آبله مرغان و نحوه درمان آن
آبله مرغان یکی از بیماریهای ویروسی است که بیشتر در کودکان به وجود می‌آید. ولی این نکته وجود دارد که اگر فردی در دوران کودکی به این بیماری مبتلا نشده باشد، در سن بزرگتر نیز احتمال ابتلا دارد. در این مطلب سعی می‌کنیم به مواردی همچون آبله مرغان تا چند روز واگیر دارد؟، برای آبله مرغان چی بخوریم، چگونه از سرایت آبله مرغان جلوگیری کنیم و درمان آبله مرغان در کودکان پرداخته شود.
علائم بیماری آبله مرغان
علائم این بیماری شامل تب، خستگی، سردرد، افت اشتها و در نهایت ظهور آبله‌ها و پوسته‌ها روی پوست است. این آبله‌ها در ابتدا به شکل قرمز و کوچک ظاهر می‌شوند و پس از چند روز پوسته می‌گیرند.
این بیماری با ویروس واریسلا زوستر (Varicella-Zoster Virus) ناشی می‌شود. در اینجا علائم رایج آبله مرغان را برشمرده‌ایم:
- تب: یکی از علائم اولیه آبله مرغان، افزایش دمای بدن یا تب است.
- خستگی و ضعف: فرد ممکن است احساس خستگی یا کمبود انرژی کند.
- سردرد: بسیاری از افراد قبل از ظهور آبله‌ها از سردرد شدید گلایه می‌کنند.
- افت اشتها: ممکن است فرد مبتلا از کاهش اشتها رنج ببرد.
- درد شکم: برخی از کودکان ممکن است از درد شکم گلایه کنند.
- آبله‌های قرمز: چند روز پس از شروع تب، آبله‌های کوچک و قرمز روی پوست ظاهر می‌شوند. این آبله‌ها اغلب در ناحیه صورت شروع می‌شوند و سپس به قسمت‌های دیگر بدن منتقل می‌شوند.
- پوسته‌های خارش دار: پس از چند روز، آبله‌ها پر از مایع می‌شوند و سپس پوسته می‌گیرند. این پوسته‌ها ممکن است خارش داشته باشند، و خراش زدن آنها ممکن است باعث بروز عفونت یا جای زخم بماند.
- آبله‌هایی که پوسته می‌گیرند: پس از چند روز، مایع آبله‌ها تبخیر می‌شود و پوسته‌های قهوه‌ای روی آنها تشکیل می‌شود.
علائم آبله مرغان ممکن است بسته به شدت بیماری متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، علائم ممکن است ملایم باشد، ولی در برخی از افراد، به ویژه بزرگ‌ترها، علائم ممکن است شدیدتر واقع شود. به هر حال، در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، توصیه می‌شود با پزشک متخصص عفونی مشورت کنید.
چگونه آبله مرغان منتقل می‌شود؟
آبله مرغان به وسیله ویروس واریسلا زوستر (Varicella-Zoster Virus) ایجاد می‌شود و از یک فرد به فرد دیگر به راحتی منتقل می‌شود. در اینجا راه‌های اصلی انتقال آبله مرغان آورده شده است:
- تماس مستقیم با آبله‌ها: اگر فردی آبله‌های آبله مرغان را لمس کند و سپس دست‌های خود را بدون شستشو به صورت یا بخش‌های دیگر بدن خود ببرد، ویروس می‌تواند منتقل شود.
- قطرات هوا: ویروس آبله مرغان می‌تواند از طریق قطرات هوا که حاصل از سرفه یا عطسه فرد مبتلا است، منتقل شود. افرادی که نزدیک فرد مبتلا به آبله مرغان هستند، معرض خطر ابتلا به آبله مرغان قرار دارند.
- اشیاء مشترک: استفاده از اشیاء یا لوازم شخصی (مانند برس مو، لباس یا حوله) که فرد مبتلا به آبله مرغان استفاده کرده است، می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود.
- تماس با مایع آبله‌ها: اگر فردی به طور مستقیم با مایع خارج شده از آبله‌های یک فرد مبتلا تماس داشته باشد، احتمال ابتلا به آبله مرغان وجود دارد.
- از طریق عفونت زونا: افرادی که با ویروس زونا (که همان ویروس آبله مرغان است اما در مرحله بازگشتی) تماس دارند، نیز ممکن است به آبله مرغان مبتلا شوند، اگر قبلاً به آن مبتلا نشده باشند.
با توجه به قابلیت بالای انتقال آبله مرغان، افرادی که به این بیماری مبتلا هستند باید از تماس نزدیک با دیگران خودداری کنند تا از انتقال آن به دیگران جلوگیری شود، حداقل تا زمانی که تمام آبله‌ها پوسته بگیرند.
