دیابت یک نوع بیماری محسوب می‌شود که متاسفانه در سال‌های اخیر در کنار افزایش وزن و چاقی، فشار خون‌بالا، چربی خون و … در حال افزایش است. در صورت تشخیص دیابت توسط پزشک، شما می‌بایست با رعایت یک برنامه غذایی مناسب که توسط پزشک شما و یا دکتر تغذیه خوب و باتجربه تهیه می‌شود، سعی در کنترل و جلوگیری از گسترش آن شوید.
در این مطلب سعی شده به سوالات و مواردی از جمله کسانی که قند دارند چه چیزهایی نباید بخورند؟، لیست غذای دیابتی‌ها، لیست صبحانه برای دیابتی‌ها، بهترین غذا برای دیابتی‌ها، مهمترین علائم دیابت و پیشگیری از دیابت بررسی شود. پس با دکتریاب همراه شوید.
دیابت چیست؟
دیابت می‌توان گفت که نوعی بیماری مزمن است که بدن نمی‌تواند از گلوکز استفاده و یا آن را ذخیره کند. گلوکز یک نوع قند است که در صورتی‌که در خون جمع شود باعث می‌شود که قندخون بالا برود. دیابت زمانی رخ می‌دهد که لوزالمعده (پانکراس) دیگر قادر به ساخت انسولین نباشد یا بدن نتواند از انسولین تولید شده به درستی استفاده کند.
مهمترین علائم دیابت
علائم شایع و مهم دیابت اغلب شامل احساس تشنگی، تکرر ادرار و افزایش حجم ادرار، گرسنگی مداوم، میل زیاد به غذا و خوراکی‌های شیرین، کاهش وزن، تاری دید، احساس خستگی، مورمور شدن انگشتان است. البته، علائم دیابت از فردی به فرد دیگر می‌تواند متفاوت باشد و یا حتی دیابت می‌تواند بدون علامت باشد.
بهترین غذا برای دیابتی‌ها
رژیم غذایی مبتلایان به دیابت، باید به گونه‌ای تهیه و تنظیم شود که سرشار از مواد مغذی، دارای کمترین چربی و کم‌کالری باشد. در واقع، این رژیم غذایی به گونه‌ای تهیه می‌شود که می‌تواند برای افراد سالم که دچار دیابت هم نشده‌اند مورد استفاده قرار بگیرد.
صبحانه مناسب برای افراد دیابتی
افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف گلوکز دقت کنند، چراکه در بدن آنها هورمونی برای سوزاندن قند وجود ندارد، به همین دلیل است که افراد دیابتی باید موارد مختلفی را در وعده‌های خوراکی خود رعایت کنند که یکی ازمهم‌ترین آنها صبحانه است.
مواد غذایی دارای کربوهیدرات و فیبر
کربوهیدرات‌های دارای فیبر یکی از منابع مهم تامین انرژی هستند که برای افراد دیابتی بسیار مفید هستند. صبحانه دارای بلغور جو صبحانه‌ای ایدئال برای دیابتی‌ها است. نان‌های دارای سبوس گندم، نان جو و نان غلات هم مواد مناسب دیگری برای صبحانه دیابتی‌ها به شمار می‌روند.
غذاهای دارای پروتئین
تخم‌مرغ یکی از بهترین صبحانه‌ها برای افراد دیابتی است. تخم‌مرغ دارای پروتئین زیاد و کالری کم است.
سبزی و صیفی‌جات
فلفل، گوجه فرنگی، خیار و پیاز هم مواد بسیار خوبی برای صبحانه دیابتی‌ها است که می‌توانید آنها را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
لیست غذای دیابتی‌ها
1- ماهی‌های چرب 🐠
ماهی سالمون، ساردین، شاه ماهی و ماهی خال مخالی منابع غنی اسیدهای چرب امگا3 هستند که مزایای زیادی برای سلامت قلب دارند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف ماهی‌های چرب می تواند به تنظیم قند خون کمک کند و منبع عالی پروتئین هم هستند.
2- سبزی‌های برگ‌دار
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در افراد دیابتی، سطح ویتامین C نسبت به افراد بدون دیابت پایین تر بوده و به همین علت به مقادیر بیشتری ویتامین C نیاز خواهند داشت. سبزیجات دارای برگ سبز، غنی از مواد مغذی مثل ویتامین C و آنتی اکسیدان هستند که از سلامت قلب و چشم شما محافظت می کنند.
