درد ساق پا چه دلایلی دارد؟ رایج ترین بیماری های آن
اگر شما هم با درد در ناحیه ساق پا مواجه بوده اید، حتما به دنبال پی بردن به دلیل این معضل همیشگی بوده اید. ساق پا، در تمام فعالیت های روزانه ماست، این قسمت به واسطه آسیب های حین ورزش و فعالیت، و گاه به دلیل مشکلاتی در رگ ها، اعصاب، ماهیچه ها، مفاصل، بافت های نرم و استخوان، دچار درد می شود.
در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی علل این درد بپردازیم. آیا دردی که در جلوی ساق پا احساس می کنیم با درد پشت ساق پا تفاوت دارد؟ در کودکان و سالمندان منشأ این عارضه چه می تواند باشد؟ آیا این مشکل می تواند از عوارض دوران بارداری باشد؟ چرا بعد از پیاده روی یا دویدن ساق پا درد می گیرد؟
در صورتیکه درد ساق پای شما بعد از چند روز التیام نیافت یا به طور ناگهانی و شدید آغاز شد، حتما برای یافتن علت آن به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.
ریشه ها و علل درد ساق پا
درد در ناحیه ساق پا، یکی از عارضه های مربوط به پا است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن روبرو می شوند. معمولا این درد ناشی از آسیب های جزئی یا فعالیت بیش از حد بوده و با استراحت و درمان های خانگی ساده برطرف می شود و نیازی به مراجعه به پزشک نیست.
اما گاه این درد به طور ناگهانی و شدید آغاز شده و یا بعد از چند روز التیام نمی یابد. این وضعیت می تواند نشان دهنده ی یک مشکل پزشکی جدی باشد. هر گونه اختلالی در رگ های خونی، استخوان، بافت ساق پا، اعصاب، ماهیچه ها یا مفاصل می تواند منجر به درد مبهم یا شدید شود. در ادامه به بررسی مهم ترین علل درد ساق پا و شرح مختصری از هر یک می پردازیم:
۱. گرفتگی عضلات
یکی از شایع ترین علل درد ساق پا، گرفتگی عضلات است. خستگی یا کم آبی عضلات می تواند زمینه ساز بروز این عارضه باشد. گرفتگی عضلات با درد ناگهانی و شدید همراه است. در زمان اسپاسم عضلانی، توده ای سفت در زیر پوست قابل لمس است و گاه قرمزی و تورم نیز در آن ناحیه مشاهده می شود. مصرف برخی داروها مانند دیورتیک ها و استاتین ها نیز می تواند به گرفتگی عضلات منجر شود.
به نقل از وب سایت webmd در خصوص علت گرفتگی عضلات پا:
“با افزایش سن، احتمال گرفتگی عضلات بیشتر می شود. همچنین اگر در هوای گرم فعالیت می کنید و آب کافی نمی نوشید، به احتمال زیاد دچار این عارضه خواهید شد. گرفتگی عضلات معمولا به خودی خود برطرف می شود و نشان دهنده هیچگونه عارضه خاصی نیست. با این همه، چنانچه به طور مکرر دچار گرفتگی عضلات می شوید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.”
۲. مشکلات عروقی
مشکلات عروقی و باریک شدن شریان ها می تواند منجر به احساس بی حسی یا گرفتگی در پاها هنگام راه رفتن شود. در بیماری شریان محیطی، فرد در پاها احساس سرما می کند و امکان دارد رنگ پا هم مقداری تغییر کند. ترک سیگار و تغییر برخی عادات، می تواند به درمان این وضعیت کمک کند.
۳. التهاب ساق پا (شین اسپلینت)
آسیب به پا در بسیاری از موارد منجر به بروز این عارضه می شود. التهاب ساق پا (شین اسپلینت) یکی از مشکلاتی است که می تواند بعد از آسیب رخ دهد. پارگی عضلات نزدیک به استخوان ساق پا به دلیل استفاده بیش از حد، منجر به درد شدیدی در این ناحیه می شود. درد معمولا در قسمت داخلی استخوان پا یا همان درشت نی احساس می شود.
