‌های خوش‌خیم و غیر سرطانی رحمی می‌توانند سبب خونریزی واژینال شوند. این مشکلات شامل موارد زیر است:
- آدنومیوز: در این حالت، بافت آندومتر دیواره داخلی رحم به داخل دیواره عضلانی رحم نفوذ می‌کند.
- پولیپ دهانه رحم: رشد توده های خوش‌خیم و غیرسرطانی در دهانه رحم.
- فیبروئید رحم یا فیبروم رحمی: رشد غیرسرطانی در رحم که در زنان زایمان کرده شایع‌تر است.
- پولیپ اندومتر: رشد غیرطبیعی در پوشش داخلی رحم.
علت خونریزی طولانی‌مدت
فیبروم یا پولیپ می‌تواند سبب خونریزی طولانی‌مدت شود. فیبروم‌ها رشد بیش از حد عضلات رحم و پولیپ‌ها رشد غیرطبیعی در رحم یا دهانه رحم هستند. هر دو این اختلالات بی‌ضررند اما می‌توانند موجب درد، ناراحتی هنگام ادرار و لکه‌بینی گردند.
دلیل خونریزی پس از پریودها
تغییرات هورمونی، روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری، عفونت یا آسیب می‌توانند سبب خونریزی بین پریودها یا لکه‌بینی پس از پایان قاعدگی شوند.
دلایل دیگر خونریزی بین پریودها عبارتند از:
- اندومتریوز: مشابه آدنومیوز اما با علائم متفاوت
- پولیپ: رشد غیرطبیعی در رحم یا دهانه رحم
- التهاب دهانه رحم
- ناهنجاری‌های مادرزادی دهانه رحم یا رحم
- میوم رحمی
- بارداری خارج از رحم یا سقط جنین
- سرطان
دلیل تداوم قطع نشدن قاعدگی و لکه‌بینی
بیماری‌ها، سن و سبک زندگی می‌توانند سبب طولانی شدن قاعدگی و لکه‌بینی شوند. برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند فیبروم، پولیپ اندومتر، آدنومیوز و در موارد نادر، ضایعات پیش‌سرطانی یا سرطانی رحم می‌توانند قاعدگی را طولانی کنند. اختلالات هورمونی (مانند کم‌کاری تیروئید) یا اختلالات خونریزی نیز می‌توانند سبب لکه‌بینی پس از قاعدگی شوند.
بسیاری از بانوان سالیان سال با چالش خونریزی‌های خفیف و لکه بینی پس از عادت ماهانه و دوره‌های طولانی قاعدگی روبرو هستند، بی‌آنکه بدانند این وضعیت قابل مدیریت است.
چنانچه این خونریزی‌های ناگهانی نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای خاص باشد، نخستین گام، درمان ریشه‌ای آن است. این درمان امکان دارد شامل برداشتن بافت‌های زائده رحمی یا تنظیم عملکرد غده تیروئید باشد. در برخی موارد، پزشک برای رفع این مشکل، دارو تجویز می‌کند.
لکه بینی پیش از عادت ماهانه
میزان هورمون پروژسترون تا آغاز قاعدگی در بالاترین سطح خود قرار دارد و سپس کاهش می‌یابد. این کاهش، موجب ریزش پوشش داخلی رحم و شروع عادت ماهانه می‌شود. در برخی موارد، این کاهش زودتر از موعد رخ می‌دهد که منجر به دردهای شکمی، حساسیت سینه‌ها، نوسانات خلقی و لکه بینی پیش از عادت ماهانه می‌شود.
علت لکه بینی دو یا سه روز پیش از عادت ماهانه چیست؟ این خونریزی‌ها اگر دو یا سه روز پیش از موعد قاعدگی رخ دهند، طبیعی است. اما اگر مدت زمان بیشتری ادامه یابد، بهتر است برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
علت لکه بینی در روز بیست و یکم چرخه قاعدگی چیست؟
به طور معمول ده روز پس از تخمک‌گذاری، خونریزی لانه‌گزینی رخ می‌دهد، در حالی که خونریزی عادت ماهانه به طور معمول چهارده روز پس از تخمک‌گذاری آغاز می‌شود. بنابراین، مشاهده لکه‌های خونی صورتی رنگ در روزهای بیست و دوم تا بیست و پنجم چرخه قاعدگی، بیشتر نشانه لانه‌گزینی است تا آغاز عادت ماهانه (که به طور معمول در روزهای بیست و ششم یا بیست و هفتم رخ می‌دهد).