3- تخم مرغ 🥚
تخم مرغ التهاب را کاهش می‌دهد، حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد، سطح کلسترول خوب را افزایش و اندازه و شکل کلسترول بد شما را تغییر می‌دهد. تخم‌مرغ به افراد دیابتی کمک می‌کند تا سطح قندخون خود را در طول روز کنترل کنند.
4- لوبیا
لوبیا ماده غذایی اقتصادی، مغذی و فوق العاده سالم است که می‌تواند در کنترل و جلوگیری از پیشرفت دیابت به شما کمک کند.
5- سیر 🧄
سیر در کاهش قندخون، کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و کاهش فشار‌خون افراد دیابتی موثر است و یک گزینه خوب برای تغذیه مناسب افراد دیابتی به حساب می‌آید.
6- کلم بروکلی 🥦
مقدار زیادی از ویتامین C و کروم در کلم بروکلی آن را به ماده غذایی مفید برای دیابتی‌ها تبدیل کرده است.
7- نان سبوس‌دار
در رژیم غذایی دیابتی‌ها باید سعی شود که نان سبوس‌دار جایگزین نان سفید شود تا بتوانید به‌رتحی دیابت را کنترل کنید.
8- بامیه
بامیه اشتها را کنترل و منبع غنی فیبر، ویتامین B و ویتامین C است، بنابراین در کاهش قندخون و کنترل دیابت کاملا موثر است. برای درمان دیابت نوع یک، مصرف بامیه توصیه می‌شود.
9- آجیل
انواع آجیل‌ها سرشار از فیبر هستند و می‌توانند به کاهش سطح قند خون، کلسترول بد و باعث کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی در بیماران دیابتی شود.
10- توت فرنگی 🍓
توت‌فرنگی میوه‌ای با قند بسیار پایین است که خاصیت ضدالتهابی بسیار قوی دارد و به علت دارا بودن ماده‌ای به‌نام پلی فنول به بهبود مقاومت بدن در برابر انسولین کمک می‌کند.
11- ماست با کربوهیدرات پایین
سطوح بالای کلسیم، پروتئین و چربی موجود در ماست باعث می‌شود که به مدت طولانی‌تری سیر بمانید. مصرف ماست با کربوهیدرات پایین مانند ماست یونانی به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، مدیریت وزن و کنترل قندخون کمک می‌کند.
بدترین غذا برای دیابتی‌ها ⚡
غلات تصفیه‌شده
غلات تصفیه‌شده مانند نان سفید، ماکارونی و برنج سرشار از کربوهیدرات هستند و در مقابل فیبر بسیار کمی دارند و سطح قند خون را سریع‌تر از غلات کامل کاهش می‌دهند.
نوشیدنی و خوراکی‌های سرشار از قند
نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه، آبمیوه‌های صنعتی و نوشیدنی‌های انرژی‌زا، فاقد مواد مغذی هستند و به دلیل مقدار زیادی شکر و قندی که دارند، باعث افزایش سطح قند خون می‌شوند که برای افراد دیابتی بسیار مضر هستند و باید مصرف آنها را قطع کنید.
گوشت‌های فراوری‌شده
گوشت‌های فراوری‌شده مانند بیکن، هات‌داگ و … سرشار از سدیم، مواد نگهدارنده و سایر ترکیبات مضر هستند که مصرف آنها برای افراد دیابتی توصیه نمی‌شود.
سیب زمینی سرخ کرده 🍟
سیب زمینی سرخ شده سرشار از کربوهیدرات ساده و چربی است که ترکیبی سخت برای بیماران دیابتی است و قند خون را به سرعت بالا می‌برد.
شیر بدون چربی
وقتی چربی از شیر خارج می‌شود، به یک نوشیدنی کربوهیدراتی تبدیل می‌شود که برای افراد دیابتی توصیه نمی‌شود.
پنیر کبابی
پنیر کبابی چیزی جز آرد تصفیه شده و چربی اشباع نیست که این می‌تواند منجر به التهاب بدن و همچنین افزایش قند خون شود.
عسل
افراد دیابتی می‌بایست عسل را تنها تحت نظر پزشک مصرف کنند و لطفا فریب عسل بدون قند را نخورید.
شیر کاکائو
این نوشیدنی شامل کربوهیدرات، لاکتوز، به علاوه قند اضافه شده است که باعث ایجاد افزایش قندخون می‌شود.
