علت حالت تهوع و سرگیجه بعد از ورزش چیست؟
در این مقاله در مورد حالت سستی و سرگیجه ای که بعد از ورزش به فرد دست می دهد صحبت خواهیم کرد. سستی و سرگیجه بعد از تمرینات کاهش وزن یک پدیده شایع و کاملاً رایج است که برای همه ما پیش می آید. بنابراین باید نشانه های آن را بشناسیم و بدانیم چه چیزی باعث سرگیجه بعد از ورزش می شود. سستی و سرگیجه بعد از ورزش در بیشتر موارد جدی نیست و نیازی به مشورت با پزشک ندارد.
اما تحت شرایط خاص، این بیماری می تواند مشکل ساز و خطرناک باشد. اگر در مورد سستی و سرگیجه بعد از ورزش سوالی دارید و می خواهید در مورد درمان سرگیجه بعد از ورزش اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می کنیم مطالعه این مقاله را از دست ندهید و تا پایان با ما همراه باشید. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
احساس سرگیجه بعد از ورزش
سرگیجه به حالتی اطلاق می شود که در آن بیمار در حال استراحت است. اما احساس در حال حرکت است و او این احساس را دارد که دنیای اطرافش دور سرش می چرخد. علت سرگیجه پس از ورزش شدید در بسیاری از موارد مشخص نیست و یکی از شایع ترین اختلالات و شرایط پزشکی است..
به طور کلی، سرگیجه (dizziness) بعد از ورزش معمولاً پس از دراز کشیدن یا نشستن طولانی مدت و سپس ایستادن و شروع به حرکت رخ می دهد. ضعف و سرگیجه بعد از بدنسازی نیز از نشانه های جدی کم آبی بدن است.
سرگیجه می تواند دلایل زمینه ای دیگری نیز داشته باشد. با این حال، تغییرات ناگهانی در وضعیت بدن در حین و بعد از ورزش؛ مشکل در انجام ورزش؛ فشار بیش از حد بالاتنه و توقف ناگهانی می تواند باعث افت فشار خون و سرگیجه شود.
علائم سرگیجه و حالت تهوع بعد از ورزش
ضعف و سرگیجه بعد از ورزش کاهش وزن علائم خاصی دارد. یکی از علائم شایع این اختلال کم آبی بدن است. علائمی مانند تب، استفراغ یا اسهال شدید نشان دهنده کم آبی بدن است که می تواند باعث سرگیجه شود. علاوه بر این، برخی از شرایط پزشکی می تواند مانع از واکنش سریع بدن شما برای پمپاژ خون بیشتر در هنگام ایستادن شود و باعث سرگیجه شود. شرایطی مانند:
- ضربان قلب بسیار پایین (برادی کاردی)
- اختلالات دریچه قلب
- سکته قلبی یا نارسایی قلبی
علاوه بر این عوامل، اختلالات بسیاری در سیستم عصبی وجود دارد که می تواند سیستم طبیعی تنظیم فشار خون بدن شما را مختل کند و باعث سرگیجه شود، مانند
- بیماری پارکینسون
- آتروفی سیستم چندگانه (MSA))
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
- دیابت (عدم کنترل قند خون)
- کم کاری یا پرکاری تیروئید
- نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون)
چه عواملی باعث سرگیجه بعد از تمرینات ورزشی می شود؟
دلایل متعددی وجود دارد که می تواند باعث سرگیجه بعد از ورزش شود. در زیر به بررسی دقیق این نکات خواهیم پرداخت:
نفس کشیدن را فراموش نکنید
شاید این دلیل غیرمنطقی به نظر برسد که قبول کنیم که احساس ضعف و سرگیجه بعد از بدنسازی به علت فراموشی نفس کشیدن است. فراموشی نفس کشیدن در واقع شایع ترین علت سرگیجه بعد از ورزش است. هنگامی که ورزش می کنید، نیازماهیچه های شما به اکسیژم افزایش می یابد. اگر سرعت تنفس خود را با شرایط تمرینی تطبیق ندهید، از کمبود اکسیژن رنج می برید و قلب شما نمی تواند خون کافی را ارسال کند. در نتیجه احساس سرگیجه و ضعف به فرد بوجود می آید.
چگونه از سرگیجه ناشی از فراموشی تنفس جلوگیری کنیم؟
تمرینات قلبی به توانایی مغز نیاز دارد. اختصاص بخشی از قدرت مغز برای کنترل تنفس بسیار با اهمیت است اینکار از سرگیجه ناشی از فراموشی تنفس پیشگیری می کند. نفس خود را حبس نکنید، در صورت لزوم به طور منظم توقف کنید تا استراحت کنید. به اندازه کافی عمیق دم و بازدم کنید تا اکسیژن لازم به ریه های شما برسد.
