کدام برند کامپوزیت استحکام بیشتری دارد؟
تحلیل جامع مقاومت مکانیکی و ویژگیهای بالینی برترین برندهای کامپوزیت دندانی
انتخاب مادهی ترمیمی مناسب، به ویژه در دندانهای خلفی که تحت فشارهای جویدنی شدید قرار دارند، یکی از مهمترین و چالشبرانگیزترین تصمیمات در دندانپزشکی ترمیمی مدرن است. موفقیت بلندمدت یک ترمیم مستقیماً به خواص مکانیکی مادهی به کار رفته بستگی دارد. در میان این خواص، استحکام مکانیکی، و به خصوص مقاومت خمشی (Flexural Strength)، یک شاخص کلیدی برای پیشبینی طول عمر و دوام ترمیمهای کامپوزیتی است. مقاومت خمشی بالا به این معناست که ماده میتواند در برابر نیروهای خمشی و کششی ناشی از جویدن، بدون شکستگی یا ایجاد ترکهای میکروسکوپی مقاومت کند. ضعف در این ویژگی میتواند منجر به شکستگی لبههای ترمیم (Marginal Breakdown)، ایجاد فاصله با دندان و در نهایت بروز پوسیدگی ثانویه شود.
علاوه بر مقاومت خمشی، خواص دیگری مانند مقاومت فشاری، سختی سطح، مقاومت به سایش و چقرمگی شکست (Fracture Toughness) نیز در تعیین عملکرد بالینی یک کامپوزیت نقش حیاتی دارند. در این تحلیل، ضمن تمرکز بر مقاومت خمشی، به بررسی و مقایسهی چند برند مطرح کامپوزیت بالک-فیل (Bulk-Fill) و تقویتشده با فایبر میپردازیم و سایر ویژگیهای مهم آنها را نیز مورد بحث قرار میدهیم. دادههای ارائهشده بر اساس مطالعات علمی معتبر است که خواص مکانیکی این مواد پیشرفته را ارزیابی کردهاند.
قیمت کامپوزیت دندان در تهران (جدول هزینه )
مقایسه مقاومت خمشی (Flexural Strength)
مطالعات آزمایشگاهی خواص مکانیکی کامپوزیتهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کردهاند. جدول زیر نتایج مربوط به میانگین مقاومت خمشی (بر حسب مگاپاسکال – MPa) را برای چهار برند پیشرو نشان میدهد. این دادهها یک معیار کمی برای ارزیابی توانایی مواد در برابر شکست فراهم میکند.
برند کامپوزیت | میانگین مقاومت خمشی (MPa) | ویژگی کلیدی |
---|---|---|
SonicFill (SF) | 157.6 | بالاترین مقاومت خمشی، تکنولوژی فعالسازی صوتی |
EverX Posterior (EXP) | 153.6 | تقویتشده با الیاف شیشه، چقرمگی شکست بالا |
X-tra Base (XB) | 150.4 | استحکام بالا و استرس انقباضی پایین |
Filtek Bulk Fill (FB) | 140.0 | هندلینگ عالی و تطابقپذیری بالا |
تحلیل نتایج و معرفی برترین برندها
۱. کامپوزیت SonicFill (Kerr)
با میانگین مقاومت خمشی ۱۵۷.۶ مگاپاسکال، کامپوزیت SonicFill در این مطالعه به عنوان مستحکمترین ماده از نظر مکانیکی شناخته شده است. ویژگی منحصربهفرد این کامپوزیت، تکنولوژی فعالسازی با انرژی صوتی (Sonic Activation) است. این تکنولوژی ویسکوزیتهی کامپوزیت را تا ۸۷٪ کاهش میدهد و آن را به مادهای روان برای جایگذاری آسان و تطابق کامل با دیوارههای حفره تبدیل میکند. پس از توقف انرژی صوتی، کامپوزیت به سرعت به حالت اولیه خود بازگشته و قابلیت شکلدهی و عدم شره کردن (Non-slumping) را پیدا میکند. این فرآیند منجر به یک تودهی کامپوزیتی بسیار متراکم و عاری از حباب و نواقص داخلی میشود که مستقیماً به استحکام مکانیکی فوقالعادهی آن کمک میکند. این ویژگیها، SonicFill را به گزینهای ایدهآل برای ترمیمهای وسیع کلاس I و II در نواحی خلفی تبدیل میکند.