برای درک بهتر تفاوت‌های بین خونریزی واژینال و عادت ماهانه، بهتر است به چند پرسش پاسخ دهیم.
تفاوت لکه بینی با عادت ماهانه چیست؟
لکه بینی به مقدار کمی خونریزی از واژن اشاره دارد. به طور معمول این خونریزی‌ها از خونریزی عادت ماهانه سبک‌تر هستند و مقدار بسیار کمی خون روی لباس زیر مشاهده می‌شود. گاهی اوقات به علت اختلالات هورمونی یا برخی بیماری‌ها، به جای عادت ماهانه، لکه بینی رخ می‌دهد یا میان دو دوره عادت ماهانه، این حالت مشاهده می‌شود.
علت خونریزی پیش از عادت ماهانه چیست؟
دلایل گوناگونی وجود دارد که موجب خونریزی یا لکه بینی پیش از موعد عادت ماهانه می‌شود. یکی از دلایل شایع آن، مصرف داروهای پیشگیری از بارداری است. تغییرات در میزان مصرف دارو، فراموشی مصرف دارو، استفاده طولانی مدت از این داروها یا آغاز مصرف آنها، می‌تواند به خونریزی بین دوره‌ای منجر شود.
در برخی موارد، این خونریزی به دلیل تخمک‌گذاری رخ می‌دهد و به طور معمول بین ۱۱ تا ۲۱ روز پس از شروع آخرین عادت ماهانه اتفاق می‌افتد. از دیگر دلایل خونریزی پیش از عادت ماهانه می‌توان به خونریزی ناشی از لانه‌گزینی جنین، بارداری، دوران یائسگی، وجود پولیپ در رحم و عفونت‌های منتقله از راه جنسی اشاره کرد. عواملی مانند عفونت و فیبروم نیز می‌توانند سبب این مشکل شوند.
علت خونریزی ده روز پس از عادت ماهانه چیست؟
به طور معمول ده تا چهارده روز پس از عادت ماهانه، زمان تخمک‌گذاری است. برخی از زنان جوان تر در این دوره، لکه بینی یا خونریزی واژینال کمی را تجربه می‌کنند که به دلیل کاهش موقتی سطح هورمون استروژن بوده و کاملاً طبیعی است. استرس و تغییرات در رژیم غذایی نیز می‌توانند به خونریزی واژینال در این دوره منجر شوند.
علت خونریزی در روز چهاردهم عادت ماهانه چیست؟
خونریزی در روز چهاردهم عادت ماهانه، در واقع خونریزی بین دو دوره عادت ماهانه محسوب می‌شود. اگر این اتفاق یک یا دو بار رخ دهد، جای نگرانی نیست. اما اگر به طور مکرر تکرار شود، باید به پزشک مراجعه کنید. دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، مصرف داروهای پیشگیری از بارداری، عفونت، آسیب به دهانه رحم، وجود پولیپ یا فیبروم می‌توانند موجب خونریزی واژینال شوند.
علت لکه بینی و خونریزی رحم پس از پایان عادت ماهانه چیست؟
لکه بینی و خونریزی خفیفی که پس از اتمام دوره قاعدگی رخ می‌دهد، امکان دارد ناشی از تغییرات طبیعی هورمونی در دوران تخمک‌گذاری باشد. این نوع خونریزی به طور معمول کوتاه‌مدت و بدون درد است. با این حال، عوامل دیگری همچون التهاب دهانه رحم، وجود تومورهای خوش‌خیم (فیبروم یا پولیپ)، ناهنجاری‌های مادرزادی دهانه رحم و حتی بیماری‌های جدی‌تر نظیر سرطان نیز می‌توانند باعث این خونریزی شوند.
