آیا نوار مغز تومور مغزی را نشان میدهد ؟
آیا نوار مغز تومور مغزی را نشان میدهد؟
نوار مغز (الکتروانسفالوگرافی یا EEG) ابزاری برای سنجش فعالیت‌های الکتریکی مغز است، اما توانایی آن در تشخیص تومورهای مغزی محدود است. این آزمایش به‌تنهایی نمی‌تواند تومور مغزی را مستقیماً نشان دهد، بلکه تنها می‌تواند نشانه‌هایی از تغییرات الکتریکی ناشی از وجود تومور را آشکار سازد.این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.
ماهیت نوار مغز و محدودیت‌های آن در تشخیص تومور
نوار مغز آزمایشی است که در آن فعالیت‌های الکتریکی مغز توسط الکترودهایی که روی پوست سر قرار می‌گیرند، ثبت می‌شود. این آزمایش اساساً برای ارزیابی الگوهای امواج مغزی طراحی شده است، نه بررسی ساختارهای فیزیکی مغز. تومور مغزی به‌عنوان یک ساختار فیزیکی، به‌طور مستقیم در نوار مغز قابل مشاهده نیست.
بر اساس منابع معتبر پزشکی، “تومور مغزی به هیچ عنوان از طریق نوار مغزی قابل مشاهده نیست زیرا نوار مغزی یک تست است که نتیجه آن با الگوهای موجی قابل تشخیص است”. به بیان دیگر، نوار مغز نمی‌تواند تصویری از ساختار فیزیکی مغز و ضایعات آن ارائه دهد، بلکه تنها فعالیت الکتریکی را نشان میدهد.
از نظر علمی، “بافت توموری از نظر الکتریکی خاموش است” و تغییرات امواج مغزی که در نوار مغز مشاهده می‌شود، عمدتاً ناشی از اختلال در بافت مغزی اطراف تومور است. این موضوع توضیح میدهد چرا نوار مغز نمی‌تواند مستقیماً تومور را نشان دهد.
چگونگی کمک نوار مغز به تشخیص غیرمستقیم تومور
با وجود محدودیت‌های ذکر شده، نوار مغز می‌تواند نشانه‌هایی از وجود تومور ارائه دهد:
- تغییر در الگوهای امواج مغزی: افرادی که دارای ضایعات مغزی هستند (که می‌تواند ناشی از تومور یا سکته باشد)، ممکن است امواج بسیار کند (دلتا) در نوار مغز نشان دهند. البته این به اندازه و محل ضایعه بستگی دارد.
- تشخیص فعالیت‌های تشنجی: اگر تومور باعث ایجاد تشنج شود، نوار مغز می‌تواند این فعالیت‌های غیرطبیعی را ثبت کند و پزشک را به وجود مشکلی در مغز مشکوک سازد.
- تغییرات در فعالیت الکتریکی نواحی خاص مغز: کاهش یا تغییر فعالیت الکتریکی در یک ناحیه خاص می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی در آن بخش از مغز باشد.
یک مطالعه علمی روی داده‌های نوار مغز ۴۴ فرد مبتلا به تومور مغزی و ۳۱ فرد سالم نشان داده است که سیگنال‌های EEG “پتانسیل جداسازی بیماران تومورال مغزی و افراد سالم را دارند” با صحت طبقه‌بندی ۸۴%. این نشان میدهد که الگوهای نوار مغز در افراد دارای تومور مغزی می‌تواند با افراد سالم متفاوت باشد.
روش‌های دقیق‌تر برای تشخیص تومور مغزی
متخصصان تأکید می‌کنند که برای تشخیص دقیق تومور مغزی، روش‌های تصویربرداری پیشرفته‌تر ضروری هستند:
- ام‌آر‌آی (MRI): بهترین روش برای تشخیص و بررسی دقیق تومورهای مغزی است که ساختارهای مغز را با جزئیات نشان میدهد.
- سی‌تی‌اسکن (CT Scan): این روش نیز می‌تواند تصاویر مقطعی از مغز ارائه داده و ضایعات را نشان دهد.
- بیوپسی: برداشت نمونه از بافت مشکوک برای تشخیص قطعی نوع تومور انجام می‌شود.
یک مطالعه در مورد ارزش تشخیصی نوار مغز در بیماران تومور مغزی کودکان نتیجه گرفته است که “نوار مغز روتین پیش از عمل هیچ ارزش اضافی در الگوریتم تشخیصی تومورهای مغزی کودکان ندارد” و حتی “یک نوار مغز نرمال ممکن است تشخیص صحیح را به تأخیر بیندازد”.
نتیجه‌گیری
نوار مغز به‌تنهایی ابزاری برای تشخیص مستقیم تومور مغزی نیست، اما می‌تواند تغییرات الکتریکی ناشی از وجود تومور را نشان دهد. به بیان ساده‌تر، نوار مغز می‌تواند “سرنخ‌هایی” از وجود مشکل در مغز ارائه دهد که متخصص را به انجام آزمایش‌های تکمیلی ترغیب کند. برای تشخیص قطعی و دقیق تومور مغزی، روش‌های تصویربرداری مانند MRI و CT Scan ضروری هستند.
بنابراین، نوار مغز می‌تواند به‌عنوان یک ابزار کمکی در فرآیند تشخیصی عمل کند، اما نباید به‌عنوان تنها ابزار تشخیصی برای تومورهای مغزی در نظر گرفته شود.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- مریم سلیمانی قره تپهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- فاطمه شعبانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
