علائم آبله مرغان چیست؟ با دیدن کدام نشانه ها به آبله مرغان باید شک کرد؟
آبله مرغان، که گاهی اوقات به عنوان ابله مرغون نیز نامیده می‌شود، یک بیماری ویروسی است که به شدت قابل انتقال است و بیشتر در کودکان دیده می‌شود، اما این بیماری می‌تواند افرادی را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد. در حالی که بسیاری از کودکان در دوران کودکی به این بیماری مبتلا می‌شوند، در برخی موارد می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.
آبله مرغان چیست؟ (آبله مرغان خفیف و شدید)
آبله مرغان نوعی بیماری عفونی است که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می‌شود و باعث بروز دانه‌های کوچک، خارش‌دار و پر از مایع می‌گردد. این بیماری به سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود، به ویژه در میان افرادی که هنوز به آن مبتلا نشده‌اند یا واکسینه نشده‌اند. ویروس واریسلا از طریق تماس نزدیک با ضایعات پوستی یا از طریق هوا هنگام سرفه یا عطسه فرد آلوده منتشر می‌شود و جزء بیماریهای پوستی و ویروسی به شمار می‌رود.
امروزه، واکسنی برای محافظت از کودکان در برابر آبله مرغان موجود است و تزریق منظم آن توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها توصیه می‌شود. واکسن آبله مرغان به عنوان یک روش ایمن و مؤثر برای پیشگیری از ابتلا به این عفونت و جلوگیری از عوارض ناشی از آن شناخته شده است.
«Chickenpox is a viral infection that causes fever and an itchy rash with spots all over the body.» «آبله مرغان نوعی عفونت ویروسی می‌باشد که تب و بثورات خارش‌دار با لکه‌هایی در نقاط مختلف بدن را به همراه دارد.»
به نقل از kidshealth
علائم آبله مرغان چیست؟
علائم اولیه آبله مرغان معمولاً در کودکان سالم به صورت خفیف بروز میکند، اما در موارد شدیدتر، ضایعات می‌توانند تمام بدن را در بر بگیرند و حتی ممکن است در نواحی حساس مانند گلو، چشم‌ها، و غشاهای مخاطی مجرای ادراری، مقعد و واژن نیز ظاهر شوند. بثورات مربوط به آبله مرغان که به صورت تاول‌های خارش‌دار هستند، معمولاً ۱۰ تا ۲۱ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و به طور معمول بین ۵ تا ۱۰ روز باقی می‌مانند. دیگر نشانه‌هایی که ممکن است یک یا دو روز قبل از ظهور بثورات مشاهده شوند، شامل موارد زیر است:
- تب، که اغلب با دمای خفیف بین ۳۷.۸ تا ۳۸.۹ درجه سانتی‌گراد آغاز می‌شود
- کاهش اشتها
- سردرد
- خستگی و احساس ناخوشی کلی
آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان
یک یا دو روز پس از شروع تب، راش‌های قرمز و خارش‌دار ظاهر می‌شوند که اغلب از صورت، پوست سر یا تنه شروع شده و به تدریج به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابند. بثورات به تاول‌های پر از مایع تبدیل شده و در نهایت خشک و پوسته‌پوسته می‌شوند. در این فرآیند، سه مرحله رخ می‌دهد:
- برجستگی‌های صورتی یا قرمز (پاپول‌ها) که طی چند روز از بین می‌روند
- تاول‌های کوچک پر از مایع (وزیکول‌ها) که ظرف حدود یک روز شکل می‌گیرند، سپس پاره شده و مایع درون آنها نشت میکند
- لایه‌های خشک و پوسته‌ای که بر روی تاول‌های پاره شده تشکیل شده و پس از چند روز بهبود می‌یابند
مشاهده تصاویر مختلف از تاول‌های پوستی می‌تواند در تشخیص این بیماری در فرزندان کمک کننده باشد.
دوره انتقال ویروس آبله مرغان چه مدت است؟
ویروس آبله مرغان می‌تواند در طول دوره‌ای که ضایعات جدید پوستی شکل می‌گیرند، به دیگران منتقل شود. این زمان می‌تواند شامل چندین روز باشد که در آن، بیمار ممکن است همزمان شاهد سه فاز مختلف از ضایعات پوستی باشد: برآمدگی‌های تازه، تاول‌ها و همچنین ضایعاتی که خشک شده و پوسته پوسته می‌شوند. انتقال ویروس می‌تواند تا ۴۸ ساعت قبل از ظاهر شدن اولین ضایعات آغاز شود و تا زمانی که تمامی تاول‌ها به طور کامل بهبود نیافته‌اند، ادامه دارد.