دلیل مشاهده لکه‌های خونی به جای خونریزی کامل قاعدگی چیست؟
در برخی موارد، زنان به جای خونریزی کامل قاعدگی، تنها شاهد لکه‌بینی هستند. پزشکان این وضعیت را نامنظم بودن چرخه قاعدگی می‌نامند. دلایل متعددی برای این اختلال وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به استفاده از قرص‌های ضدبارداری در ماه‌های اولیه، بارداری، استرس‌های روحی و جسمی، دوران یائسگی، اختلالات غده تیروئید، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک و حتی انواع سرطان اشاره کرد. در صورتی که هیچ‌کدام از دلایل ذکرشده در مورد شما صدق نمی‌کند، توصیه می‌شود برای بررسی دقیق‌تر و تشخیص بیماری‌هایی مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، اختلالات تیروئیدی یا انواع سرطان به پزشک مراجعه کنید.
عفونت ها؛ عامل شایع لکه بینی واژینال
خونریزی واژینال بین دوره‌های قاعدگی امکان دارد یکی از نشانه‌های عفونت در رحم یا واژن باشد. عفونت‌ها با ایجاد التهاب و آسیب به بافت‌های این نواحی، باعث خونریزی می‌شوند. برخی از شایع‌ترین عفونت‌هایی که می‌توانند منجر به خونریزی شوند عبارتند از:
- عفونت‌های منتقله از راه جنسی (بیماری‌های مقاربتی)
- دوش واژینال
- رابطه جنسی (نزدیکی)
- التهاب لگن (PID) که منجر به زخم و خونریزی در اندام‌های تولیدمثلی زنان می‌شود
- عفونت دهانه رحم
- التهاب پوشش داخلی رحم (اندومتریت)
- سوزاک
- واژینیت اوره آپلاسما
- واژینیت (التهاب باکتریایی واژن)
- کلامیدیا تراکوماتیس.
انواع عفونت واژن و عفونت‌های ناشی از بیماری‌های مقاربتی
لکه بینی و درد زیر شکم
وجود همزمان لکه بینی و درد در ناحیه زیر شکم، نیاز به مراجعه فوری به پزشک را نشان می‌دهد. در زنان باردار، این دو علامت امکان دارد نشانه‌ای از سقط جنین باشد. در سایر زنان، این علائم به طور معمول نشان‌دهنده وجود یک عفونت در دستگاه ادراری یا تناسلی است.
ارتباط لکه بینی با بیماری‌های آمیزشی و جنسی چیست؟
بیماری‌های منتقله از راه جنسی گاه با خونریزی واژینال همراه هستند. اگر رابطه جنسی بدون محافظت داشته‌اید و مقاربت برایتان دردناک است، امکان دارد به یکی از این بیماری‌ها مبتلا شده باشید. علائم رایج در این شرایط عبارتند از:
- ترشحات واژینال با بوی نامطبوع
- درد هنگام ادرار
- لکه‌بینی یا خونریزی غیرطبیعی از واژن
آیا عفونت‌های واژینال باعث خونریزی می‌شوند؟
عفونت‌های لگنی مختلف می‌توانند منجر به خونریزی واژینال شوند. عفونت‌هایی که واژن، دهانه رحم، رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را درگیر می‌کنند، امکان دارد این علامت را به همراه داشته باشند. اگر خونریزی واژینال به طور مکرر رخ دهد، باید احتمال عفونت‌های زنانه بررسی شود.
آیا کیست‌های تخمدان باعث خونریزی می‌شوند؟
یکی از علائم کیست‌های تخمدان، خونریزی غیرطبیعی یا لکه‌بینی است. در صورت مشاهده خونریزی غیرطبیعی، مراجعه به پزشک زنان ضروری است. تشخیص کیست‌های تخمدان با سونوگرافی انجام می‌شود و در صورت وجود کیست، درمان دارویی یا جراحی در نظر گرفته می‌شود.
