چطور ارتودنسی خود را تمیز نگه داریم؟
راهنمای جامع تمیز نگه‌داشتن ارتودنسی
تمیز نگه‌داشتن دندان‌های ارتودنسی شده یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مراقبت از سلامت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی محسوب می‌شود. بر اساس تحقیقات و توصیه‌های متخصصان، رعایت بهداشت مناسب در این دوران نه تنها از پوسیدگی دندان و التهاب لثه جلوگیری می‌کند، بلکه روند درمان را نیز تسریع می‌بخشد. این راهنما شامل روش‌های علمی و عملی برای حفظ بهداشت کامل دندان‌های ارتودنسی شده، از انتخاب ابزار مناسب تا تکنیک‌های تخصصی تمیزکاری می‌باشد.
قیمت ارتودنسی در تهران (جدول هزینه)
اهمیت تمیزی در ارتودنسی
تأثیرات عدم رعایت بهداشت
تمیز نگه‌داشتن براکت‌های ارتودنسی نقش مهمی در سلامت دهان و دندان دارد. براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی محلی برای تجمع پلاک‌های میکروبی و باقیمانده‌های غذایی هستند که در صورت عدم رعایت بهداشت مناسب، می‌توانند منجر به پوسیدگی دندان، التهاب لثه و ایجاد لکه‌های سفید روی مینای دندان شوند. این مشکلات نه تنها سلامت دهان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه می‌توانند روند درمان ارتودنسی را نیز مختل کنند.
جرم یا همان پلاک دندان رایج‌ترین مشکلی است که به هنگام ارتودنسی دیده می‌شود. از آنجایی که در ارتودنسی، ابزارهایی بر روی دندان‌های شما قرار می‌گیرند، استفاده از مسواک مناسب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهد بود. همچنین عدم رعایت عادات بهداشتی بهینه می‌تواند درمان ارتودنسی را به تعویق بیاندازد یا حتی در بدترین حالت، آن را متوقف کند.
فواید رعایت بهداشت مناسب
بهداشت دهان و دندان در تمام مراحل زندگی شما مهم است، اما زمانی که بریس دارید، می‌تواند از لک شدن دندان‌ها جلوگیری کند، از سلامت لثه‌ها محافظت کند و از بوی بد دهان جلوگیری کند. استفاده منظم از نخ دندان بعد از هر وعده غذایی، باعث می‌شود تا پلاک دندان از بین رفته و از بروز مجدد آن به صورت کامل جلوگیری شود. این امر به شما کمک می‌کند تا مواد غذایی باقی‌مانده در بین براکت‌های ارتودنسی و سایر نقاط غیرقابل دسترس برای مسواک را از بین ببرید.
ابزارهای تخصصی تمیزکردن ارتودنسی
مسواک‌های مخصوص ارتودنسی
برای دندان‌های ارتودنسی شده باید از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی که سری باریک و بلندی دارند استفاده کنید. این مسواک‌ها معمولاً سری مناسبی دارند و تمیز کردن براکت‌های ارتودنسی با آنها ساده‌تر است. سعی کنید یک مسواک مخصوص ارتودنسی و یک مسواک مخصوص بین‌دندانی برای تمیز کردن دندان‌های ارتودنسی شده بخرید. این مسواک‌های مخصوص به شما کمک می‌کنند بین سیم‌ها را به راحتی تمیز کنید.
ویژگی‌های مسواک مناسب برای ارتودنسی عبارتند از: برای دندان‌های ارتودنسی شده باید از مسواک‌های کوچک استفاده کنید تا بتوانید راحت‌تر سطح دندان و بریس‌ها را تمیز کنید. جنس مسواک ارتودنسی باید نرم باشد و به هیچ عنوان نباید از مسواک‌های خشک و سخت برای تمیز کردن براکت‌ها استفاده کرد؛ زیرا این کار موجب آسیب به بریس‌های ارتودنسی می‌شود. برای دندان‌های ارتودنسی شده می‌توانید از مسواک‌های ساده و برقی که سری مناسبی دارند استفاده کنید.
مسواک بین‌دندانی
مسواک بین‌دندانی یک ابزار بسیار موثر برای حفظ بهداشت دهان و دندان به‌خصوص در طول درمان ارتودنسی است. این مسواک با کمک برس‌های نرم و انعطاف‌پذیر، به تمیز کردن فضای بین دندان‌ها، سیم‌های ارتودنسی و بریس‌ها کمک می‌کند و از تجمع پلاک و بقایای غذا جلوگیری می‌کند. مسواک بین‌دندانی در درجه اول برای تمیز کردن فضای زیر سیم‌های ارتودنسی و همچنین اطراف براکت‌ها و بریس‌ها استفاده می‌شود.
این مسواک‌ها شبیه به مسواک‌های معمولی هستند، اما سر کوچک‌تری دارند که از یک سیم فلزی انعطاف‌پذیر تشکیل شده است و برس‌های کوچک و نرمی به آن متصل شده‌اند. موهای این برس‌ها بسته به فضایی که نیاز به تمیز کردن دارد، اندازه‌های مختلفی دارند. بیشتر این برس‌ها کد رنگی دارند، بنابراین به راحتی می‌توانید اندازه مناسب خود را پیدا کنید.
نخ دندان ارتودنسی
نخ دندان مخصوص ارتودنسی (سوپرفلاس) شامل سه قسمت است: یک سر سوزنی چند سانتیمتری، یک بخش اسفنجی‌شکل و نهایتاً خود نخ دندان. این نخ دندان‌ها از چند بخش مختلف ساخته شده که استفاده را برای فرد به مراتب ساده‌تر می‌کند. مهم‌ترین دلیل استفاده از نخ دندان ارتودنسی این است که به دلیل خوردن غذا و نوشیدنی در طول روز یک سری باکتری و اسید وارد دهان ما شده و در لابه‌لای دندان‌ها قرار می‌گیرند.
از نخ دندان موم‌دار استفاده نمایید. در ساختار ارتودنسی‌ها قطعات فلزی زیادی به کار رفته است که امکان گیر کردن نخ دندان در لای آنها بالا است. به همین دلیل تا می‌توانید از نخ دندان‌های نازک‌تر و موم‌دار استفاده نمایید. احتمال گیر کردن نخ دندان‌های فاقد موم بین ارتودنسی‌ها بسیار زیادتر از نخ دندان موم‌دار است.
تکنیک‌های صحیح مسواک زدن
آماده‌سازی قبل از مسواک زدن
ابتدا دندان‌ها را با نخ دندان تمیز کنید تا بقایای غذا و پلاک از بین برود. سپس مسواک را زیر آب بشویید تا مرطوب شود. حالا باید مسواک خود را زیر آب بگیرید و کمی از خمیردندان را روی آن بگذارید. به اندازه یک نخود از خمیردندان را بردارید. این کار به شما کمک می‌کند راحت‌تر دندان‌هایتان را تمیز کنید و در عین حال سیم‌های ارتودنسی را هم بشویید.
روش مسواک زدن
مسواک را در زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثه قرار دهید. با حرکات کوچک، ملایم و دورانی مسواک بزنید. به طور خاص اطراف براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی را تمیز کنید. دقت کنید که همه قسمت‌های دندان‌ها را پوشش دهید.
از خط لثه دندان‌های خود شروع کنید و مسواک خود را با زاویه ۴۵ درجه به سمت لثه‌های خود نگه دارید. هنگامی‌که خط لثه خود را تمیز کردید، مسواک خود را با زاویه رو به پایین در بالای بریس‌ها نگه دارید و سپس با زاویه رو به بالا، پایین بریس‌ها را تمیز کنید.
مسواک زدن را در ۴ بخش انجام دهید: برای بهتر تمیز کردن دندان‌های ارتودنسی شده، دهان خود را به بخش بالا، چپ، راست و پایین تقسیم کنید. هر بخش خاص را به درستی مسواک بزنید. با حرکات دقیق و چرخش‌های دایره‌ای، مسواک همهٔ سطوح دندان‌ها، براکت‌ها و سیم‌ها را پاک می‌کند تا ذرات ریز بین دندان‌ها و براکت‌ها را خارج کند.
دفعات مسواک زدن
دو بار در روز، یک‌بار در صبح و یک‌بار در شب، از مسواک استفاده کنید. استفاده از مسواک بعد از هر وعده غذایی توصیه می‌شود. اگرچه عموماً افراد فقط دو بار در روز نیاز به مسواک زدن دارند، اگر از بریس استفاده می‌کنید، ما همیشه مسواک زدن را بعد از هر وعده غذایی توصیه می‌کنیم. در تمام مدت درمان ارتودنسی، حتماً روزی سه بار دندان‌های خود را با مسواک بشویید، تا بهداشت دهان و دندان‌هایتان را به حالت ایده‌آل برسانید.
روش‌های استفاده از نخ دندان
تکنیک نخ دندان کشیدن با ارتودنسی
نخ دندان کشیدن با بریس تکنیک خاصی دارد. با دندان‌های یک طرف دهان خود شروع کنید. نخ را با دقت زیر سیم و بین دو دندان بکشید، سپس به آرامی بالا و پایین بکشید. وقتی این دو دندان را نخ دندان کشیدید، نخ را از زیر سیم بریس بردارید و دور بیندازید. این روش را روی دو دندان بعدی تکرار کنید.
ابتدا نخ دندان را از سر سوزنی‌شکل آن از زیر سیم عبور داده، سپس دو طرف نخ دندان را دور انگشت‌های نشانه دست‌ها می‌پیچیم، آن‌گاه به کمک یک حرکت اره‌ای مورب و به آهستگی نخ دندان را از تماس بین دندان‌ها عبور می‌دهیم.
استفاده از نخ دندان معمولی
طول نخ دندانی که استفاده می‌کنید بر حسب اندازه دست و دهان شما می‌تواند متفاوت باشد. با این وجود اکثر منابع دندانپزشکی توصیه می‌کنند طول نخ دندان مورد استفاده بین ۳۰ تا ۴۶ سانتی‌متر باشد. با یک دست چند سانتی‌متر انتهای نخ دندان را بگیرید و با دقت آن را از زیر سیم اصلی ارتودنسی‌ها رد کنید. مواظب باشید که نخ دندان لای قطعات ارتودنسی‌ها گیر نکند.
استفاده از فلاس تریدرز
یکی دیگر از روش‌های نخ دندان کشیدن با بریس، استفاده از نخ‌کش است. این ابزار به شما این امکان را می‌دهد که نخ را به راحتی زیر سیم بریس و اطراف هر دندان بکشید. هنگامی که نخ کشیده شد، از یک حرکت اره‌مانند ملایم در کناره‌های هر دندان استفاده کنید و نخ را به جلو و عقب ببرید تا به خط لثه برسد.
استفاده از مسواک بین‌دندانی
روش صحیح استفاده
برای استفاده آن را به آرامی در فضای بین‌دندانی هر جفت دندان قرار دهید و با حرکت جلو و عقب تمیز کنید. حتماً بالا و پایین بروید و تمام طرف‌های هر دندان را تمیز کنید. توصیه می‌شود از آنها حداقل یک بار در روز، قبل از مسواک زدن، استفاده کنید و حتماً هنگام خرید اندازه مناسب را انتخاب کنید.
انتخاب اندازه مناسب
اولین قدم برای استفاده از برس بین‌دندانی برای بریس‌ها این است که از دندانپزشک خود بپرسید کدام اندازه مسواک برای شما مناسب است. شکل استوانه مسواک بین‌دندانی و اندازه مسواک باید طوری انتخاب شود که کار با آن آزاد و بدون فشار باشد. فشار دردناک روی لثه‌ها می‌تواند باعث التهاب لثه شود. مسواک بزرگ برای فضاهای باریک و کوچک بین دندان‌ها مناسب نیست و نباید با فشار بین دندان‌ها قرار گیرد.
ابزارهای مکمل و پیشرفته
واتر فلاسر
واتر فلاسر یک دستگاه پیشرفته و کاربردی است که با استفاده از فشار آب، به حذف پلاک‌ها و باقیمانده‌های غذا از بین دندان‌ها و زیر خط لثه کمک می‌کند. این ابزار مدرن به‌ویژه برای افرادی که از ارتودنسی، ایمپلنت، یا روکش دندان استفاده می‌کنند، یک انتخاب ایده‌آل محسوب می‌شود.
استفاده از واتر فلاسر برای افرادی که ارتودنسی دارند، یک انتخاب عالی محسوب می‌شود. سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی مانعی برای دسترسی به فواصل بین‌دندانی با روش‌های سنتی مانند نخ دندان هستند. اما واتر فلاسر با فشار آب به‌راحتی پلاک‌ها و باقیمانده‌های غذا را از نواحی دور از دسترس حذف می‌کند.
دهان‌شویه
در تمیز کردن دندان‌های ارتودنسی از دهان‌شویه غافل نشوید. حالا که دندان‌هایتان را مسواک زدید می‌توانید با دهان‌شویه دهان‌تان را شستشو دهید. مطالعات مختلف نشان می‌دهند استفاده از دهان‌شویه خطر تشکیل جرم دندانی را کاهش می‌دهد. از دهان‌شویه‌های ضد میکروبی و فلوراید برای کمک به بهبود سلامت دهان خود استفاده کنید.