۴. آسیب عصب سیاتیک
فشردگی عصب سیاتیک در ناحیه پایین کمر میتواند منجر به درد در پشت ساق پا شود. این درد ممکن است به صورت گرفتگی ناگهانی یا تیر کشیدن باشد. نشستن و ایستادن برای افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، با سختی و ناراحتی همراه است. عوامل گوناگونی مثل سر خوردن، بیرون زدگی دیسک، جابجایی مهره ها، اسپاسم عضلات باسن و باریک شدن مجرای نخاعی می توانند باعث فشار بر عصب سیاتیک شوند.
معمولاً پزشک برای درمان درد سیاتیک، داروهای مسکن تجویز می کند و انجام چند جلسه فیزیوتراپی را توصیه می نماید. اما در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
صدمه به عصب سیاتیک موجب بروز دردی مانند گرفتگی یا تیر کشیدن در ساق پا می گردد. دکتر برای درمان این درد فیزیوتراپی را توصیه می کند.
۵. التهاب تاندون
تاندون ها، تارهایی محکم هستند که عضلات را به استخوان متصل می کنند. التهاب تاندون یا تاندونیت باعث درد و دشواری در حرکت مفصل می شود. این التهاب بیشتر در تاندون های همسترینگ و آشیل دیده می شود.
۶. سندروم بیش حرکتی مفاصل
این سندرم، نوعی اختلال ژنتیکی است که باعث انعطاف پذیری بیش از حد مفاصل و در نتیجه درد شدید مفصلی می شود. اگر این عارضه در مفاصل پا باشد، فرد در ساق پا درد فراوانی احساس می کند.
۷. تشکیل لخته خون در پا یا ترومبوز وریدی عمقی (DVT )
گاهی اوقات ممکن است در وریدهای پا، بخصوص ران یا ساق پا، لخته خون ایجاد شود. ترومبوز وریدی عمقی گاهی بدون علامت است، اما می تواند باعث درد، تورم و قرمزی پا شود. در صورت مشاهده این علائم باید فوراً به پزشک مراجعه کرد، زیرا حرکت لخته می تواند به آمبولی ریه منجر شود. درمان این عارضه با داروهایی است که از لخته شدن و بزرگ شدن لخته خون جلوگیری می کنند.
۸. آترواسکلروز
تجمع چربی و کلسترول در رگ ها، باعث سفت و باریک شدن آنها و ابتلا به بیماری عروقی می شود. شریان ها، اکسیژن را به قسمت های مختلف بدن می رسانند. اگر انسداد در شریان های پا ایجاد شود، اکسیژن کافی به این قسمت نرسیده و ساق پا دچار درد می شود.
۹. تنگی کانال نخاعی
باریک شدن فضای داخلی ستون فقرات، به اعصاب این ناحیه فشار وارد می کند و ممکن است باعث درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی و ضعف در پاها شود. این عارضه معمولاً با دارو و فیزیوتراپی قابل درمان است، اما گاهی اوقات برای رفع تنگی کانال نخاعی نیاز به جراحی است.
۱۰. کشیدگی عضلات
این عارضه بیشتر در ورزشکاران دیده می شود. درد ساق پا در ورزشکاران معمولاً به دلیل کشش بیش از حد عضلات است. این درد بسیار شدید و ناگهانی است و با لمس محل درد، شدت آن افزایش می یابد. برای درمان این عارضه و کاهش درد، از کمپرس یخ استفاده می شود. باید به مدت چند روز، هر 20 دقیقه یک بار، کمپرس یخ را روی پا قرار داد.
۱۱. اختلال عصبی محیطی
هنگامی که شبکه عصبی بدن دچار نقص می شود، پیام های مغزی به درستی به سایر بخش های بدن منتقل نمی شود. بیماری قند خون، مصرف برخی داروها، آسیب دیدگی و عفونت می توانند از جمله علل زمینه ای این اختلال باشند. در صورت درگیری اعصاب پاها، فرد در ساق پا مور مور احساس می کند. همچنین ممکن است در پاها بی حسی یا ضعف را تجربه کند.
۱۲. آرتروز
رایج ترین بیماری مربوط به مفاصل، آرتروز است. ایجاد این بیماری در ناحیه لگن، ساق پا، زانو یا مچ پا می تواند راه رفتن را دشوار کند. التهاب مفاصل، تورم و سفتی را به همراه دارد و بر فعالیت های روزانه تاثیر منفی می گذارد. متاسفانه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. شماری از تمرینات ورزشی و حفظ وزن متناسب می تواند به کاهش علائم آن کمک کند.
۱۳. شکستگی مویی استخوان ساق پا
شکستگی مویی در واقع ترک کوچکی در استخوان ساق پا است. زمانی که فشار زیادی به عضلات اطراف استخوان ساق پا وارد شود، ریسک ابتلا به این عارضه بیشتر می شود. به طور معمول با استراحت این شکستگی تسکین می یابد. اما فعالیت های سنگین و ورزش باید به مدت 6 تا 8 هفته محدود شوند. در غیر این صورت امکان دارد آسیب به استخوان تشدید شود.
علت درد جلوی ساق پا چیست؟
درد جلوی ساق پا می تواند دلایل گوناگونی داشته باشد. فرسایش، ضربه، استفاده بیش از حد، آسیب به مفاصل، استخوان ها و تاندون ها ممکن است از جمله علل زمینه ای درد جلوی ساق پا باشند.
علت درد پشت ساق پا چیست؟
گرفتگی عضلات و آسیب به عصب سیاتیک باعث درد و گرفتگی در پشت ساق پا می شوند. اگر در قسمت عضلات پشت ساق پا دچار اسپاسم عضلانی شدید، نگرانی نداشته باشید و پس از مدتی عارضه برطرف می شود. اما اگر به طور مداوم این مشکل تکرار می شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
علت درد ساق پا در کودکان چیست؟
بعضی اوقات کودکان هم به درد ساق پا مبتلا می شوند. به طور معمول این عارضه در کودکان جای نگرانی ندارد و مربوط به دردهای رشدی است. اما اگر درد شدید و ناگهانی باشد، باید برای بررسی دقیق به پزشک مراجعه کنید. دلایل شایع درد ساق پا در کودکان عبارتند از:
- گرفتگی عضلات: از علائم ضعف پا در کودکان
- کشیدگی عضلات: (استفاده بیش از حد از عضلات)
- درد رشدی
- کاهش سطح کلسیم
- عفونت ویروسی
- شکستگی استخوان
دلیل درد ساق پا در بارداری چیست؟
یکی از عوارض شایع بارداری به خصوص در سه ماهه دوم و سوم، درد ساق پا است. انقباض غیرارادی عضلات در شب در این دوره شایع بوده و امکان دارد در هر دو پا ایجاد شود. در دوران بارداری به دلیل تغییرات در گردش خون و فشار روی عضلات به علت وزن اضافی، درد ساق پا عموماً اتفاق می افتد.
علت درد ساق پا در سالمندان چیست؟
با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به بیماری های مختلف افزایش می یابد. شیوه زندگی و فعالیت بدنی نقش مهمی در بروز درد پا دارد. گاهی اوقات، سالمندان امکان دارد ورزش سنگینی انجام داده باشند یا فشار زیادی به پاهایشان وارد شده باشد. نشستن طولانی مدت و غلط نیز می تواند یکی دیگر از علل درد ساق پا در افراد مسن باشد. بیماری هایی مثل بیماری آدیسون، کم خونی، واریس و نارسایی کلیه نیز با بالا رفتن سن ایجاد شده و می توانند موجب درد پا شوند. مصرف برخی داروها مثل داروهای فشار خون، داروهای کاهش دهنده کلسترول و داروهای آلزایمر نیز در افراد مسن می تواند منجر به درد پا شود.
چه کسی برای درد ساق پا باید به پزشک مراجعه کند؟
درد پا یکی از مشکلات رایجی است که افراد زیادی در طول عمر خود با آن مواجه می شوند. دلایل گوناگونی برای درد ساق پا وجود دارد و پزشک می تواند با توجه به نوع و شدت درد، علت آن را تشخیص دهد. گاهی اوقات، مشکل در مفاصل و استخوان ها می تواند باعث درد شود. در موارد دیگر، اختلال در سیستم عصبی یا عروق خونی منجر به بروز این مشکل می شود. درصورتیکه درد شما شدید است یا پس از چند روز از بین نمی رود، بایستی حتماً برای بررسی دلیل آن به متخصص ارتوپدی یا پزشک داخلی رجوع کنید.