سرگیجه بعد از ورزش به دلیل کم آبی بدن (dehydration)
اگر به ورزش، به خصوص ورزش های شدید علاقه دارید، احتمالاً مشاهده کرده اید که همه ورزشکاران همیشه یک وسیله ساده،مثل یک بطری آب با خود حمل می کنند. ورزش باعث تعریق شما می شود و مهم است که دائماً آبی که به سرعت از دست می دهید جایگزین کنید. ورزش دمای بدن را افزایش می دهد و منجر به کم آبی بدن می شود. کم آبی بدن باعث احساس ضعف و سرگیجه بعد از تمرینات کاهش وزن می شود. برخی از علائم کمبود آب در بدن عبارتند از:
- سرگیجه
- خشکی دهان
- احساس تشنگی زیاد
- احساس سبکی سر یا احساس غش کردن
- کاهش دفعات ادرار
- خستگی
- ضعف
چگونه از کم آبی بدن بعد از ورزش جلوگیری کنیم؟
با نگهداشتن آب مورد نیازمی توانید به راحتی از سرگیجه ناشی از کم آبی جلوگیری کنید. طبق تحقیقات انجام شده افزودن الکترولیت‌ها به آب میتواند مفید باشد زیرا به جبران الکترولیت‌هایی که از طریق تعریق از دست می‌دهید، کمک می‌کند. از نظر کمی، نوشیدن 100 تا 170 گرم آب به ازای هر 10 تا 12 دقیقه ورزش می تواند کم آبی بدن را ترمیم کرده و از سرگیجه جلوگیری کند. هیدراته ماندن در حین ورزش بسیار مهم است..
سرگیجه بعد از ورزش به دلیل قند خون پایین (low blood sugar)
هیپوگلیسمی (hypoglycemia) یا قند خون پایین، از دیگر علل موثر مهم در ضعف و سرگیجه بعد از ورزش است. به طور قطع، ورزش بعد از صرف غذا و معده پر اصلا مناسب نیست ولی به همان میزان معده خالی هم دردسرآفرین است.
در حین ورزش، بدن شما به همان اندازه که به آب نیاز دارد به مواد مغذی و قند نیاز دارد، زیرا اگر سوخت کافی به سلول های بدن نرسد، قند خون کاهش می یابد و پس از ورزش احساس ضعف و سرگیجه خواهید داشت و در طول تمرین علائم را نشان خواهد داد.
ورزش قند خون را کاهش می دهد و قند خون پایین برابر است با ورزش. بنابراین قبل از تمرین از تغذیه مناسب اطمینان حاصل کنید و گلوکز مورد نیاز بدن خود را در طول تمرین با غذاها و مکمل های مختلف تامین کنید. برخی از علائم هیپوگلیسمی به شرح زیر است:
- سرگیجه
- استرس
- عدم دقت کافی
- خستگی
- گرسنگی
- حساس شدن
- احساس لرز
- تعریق
چگونه از افت قند خون بعد از ورزش و سرگیجه جلوگیری کنیم؟
قند خون مانند سوخت خودرو است. بدون سوخت، خودرو نمی تواند حرکت کند و بدن انسان در هنگام افت قند خون ضعیف و بی حال می شود. یک رژیم غذایی سالم و اولیه قبل از تمرین که حاوی مقدار مناسب کربوهیدرات باشد، همراه با غذاهای شیرین مانند عسل در حین ورزش، می تواند به جلوگیری از کاهش قند خون و سرگیجه کمک کند.
تعرق بیش از حد، یکی از علل ایجاد حس ضعف و سرگیجه بعد ورزش
تعریق زیاد یکی از دلایل احساس ضعف و سرگیجه بعد از ورزش است . تعریق فراوان زماتی اتفاق می افتد که فرد در حین ورزش فشار بیش از حد به خود وارد می کند. نشانه‌های تعریق بیش از حد معمولا با علائم زیر همراه است:
- سرگیجه
- احساس عدم هوشیاری یا غش کردن
- احساس سبکی سر
- حالت تهوع
- تنگی نفس
- تشنگی
- استفراغ
بر اساس گزارشات معتبر در سال ۲۰۱۵ ، از بین کل آسیب های ورزشی در باشگاههای بدنسازی ورزشی ۳۶.۲% در رابطه با با تعریق بیش از حد پیش می آید .
استفاده مداوم از برخی دستگاه‌های ورزشی
استفاده مکرر از برخی دستگاه‌های ورزشی، ممکن است منجر به کاهش قند خون، تعریق بیش از حد و کاهش فشار خون شده و باعث حس ضعف و سرگیجه پس از ورزش بدنسازی شود. به عنوان مثال، استفاده دائم از تردمیل و دوچرخه ممکن است باعث ایجاد حس سبکی سر و سرگیجه شود
فشار خون پایین و سرگیجه بعد از ورزش
فشار خون پایین و سرگیجه پس از ورزش، عاملی مهم در ایجاد حس ضعف و سرگیجه پس از ورزش برای لاغری و حین ورزش است. علائم کاهش فشار خون در حین ورزش شامل :
- تار دیدن
- غش کردن
- خستگی
- از دست دادن تمرکز فرد
- تهوع
اگر شما هر یک از این علائم را تجربه کردید، باید به سرعت ورزش را متوقف کنید. اگر هیچ یک از این علل دلیل سرگیجه پس از ورزش شما نیستند، می‌توانید در سیستم قلبی خود برای یافتن مشکلات بگردید:
- بیماری دریچه قلب
- بیماری عروق کرونر قلب
- بیماری پریکارد
- فیبریلاسیون دهلیزی
راه‌های جلوگیری از سرگیجه بعد از ورزش
برای جلوگیری از سرگیجه پس از ورزش، می‌توانید از راه‌های زیر استفاده کنید:
- شدت تمرینات خود را به تدریج افزایش دهید.