انواع سرطان‌های زنانه و ارتباط آنها با خونریزی
در موارد نادر، سرطان‌های زیر می‌توانند موجب لکه‌بینی شوند:
- سرطان دهانه رحم
- سرطان آندومتر
- هایپرپلازی آندومتر
- سارکوم رحم
- سرطان تخمدان
- سرطان واژن
آیا خونریزی واژینال همیشه نشانه سرطان است؟
خونریزی واژینال امکان دارد نشانه سرطان باشد، اما دلایل متعددی برای این مشکل وجود دارد و سرطان تنها یکی از آن‌هاست. سرطان رحم، سرطان دهانه رحم، سرطان تخمدان و سایر سرطان‌های مرتبط با دستگاه تناسلی زنانه می‌توانند با خونریزی خود را نشان دهند.
سایر علل نادر خونریزی واژینال
علاوه بر موارد ذکر شده، دلایل دیگری نیز برای خونریزی واژینال وجود دارد، از جمله:
- ورود جسم خارجی به واژن
- استرس شدید
- دیابت
- اختلالات تیروئیدی
- تغییرات شدید وزن
- بیماری سلیاک
- بیماری‌های سیستمیک مانند بیماری‌های کلیوی یا کبدی
- کاهش پلاکت خون (ترومبوسیتوپنی)
- اختلالات انعقادی خون مانند بیماری فون ویلبراند
- فراموش کردن تامپون
- عوارض جانبی داروهایی مانند تاموکسیفن
هرگونه آسیب فیزیکی یا جنسی به ناحیه تناسلی زنانه می‌تواند منجر به لکه بینی شود. ضربات مستقیم، خشونت جنسی یا حتی معاینات تهاجمی پزشکی می‌توانند باعث پارگی‌های کوچک و خونریزی شوند.
عوارض جانبی درمان‌های موضعی
استفاده از داروهای موضعی واژینال مانند کرم‌ها یا شیاف‌ها، در برخی موارد امکان دارد باعث تحریک بافت‌ها و در نتیجه خونریزی شود. این اتفاق به دلیل تغییر تعادل طبیعی محیط واژن رخ می‌دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از استفاده از هرگونه دارو یا به دنبال هرگونه ضربه به ناحیه تناسلی، متوجه خونریزی شدید، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی دقیق و انجام آزمایش‌های لازم، علت خونریزی را مشخص کرده و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
تشخیص علت خونریزی و لکه بینی
برای تشخیص دقیق علت خونریزی، پزشک به طور معمول معاینه لگن را انجام می‌دهد و سوالاتی در مورد سابقه پزشکی، داروهای مصرفی و علائم همراه با خونریزی از شما خواهد پرسید. همچنین امکان دارد آزمایش‌های دیگری مانند:
- آزمایش خون: برای بررسی سطح هورمون‌ها و سایر عوامل موثر بر خونریزی.
- بیوپسی: برای بررسی بافت‌های گرفته شده از دهانه رحم یا دیواره رحم.
- سونوگرافی: برای بررسی اندام‌های لگنی و تشخیص هرگونه ناهنجاری.
ثبت دقیق سیکل قاعدگی
ثبت دقیق تاریخ شروع و پایان دوره‌های قاعدگی، مقدار و طول مدت خونریزی و هرگونه لکه‌بینی بین دوره‌ها، به پزشک کمک می‌کند تا الگوی خونریزی شما را بهتر درک کند و تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد.
درمان غیرطبیعی خونریزی واژینال
هیچ درمان قطعی و واحدی برای خونریزی غیرعادی واژن در بین دوره‌های ماهانه وجود ندارد. درمان مناسب برای هر فرد، به علت اصلی خونریزی بستگی دارد. در برخی موارد، این مشکل به مرور زمان خودبه‌خود برطرف می‌شود. اما در بسیاری از موارد، نیاز به درمان تخصصی دارد. نادیده گرفتن این مشکل و مراجعه نکردن به پزشک می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی به همراه داشته باشد. برخی از دلایل خونریزی غیرطبیعی واژن، عفونت، سرطان یا سایر اختلالات جدی هستند که نیازمند درمان فوری می‌باشند.