۲. کامپوزیت EverX Posterior (GC)
این کامپوزیت با مقاومت خمشی ۱۵۳.۶ مگاپاسکال، عملکردی بسیار نزدیک به SonicFill دارد، اما برتری اصلی آن در مفهوم دیگری نهفته است: چقرمگی شکست (Fracture Toughness). این ماده با الیاف کوتاه شیشه تقویت شده است که همانند میلگرد در بتن عمل میکنند. این الیاف انرژی ناشی از ضربه یا فشار را جذب کرده و از پیشروی ترک در ساختار ترمیم جلوگیری میکنند. این ویژگی، EverX Posterior را به یک جایگزین ایدهآل برای عاج دندان (Dentin Replacement) تبدیل کرده است، به خصوص در دندانهایی که به شدت تخریب شدهاند یا دیوارههای ضعیفی دارند. رویکرد بالینی استفاده از آن معمولاً به صورت یک زیرساخت (Base) در زیر یک کامپوزیت انامل معمولی است تا یک ترمیم “زیستتقلید” (Biomimetic) با حداکثر مقاومت در برابر شکست ایجاد شود.
۳. سایر کامپوزیتها
کامپوزیتهای X-tra Base (Voco) و Filtek Bulk Fill (3M) نیز مقاومت مکانیکی بسیار خوبی از خود نشان دادهاند. X-tra Base علاوه بر استحکام ۱۵۰.۴ مگاپاسکالی، به دلیل داشتن استرس انقباضی (Shrinkage Stress) پایین شهرت دارد که این امر به کاهش حساسیت پس از درمان و حفظ یکپارچگی لبههای ترمیم کمک شایانی میکند. Filtek Bulk Fill نیز با اینکه مقاومت خمشی کمتری دارد، به دلیل خواص کاربری (Handling) فوقالعاده، تطابقپذیری عالی و مقاومت به سایش مناسب، یکی از محبوبترین انتخابها در میان دندانپزشکان در سراسر جهان است.
نتیجهگیری نهایی: کدام کامپوزیت بهترین انتخاب است؟
بر اساس دادههای ارائهشده، کامپوزیت SonicFill بالاترین مقاومت خمشی را دارد، اما انتخاب نهایی یک کامپوزیت باید بر اساس یک رویکرد بالینی جامع و متناسب با شرایط هر بیمار صورت گیرد. صرفاً انتخاب “قویترین” ماده تضمینکنندهی موفقیت نیست.
دندانپزشکان باید مجموعهای از عوامل را به دقت در نظر بگیرند:
- ساختار باقیمانده دندان و نوع ترمیم: آیا ترمیم در یک دندان وایتال با دیوارههای مستحکم انجام میشود یا در یک دندان اندو شده با دیوارههای ضعیف؟ برای مثال، در یک حفرهی کلاس II بسیار وسیع، استفاده از یک پایه EverX Posterior برای افزایش مقاومت به شکست و پوشاندن آن با یک کامپوزیت زیبایی، استراتژی هوشمندانهتری نسبت به پر کردن کل حفره با یک نوع ماده است.
- خواص کاربری و تکنیک دندانپزشک: ویسکوزیته، میزان چسبندگی به قلم و قابلیت پولیشپذیری ماده تأثیر مستقیمی بر کیفیت نهایی ترمیم دارد. یک ماده با خواص فیزیکی عالی که کار با آن دشوار باشد، ممکن است منجر به ایجاد حباب، اتصال ضعیف و در نهایت شکست ترمیم شود.
- استرس انقباضی پلیمریزاسیون: تمام کامپوزیتها هنگام سخت شدن دچار انقباض میشوند. این انقباض میتواند باعث ایجاد تنش در دندان و ترمیم شود که نتیجهی آن حساسیت بعد از عمل، ایجاد فاصله در لبهها (Microleakage) و شکستگیهای مینایی است. کامپوزیتهای بالک-فیل مدرن طوری طراحی شدهاند که این استرس را به حداقل برسانند.
- خواص زیباییشناختی و مقاومت به سایش: در حالی که استحکام اولیه مهم است، حفظ رنگ، درخشش و شکل آناتومیک ترمیم در طول زمان نیز اهمیت دارد. مقاومت ماده در برابر سایش ناشی از جویدن و تغییر رنگ در اثر مواد غذایی، فاکتورهای کلیدی برای رضایت بلندمدت بیمار هستند.
در نهایت، تصمیمگیری هوشمندانه نیازمند درک عمیق از علم مواد و تطبیق ویژگیهای هر محصول با نیازهای بالینی منحصر به فرد هر کیس است. در حالی که SonicFill و EverX Posterior از نظر استحکام مکانیکی و مقاومت به شکست پیشرو هستند، یک دندانپزشک ماهر با در نظر گرفتن تمام جوانب، بهترین ماده یا ترکیبی از مواد را برای بیمار خود انتخاب میکند.
لیست پزشکان مرتبط:
- رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران
- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران