بریج دندان چیست ؟ مزایا و معایت آن

۱۴۰۴-۰۵-۰۴آخرین بروزرسانی: ۱۴۰۴-۰۵-۰۴

0 زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه

در این مقاله شما خواهید خواند

بریج دندان: راهنمای کامل

از دست دادن دندان‌ها، چه به دلیل پوسیدگی، بیماری لثه یا آسیب‌دیدگی، می‌تواند تأثیرات منفی بر زیبایی، عملکرد جویدن و سلامت کلی دهان داشته باشد. بریج دندان (پل دندانی) یک راه‌حل پروتزی ثابت و مؤثر برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست‌رفته است. این روش نه تنها ظاهر لبخند را بازمی‌گرداند، بلکه از جابجایی دندان‌های مجاور و بروز مشکلات بعدی در فک و صورت نیز جلوگیری می‌کند. در این روش، دندان مصنوعی (پونتیک) با اتکا به دندان‌های مجاور (اباتمنت) یا ایمپلنت‌های دندانی، به‌طور دائمی در جای خود ثابت می‌شود.

اجزای اصلی بریج

یک بریج دندان از چندین جزء کلیدی تشکیل شده است که با هماهنگی یکدیگر، ساختاری مستحکم و کاربردی را ایجاد می‌کنند:

جزء	تعریف
اباتمنت (Abutment)	دندان یا ایمپلنتی که به عنوان پایه و ستون نگهدارنده برای بریج عمل می‌کند. این دندان‌ها باید از سلامت ریشه و استخوان کافی برخوردار باشند تا بتوانند فشارهای اضافی ناشی از جویدن را تحمل کنند.
پونتیک (Pontic)	دندان مصنوعی که فضای خالی ناشی از دندان از دست‌رفته را پر می‌کند. پونتیک‌ها از مواد مختلفی مانند پرسلن (چینی)، زیرکونیا یا آلیاژهای فلزی ساخته می‌شوند تا از نظر رنگ و شکل با دندان‌های طبیعی هماهنگ باشند.
کرون (Crown)	روکشی که به طور کامل روی دندان اباتمنت تراش‌خورده قرار می‌گیرد. این روکش هم از دندان پایه محافظت می‌کند و هم به عنوان یک لنگرگاه محکم برای اتصال پونتیک عمل می‌کند.
کانکتور (Connector)	بخش اتصال‌دهنده‌ای که پونتیک را به روکش‌ها متصل می‌کند. استحکام کانکتورها برای توزیع یکنواخت نیرو و دوام طولانی‌مدت بریج بسیار حیاتی است.

انواع بریج دندان

بسته به موقعیت دندان از دست‌رفته و وضعیت دندان‌های مجاور، دندانپزشک یکی از انواع بریج را انتخاب می‌کند:

نوع بریج	ویژگی‌ها
بریج سنتی (Traditional)	رایج‌ترین نوع بریج است که در آن، دندان مصنوعی توسط دو روکش که روی دندان‌های طبیعی در دو طرف فضای خالی قرار می‌گیرند، حمایت می‌شود. این روش نیازمند تراش دندان‌های پایه است اما استحکام و دوام بسیار بالایی دارد.
بریج کانتی‌لیور (Cantilever)	این نوع بریج زمانی استفاده می‌شود که تنها در یک سمت فضای خالی، دندان طبیعی وجود داشته باشد. در این حالت، پونتیک فقط توسط یک روکش روی یک دندان اباتمنت حمایت می‌شود. به دلیل فشار بیشتری که به دندان پایه وارد می‌شود، معمولاً برای نواحی کم‌فشار مانند دندان‌های جلویی توصیه می‌شود.
بریج مریلند (Maryland)	یک روش کم‌تهاجمی‌تر که در آن نیازی به تراش کامل دندان‌های پایه نیست. در این مدل، پونتیک توسط یک چارچوب فلزی یا سرامیکی با دو “بال” به سطح پشتی دندان‌های مجاور چسبانده می‌شود. این بریج بیشتر برای جایگزینی دندان‌های جلویی مناسب است، زیرا قدرت اتصال آن کمتر از بریج سنتی است.
بریج ایمپلنت‌پشتیبان	مستحکم‌ترین و بادوام‌ترین نوع بریج که در آن به جای اتکا به دندان‌های طبیعی، از ایمپلنت‌های دندانی به عنوان پایه استفاده می‌شود. این روش نیازی به تراش دندان‌های سالم ندارد و به حفظ استخوان فک نیز کمک می‌کند. بریج ایمپلنت‌پشتیبان برای جایگزینی چندین دندان از دست‌رفته یک راه‌حل ایده‌آل است.

مزایا و معایب بریج

مانند هر روش درمانی، بریج دندان نیز دارای مزایا و معایب خاص خود است:

مزایا	معایب
بازگرداندن زیبایی لبخند و عملکرد طبیعی جویدن	نیاز به تراش دندان‌های سالم مجاور در انواع سنتی و کانتی‌لیور، که این فرآیند غیرقابل بازگشت است.
بهبود وضوح تکلم که ممکن است تحت تأثیر دندان از دست‌رفته قرار گرفته باشد	دشواری در تمیز کردن زیر پونتیک که می‌تواند منجر به تجمع پلاک و بیماری لثه شود.
حفظ ساختار صورت و جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان در ناحیه بی‌دندانی (به‌ویژه در بریج متکی بر ایمپلنت)	خطر پوسیدگی دندان‌های پایه (اباتمنت) در صورت عدم رعایت بهداشت مناسب.
جلوگیری از حرکت و کج شدن دندان‌های مجاور به سمت فضای خالی	طول عمر محدودتر نسبت به ایمپلنت (معمولاً بین ۵ تا ۱۵ سال) و نیاز به تعویض در آینده.
فرآیند درمانی سریع‌تر و هزینه اولیه کمتر در مقایسه با ایمپلنت‌های متعدد	احتمال آسیب به عصب (پالپ) دندان‌های پایه در حین تراش خوردن.

مراحل انجام بریج

فرآیند نصب بریج دندان معمولاً طی دو یا سه جلسه انجام می‌شود:

جلسه اول: معاینه و آماده‌سازی
- معاینه جامع: دندانپزشک سلامت دندان‌های پایه و بافت لثه را با معاینه بالینی و رادیوگرافی (عکس اشعه ایکس) ارزیابی می‌کند تا از استحکام کافی آن‌ها برای پشتیبانی از بریج اطمینان حاصل کند.
- تراش دندان‌های اباتمنت: پس از بی‌حسی موضعی، دندانپزشک مقدار مشخصی از مینا و عاج دندان‌های پایه را می‌تراشد تا فضای کافی برای قرارگیری روکش‌ها ایجاد شود.
- قالب‌گیری: یک قالب دقیق از دندان‌های تراش‌خورده و ناحیه اطراف با استفاده از مواد قالب‌گیری یا اسکنر دیجیتال تهیه می‌شود. این قالب به لابراتوار دندانپزشکی ارسال می‌شود تا بریج نهایی ساخته شود.
- نصب بریج موقت: یک بریج موقت از جنس آکریلیک روی دندان‌های تراش‌خورده قرار می‌گیرد تا از آن‌ها محافظت کرده و ظاهر مناسبی را تا زمان آماده شدن بریج دائمی فراهم کند.
جلسه دوم: نصب بریج نهایی
- برداشتن بریج موقت: بریج موقت برداشته شده و ناحیه به دقت تمیز می‌شود.
- آزمایش بریج نهایی: دندانپزشک بریج دائمی را برای بررسی تناسب، رنگ و وضعیت بایت (نحوه قرارگیری دندان‌ها روی هم) در دهان بیمار امتحان می‌کند. ممکن است برای رسیدن به نتیجه مطلوب، تنظیمات جزئی انجام شود.
- سیمان‌کاری (چسباندن) نهایی: پس از تأیید نهایی، بریج با استفاده از یک سیمان دندانپزشکی بسیار قوی به طور دائمی در جای خود چسبانده می‌شود.

مراقبت‌های پس از درمان و طول عمر

موفقیت و دوام طولانی‌مدت بریج دندان به شدت به رعایت بهداشت دهان و دندان توسط بیمار بستگی دارد.

بهداشت روزانه: مسواک زدن دقیق تمام سطوح بریج و دندان‌ها ضروری است. برای تمیز کردن زیر پونتیک، باید از ابزارهای ویژه‌ای مانند نخ دندان سوپرفلاس (Super Floss) یا مسواک‌های بین‌دندانی استفاده کرد تا از تجمع پلاک و مواد غذایی جلوگیری شود.
مراجعات منظم: معاینات دوره‌ای هر شش ماه یک‌بار به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا سلامت بریج، دندان‌های پایه و لثه‌ها را بررسی کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

نکته کلیدی: طول عمر یک بریج دندان به عواملی چون کیفیت ساخت، مواد به‌کاررفته، سلامت دندان‌های پایه و مهم‌تر از همه، میزان مراقبت بیمار بستگی دارد. با رعایت بهداشت عالی و مراجعات منظم، یک بریج می‌تواند بیش از یک دهه دوام بیاورد و عملکردی مشابه دندان طبیعی داشته باشد.