چه زمانی باید در صورت مشاهده علائم آبله مرغان به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شک دارید که خود یا فرزندتان به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، باید بلافاصله به یک متخصص بیماریهای عفونی یا یک پزشک عمومی مراجعه نمایید. پزشک می‌تواند با بررسی دقیق ضایعات پوستی و توجه به دیگر نشانه‌های بیماری، تشخیص دقیقی ارائه دهد. در صورت نیاز، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش شدت علائم و درمان عوارض احتمالی تجویز کند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر در طول دوره بیماری، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- ضایعاتی که در ناحیه چشم‌ها ظاهر می‌شوند.
- ضایعاتی که به شدت قرمز، گرم و دردناک هستند و ممکن است نشان‌دهنده وجود عفونت باکتریایی باشند.
- ضایعاتی که همراه با علائمی چون سرگیجه، کاهش سطح هوشیاری، افزایش ناگهانی ضربان قلب، مشکلات تنفسی، لرز، از دست دادن تعادل و هماهنگی عضلانی، سرفه، استفراغ، سفتی گردن و یا تب بیش از ۳۸.۹ درجه سانتی‌گراد هستند.
- اگر در خانواده شما فردی وجود دارد که دارای نقص ایمنی است یا کودکی کمتر از ۶ ماه سن دارد.
عامل ایجاد کننده و علت اصلی آبله مرغان چیست؟
ویروس واریسلا زوستر مسئول بروز آبله مرغان است. این ویروس می‌تواند از طریق تماس مستقیم با ضایعات پوستی یا از راه هوا به واسطه عطسه یا سرفه فرد مبتلا منتقل شود. افرادی که قبلاً به این بیماری مبتلا نشده‌اند یا واکسن آن را دریافت نکرده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند. واکسیناسیون در برابر آبله مرغان برای کسانی که با کودکان کار می‌کنند یا در محیط‌های آموزشی هستند، اهمیت بسزایی دارد. اکثر افرادی که به آبله مرغان مبتلا شده‌اند یا واکسینه شده‌اند، در برابر این بیماری مصونیت پیدا می‌کنند. با این حال، در صورت ابتلا، علائم بیماری معمولاً خفیف‌تر هستند و تعداد تاول‌ها کمتر و تب نیز ملایم‌تر یا حتی غیرموجود است. ابتلا مجدد به آبله مرغان بسیار نادر است.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر عوارض ناشی از آبله مرغان هستند؟
گروه‌های زیر بیشتر در معرض خطر عوارض جدی ناشی از آبله مرغان قرار دارند:
- نوزادانی که مادرانشان واکسینه نشده‌اند یا قبلاً به آبله مرغان مبتلا نشده‌اند.
- نوجوانان و بزرگسالانی که تاکنون به این بیماری دچار نشده‌اند.
- زنان بارداری که سابقه ابتلا به آبله مرغان را ندارند.
- افرادی که سیگار می‌کشند.
- افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به دلیل مصرف داروهای شیمیایی مثل داروهای شیمی درمانی یا بیماری‌هایی مانند سرطان یا ایدز ضعیف شده است.
- افرادی که برای درمان بیماری‌هایی مانند آسم، داروهای استروئیدی مصرف می‌کنند.
زمانی که فردی به آبله مرغان مبتلا می‌شود، ویروس واریسلا-زوستر سال‌ها در سلول‌های عصبی وی باقی می‌ماند و امکان دارد پس از سال‌ها ویروس مجدداً حمله کرده و باعث بروز بیماری زونا و تاول‌های دردناک گردد، بنابراین توصیه می‌شود، که اشخاص دارای سنین بیشتر از ۶۰ سال از واکسن واریسلا استفاده کنند.