درمان خانگی طولانی شدن قاعدگی و لکه بینی
دو ماده غذایی که به طور سنتی برای تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش لکه بینی استفاده می‌شوند، تخم کتان و پروتئین سویا هستند. تخم کتان با آسیاب کردن و اضافه کردن به غذاهایی مانند فرنی، جو و سالاد، می‌تواند به تنظیم قاعدگی کمک کند. پروتئین سویا هم با مصرف غذاهایی مانند توفو، شیر سویا و آجیل سویا، در تنظیم چرخه قاعدگی موثر است.
درمان لکه بینی بعد از قاعدگی با روش‌های سنتی
طب سنتی نیز روش‌های مختلفی برای درمان لکه بینی بعد از قاعدگی ارائه می‌دهد. از جمله این روش‌ها می‌توان به استفاده از آلوئه‌ورا و دارچین اشاره کرد.
- آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا دارویی عالی برای تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش خونریزی‌های اضافی و لکه بینی است. آلوئه‌ورا به بهبود اختلالات هورمونی و تنظیم عادت ماهانه نامنظم کمک شایانی می‌کند. اما توجه داشته باشید که مصرف آلوئه‌ورا در طول دوره عادت ماهانه می‌تواند منجر به افزایش انقباضات رحمی شود.
- دارچین: دارچین در بهبود لکه بینی و نامنظمی‌های قاعدگی بسیار موثر است. برای بهره‌مندی از فواید دارچین، یک قاشق چای‌خوری پودر دارچین را به یک لیوان شیر اضافه کرده و بنوشید.
آیا داروی ترنسید برای لکه بینی موثر است؟
هموراژی در دوران بارداری اغلب به دلیل فعال شدن سیستم فیبرینولیتیک رخ می‌دهد. ترانسید (ترانگزامیک اسید)، دارویی قدرتمند است که این سیستم را مهار کرده و در نتیجه می‌تواند برای کنترل خونریزی در بارداری مفید باشد. با این حال، برای لکه بینی‌های خفیف، به طور معمول این دارو تجویز نمی‌شود.
چه قرص‌هایی برای جلوگیری از خونریزی رحمی استفاده می‌شوند؟
پزشکان اغلب برای زنانی که دچار لکه بینی هستند، نظم قاعدگی را بررسی می‌کنند. بسیاری از این افراد، چرخه قاعدگی نامنظمی دارند. در چنین مواردی، قرص‌های ضدبارداری می‌توانند بسیار موثر باشند. این قرص‌ها با تنظیم هورمون‌ها، خونریزی واژینال را کاهش داده و به مرور زمان، خونریزی رحمی را متوقف می‌کنند.
آیا آمپولی برای قطع خونریزی رحمی وجود دارد؟
در برخی موارد، برای توقف سریع خونریزی واژینال، از تزریق آمپول استفاده می‌شود. پروژسترون، هورمونی است که با تنظیم چرخه قاعدگی می‌تواند خونریزی را متوقف کند. اگر علت لکه بینی یا خونریزی، کمبود هورمون باشد، پروژسترون به تنهایی یا همراه با سایر داروها تجویز می‌شود. با این حال، به دلیل عوارض جانبی، استفاده از این آمپول‌ها محدود است.
چگونه می‌توان از خونریزی واژینال جلوگیری کرد؟
اگرچه امکان دارد نتوان از همه موارد خونریزی بین دوره‌های قاعدگی پیشگیری کرد، اما برخی اقدامات می‌توانند موثر باشند:
- تغذیه سالم و وزن مناسب: اضافه وزن می‌تواند به اختلالات قاعدگی منجر شود.
- قرص‌های ضدبارداری: این قرص‌ها با حفظ تعادل هورمونی، از بروز خونریزی‌های غیرمنتظره جلوگیری می‌کنند.
- ورزش منظم: ورزش به کاهش استرس و بهبود سلامت کلی کمک می‌کند.
- داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی: داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به کاهش خونریزی کمک کنند.
- پرهیز از آسپرین: آسپرین خطر خونریزی را افزایش می‌دهد.
