واریس چیست؟ علل، علائم و روش درمان آن
واریس، یکی از بیماری‌های رایج عروق خونی است که تخمین زده میشود بین ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت جهانی را تحت تأثیر قرار دهد. در این شرایط، رگ‌های سطحی بدن به دلیل عوامل متفاوتی متورم و گسترده می‌شوند، که گاهی اوقات منجر به برجستگی‌هایی میشود که می‌تواند رنگ پوست را در آن نواحی تیره کند و ظاهری ناخوشایند ایجاد کند. این رگ‌های برجسته، که گاهی اوقات به آن‌ها رگ‌های عنکبوتی نیز گفته میشود، می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن ظاهر شوند، اما اغلب در پاها دیده می‌شوند، جایی که فشار بیشتری به آن‌ها وارد میشود.
همراه ما باشید تا با علائم، دلایل و روش‌های درمان واریس آشنا شوید. در ادامه، به بررسی علائمی که این بیماری ایجاد می‌کند، دلایل اصلی بروز آن، افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند، روش‌های موجود برای درمان و راه‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم.
واریس چیست؟
رگ‌های سیاهرگی که وظیفه‌ی انتقال خون به اعضای مختلف بدن را بر عهده دارند، ممکن است در اثر فشارهای مختلف به واریس تبدیل شوند. نقص در دریچه‌های وریدی می‌تواند باعث شود خون به جای حرکت به سمت قلب، به عقب برگردد و منجر به تورم، گسترش و پیچیدگی رگ‌ها شود، که به این حالت واریس گفته میشود. در صورتی که به موقع تشخیص داده نشود و درمان مناسب صورت نگیرد، واریس می‌تواند عوارض جانبی جدی برای فرد به همراه داشته باشد.
At times, varicose veins might restrict your daily activities. You might notice that your symptoms intensify if you remain seated or stand for extended durations. Conversely, these symptoms often alleviate when you recline or elevate your legs.
ترجمه متن: این اختلال ممکن است بر روی انجام دادن کارهای روزمره‌تان تأثیر بگذارد. گاهی اوقات، با استراحت و قرار دادن پاها در وضعیت بالاتر، علائم کاهش می‌یابند.
به نقل از nhlbi.nih
ویژگی های واریس چیست؟
از نشانه‌های بدون درد واریس می‌توان به رگ‌های بنفش یا آبی رنگ و همچنین وریدهای پیچ‌خورده بر روی پاها اشاره کرد. در صورتی که درد همراه باشد، علائم عبارتند از:
- افزایش درد پس از مدت‌ها ایستادن یا نشستن
- سوزش، گرفتگی، تورم و احساس ضربان در عضلات پایین پا
- گرفتگی و تورم در عضلات ناحیه مچ و ساق پا
- احساس سنگینی و درد در پاها
- تغییر رنگ پوست در اطراف وریدهای واریسی
- خارش در نزدیکی وریدهای متأثر
چه زمانی نیاز است که برای بررسی علائم واریس به متخصص مراجعه کرد؟
اگر هر یک از علائم یا نشانه‌های ذکر شده در بالا را تجربه کردید، توصیه میشود که برای مشاوره و درمان به پزشک متخصص در زمینه قلب و عروق مراجعه نمایید.
چرا واریس ایجاد می شود؟
نارسایی یا اختلال در عملکرد دریچه‌های وریدی از دلایل اصلی بروز واریس است. وقتی این دریچه‌ها به درستی کار نکنند، خون به جای حرکت به سمت قلب، به عقب بازمی‌گردد و در رگ‌ها تجمع می‌یابد، که این امر منجر به تورم، افزایش اندازه رگ‌ها و احساس سنگینی در پاها میشود. عوامل موثر در بروز واریس شامل مسائل ژنتیکی، پیشرفت سن، اضافه وزن، نوع شغل، بارداری و جنسیت می‌باشند.
