از کجا بفهمم تومور مغزی دارم؟ | علائم اولیه و پنهان تومور مغزی
تومور مغزی، یکی از موضوعاتی است که بسیاری از ما به آن فکر می‌کنیم، اما واقعاً چگونه می‌توانیم متوجه شویم احتمال دارد با آن مواجه شویم؟ برخی از نشانه‌ها ممکن است به نظر کلی و عامیانه بیاید، اما با دقت بیشتر می‌توان به آن‌ها پرداخت. یکی از سوالات پر تکرار این است که علت تومور مغزی چیست؟ و چرا ما دچار تومور می‌شویم.
علائم اولیه تومور مغزی
در ادامه به علائم اولیه تومور مغزی اشاره خواهیم کرد :
سردردهای مکرر
یکی از نشانه‌های رایج تومور مغزی، سردردهای مکرر و شدید است. البته همه‌ی ما در طول زندگی خود ممکن است چندین مرتبه سردرد را تجربه کنیم، اما اگر سردرد با شدت و فرکانس زیادی اتفاق بیافتد و با داروهای معمولی سردرد کاهش نیابد، باید با یک متخصص مشورت کنید. از ویژگی‌های سردردهای تومور مغزی می‌توان اینگونه توضیح داد که سردردهای معمولی با گذشت زمان و مصرف دارو، درد آن کاسته و رفع می‌شود اما سردردی که روز به روز در حال تشدید است و معمولا به داروهای مُسکن جواب نمی‌دهد از ویژگی‌های سردرد تومور مغزی است.
تغییرات در بینایی
تغییرات ناگهانی یا تدریجی در بینایی ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل در مغز باشد. مثلاً دید دوچشمی، مشکلات در تشخیص رنگ یا مشاهده هاله‌های نوری در اطراف منابع نور.
تغییرات در حافظه و توانایی فکری
اگر متوجه شدید که حافظه شما در حال ضعیف شدن است یا دچار مشکل در تمرکز و فکر کردن می‌شوید، این می‌تواند نشانه‌ای از تومور مغزی باشد.
از دیگر نشانه‌های تومور مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تهوع
- استفراغ
- تاری دید
- اختلال تکلم
- کاهش شنوایی
- تشنج
- ضعف در اندام‌ها
- عدم تعادل در راه رفتن
علائم پنهان تومور مغزی چیست؟
تومور مغزی می‌تواند با مجموعه‌ای از نشانه‌ها و علائم همراه باشد، برخی از این نشانه‌ها ممکن است به نظر بی‌اهمیت یا عادی بیایند، اما در واقع می‌توانند نشانه‌های پنهانی از تومور مغزی باشند. در اینجا برخی از علائم پنهان تومور مغزی را بررسی می‌کنیم:
- سردردهای جدید یا تغییر در الگوی سردردها: بسیاری از مردم سردرد دارند، اما اگر سردرد جدیدی تجربه کنید یا الگوی سردردهای قبلی تغییر کند، ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشید.
- تغییرات در بینایی: اگر بینایی شما ناگهان یا بدون دلیل مشخصی ضعیف شود، یا شما اشکال نوری یا موارد غیرمعمول دیگری مشاهده کنید، این می‌تواند نشانه‌ای از تومور مغزی باشد.
- سرگیجه یا تعادل ضعیف: برخی از تومورهای مغزی ممکن است باعث شوند که فرد دچار سرگیجه شود یا احساس کند که تعادل او به هم خورده است.
- تغییرات شخصیت یا رفتار: تغییرات غیرمعمول در شخصیت یا رفتار یک فرد ممکن است نتیجه‌ی توموری باشد که بر روی مناطق خاصی از مغز اثر می‌گذارد.
- مشکلات در بلعیدن: تومورهای قرار گرفته در نزدیکی مراکز بلع مغز ممکن است باعث مشکل در بلعیدن شوند.
- مشکلات حافظه: فراموشی یا دشواری در یادآوری اطلاعات می‌تواند نتیجه‌ی توموری باشد که بر روی مناطق مرتبط با حافظه در مغز تأثیر گذاشته است.
- سکته‌های ناگهانی: برخی از تومورهای مغزی ممکن است باعث بروز سکته یا تشنج شوند.
- تغییرات در حس: احساس نوعی خارش، جوش یا حتی بی‌حسی در قسمت‌هایی از بدن ممکن است نتیجه‌ی توموری در مغز باشد.
- مشکلات در شنیدن: تومورهایی که در نزدیکی عصب شنوایی قرار دارند ممکن است باعث کاهش شنوایی شوند.