چه ارتباطی میان لکه بینی و سکس وجود دارد؟
در این بخش به پرسش‌های رایج درباره رابطه میان لکه بینی و رابطه جنسی پاسخ می‌دهیم. بنابراین درصورتیکه در این زمینه با سوالی مواجه هستید این بخش را با دقت مطالعه نمائید.
چرا در اولین نزدیکی و سکس امکان دارد خونریزی رخ دهد؟
خونریزی در اولین تجربه نزدیکی دلایل متعددی دارد. یکی از شایع‌ترین دلایل، آسیب دیدن پرده بکارت است. البته همه زنان با پاره شدن پرده بکارت خونریزی ندارند. تنش و انقباض عضلات نیز می‌تواند موجب خونریزی شود. همچنین، خشکی واژن به دلیل عدم تحریک کافی نیز می‌تواند این مشکل را ایجاد کند. گاهی بیماری‌های زمینه‌ای یا عفونت‌های ادراری نیز می‌توانند باعث خونریزی شوند.
علت خونریزی واژن هنگام نزدیکی چیست؟
خونریزی واژن در حین نزدیکی دلایل مختلفی دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل، خشکی واژن است. دلایلی مانند عدم تحریک کافی، مصرف برخی داروها، زایمان، شیردهی و استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب می‌توانند باعث خشکی واژن شوند. در دوران یائسگی نیز به دلیل کاهش هورمون استروژن، خشکی واژن شایع است.
علاوه بر خشکی، بیماری‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، عفونت‌های رحمی، التهاب لگن و عفونت‌های واژنی نیز می‌توانند باعث خونریزی شوند. بنابراین، اگر این مشکل برایتان تکراری است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
چرا بعد از سکس لکه بینی رخ می‌دهد؟
لکه بینی خفیف بعد از نزدیکی، اغلب به دلیل خشکی واژن است. اما عفونت‌ها یا آسیب‌های دهانه رحم نیز می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند. اگر لکه بینی بعد از نزدیکی برایتان عادی شده است، به پزشک مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود. علائم لکه بینی بعد از نزدیکی متنوع است و بهتر است توسط پزشک متخصص ارزیابی شود.
لکه بینی نشانه چیست؟
اجازه دهید پاسخ به این سوال را در قالب چند پرسش و پاسخ کوتاه بررسی کنیم.
لکه‌بینی قهوه‌ای علامت چیست؟
لکه‌بینی غیرطبیعی امکان دارد از رنگ صورتی کم‌رنگ تا قهوه‌ای تیره متغیر باشد. در اکثر موارد، لکه‌بینی قهوه‌ای علامت جدی نیست. با این حال، گاهی امکان دارد نشانه‌ای از بارداری یا نزدیک شدن به دوران یائسگی باشد. اگر خارج از دوره عادت ماهانه دچار لکه‌بینی می‌شوید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
لکه‌بینی همراه با عفونت ادراری چه دلایلی دارد؟
گاهی عفونت مجاری ادراری با خونریزی رحمی همراه می‌شود. چنانچه علاوه بر لکه‌بینی، نشانه هایی مثل سوزش هنگام ادرار، تیره شدن رنگ ادرار، کاهش حجم ادرار، درد در ناحیه لگن یا مثانه، نیاز مکرر به ادرار یا بوی بد ادرار را تجربه می‌کنید، احتمالاً به عفونت ادراری مبتلا شده‌اید و باید به پزشک مراجعه نمایید.
لکه‌بینی همراه با خارش و سوزش واژن نشانه چیست؟
خارش و سوزش واژن دو مشکل شایع هستند که اغلب با هم رخ می‌دهند. اگر همراه با لکه‌بینی، دچار خارش یا سوزش واژن شده‌اید، احتمالاً علت آن عفونت واژن یا دهانه رحم است. در بیشتر موارد، عفونت‌های واژنی باکتریایی هستند و با مصرف آنتی‌بیوتیک قابل درمان‌اند. به طور معمول در این شرایط، بوی بدی نیز از واژن احساس می‌شود.