- فشار زیادی به بدن خود وارد نکنید. در پاسخ به سؤال “علت سرگیجه پس از ورزش سنگین چیست؟” باید گفت که فشار زیاد به بدن میتواند علت سرگیجه پس از ورزش بدنسازی باشد.
- تنفس منظم و عمیق هنگام انجام حرکات ورزشی را به یاد داشته باشید. ورزش‌هایی مانند پیلاتس یا یوگا می‌توانند به شما در تنظیم تنفس کمک کنند.
- قبل از تمرین و ورزش، غذای مناسب و کافی مصرف کنید.
- قبل، حین و پس از تمرین، مایعات زیادی بنوشید.
- ازمصرف الکل،استعمال دخانیات خودداری کنید.
درمان احساس سرگیجه بعد از تمرین
درکنار اینکه متوجه شده‌ایم سرگیجه پس از تمرین ممکن است به دلیل عوامل مختلفی رخ دهد، در ادامه با روش‌ها و راهکارهایی برای درمان و کاهش سرگیجه پس از ورزش آشنا خواهیم شد. برخی از روش‌های مؤثر در درمان و پیشگیری از سرگیجه و ضعف پس از ورزش عبارتند :
- استراحت منظم و داشتن تنفس عمیق و منظم در طول تمرین.
- حفظ هیدراته بدن در طول و پس از تمرین، به خصوص در ورزش‌های بدنسازی.
- مصرف میان وعده‌ها و وعده‌های تقویتی در طول تمرین برای حفظ قند خون و فشار خون در حالت نرمال.
- استفاده از داروهایی مانند قرص آمیلوراید، قرص دیورتیک، آنتی هیستامین‌ها و آنتی کولینرژیک‌ها که می‌توانند در درمان و کاهش سرگیجه و ضعف پس از ورزش مؤثر باشند.
- اقدام به طب سوزنی و فیزیوتراپی.
- استفاده از روش‌های خانگی مانند مصرف زنجبیل، ترکیب لیمو با شکر یا فلفل سیاه و نمک، ترکیب عسل با سرکه سیب یا دارچین، مصرف جینکو، ترکیب بابونه گاوی با برگ‌های خشک‌شده فلفل و برگ نعناع، و مصرف ویتامین C، ماساژ سر، و مصرف ویتامین E و آهن
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هنگامی که با وجود اقداماتی که برای تسکین سرگیجه پس از ورزش انجام داده‌اید، همچنان احساس سرگیجه دارید، بهتر است به پزشک متخصص سرگیجه مراجعه کنید. پزشک میتواند علل زمینه‌ای سرگیجه را شناسایی کند:
- دیابت
- آریتمی قلبی
- حملگی
- ازدست دادن شدیدآب بدن
- پایین بودن قندخون
همچنین، در صورتی که علائمی زیر را داشتید، حتماً در اسرع وقت با پزشک متخصص سرگیجه مراجعه کنید:
- کلافه شدن
- اخساس خستگی زیاد
- عدم کنترل مایعات بدن براثر تعریق
- میگرن یا سردرد مکرر
- عدم تعادل بدن موقغ راه رفتن
- استمراراستفراغ و حالت تهوع
- نداشتن هوشیاری
- اختلالات بینایی و شنوایی
- تنگی نفس
- سفتی گردن
- تشنج
سؤالات متداول درباره سرگیجه بعد از ورزش
آیا سرگیجه بعد از ورزش یک بیماری است؟
بله، سرگیجه علامتی است که ازاختلالاتی در بدن خبر می دهد، بعضی مواقع مشکل حادی وجود ندارد و با درمان های ساده در خانه میتواند برطرف شود اما در سرگیجه های شدید نیاز به مراجعه به پزشک ضروری است
آیا درمان سرگیجه بعد از ورزش طول می کشد؟
خیر، معمولاً سرگیجه پس از ورزش طی یک هفته الی یک ماه درمان می‌شود اگر در این مدت برطرف نشود باید علت های اصلی را پیدا کرد.
آیا سرگیجه را می‌توان در منزل درمان کرد؟
در صورتیکه سر گیجه تنها علامت باشد و شدت نداشته باشد، می‌توان از روش های درمان خانگی استفاده کرد.
سخن پایانی
در این مبحث در مورد ضعف و سرگیجه بعد از ورزش برای لاغری و حین ورزش اطلاعاتی ارائه شد .اگر شما هم با این مشکل مواجه هستید، با بکار بردن راهنمایی های گفته شده ضعف و سرگیجه بعد از ورزش را درمان یا کمتر کنید. در صورت تداوم علائم با پزشک مشورت کنید.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- ساناز معصومیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- شیرین بهبهانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