مراقبت از ارتودنسی متحرک
تمیزکردن پلاک‌های متحرک
مراقبت از ارتودنسی متحرک بسیار بسیار آسان است! یکی از اصلی‌ترین دلایلی که مراجعان ترجیح می‌دهند به جای ارتودنسی ثابت فلزی، ارتودنسی نامرئی را امتحان کنند، سهولت در تمیز کردن پلاک‌های ارتودنسی است. بیمار هر زمان که بخواهد غذا بخورد پلاک خود را در می‌آورد و بعد از اینکه دندان‌هایش را مسواک زد دوباره پلاک را سرجایش قرار می‌دهد.
تمیز کردن پلاک متحرک ارتودنسی باید تبدیل به یک عادت برای شما شود. روزانه دو بار این پلاک‌ها را تمیز کنید. می‌توانید زمانی که خودتان مسواک می‌زنید اقدام به تمیز کردن‌شان کنید. هر دو الاینر یا پلاک خود را با دقت و به یک اندازه به آرامی تمیز کنید.
شستشو و نگهداری
به محض اینکه آنها را برداشتید با آب تمیز آنها را شستشو دهید. دقت کنید که هیچ‌گاه بدون آبکشی اینویزیلاین‌ها، آنها را دوباره روی دندان‌ها قرار ندهید. چرا؟ زیرا حاوی بزاق دهان شما و باکتری‌ها هستند. هر هفته پلاک‌های دندان خود را در یک محلول شستشو غوطه‌ور کنید تا آلودگی‌ها و جرم‌های پلاک‌تان پاک شود. از سرکه سفید هم می‌توانید به عنوان محلول شستشو استفاده کنید.
نکات کلی و توصیه‌های مهم
زمان‌بندی و دفعات تمیزکردن
در صورت امکان، همیشه باید سعی کنید بعد از هر وعده غذایی دندان‌های خود را مسواک بزنید. اگر نمی‌توانید، شستن دهان با آب یا دهان‌شویه می‌تواند به از بین بردن پلاک و غذا کمک کند تا زمانی که بتوانید به مسواک خود برسید. هر بار که دندان‌هایتان را مسواک می‌زنید باید از نخ دندان هم استفاده کنید.
تعویض مسواک
مسواک دستی یا سر مسواک برقی خود را هر سه ماه یک‌بار عوض نمایید. اگر سرماخوردگی یا بیماری دیگری دارید، مسواک خود را هر ۳ تا ۴ ماه یا زودتر تعویض کنید. داشتن یک مسواک و یک خمیردندان در کیف‌تان راهی آسان برای اطمینان از تمیزی و درخشان بودن دهان‌تان است!
انتخاب خمیردندان مناسب
از خمیردندان‌های حاوی فلوراید استفاده نمایید. پس از استفاده از مسواک با دهان‌شویه‌ای که حاوی فلوراید یا عوامل ضد باکتری است، به مدت حداقل نیم ساعت چیزی نخورید. تا اجازه دهید تأثیرات موثر این مواد بر روی بهداشت دهان و دندان‌هایتان حفظ شود و فلوراید تاثیرگذاری خود را داشته باشد.
نتیجه‌گیری
حفظ بهداشت دندان‌های ارتودنسی شده یک فرآیند چندجانبه است که نیازمند استفاده از ابزارهای مختلف و رعایت تکنیک‌های خاص می‌باشد. راز داشتن براکت‌های ارتودنسی تمیز و بدون جرم، رعایت یک روتین بهداشت دهان و دندان دقیق است. استفاده صحیح از مسواک‌های مخصوص، نخ دندان ارتودنسی، مسواک بین‌دندانی و ابزارهای مکمل مانند واتر فلاسر و دهان‌شویه، نه تنها از بروز مشکلات دهانی جلوگیری می‌کند، بلکه به بهبود کیفیت درمان ارتودنسی نیز کمک می‌نماید.
تمام این اقدامات باید به صورت منظم و با دقت انجام شوند تا نتایج مطلوبی حاصل شود. همچنین مشورت با متخصص ارتودنسی برای انتخاب ابزارهای مناسب و یادگیری تکنیک‌های صحیح ضروری است. با رعایت این اصول، می‌توان انتظار داشت که در پایان درمان ارتودنسی، نه تنها دندان‌هایی صاف و منظم، بلکه سالم و بدون آسیب نیز داشته باشیم.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