چه کسانی برای بیماری واریس مستعدتر هستند؟
افرادی که یک یا چند عامل خطر رایج برای واریس را دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. این عوامل خطر عبارتند از:
- ژنتیک
- جنسیت
- سن
- فشار بر شکم
- الگوی تغذیه‌ای
- اضافه وزن
- بارداری
- سبک زندگی
- آسیب دیدگی یا سابقه جراحی پیشین
واریس چگونه تشخیص داد میشود؟
درک به‌موقع و تشخیص صحیح واریس از اهمیت بالایی برخوردار است. روش‌های تشخیصی متنوعی برای شناسایی این بیماری وجود دارد که شامل:
- سونوگرافی داپلر وریدی
- سونوگرافی داپلکس
- تست ترندلنبرگ
- ونوگرافی
- پلتیسموگرافی
می‌باشد. در صورت بروز هرگونه علائم ابتدایی، مراجعه به یک متخصص قلب و عروق ضروری است. پزشک با بررسی دقیق علائم، انجام معاینات بالینی و استفاده از روش‌های تشخیصی فوق، درمان مناسبی را برای بیمار تعیین خواهد کرد.
واریس چگونه درمان می شود؟
درمان‌های موجود برای واریس به کاهش درد و ناراحتی ناشی از وریدهای واریسی کمک کرده و از تشدید بیماری جلوگیری می‌کنند. در مواردی که واریس شدید باشد، ممکن است نیاز به اقدامات جراحی پیش آید. روش‌های متداول درمانی عبارتند از:
- جوراب‌های فشاری ویژه واریس
- درمان با لیزر سطحی پوست
- لیزر درون‌رگی
- اسکلروتراپی
- درمان با رادیوفرکانس (RF)
- جراحی آندوسکوپی وریدی
- برداشتن ورید
- فلبکتومی
در صورتی که واریس به مرحله پیشرفته رسیده باشد، جراحی ممکن است بهترین گزینه درمانی باشد.
۱. درمان واریس پا
برای مقابله با واریس پا، پزشک ممکن است اقدامات غیر جراحی را پیشنهاد دهد که شامل فعالیت‌های ورزشی، استفاده از جوراب‌های مخصوص، کم کردن وزن، بالا نگه داشتن پاها، اجتناب از پوشیدن لباس‌های بسیار تنگ، خودداری از مدت‌های طولانی نشستن یا ایستادن و عدم قرار دادن پایی بر روی پای دیگر هنگام نشستن است. در شرایطی که بیماری پیشرفته‌تر باشد، پزشک ممکن است روش‌های جراحی مانند فلبکتومی، لیگاسیون (بستن وریدها) و ابلیشن (سوزاندن وریدها) را توصیه کند.
۲. پماد برای درمان واریس
استفاده از کرم‌ها و پمادها یکی از روش‌های مرسوم برای درمان واریس است. این محصولات به طور مستقیم بر روی نواحی آسیب‌دیده مالیده می‌شوند و به دلیل قرارگیری وریدهای واریسی در نزدیکی سطح پوست، تأثیر قابل توجهی در کاهش علائم دارند. پمادهای درمانی حاوی موادی مانند عصاره شاه بلوط یا ویتامین K هستند که خواص ضد التهابی داشته و به کاهش ورم و تورم ناشی از واریس کمک می‌کنند.
یکی از مزایای مهم این پمادها، توانایی آن‌ها در ترمیم بافت پوست و بازگرداندن آن به حالت طبیعی است. محصولاتی مانند کرم واریکاست و واریس واری استاپ، که دارای خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده درد هستند، به بهبود گردش خون در رگ‌ها کمک می‌کنند و در نتیجه به درمان واریس مؤثر واقع می‌شوند.
۳. درمان واریس با روغن سیاه دانه
روغن سیاه‌دانه به دلیل داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، می‌تواند در بهبود وریدهای واریسی و عنکبوتی پا مفید باشد. با اینکه طب سنتی استفاده از روغن سیاه‌دانه را برای درمان واریس توصیه می‌کند، پزشکان توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت یا افزایش مدت زمان درمان، حتماً با یک متخصص قلب و عروق مشورت نمایید.
۴. درمان واریس با لیزر
استفاده از لیزر در درمان واریس به عنوان یک روش مؤثر و کم‌تهاجمی شناخته میشود که برای از بین بردن مویرگ‌های عنکبوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به دلیل سرعت بالا در درمان، نیاز نداشتن به بستری شدن بیمار و داشتن عوارض جانبی کم، به عنوان یکی از بهترین گزینه‌های درمانی مطرح است. بر اساس شدت و قطر وریدهای واریسی، ممکن است از لیزر یا رادیوفرکانسی (RF) برای درمان استفاده شود.
۵. درمان خانگی واریس
روش‌های درمانی خانگی برای واریس معمولاً برای مدیریت و جلوگیری از تشدید حالات خفیف این بیماری کاربرد دارند. با این حال، مشورت با یک متخصص قلب و عروق قبل از شروع هرگونه درمان خانگی ضروری است تا از تجویز مناسب و اجتناب از تأخیر در درمان اطمینان حاصل شود. درمان‌های خانگی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- استفاده از خاکشیر
- مصرف فلفل قرمز
- کاربرد زنجبیل
- استفاده از سرکه سیب
- نوشیدن دمنوش‌هایی مانند چای سبز، شاه بلوط هندی، چوب سرو
- کاربرد کمپرس یخ
۶. درمان واریس با حجامت
در روش حجامت برای درمان واریس، از مکش برای افزایش جریان خون تازه، اکسیژن و لنف در وریدها استفاده میشود. این فرآیند به دفع سلول‌های خونی قدیمی و کم‌اکسیژن کمک کرده و می‌تواند به کاهش ورم وریدی منجر شود. با این کار، رگ‌های تیره به تدریج روشن‌تر و بازتر می‌شوند.
۷. درمان واریس با طب سنتی
درمان بیماری‌ها با استفاده از طب سنتی بر پایه بهبود سبک زندگی، تغذیه مناسب، استفاده از داروهای گیاهی و روغن‌های معطر متمرکز است. روش‌های متداول درمانی در طب سنتی شامل موارد زیر می‌باشند:
| درمان خوراکی واریس در طب سنتی | درمان با طب سنتی |
| لیمو ترش | درمان با حجامت |
| روغن زیتون | درمان با زالو |
| سرکه سیب | درمان با بادکش |
| فلفل قرمز | |
| سیر |
۸. استفاده از سرکه سیب برای درمان واریس
خصوصیات ضد التهابی سرکه سیب می‌تواند به کاهش تورم وریدهای واریسی کمک کند و به همین دلیل، یک روش درمانی مؤثر محسوب میشود. استعمال موضعی سرکه سیب به همراه نارون کوهی و ماساژ آن بر روی نواحی مبتلا به واریس می‌تواند به بهبود گردش خون در این وریدها کمک کند.
۹. خاکشیر به عنوان درمانی برای واریس
شربت خاکشیر، که از دیرباز به عنوان درمانی برای واریس، هموروئید و واریکوسل شناخته شده است، به دلیل خواص ضد التهابی، مسکن، آنتی‌اکسیدانی و تب‌بری‌اش در طب سنتی توصیه میشود.
۱۰. زالو درمانی برای واریس
استفاده از زالو به عنوان یک روش درمانی معتبر، می‌تواند به کاهش درد و تورم ناشی از وریدهای واریسی کمک کند و همچنین به بهبود ظاهر وریدهای لخته شده بیانجامد. آنزیم‌های موجود در بزاق زالو که خاصیت ضد انعقادی دارند، می‌توانند از تشکیل لخته‌های خونی و غلظت خون جلوگیری کنند و همچنین در حل کردن لخته‌های خونی که موجب انسداد عروق می‌شوند، مؤثر هستند. در کنار استفاده از زالو، پوشیدن جوراب‌های واریسی، داشتن رژیم غذایی سالم و انجام ورزش نیز برای درمان این عارضه توصیه میشود.
۱۱. جوراب واریس چیست؟
جوراب‌های واریس، که از دیرباز به عنوان یکی از اولین و موثرترین راه‌های درمان واریس و از بین بردن رگ‌های عنکبوتی شناخته می‌شوند، استفاده میشود. استفاده از این جوراب‌ها نه تنها نشانه‌های واریس را تسکین می‌دهد بلکه از پیشرفت بیماری نیز پیشگیری می‌کند. پوشیدن جوراب واریس به بهبود گردش خون کمک کرده و به کاهش درد و تورم نیز منجر میشود.
جوراب‌های واریس به عنوان یکی از قدیمی‌ترین، کارآمدترین و پرکاربردترین روش‌های مدیریت واریس و از بین بردن رگ‌های عنکبوتی شناخته می‌شوند.
برای درمان واریس باید به کدامین متخصص مراجعه کرد؟
هنگام بروز نشانه‌های این بیماری، مراجعه به متخصص قلب و عروق توصیه میشود. گرچه پزشکان با تخصص‌های متفاوت نیز قادر به درمان این مشکل هستند، اما انتخاب ایده‌آل برای درمان، متخصص قلب و عروق می‌باشد.
انواع واریس کدامند؟
بیماری واریس با تنوع گسترده‌ای از علائم در افراد ظاهر میشود و بیشتر در وریدهای سطحی بدن بروز پیدا می‌کند. برای فهم بهتر تفاوت‌های بین سرخرگ‌ها و وریدها، می‌توانید به مقالات تخصصی مراجعه کنید. واریس با وریدهای متورم و تیره‌رنگ که اغلب دردناک هستند، مشخص میشود. انواع مختلف واریس عبارتند از:
واریس ورید صافن بزرگ :
ورید صافن بزرگ که بزرگترین ورید سطحی بدن است، از ناحیه مچ پا تا کشاله ران امتداد دارد. واریس در پشت ران، پاها و قسمت بیرونی ران‌ها می‌تواند به این دسته تعلق داشته باشد.
واریس ورید صافن کوچک :
این نوع واریس بیشتر در ناحیه پشت مچ پا و پشت زانو دیده میشود و از قسمت بیرونی تاندون آشیل تا ورید پشت زانو امتداد دارد.
واریس متوسط:
واریس با شدت متوسط اما با اندازه‌ای بزرگ و رنگی مایل به کبودی، که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. درمان‌هایی مانند لیزر و اسکلروتراپی برای این نوع واریس رایج هستند.
واریس شدید:
در صورت عدم درمان به موقع، واریس شدید می‌تواند منجر به تغییرات ناخوشایندی در پوست شود، از جمله تغییر رنگ پوست، ورم شدید وریدها و ایجاد زخم‌های پوستی.
واریس عنکبوتی :
این نوع واریس شامل رگ‌های کوچک و پیچ‌دار با رنگ قرمز است که بیشتر در ناحیه پاها دیده میشود.
واریس شاخه‌ای :
واریس شاخه‌ای با رگ‌های برآمده و بزرگ که زیر زانوها قرار دارند و نسبت به ورید صافن باریک‌تر هستند، مشخص میشود. این نوع واریس به دلیل شکل طنابی و ریشه‌دار بودنش شناخته میشود.
واریس پا
حتما مطالعه کنید که واریس پا چیست؟ واریس پا، که به عروق عنکبوتی نیز شناخته میشود، شایع‌ترین اختلال عروقی است که عمدتاً در زنان باردار و سالمندان مشاهده می‌گردد. این بیماری با ظاهری ناخوشایند همراه بوده و ممکن است با علائمی چون درد، تورم، تشکیل لخته‌های خونی و گاهی اوقات زخم‌های باز همراه باشد. بی‌حسی و سوزن سوزن شدن پاها نیز از علائم رایج این بیماری است که ناشی از کاهش جریان خون و کمبود اکسیژن‌رسانی به وریدها می‌باشد.
Weakness in the vein walls and malfunctioning valves lead to blood pooling in the veins. This results in the visible blue and purple swellings on the legs, feet, or ankles. While various treatments are effective, there is a possibility of recurrence of varicose veins.
متن فارسی
در این بیماری، وریدهای بزرگ به شکلی پیچیده و متورم درآمده و به رنگ‌های قرمز، آبی یا همرنگ با پوست نمایان می‌شوند.
به نقل از my.clevelandclinic
واریس مری:
این بیماری، که در میان بیماران با مشکلات کبدی جدی رایج است، منجر به بزرگ و غیرطبیعی شدن وریدهای مری میشود و اغلب در افراد مبتلا به سیروز کبدی مشاهده می‌گردد. در این حالت، خون به درستی در کبد جریان نمی‌یابد، که این مسئله معمولاً به دلیل لخته‌های خونی یا آسیب‌های بافتی کبدی است. خطر خونریزی در صورت نشت یا پارگی این وریدها وجود دارد.
واریس بیضه (واریکوسل) :
واریکوسل چیست و اثراتی دارد؟ واریکوسل، که تورم و بزرگ شدن وریدهای بیضه را شامل میشود، از نظر ظاهری به واریس پا شباهت دارد و معمولاً بدون درد است.
واریس دست :
این بیماری، که گرفتگی وریدهای دست را دربرمی‌گیرد، با نازک شدن پوست دست به دلیل افزایش سن و کاهش لایه چربی زیر پوست همراه است. این کاهش چربی باعث میشود که وریدها در شرایطی مانند گرما، دمای بالا یا فعالیت بدنی زیاد، متورم شوند، به ویژه در ناحیه مچ دست. مراجعه به پزشک برای درمان واریس دست ضروری است.
واریس صورت :
آیا در مورد واریس صورت اطلاعاتی دارید؟ واریس صورت، که به دلیل بیماری عروقی تلانژکتازی ایجاد میشود، شامل تورم و قرمزی وریدهای سطحی صورت است و به مشکل رگ‌های عنکبوتی معروف است. عوامل خطر این بیماری شامل محرک‌های محیطی، وراثت، مصرف الکل، بارداری، آسیب‌های فیزیکی، تغییرات آب و هوایی و قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
واریس معده :
الان به واریس معده می پردازیم. واریس معده، که به واریس مری نیز مرتبط است، یک بیماری خطرناک و حاد است که وریدهای متصل‌کننده گلو به معده را درگیر می‌کند. این بیماری بیشتر در افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی حاد مانند سیروز کبدی دیده میشود.
واریس واژن در بارداری :
واریس واژن در دوران بارداری، که نتیجه تغییرات هورمونی به ویژه افزایش هورمون پروژسترون است، باعث تضعیف دیواره وریدها و در نتیجه تورم آن‌ها میشود. فشار ناشی از رشد جنین می‌تواند جریان خون در واژن را محدود کرده و خطر تشکیل لخته خونی را افزایش دهد.
چگونه می توان از بروز واریس جلوگیری کرد؟
پیشگیری کامل از واریس در همه انواع آن ممکن نمی‌باشد، ولی با به کارگیری برخی اقدامات می‌توان امیدوار بود که تا حدودی از بروز آن جلوگیری کرد:
- استفاده از کرم ضد آفتاب برای محافظت از پوست صورت در برابر نور خورشید
- انجام ورزش‌های منظم مانند پیاده‌روی و دویدن برای تقویت پاها و بهبود گردش خون
- تغییرات در سبک زندگی و مدیریت وزن
- خودداری از قرار دادن پاها روی هم به مدت طولانی
- بالا نگه داشتن پاها هنگام استراحت برای کاهش فشار وارد بر وریدهای پا
- اجتناب از ایستادن یا نشستن برای مدت‌های طولانی
- استفاده از جوراب‌های مخصوص واریس و پرهیز از پوشیدن لباس‌های تنگ در نواحی کمر، کشاله ران و پاها
- خودداری از استفاده طولانی‌مدت از کفش‌های پاشنه بلند
عوارض واریس چیست؟
ناهنجاری در جریان خون ناشی از واریس می‌تواند منجر به عوارض متعددی در بدن شود:
- افزایش شدت علائم در صورت عدم درمان
- احساس درد
- ناآرامی در پاها
- گرفتگی‌های عضلانی
- تورم در ناحیه مچ پا
- احساس خستگی در پاها
- خونریزی و ایجاد زخم‌ها
- ترومبوز سطحی و عمقی: ترومبوز وریدی چیست
چکیده ی از مطالب و راهنمای مراجعه به متخصص
واریس، که به صورت تورم و افزایش اندازه وریدهای سطحی با ظاهری پیچیده و رنگی تیره مشخص میشود، می‌تواند در هر قسمتی از بدن رخ دهد، اگرچه عمدتاً پاها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، واریس می‌تواند در دست‌ها، صورت، مری و سایر نقاط نیز بروز پیدا کند. واریس در مراحل اولیه معمولاً نگران‌کننده نیست، اما اگر پیشرفت کند، ممکن است منجر به عوارض جدی شود و ظاهری ناخوشایند بر روی پوست ایجاد کند.
در صورت مشاهده نشانه‌های واریس، فوراً به یک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. در حالی که روش‌های متفاوتی برای درمان وجود دارد، استفاده از لیزر به عنوان یکی از بهترین روش‌ها شناخته میشود، زیرا نیاز به زمان کمتری دارد و سریع‌تر عمل می‌کند. همچنین می‌توانید از روش‌های درمانی خانگی و طب سنتی برای کمک به درمان واریس استفاده کنید.
سوالات متداول
آیا واریس دردناک است؟
بله، درد یکی از نشانه‌های رایج واریس است.
آیا واریس ارثی است؟
عوامل ژنتیکی می‌توانند در ابتلا به واریس نقش داشته باشند.
آیا واریس درمان قطعی دارد؟
درمان واریس شامل روش‌های پیشگیرانه برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و روش‌های درمانی است که هدف آن‌ها حذف وریدهای واریسی است.
آیا واریس بیماری برگشت‌پذیر است؟
با تشخیص و درمان به موقع، امکان رسیدن به درمان قطعی وجود دارد، اما واریس معمولاً بیماری برگشت‌پذیر نیست و کمتر اتفاق می‌افتد که پس از درمان بازگردد.
آیا استفاده از آب سرد برای درمان واریس مؤثر است؟
استفاده از آب سرد یا ولرم و یا یخ می‌تواند به گردش خون در وریدها کمک کند و در درمان واریس مفید باشد.
برای درمان واریس چه باید خورد؟
مصرف مواد غذایی که گردش خون را بهبود می‌بخشند، مانند مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌های C، B و E، فیبر، منیزیوم، امگا ۳، زنجبیل و سرکه سیب، توصیه میشود.
چرا جوراب‌های واریس مفید هستند؟
جوراب‌های واریس به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های درمانی، علائم واریس را کاهش داده، از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و با بهبود گردش خون، درد را تسکین داده و به درمان وریدهای متأثر کمک می‌کنند.
آیا ورزش می‌تواند باعث واریس شود؟
ورزش‌های سنگین که فشار زیادی به وریدهای پا وارد می‌کنند، می‌توانند در درازمدت منجر به واریس شوند.
لیست پزشکان مرتبط:
سید علی جمالیانفوق تخصص قلب و عروق | تهران- مسعود اسلامیمتخصص قلب و عروق | تهران
- محمد حسن نمازیفلوشیپ تخصصی قلب و عروق | تهران
- مهدی بابوی نژادفوق تخصص قلب و عروق | تهران
- مصطفی بیاتفوق تخصص قلب و عروق | تهران
- مهدی پیشگاهیمتخصص قلب و عروق | تهران
- مرکز قلب آرامکلینیک قلب و عروق | تهران
- پریسا ایزدپناهمتخصص قلب و عروق | تهران
- سوده رودباریمتخصص قلب و عروق | تهران
- میترا سلامتمتخصص قلب و عروق - آنژیوگرافی - الکتروکاردیوگرافی - تست ورزش - نوار قلب | تهران