لکه‌بینی همراه با بوی بد واژن چه دلایلی دارد؟
خونریزی واژنی همراه با بوی بد به طور معمول نشانه عفونت است. درصورتیکه این بو شبیه بوی ماهی باشد، احتمالاً علت آن عفونت باکتریایی است. در این حالت، امکان دارد هنگام ادرار سوزش احساس کنید و خارش شدیدی داشته باشید. علت این مشکل، رشد بیش از حد باکتری‌های طبیعی واژن است و به طور معمول با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
خونریزی طولانی مدت واژن چه دلایلی دارد؟
دلایل مختلفی می‌تواند باعث خونریزی واژنی شود. گاهی خونریزی امکان دارد خفیف و به صورت لکه‌بینی باشد و گاهی شدید و طولانی مدت. انواع سرطان‌های رحمی و دهانه رحم، پولیپ، فیبروم و عفونت‌ها می‌توانند باعث خونریزی طولانی مدت گردند.
جمع بندی و راهنمای مراجعه به پزشک
امکان دارد شما هم گاهی به لکه بینی دچار شده باشید. منظور از لکه بینی، هرگونه خروج خون از واژن در زمان‌هایی غیر از قاعدگی است. دلایل ایجاد این خونریزی بسیار متنوع است و برای تشخیص دقیق علت، باید علائم همراه را نیز در نظر گرفت. هر زمان که با این مشکل روبرو شدید، حتما به متخصص زنان مراجعه کنید. زیرا علت خونریزی امکان دارد جدی باشد و نیازمند بررسی و درمان فوری باشد.
خونریزی در دوران بارداری لزوما به معنای سقط جنین نیست. اما اگر باردار هستید و متوجه هرگونه خونریزی شدید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علاوه بر خونریزی، علائمی مانند درد شکم، احساس خستگی مفرط، سرگیجه، یا تب را تجربه کردید، بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
دلیل خونریزی در زنانی که رحم ندارند چیست؟
در طی چند هفته پس از عمل هیسترکتومی (برداشتن رحم)، اندکی خونریزی و ترشحات واژینال طبیعی است. معمولا این خونریزی خفیف است. اما اگر خونریزی ادامه‌دار بود یا به طور ناگهانی شدت گرفت، باید به پزشک مراجعه کنید. زیرا امکان دارد در حین عمل به اندام‌های دیگر آسیب رسیده باشد.
در برخی موارد، حتی سال‌ها پس از عمل هیسترکتومی، امکان دارد خونریزی خفیفی رخ دهد. این خونریزی به دلیل تشکیل بافت جدید در بالای واژن ایجاد می‌شود و معمولا مشکلی به وجود نمی‌آورد. با این حال، بهتر است برای اطمینان خاطر به پزشک اطلاع دهید.
دلیل خونریزی در دختران مجرد چیست؟
در دختران نوجوان، به دلیل نوسانات هورمونی، لکه بینی بین دوره‌های قاعدگی طبیعی است و معمولا پس از گذشت چند ماه برطرف می‌شود. اما در برخی موارد، این خونریزی می‌تواند نشانه وجود بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک باشد. بنابراین، در صورت مشاهده این مشکل، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
علت خونریزی رحمی در بانوان سالخورده چیست؟
خونریزی رحمی پس از یائسگی دلایل متعددی دارد. گاه درمان‌های هورمونی موجب لکه بینی می‌شود. عوامل دیگری مثل عفونت، التهاب لگن و واژینیت نیز می‌توانند چنین مشکلی ایجاد کنند. سرطان آندومتر و رحم در بانوان مسن شایع‌تر است و گاهی علت خونریزی همین سرطان است. بنابراین، انجام آزمایش‌های تشخیصی برای تشخیص زودهنگام سرطان ضروری است.
آیا لکه بینی نشانگر آسیب به پرده بکارت است؟
آسیب به پرده بکارت گاهی با خونریزی یا لکه بینی همراه است اما همیشه اینطور نیست. مقدار خون نیز در افراد مختلف متفاوت است. امکان دارد برخی فقط کمی لکه بینی داشته باشند و برخی دیگر خونریزی شدیدی را تجربه کنند.
علت لکه بینی پیش از یائسگی چیست؟
لکه بینی پیش از یائسگی نیز امکان دارد اتفاق بیفتد. در این دوران، کاهش پروژسترون موجب رشد بیش از حد آندومتر و ایجاد بافت اضافی می‌شود. در این شرایط احتمال ایجاد پولیپ زیاد است. پولیپ می‌تواند باعث خونریزی نامنظم و شدید یا خفیف شود. همچنین، ضخیم شدن غدد پوشش‌دهنده رحم پیش از یائسگی نیز موجب خونریزی می‌شود و اگر درمان نشود، امکان دارد به سرطان منجر شود.
خونریزی واژینال پس از هیسترکتومی چقدر ادامه می‌یابد؟
پس از عمل جراحی هیسترکتومی (برداشتن رحم)، خونریزی واژینال تا چند هفته طبیعی است. البته شدت خونریزی نباید زیاد باشد. در صورت تداوم طولانی مدت یا افزایش شدید خونریزی، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. امکان دارد در حین عمل، به اندام‌ها یا رگ‌های خونی آسیب وارد شده باشد.
آیا خونریزی پس از معاینه واژن طبیعی است؟
گاهی اوقات امکان دارد پس از معاینه داخلی و نمونه‌برداری از این ناحیه، فرد دچار خونریزی مختصر شود. در حین نمونه‌برداری، از یک ابزار کوچک برای جمع‌آوری سلول‌ها استفاده می‌شود. مقدار بسیار کمی از بافت برای آزمایش برداشته می‌شود که می‌تواند منجر به لکه بینی خفیف شود و جای نگرانی ندارد.
علت خونریزی پس از استفاده از قرص‌های واژینال چیست؟
در برخی موارد، برای درمان عفونت‌های مربوط به رحم و دهانه رحم از قرص‌های واژینال استفاده می‌شود. این قرص‌ها امکان دارد در برخی افراد باعث تحریک مخاط واژن و در نتیجه خونریزی شوند. اگر پس از استفاده از این قرص‌ها دچار خونریزی شدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
آیا استفاده از پمادهای واژینال باعث خونریزی می‌شود؟
به طور معمول، استفاده از پمادهای واژینال موجب خونریزی نمی‌شود. ولی گاهی امکان دارد در حین استفاده از پماد، به دهانه رحم آسیب جزئی وارد شود و لکه بینی خفیفی ایجاد کند. اگر این اتفاق تکرار شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
دلیل خونریزی پس از سونوگرافی واژینال چیست؟
سونوگرافی داخلی برای تشخیص بیماری‌هایی مانند پولیپ، فیبروم، کیست تخمدان و خونریزی‌های غیرطبیعی رحم استفاده می‌شود. در موارد نادر، سونوگرافی داخلی امکان دارد کمی دردناک باشد و باعث خونریزی مختصر شود. اگر پس از سونوگرافی دچار لکه بینی خفیف شدید، جای نگرانی نیست و به طور معمول پس از گذشت یک روز برطرف می‌شود.
برای خونریزی رحمی چه باید کرد؟
خونریزی شدید رحمی می‌تواند منجر به کم‌خونی شود. در صورت بروز چنین مشکلی، علاوه بر درمان دارویی، باید به رژیم غذایی خود توجه کرده و مواد غذایی حاوی آهن را بیشتر مصرف کنید. زیرا کم‌خونی ناشی از کمبود آهن است.
رابطه استرس و خونریزی رحمی چیست؟
استرس تأثیرات منفی بسیاری بر بدن دارد. یکی از این تأثیرات، اختلال در چرخه قاعدگی و کاهش میل جنسی است. همچنین، استرس می‌تواند باعث لکه بینی بین دوره‌های قاعدگی شود. برای کنترل این مشکل، بهتر است روش‌هایی برای کاهش استرس مانند ورزش، مدیتیشن یا مشاوره روانشناسی را امتحان کنید. با کاهش استرس، خونریزی‌های غیرطبیعی واژن برطرف شده و قاعدگی منظم می‌شود.