بستنی
بستنی دارای قند بسیار زیاد و مملو از چربی اشباع است که مصرف آن به افراد دیابتی توصیه نمی‌شود.
شکلات صبحانه
شکلات صبحانه به علت مقدار زیاد قند و روغن پالم باعث بالا رفتن قند خون می‌شود و مطف آن به افراد دارای قند خون توصیه نمی‌شود.
پاستیل
100 گرم پاستیل حاوی ۲۵۰ تا ۳۵۰ کالری انرژی است، بنابراین کالری پاستیل همانند کالری شکر بالا است و باعث می‌شوند قند خون به سرعت افزایش پیدا کند.
سس بدون چربی
سالادها از جمله غذاهای سالم هستند که احتمال می‌رود شما آن را در برنامه غذایی خود قرار داده‌اید. اما تا چه زمان سالادها جز غذاهای سالام محسوب می‌شود؟ اگر شما در تلاش هستید که با جایگزین کردن سس‌های چرب با سس‌های بدون چربی سالاد را همچنان سالم نگه دارید؛ باید گفت که در اشتباه هستید. اکثر سس‌های بدون چربی برای طعم دهنگی به سس بدون چربی از نشاسته و قند بسیار زیاد استفاده می‌کنند. پس لطفا برای مصرف سالاد از روغن زیتون یا روغن انگو استفاده کنید.
چگونه از دیابت پیشگیری کنیم؟
همان‌طور که در این مقاله به آن اشاره کردیم، دیابت یک بیماری مزمن است که متاسفانه در چند سال اخیر در کنار سایر بیماری‌های قلبی و عروقی در حال افزایش است و علت آن هم عدم رعایت رژیم غذایی سالم است. روزانه ما با حجم بسیار زیاد غذاها، نوشیدنی و خوراکی‌های ناسالم روبرو هستیم که در صورت عدم رعایت تعادل و مصرف بی‌رویه ممکن است دچار بیماری شویم که یکی از آنها دیابت و یا همان افزایش قند خون است.
در ادامه به مواردی که برای پیشگیری از دیابت مناسب هستند اشاره خواهیم کرد:
- نوشیدن آب را جایگزین نوشیدنی‌های حاوی قند و نگهدارنده کنید.
- به‌صورت منظم ورزش کنید.
- در رژیم غذایی خود خوراکی‌ها با کربوهیدرات بالا را حذف کنید.
- سیگار را ترک کنید.
- مواد غذایی با فیبر بالا را در رژیم غذایی خود قرار دهید. مصرف فیبر به حفظ سطح قند خون و انسولین کمک می‌کند.
- مصرف غذاهای فرآوری شده و فست‌فودی را کاهش دهید.
- مصرف چربی‌های سالم را جایگزین چربی‌های اشباع کنید. مصرف چربی‌های سالم مانند ماهی‌های چرب مثل سالمون، بادام زمینی و تخم کدو که از منابع خوبی برای چربی سالم هستند به سلامت قلب و عروق و تامین کلسترول خوب در بدن می‌شوند.
- در صورت اضافه وزن، کاهش وزن را شروع کنید.
- خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین را ترک کنید.
- چای را با بدون قند بنوشید
داروی پیشگیری و ضد دیابت
مصرف داروهای دیابت تنها می‌بایست تحت نظر پزشک مصرف شوند و در حال حاضر دارویی که بتواند شما را کاملا در مقابل دیابت حفاظت کند و یا بیماری دیابت را درمان کند وجود ندارد. در برخی موارد پزشک برای کاهش قند خون داروهایی مانند متفورمین را تجویز می‌کند و یا افرادی که مستعد بیماری دیابت هستند، داروی پیوگلیتازون تجویز و تحت نظر پزشک مصرف می‌شود.
لیست پزشکان مرتبط:
فریدون عزیزیفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران- آریا ستودهفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران
- علیرضا استقامتیفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران
- محسن خوش نیت نیکوفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران
- سید حسین دهقان منشادیفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران
- شهین یار احمدیفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران
- امیر احمد نجاتفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران
- منوچهر محمدبیگیفوق تخصص غدد، تیرویید، دیابت، رشد و متابولیسم | تهران
- فاطمه عباسیفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم | تهران
- اشرف شاه علیفوق تخصص غدد، رشد و متابولیسم بالغین | تهران