چگونه بفهمیم که ابله مرغان گرفته ایم؟
برای تشخیص وجود بیماری آبله مرغان، متخصصان پزشکی از جمله دکترها و پرستاران، می‌توانند با مشاهده و طرح پرسش‌هایی خاص، به سرعت به نتیجه برسند. این بیماری به واسطه ویژگی‌های بارز بالینی‌اش، اغلب بدون نیاز به آزمایشات پیچیده قابل شناسایی است. البته، در شرایط خاصی که علائم مشابه با دیگر بیماری‌ها مانند نیش حشرات یا گال وجود دارد، ممکن است نیاز به بررسی‌های بیشتری باشد تا از دقت تشخیص اطمینان حاصل شود.
درمان آبله مرغان چیست؟
در خصوص روش‌های درمان و مقابله با آبله مرغان، مدت زمان بهبودی این بیماری معمولاً بین پنج تا ده روز متغیر است. با این حال، به دلیل وجود ضایعات پوستی خارش‌دار، این دوره ممکن است طولانی‌تر به نظر برسد. خوشبختانه، روش‌های درمانی خانگی وجود دارند که می‌توانند به فرد مبتلا کمک کنند تا این دوران را با آرامش بیشتری سپری کند و بهبودی یابد.
اگر با فردی که آلوده به ویروس آبله مرغان است ولی هنوز علائمی ندارد، در ارتباط هستید، پزشک ممکن است تجویز ایمونوگلوبولین را برای شما در نظر بگیرد. این دارو به پیشگیری از بروز شکل‌های شدیدتر بیماری کمک میکند و برای افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند، مانند زنان حامله، افراد سیگاری، بیماران مبتلا به ایدز، افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند یا داروهای استروئیدی را به مقدار زیاد مصرف می‌کنند، و نوزادان زیر چهار هفته، توصیه می‌شود.
قرص آسیکلوویر برای آبله مرغان کاربرد دارد؟
در مورد استفاده از داروی آسیکلوویر، این دارو به عنوان یک درمان ضد ویروسی برای کاهش شدت علائم آبله مرغان در افرادی که در معرض خطر ابتلا به نوع شدیدتر بیماری هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. توصیه می‌شود که اولین دوز از این دارو باید ظرف ۲۴ ساعت پس از ظهور اولین ضایعات مصرف شود و به مدت هفت روز، روزانه پنج بار تکرار گردد.
مدیریت آبله مرغان (چه چیزهایی برای آبله مرغان مفید است؟)
برای مدیریت علائم آبله مرغان، چندین روش وجود دارد که می‌توانند به کاهش ناراحتی‌های ناشی از بیماری کمک کنند. استفاده از استامینوفن می‌تواند به تسکین درد و تب ناشی از ضایعات پوستی کمک کند و برای افراد در هر سنی، از جمله زنان باردار و کودکان بالای دو ماه، مناسب است. از سوی دیگر، مصرف داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن و آسپرین برای کودکان زیر شانزده سال ممنوع است، زیرا می‌تواند منجر به عوارض جانبی جدی شود.
اقدامات زیر به کاهش خارش کمک میکند:
برای جلوگیری از خراشیدن ضایعات و افزایش خطر عفونت‌های باکتریایی، توصیه می‌شود که از خاراندن ضایعات خودداری کنید. برای کاهش خارش، می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید: ماساژ آرام ضایعات، پوشیدن لباس‌های گشاد و نخی، استفاده از لوسیون کالامین، مصرف آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن‌هیدرامین، و خنک نگه داشتن بدن. همچنین، مصرف مایعات فراوان به حفظ آب بدن کمک میکند و از نوشیدنی‌های گازدار و شیرین که می‌توانند باعث تحریک ضایعات دهانی شوند، باید اجتناب کرد.
عوارض آبله مرغان چیست؟
آبله مرغان، که به عنوان واریسلا نیز شناخته می‌شود، معمولاً به عنوان یک بیماری نسبتاً بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. با این حال، در موارد نادر، می‌تواند منجر به پیامدهای جدی شود که شامل موارد زیر است:
بیشتر بخوانید:
سرماخوردگی چیست؟ علائم و 10 درمان سریع
● عفونت‌های پوستی ناشی از باکتری‌ها، که می‌تواند به بافت‌های نرم، استخوان‌ها، مفاصل و حتی به جریان خون کشیده شود و سپسیس را به دنبال داشته باشد.
● دچار شدن به کمبود آب بدن.
