پر کردن دندان چیست ؟ مزایا و معایت آن
پر کردن دندان چیست؟
پر کردن دندان یا ترمیم دندان (Dental Filling)، یکی از بنیادی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های درمانی در دندانپزشکی ترمیمی است. هدف اصلی این روش، بازگرداندن عملکرد، استحکام و شکل ظاهری دندان‌هایی است که دچار آسیب شده‌اند. این آسیب معمولاً ناشی از پوسیدگی (کرم‌خوردگی)، شکستگی‌های کوچک یا ترک‌خوردگی است. در واقع، پر کردن دندان حفره ایجاد شده را مهر و موم می‌کند تا از نفوذ باکتری‌ها و پیشرفت تخریب جلوگیری کرده و ساختار از دست رفته دندان را بازسازی نماید.
قیمت ترمیم دندان در تهران (جدول هزینه)
هدف از پر کردن دندان
هدف اصلی از پر کردن دندان، فراتر از پر کردن یک سوراخ ساده است. این درمان اهداف چندگانه‌ای را دنبال می‌کند:
- حذف عفونت و پوسیدگی: اولین و مهم‌ترین گام، برداشتن کامل بافت پوسیده و عفونی دندان است تا از گسترش آن به بخش‌های عمیق‌تر دندان (عصب یا پالپ) جلوگیری شود.
- جلوگیری از پوسیدگی مجدد: ماده پرکننده، حفره تمیز شده را به طور کامل مسدود می‌کند و مانع از ورود مجدد باکتری‌ها و ذرات غذا به داخل دندان می‌شود.
- بازگرداندن استحکام ساختاری: پوسیدگی، ساختار دندان را تضعیف می‌کند. پر کردن دندان به بازسازی بخش از دست رفته کمک کرده و از شکستن دیواره‌های ضعیف شده دندان در هنگام جویدن جلوگیری می‌کند.
- ترمیم عملکرد جویدن: با بازسازی سطح جونده دندان، توانایی فرد برای جویدن صحیح غذا بازیابی می‌شود.
- اصلاح مشکلات زیبایی: در دندان‌های جلویی، پرکردگی‌های همرنگ دندان (کامپوزیت) می‌توانند لکه‌ها، شکستگی‌های جزئی و فواصل بین دندانی را اصلاح کنند.
- ترمیم دندان‌های ساییده شده: در افرادی که دچار دندان قروچه (براکسیسم) هستند، سطح دندان‌ها ساییده می‌شود. از پرکردگی می‌توان برای بازسازی این سطوح استفاده کرد.
علائم نیاز به پر کردن دندان
ممکن است شما خودتان متوجه نیاز به پر کردن دندان نشوید و دندانپزشک در معاینات دوره‌ای آن را تشخیص دهد. با این حال، برخی علائم هشداردهنده عبارتند از:
- وجود حفره یا سوراخ قابل مشاهده: گاهی اوقات یک حفره تیره رنگ روی سطح دندان دیده می‌شود.
- حساسیت دندانی: احساس درد یا تیر کشیدن ناگهانی هنگام مصرف غذاها و نوشیدنی‌های سرد، گرم یا شیرین. این حساسیت به این دلیل رخ می‌دهد که پوسیدگی به لایه عاج (دنتین) که زیر مینا قرار دارد، رسیده است.
- درد هنگام جویدن: احساس درد تیز یا فشار در یک دندان خاص هنگام جویدن غذا.
- گیر کردن مداوم غذا: اگر غذا به طور مکرر در یک نقطه خاص بین دندان‌هایتان گیر می‌کند، ممکن است نشانه وجود یک حفره باشد.
- شکستگی یا لب‌پریدگی دندان: حتی یک شکستگی کوچک می‌تواند لایه‌های داخلی دندان را در معرض خطر قرار دهد و نیازمند ترمیم باشد.
- لکه‌های تیره یا سفید گچی: لکه‌های تیره (قهوه‌ای یا سیاه) یا لکه‌های سفید مات روی دندان می‌توانند اولین نشانه از شروع فرآیند پوسیدگی باشند.
مراحل پر کردن دندان
فرآیند پر کردن دندان معمولاً در یک جلسه و طی مراحل زیر انجام می‌شود:
- معاینه و بی‌حسی موضعی: ابتدا دندانپزشک دندان مورد نظر را معاینه می‌کند. سپس برای راحتی بیمار، لثه را با ژل مخصوص بی‌حس کرده و بعد از آن، داروی بی‌حسی را تزریق می‌کند تا تمام ناحیه دندان و اطراف آن کاملاً بی‌حس شود.
- تراشیدن بخش‌های پوسیده: دندانپزشک با استفاده از ابزارهای چرخنده (توربین و آنگل) یا در موارد خاص لیزر، تمام بافت پوسیده و نرم شده را از روی دندان برمی‌دارد. هدف، رسیدن به بافت سالم و سخت دندان است.
- آماده‌سازی حفره: پس از برداشتن پوسیدگی، دندانپزشک به حفره شکل مناسبی می‌دهد تا ماده پرکننده به خوبی در آن قرار گیرد و گیر مکانیکی یا شیمیایی لازم را داشته باشد.
- ضدعفونی و ایزولاسیون: حفره ایجاد شده به طور کامل شستشو و ضدعفونی می‌شود تا هیچ باکتری باقی نماند. در صورت عمیق بودن حفره، ممکن است یک لایه محافظ (Liner) برای محافظت از عصب دندان در کف حفره قرار داده شود.