نحوه درمان آبله مرغان
درمان آبله مرغان به تسکین علائم و جلوگیری از عوارض مرتبط با آن متمرکز است. به طور کلی، بیماران با علائم ملایم می‌توانند در منزل بهبود یابند، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک و دریافت درمان خاص وجود داشته باشد.
مراقبت‌های خانگی
- خارش: برای کاهش خارش، می‌توان از موارد خنک کننده مانند پماد کالامین یا وازلین استفاده کرد.
- حمام با بیکربنات سودا یا نشاسته: اضافه کردن بیکربنات سودا یا نشاسته به حمام می‌تواند به کاهش خارش کمک کند.
- پوشیدن لباس‌های نرم و راحت: پوشیدن لباس‌های سبک و نرم می‌تواند خارش را کاهش دهد و از آسیب زدن به آبله‌ها جلوگیری کند.
- جلوگیری از خراش زدن: خراش زدن آبله‌ها می‌تواند باعث ایجاد جراحت یا عفونت شود. برای کودکان، ممکن است نیاز باشد ناخن‌هایشان را کوتاه کنید.
داروهای بدون نیاز به نسخه
- آسیتامینوفن یا ایبوپروفن: برای کاهش تب و درد می‌توان از آنها استفاده کرد. اما از آسپیرین در کودکان و نوجوانان خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث سندرم ری است.
داروهای با نسخه
- آنتی‌ویروسی: در برخی موارد، مخصوصاً برای افراد با ریسک بالای عوارض، پزشک ممکن است داروهای آنتی‌ویروسی مانند اسیکلوویر تجویز کند.
رعایت موارد پیشگیرانه
- واکسن آبله مرغان: بهترین راه برای جلوگیری از آبله مرغان، واکسیناسیون است. واکسن آبله مرغان به کودکان در دو دوز تجویز می‌شود، یکی در سن 12 الی 15 ماهگی و دیگری در سن 4 الی 6 سالگی.
درمان عوارض آبله مرغان
- در صورتی که عوارضی مانند عفونت‌های پوستی، التهاب ریه یا مشکلات مغزی ایجاد شود، ممکن است نیاز به درمان‌های ویژه و مراجعه به بیمارستان وجود داشته باشد.
در هر صورت، هنگامی که مشکوک به ابتلا به آبله مرغان هستید یا علائم آن را در خود یا کودکانتان مشاهده می‌کنید، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا راهنمایی‌ها و توصیه‌های مناسب دریافت کنید.
درمان آبله مرغان در کودکان
درمان آبله مرغان در کودکان بیشتر مرتبط با کاهش علائم و افزایش راحتی است. همچنین، با مداخلات مناسب می‌توان از پیشرفت بیماری و پیامدهای جانبی آن مانند عفونت‌های ثانویه جلوگیری کرد. در زیر روش‌هایی برای درمان آبله مرغان در کودکان آورده شده است:
دارو و لوسیون‌ها
- آسیتامینوفن: برای کاهش تب و درد می‌توان از آسیتامینوفن استفاده کرد. اما نباید از آسپیرین استفاده کرد، چرا که استفاده از آن در کودکان ممکن است باعث شود کودک به سندروم ری دچار شود، که یک حالت نادر اما جدی است.
- کرم‌ها و لوسیون‌های موضعی: محصولاتی مانند لوسیون کالامین می‌توانند به کاهش خارش کمک کنند.
رعایت بهداشت پوست
- استحمام با آب ولرم و استفاده از صابون ملایم می‌تواند کمک کند.
- پس از استحمام، با یک حوله نرم به آرامی خشک شوید.
جلوگیری از خراش زدن
- ناخن‌های کودک را کوتاه و تمیز نگه دارید.
- استفاده از دستکش‌های نرم یا جوراب‌های دستی برای جلوگیری از خراش زدن در شب.
استراحت: استراحت کافی می‌تواند به بهبود سریع‌تر بیماری کمک کند.
مایعات: مصرف مایعات فراوان به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند و از خشکی و خارش جلوگیری می‌کند.
استفاده از رطوبت‌ساز: در محیط‌های خشک، استفاده از رطوبت‌ساز می‌تواند به جلوگیری از خشک شدن پوست کمک کند.
در موارد نادر، پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی تجویز کند، اما این در مواردی است که بیماری شدید است یا کودک دارای وضعیت‌های پزشکی خاصی است.
آبله مرغان تا چند روز واگیر دارد؟
آبله مرغان یکی از بیماریهای واگیردار است که به راحتی از یک فرد به فرد دیگر منتقل می‌شود. زمانی که یک فرد به آبله مرغان مبتلا می‌شود، او معمولاً حدود 1 تا 2 روز قبل از ظهور نخستین آبله‌ها تا زمانی که تمام آبله‌ها پوسته بپوشاند واگیر است.