● بروز ذات‌الریه به عنوان یکی از عوارض تنفسی.
● التهاب مغزی معروف به آنسفالیت.
● بروز سندرم شوک سمی.
● ابتلا به سندرم ری، که می‌تواند مغز و کبد را درگیر کند، به ویژه در کودکان و نوجوانانی که در دوران بیماری از آسپیرین استفاده می‌کنند.
● در موارد بسیار نادر، مرگ.
چگونه می توان از آبله مرغان پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از آبله مرغان، واکسیناسیون به عنوان روشی مؤثر شناخته شده است. واکسن واریسلا معمولاً در دو مرحله به کودکان تزریق می‌شود. برای کاهش خطر ابتلا و پیشگیری از انتقال بیماری، توصیه‌های زیر را در نظر بگیرید:
● به کودکان آموزش دهید که دست‌های خود را به طور مکرر و با آب و صابون بشویند، به خصوص پس از ارتباط با فردی که دچار آبله مرغان است.
● افراد مبتلا به آبله مرغان را از دیگران دور نگه دارید، مخصوصاً از کسانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
● برای جلوگیری از عفونت‌های ثانویه، از خراشیدن ضایعات پوستی خودداری کنید.
● اگر شما یا فرزندتان به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، تا زمان بهبودی کامل در منزل بمانید تا از انتشار ویروس جلوگیری شود.
«CDC recommends two doses of chickenpox vaccine for children, adolescents, and adults who have never had chickenpox and were never vaccinated. In children:
The first dose is recommended at ۱۲ through ۱۵ months old.
The second dose is recommended at ۴ through ۶ years old.» مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) توصیه میکند که دو دوز واکسن آبله مرغان برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالانی که قبلاً به این بیماری مبتلا نشده‌اند و همچنین واکسینه نشده‌اند، انجام شود. در مورد کودکان:
● دوز اول واکسن در سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی توصیه می‌شود.
● دوز دوم باید در سنین ۴ تا ۶ سالگی تزریق گردد.
به نقل از cdc
واکسن آبله مرغان تا چه اندازه موثر است؟
استفاده از واکسن ضد آبله مرغان به عنوان اصلی‌ترین استراتژی برای مقابله با این بیماری شناخته شده است. مطالعات نشان داده‌اند که تقریباً ۹۸٪ از اشخاصی که دو دوز توصیه شده از این واکسن را دریافت کرده‌اند، از ابتلا به آبله مرغان مصون مانده‌اند. ایمن‌سازی در شرایط زیر اکیداً پیشنهاد می‌گردد:
- نوزادان و کودکان نوپا: در ایالات متحده، نوزادان و کودکان نوپا دو دوره واکسیناسیون واریسلا را تجربه می‌کنند؛ اولین دوره در سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دومین دوره در سنین ۴ تا ۶ سالگی انجام می‌گیرد.
- واکسن ترکیبی: امکان دارد واکسن واریسلا را با واکسن‌های دیگری مانند واکسن‌های مقابله با بیماریهای سرخک، اوریون و سرخجه تلفیق نمود. با این حال، برای بعضی از کودکانی که سنشان بین ۱۲ تا ۲۳ ماه است، این ترکیب ممکن است خطر بروز تب و حتی تشنج را پس از تزریق واکسن افزایش دهد. لذا، مشاوره با یک پزشک قبل از اقدام به واکسیناسیون ضروری است.
- کودکان بالغ‌تر که هنوز واکسینه نشده‌اند: کودکانی که در بازه سنی ۷ تا ۱۲ سال قرار دارند و هنوز واکسینه نشده‌اند، باید دو دوز واکسن واریسلا را با فاصله زمانی حداقل ۳ ماه دریافت کنند. همچنین، کودکانی که سنشان بیش از ۱۳ سال است و تاکنون واکسینه نشده‌اند، باید دو دوز واکسن را با فاصله حداقل ۴ ماه دریافت نمایند.