سوالات متداول
علت درد زانو به پایین چیست؟
دلایل مختلفی برای درد زانو به پایین وجود دارد. گاهی اوقات، آسیب به عضلات و تاندون ها یا استفاده بیش از حد از آنها می تواند باعث درد شود. در برخی موارد، مشکلات عصبی و عروقی نیز در ایجاد درد زانو به پایین دخیل هستند.
چرا ساق پای من هنگام پیاده روی درد می کند؟
اگر به پیاده روی عادت نکرده اید یا مدت طولانی را پیاده روی میکنید، درد ساق پا به دلیل استفاده بیش از حد از عضلات پا کاملاً معمول است. این درد با استراحت و کمپرس یخ رفع می شود. ولی چنانچه درد پا بعد از پیاده روی یا ورزش شدید باشد، امکان دارد گردش خون در پاها کاهش یافته باشد. به این بیماری آرترواسکلروز می گویند.
علت درد ساق پا هنگام دویدن چیست؟
چنانچه عضلات پا ضعیف باشند، در هنگام دویدن درد می گیرند. عدم تعادل رباط ها و عضلات نیز می تواند باعث درد ساق پا در هنگام دویدن شود. به طور معمول این نوع درد مربوط به ضعف عضلات همسترینگ و چهار سر ران است.
دلیل درد ساق پا هنگام خواب چیست؟
گرفتگی عضلات زمان خواب یکی از مشکلات رایجی است که افراد زیادی با آن دست و پنجه نرم می کنند. علت دقیق این عارضه مشخص نیست، اما به احتمال زیاد خستگی عضلات و مشکلات عصبی موجب ایجاد آن می شود. با افزایش سن، احتمال درد پا در خواب بیشتر می شود. این عارضه در زنان باردار هم رایج است.
آیا کووید-19 می تواند عامل درد ساق پا باشد؟
کووید-19 یک بیماری تنفسی است که عمدتاً سیستم تنفسی را درگیر می کند. با این حال، به دلیل ایجاد التهاب در بدن، ممکن است باعث درد عضلانی نیز شود. برخی از بیماران مبتلا به کووید-19 از کمر درد و درد ساق پا رنج می برند.
منشأ ضعف و درد ساق پا چیست؟
ضعف در ساق پا معمولاً ناشی از مشکلات عصبی یا عروقی است. اگر در پاهای خود علائمی مانند گزگز، بی حسی یا ضعف احساس می کنید، برای تشخیص علت آن باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
علت درد ساق پا در هوای سرد چیست؟
سرما باعث کاهش گرما در بدن و انقباض عضلات می شود. انقباض و سفت شدن عضلات در اطراف مفاصل می تواند منجر به درد و همچنین فشار بر اعصاب آن ناحیه شود.
آیا کمبود ویتامین می تواند منجر به درد ساق پا شود؟
چنانچه بعد از دویدن حس خستگی و سنگینی در پاها همراه با درد مبهم دارید، امکان دارد کمبود ویتامین B1 علت آن باشد. به طور کلی، ماهیچه ها برای عملکرد صحیح به ویتامین ها و مواد مغذی مثل کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر و ویتامین های K، D و C احتیاج دارند.
درد ساق پا چه نشانه ای دارد؟
درد ساق پا می تواند علل مختلفی داشته باشد. این درد می تواند نشان دهنده مشکل در عضلات، استخوان ها، مفاصل، رباط ها، عروق خونی یا اعصاب باشد.
لیست پزشکان مرتبط:
خدامراد جمشیدیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران- رضا شهریار کامرانیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- سید رامین حاج زرگر باشیفوق تخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- غلامعلی عکاشهمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- خلیل اله ناظممتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- مهرداد مستحفظمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- بهرام بدوحیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- پیمان هاشمیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
- فرزام مکرمیمتخصص و فوق تخصص جراحی ستون فقرات و متخصص ارتوپدی | تهران
- محمد رضا حاتمیمتخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) | تهران