در مجموع، فرد مبتلا به آبله مرغان می‌تواند حدود 5 تا 10 روز واگیر باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که افراد مبتلا به آبله مرغان از محیط‌های اجتماعی و مدارس خودداری کنند تا زمانی که آبله‌ها به طور کامل پوسته بپوشاند.
البته، دقت داشته باشید که بعضی افراد، خصوصاً کودکان، ممکن است علائم خفیفی از آبله مرغان داشته باشند و متوجه نشوند که به بیماری مبتلا شده‌اند، اما با وجود این، همچنان می‌توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند.
برای آبله مرغان چی بخوریم؟
درمان آبله مرغان بیشتر بر روی کنترل علائم و کمک به بدن در مقابله با ویروس متمرکز است. هر چند تغذیه مستقیماً بیماری را درمان نمی‌کند، اما انتخابات غذایی مناسب می‌تواند به بهبود علائم و سرعت درمان کمک کند. در اینجا چند پیشنهاد غذایی برای افراد مبتلا به آبله مرغان آورده شده است:
- آب: خوردن کافی آب و مایعات به بدن کمک می‌کند تا خنک و مرطوب بماند و همچنین می‌تواند به کاهش خارش کمک کند.
- غذاهای غنی از ویتامین C: میوه‌ها و سبزیجاتی مانند پرتقال، توت‌فرنگی، کیوی، گل کلم، فلفل دلمه‌ای و بروکلی می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند.
- پروتئین: ماهی، مرغ، تخم‌مرغ، لوبیا و عدس می‌توانند به ترمیم و بازسازی پوست کمک کنند.
- غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها: میوه‌ها و سبزیجات تازه مانند توت‌ها، گوجه‌فرنگی، انار و اسفناج می‌توانند به مقابله با التهابات کمک کنند.
- مواد غذایی با مقدار زیاد آب: هندوانه، خربزه و خیار می‌توانند به مرطوب شدن پوست و التیام آن کمک کنند.
- جلوگیری از مواد محرک: غذاهایی مانند ادویه‌جات تند و الکل ممکن است به ایجاد گرما و تحریک پوست کمک کنند. بنابراین، ممکن است بهتر باشد آنها را محدود یا جلوگیری کرد.
- ژل آلوئه ورا: مصرف ژل آلوئه ورا ممکن است به تسکین التهابات و خارش پوست کمک کند.
همواره در موارد بیماری و یا تغییر در رژیم غذایی با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا بهترین تصمیمات را برای وضعیت سلامتی خود بگیرید.
چگونه از سرایت آبله مرغان جلوگیری کنیم؟
آبله مرغان یک بیماری واگیر است و به راحتی می‌تواند از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود. اما با رعایت موارد زیر می‌توان به جلوگیری از سرایت آن پرداخت:
- واکسیناسیون: واکسن آبله مرغان به کودکان در دو دوز تجویز می‌شود، یکی در سن 12-15 ماهگی و دیگری در سن 4-6 سال. این واکسن به موفقیت‌های بسیاری در جلوگیری از شیوع بیماری منجر شده است.
- جلوگیری از تماس نزدیک: اگر کسی در خانواده یا محیط اطراف شما به آبله مرغان مبتلا شده است، تا حد ممکن از تماس نزدیک با او خودداری کنید تا ویروس منتقل نشود.
- رعایت بهداشت دست: دست‌ها را به طور مرتب با آب و صابون بشویید، خصوصاً پس از تماس با فرد مبتلا یا وسایل شخصی او.
- جلوگیری از به اشتراک گذاری وسایل: وسایل شخصی مانند برس، حوله، لباس و ظروف را با فرد مبتلا به آبله مرغان به اشتراک نگذارید.
- پوشیدن ماسک: در صورتی که موظف به مراقبت از فرد مبتلا به آبله مرغان هستید، استفاده از ماسک می‌تواند کمک کند تا از ورود ویروس به دهان یا بینی شما جلوگیری کند.
- از خراش زدن آبله‌ها پرهیز کنید: اگر به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، از خراش زدن یا ایجاد آسیب به آبله‌ها خودداری کنید. این کار می‌تواند باعث ایجاد عفونت یا منتشر شدن ویروس به دیگران شود.
- رعایت ایزوله: افراد مبتلا به آبله مرغان باید تا زمانی که آبله‌ها کاملاً پوسته بپوشاند از مدرسه، کار و محیط‌های اجتماعی دور بمانند.
با رعایت این موارد و توصیه‌ها، می‌توان به جلوگیری از منتقل شدن آبله مرغان به دیگران کمک کرد.