- قرار دادن ماده پرکننده:
- کامپوزیت: ابتدا سطح دندان با یک اسید ملایم (اچ) آماده‌سازی شده، سپس یک عامل اتصال (باندینگ) روی آن زده می‌شود. در نهایت، کامپوزیت به صورت لایه‌لایه در حفره قرار گرفته و هر لایه با نور آبی مخصوص (لایت کیور) سخت می‌شود.
- آمالگام: آمالگام به صورت خمیری در حفره قرار داده شده و فشرده (متراکم) می‌شود تا تمام زوایای حفره را پر کند. این ماده خود به خود سخت می‌شود.
- شکل‌دهی و پولیش نهایی: پس از قرار دادن ماده، دندانپزشک آن را به شکلی مشابه آناتومی طبیعی دندان فرم می‌دهد. سپس بلندی‌های احتمالی آن را با بررسی نحوه بسته شدن دندان‌ها (بایت) تنظیم کرده و در نهایت سطح پرکردگی را پولیش می‌کند تا صاف و صیقلی شود. این کار از تجمع پلاک و تغییر رنگ جلوگیری می‌کند.
انواع مواد پر کننده دندان
انتخاب ماده پرکننده به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.
آمالگام (نقره‌ای/فلزی)
آلیاژی از جیوه، نقره، قلع و مس است. به دلیل استحکام و دوام بسیار بالا (۱۰ تا ۱۵ سال یا بیشتر)، گزینه‌ای عالی برای دندان‌های عقبی است که فشار جویدن زیادی را تحمل می‌کنند. هزینه آن کمتر از سایر مواد است اما رنگ نقره‌ای آن از نظر زیبایی خوشایند نیست.
کامپوزیت (همرنگ دندان)
ترکیبی از رزین و ذرات ریز شیشه یا سرامیک است. بزرگترین مزیت آن، زیبایی و قابلیت تطابق با رنگ طبیعی دندان‌هاست. کامپوزیت به ساختار دندان می‌چسبد (باندینگ شیمیایی) و نیاز به تراش کمتری از بافت سالم دندان دارد. با این حال، دوام آن ممکن است کمی کمتر از آمالگام باشد و در طول زمان مستعد لکه‌پذیری است.
سرامیک (پورسلین)
این ترمیم‌ها که به صورت “اینله” و “انله” شناخته می‌شوند، در لابراتوار ساخته شده و سپس روی دندان چسبانده می‌شوند. مقاومت بسیار بالایی در برابر سایش و لکه‌پذیری دارند و از نظر زیبایی بهترین نتیجه را ارائه می‌دهند. هزینه آن‌ها از آمالگام و کامپوزیت بیشتر است.
طلا
آلیاژ طلا یکی از قدیمی‌ترین و بادوام‌ترین مواد پرکننده است که می‌تواند بیش از ۲۰ سال عمر کند. با بافت لثه بسیار سازگار است و دچار خوردگی نمی‌شود. اما هزینه بسیار بالا و رنگ طلایی آن باعث شده امروزه کمتر مورد استفاده قرار گیرد.
گلس آینومر
این ماده از ترکیب شیشه و اسید آکریلیک ساخته شده و قابلیت آزادسازی یون فلوراید را دارد که به پیشگیری از پوسیدگی‌های آینده کمک می‌کند. استحکام آن کمتر از سایر مواد است و معمولاً برای ترمیم‌های موقت، دندان‌های شیری یا پوسیدگی‌های سطح ریشه استفاده می‌شود.
انتخاب نوع ماده پر کننده
انتخاب بهترین ماده پرکننده برای شما با مشورت دندانپزشک و بر اساس عوامل زیر صورت می‌گیرد:
- محل و وسعت پوسیدگی: دندان‌های عقبی به مواد مقاوم‌تر (آمالگام، طلا) و دندان‌های جلویی به مواد زیباتر (کامپوزیت، سرامیک) نیاز دارند.
- هزینه درمان: هزینه‌ها از آمالگام (کمترین) تا طلا (بیشترین) متغیر است.
- پوشش بیمه: میزان پوشش هزینه‌ها توسط شرکت بیمه شما.
- نیازهای زیبایی‌شناختی: میزان اهمیت شما به دیده نشدن ترمیم.
- توصیه دندانپزشک: دندانپزشک با در نظر گرفتن همه جوانب فنی و کلینیکی، بهترین گزینه را به شما پیشنهاد خواهد داد.
مراقبت‌های پس از پر کردن دندان
- حساسیت پس از درمان: احساس حساسیت به سرما، گرما یا فشار برای چند روز تا چند هفته پس از پر کردن دندان طبیعی است. این حساسیت به تدریج کاهش می‌یابد.
- مراقبت از بایت: اگر پس از رفع بی‌حسی احساس کردید که پرکردگی شما بلند است و دندان‌ها به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند، حتماً برای اصلاح آن به دندانپزشک مراجعه کنید.
- بهداشت دهان و دندان: پرکردگی‌ها نیز مانند دندان‌های طبیعی به مراقبت نیاز دارند. مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و معاینات دوره‌ای برای افزایش طول عمر ترمیم ضروری است.
پر کردن موقت و دائمی
گاهی دندانپزشک از یک پرکردگی موقت استفاده می‌کند. این کار دلایل مختلفی دارد، مانند درمان‌های چند جلسه‌ای (مثل عصب‌کشی)، تسکین اورژانسی درد، یا برای ارزیابی وضعیت عصب دندان. این ترمیم‌ها استحکام کمی دارند و باید در زمان تعیین شده توسط دندانپزشک با ترمیم دائمی جایگزین شوند.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