- بزرگسالانی که واکسینه نشده‌اند یا هرگز به آبله مرغان مبتلا نشده‌اند: این افراد بیشتر در معرض خطر قرار دارند و شامل گروه‌هایی مانند کارکنان حوزه سلامت، معلمان، کارکنان مراکز نگهداری کودکان، مسافران بین‌المللی، نیروهای نظامی، بزرگسالانی که با کودکان زیر یک سقف زندگی می‌کنند و تمامی زنان در سنین باروری می‌باشند. این افراد باید دو دوز واکسن را با فاصله ۴ تا ۸ هفته دریافت کنند.
| علائم | درمان | عوارض |
| دانه‌های پوستی خارش‌دار | استراحت کافی داشته باشید و مایعات فراوان بنوشید | عفونت پوستی باکتریایی |
| تب | از آنتی هیستامین برای رفع خارش استفاده کنید | پنومونی یا ذات‌الریه |
| خستگی | کالامین در خارش تاثیر گذار است | انسفالیت |
| سردرد | مسکن‌ها به کاهش درد کمک می‌کنند | زونا |
| گلودرد | در صورت ضرورت داروهای آنتی‌ویروس توسط پزشک تجویر می‌گردد | —– |
واکسن آبله مرغان چیست و چگونه از ابتلا به ابله مرغان جلوگیری میکند؟
واکسن واریسلا، که به عنوان واکسن آبله مرغان شناخته می‌شود، یک روش پیشگیری قدرتمند برای محافظت در برابر این بیماری است. این واکسن شامل نسخه‌ای ضعیف شده از ویروس واریسلا زوستر می‌باشد که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به تولید آنتی‌بادی‌هایی بپردازد که می‌توانند در برابر ویروس محافظت کنند، بدون اینکه فرد را بیمار کنند. در نتیجه، اگر فردی که واکسن زده شده با ویروس فعال مواجه شود، سیستم ایمنی او قادر به شناسایی و مقابله با آن خواهد بود، که این امر منجر به ابتلا به نوع خفیف‌تری از آبله مرغان می‌شود.
آیا بزرگسالان می‌توانند به آبله مرغان مبتلا شوند و آیا در بزرگسالان شدیدتر از کودکان است؟
بله، بزرگسالانی که در گذشته به آبله مرغان مبتلا نشده‌اند یا واکسن نزده‌اند، می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. در بزرگسالان، آبله مرغان معمولاً شدیدتر از کودکان است و می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری مانند ذات‌الریه شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که بزرگسالانی که هرگز آبله مرغان نگرفته‌اند یا واکسن نزده‌اند، واکسینه شوند.
زونا چیست و چه ارتباطی با آبله مرغان دارد؟
زونا، که به نام هرپس زوستر نیز شناخته می‌شود، یک بیماری است که با بثورات پوستی دردناک مشخص می‌شود و ناشی از فعال‌سازی مجدد ویروس واریسلا زوستر است، همان ویروسی که در ابتدا آبله مرغان را ایجاد میکند. پس از بهبودی از آبله مرغان، ویروس در سلول‌های عصبی بدن به حالت خفته درمی‌آید و ممکن است در دوره‌های بعدی زندگی فعال شود و به زونا منجر گردد. زونا معمولاً بسیار دردناک است و با بثوراتی که غالباً در یک طرف بدن ظاهر می‌شوند، مشخص می‌گردد.
آیا حضور زن باردار در کنار فرد مبتلا به آبله مرغان خطرناک است؟
برای زنان بارداری که قبلاً به آبله مرغان مبتلا نشده‌اند، مواجهه با این بیماری می‌تواند خطراتی را برای خود و جنین به همراه داشته باشد. در صورت تماس با فرد مبتلا، باید بلافاصله با پزشک مشورت شود. بر اساس وضعیت ایمنی و مرحله بارداری، ممکن است توصیه‌های خاصی ارائه شود، از جمله استفاده از ایمونوگلوبولین واریسلا زوستر (VZIG) برای کاهش خطر بروز عوارض. واکسیناسیون قبل از بارداری بهترین راه برای محافظت از زنان باردار در برابر آبله مرغان است.
لیست پزشکان مرتبط:
مینو محرزمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران- مسعود مردانی دشتیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- داود یادگاری نیامتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نعمت اله جنیدی جعفریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- پیام طبرسیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- کامران شرفیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- بهزاد امیریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نیما دستگیرمتخصص بیماریهای عفونی و تبدار | تهران
- پرویز بیات اسدیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- سعید سلیمان میگونیمتخصص عفونی، کرایوتراپی، زگیل، زخم | تهران