آیا آبله مرغان کشنده است؟
آبله مرغان بیشتر در کودکان به صورت یک بیماری ملایم و غیرجدی می‌باشد و به ندرت موجب مرگ می‌شود. اما، در برخی موارد خاص، ممکن است آبله مرغان پیامدهای جدی‌تری داشته باشد.
گروه‌های با ریسک بالاتر از پیامدهای جدی آبله مرغان:
- نوزادان
- بزرگ‌ترها (بالای 20 سال)
- زنان باردار
- افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف است، مانند کسانی که به HIV مبتلا هستند، افرادی که درمان سرطان دریافت می‌کنند یا افرادی که داروهایی را مصرف می‌کنند که سیستم ایمنی آنها را تضعیف می‌کند.
پیامدهای جدی آبله مرغان می‌تواند شامل:
- عفونت‌های پوستی ثانویه
- عفونت‌های ریوی
- التهاب مغز یا غشاء مغزی
- التهاب کبد
- آسیب به مفاصل
در این موارد، آبله مرغان می‌تواند خطرناک و حتی مرگبار باشد. با این حال، موارد مرگ و میر ناشی از آبله مرغان بسیار نادر است.
آیا آبله مرغان گلو درد دارد؟
در برخی موارد، قبل از ظهور آبله‌ها، علائمی مانند گلودرد، تب، خستگی و بی‌اشتهایی می‌تواند وجود داشته باشد. پس گلودرد می‌تواند یکی از علائم آبله مرغان باشد، اما این علامت به تنهایی نشان‌دهنده آبله مرغان نیست و باید با دیگر علائم مرتبط شود.
آیا آبله مرغان باعث ریزش مو می‌شود؟
آبله مرغان به طور مستقیم باعث ریزش مو نمی‌شود. ولی در برخی موارد و پس از بیماری، افراد ممکن است تجربه یک حالت موقتی از ریزش مو به نام “تلوژن افلوویوم” داشته باشند. تلوژن افلوویوم ممکن است به علت استرس فیزیولوژیک ناشی از بیماری یا عوامل دیگری مانند تغییرات هورمونی، جراحی یا داروهای خاص رخ دهد.
بنابراین، اگر شخصی پس از بهبود از آبله مرغان ریزش مو تجربه کند، این ممکن است نتیجه استرس بر روی بدن ناشی از بیماری باشد و به طور مستقیم از خود بیماری آبله مرغان نیست.
در صورتی که شما یا کسی که می‌شناسید پس از آبله مرغان با ریزش مو مواجه شده‌اند، بهتر است با یک پزشک یا متخصص پوست خوب مشورت کنید تا علت و راه‌های مقابله با آن را بفهمید.
تماس زن باردار با فرد مبتلا به آبله مرغان خطر ناک است؟
بله، تماس یک زن باردار با فرد مبتلا به آبله مرغان می‌تواند خطرناک باشد، به خصوص اگر زن باردار قبلاً به آبله مرغان مبتلا نشده باشد یا واکسن آبله مرغان را نگرفته باشد.
این خطرها شامل:
- آبله مرغان در جنین: اگر یک زن باردار در سه ماه اول بارداری به آبله مرغان مبتلا شود، احتمال اینکه جنین نیز مبتلا شود، اگرچه کم است، ولی می‌تواند وجود داشته باشد. در برخی موارد، این می‌تواند منجر به موارد نادر مرگ جنین یا نقص‌های مادرزادی شود.
- آبله مرغان همراه با عوارض: بررسی‌ها نشان بر این دارند که زنان باردار بیشتر مستعد عوارض ناشی از آبله مرغان هستند، مانند عفونت‌های ریوی.
اگر یک زن باردار مشکوک است که با فرد مبتلا به آبله مرغان تماس داشته است، وی باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرد. در برخی موارد، پزشک ممکن است تصمیم به انجام تست‌های خاص یا تجویز داروهای خاص برای پیشگیری یا درمان آبله مرغان در زن باردار بگیرد.
همچنین، اگر یک زن باردار قصد دارد در مکان‌هایی با ریسک بالای آبله مرغان حضور داشته باشد (مانند محیط‌های درمانی یا مدارس)، بهتر است نکات بهداشتی، زدن ماسک و پوشیدن دستکش بهداشتی را رعایت کند و حتی‌المقدور از مکان‌های آلوده دوری کند.
لیست پزشکان مرتبط:
مینو محرزمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران- مسعود مردانی دشتیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- داود یادگاری نیامتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نعمت اله جنیدی جعفریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- پیام طبرسیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- کامران شرفیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- داود فصاحتمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- بهزاد امیریمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
- نیما دستگیرمتخصص بیماریهای عفونی و تب دار بزرگسالان و کودکان | تهران
- پرویز بیات اسدیمتخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری | تهران