به یاد داشته باشید که همه این علائم لزوماً به معنای وجود تومور مغزی نیستند و ممکن است دلایل دیگری داشته باشند. اما اگر هر یک از این نشانه‌ها را تجربه کردید، بهتر است دکتر جراح مغز و اعصاب خوب مراجعه کنید و به او در مورد نگرانی‌های خود بگویید.
در تومور مغزی کجای سر درد می‌گیرد؟
تومور مغزی می‌تواند منجر به سردرد شود، ولی محل و خصوصیات سردرد به محل، اندازه و نوع تومور وابسته است. همچنین لازم به ذکر است که هر سردردی حتماً نشان‌دهنده تومور مغزی نیست، و بسیاری از سردردها به دلایل دیگری مانند استرس، کمبود خواب یا مشکلات چشمی به وجود می‌آیند. با این حال، در مورد تومورهای مغزی برخی ویژگی‌های کلی به شرح زیر مطرح است:
- شدت سردرد: سردردهای ناشی از تومور مغزی ممکن است به تدریج شدیدتر شوند.
- زمان بروز: سردردهای ناشی از تومور مغزی ممکن است هنگام بیدار شدن از خواب یا در ساعات اولیه صبح شدیدتر باشند.
- تغییر با وضعیت بدن: سردردهای مرتبط با تومور مغزی ممکن است با خم شدن، سرفه کردن یا فشار بر روی منطقه‌ای از بدن شدیدتر شوند.
- محل سردرد: محل سردرد ممکن است نشان‌دهنده مکان تومور در مغز نباشد. به عبارت دیگر، یک تومور در یک قسمت خاص از مغز ممکن است سردرد در قسمتی دیگر ایجاد کند یا حتی سردرد پراکنده‌ای داشته باشد. این امر به دلیل افزایش فشار درون جمجمه یا تحریک مناطق مختلف مغزی است.
- خصوصیات دیگر: سردردهای مرتبط با تومور مغزی ممکن است با تغییرات بینایی، تهوع یا استفراغ، تغییرات شخصیت یا رفتار یا سایر علائم عصبی همراه باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر چندین نشانه از موارد فوق را تجربه کردید، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید. اما اگر فقط یکی از نشانه‌ها را را دارید و آن هم بدون شدت خاصی است، ممکن است دلیلی جز تومور مغزی داشته باشد. در هر حال، مراقبت از خود و مراجعه به پزشک در شرایط مشکوک ضروری است.
روند تشخیص تومور مغزی
مراجعه به متخصص
پزشک متخصص مغز و اعصاب و یا جراح مغز و اعصاب با بررسی علائم و انجام معاینه فیزیکی، می‌تواند تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد.
تصویربرداری
MRI و CT-Scan دو روش رایج برای تشخیص تومورهای مغزی هستند و به پزشک کمک می‌کنند تا مکان، اندازه و نوع تومور را مشخص کند.
علت ایجاد تومور مغزی چیست؟
تومورهای مغزی در نتیجهٔ رشد غیرطبیعی یا بدون کنترل سلول‌های مغز ایجاد می‌شوند. با این حال، علت دقیق این رشد غیرطبیعی در بسیاری از موارد شناخته شده نیست. ولی چندین عامل و فاکتور ممکن است به افزایش خطر ابتلا به تومور مغزی کمک کنند:
- تابش یونیزه کننده: افرادی که به تابش‌های یونیزه کننده مثل اشعه X یا رادیوتراپی (خصوصاً در نواحی سر و گردن) مورد تعرض قرار گرفته‌اند، خطر بیشتری برای تومور مغزی دارند.
- عوامل ژنتیکی: برخی از بیماری‌های ژنتیکی می‌توانند خطر تومور مغزی را افزایش دهند.
- تاریخچه خانوادگی: اگر افراد خانواده‌ای شما تومور مغزی داشته باشند، خطر ابتلا به این نوع تومور برای شما نیز افزایش می‌یابد.
- مواد شیمیایی: تماس با برخی از مواد شیمیایی، به ویژه در محل کار، ممکن است خطر تومور مغزی را افزایش دهد، اگرچه شواهد مستقیم در این زمینه وجود ندارد.
- عوامل ویروسی: برخی از ویروس‌ها و عوامل عفونی ممکن است خطر تومور مغزی را افزایش دهند، اما هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه وجود دارد.
- تلفن‌های همراه: برخی تحقیقات به بررسی ارتباط بین استفاده طولانی مدت از تلفن‌های همراه و خطر تومور مغزی پرداخته‌اند، اما نتایج متفاوت و غیرقاطعی ارائه شده‌اند.
با این حال، باید تأکید شود که عوامل فوق به تنهایی عامل ایجاد تومور مغزی نیستند و در بسیاری از موارد، تومورهای مغزی بدون هیچ علت مشخصی رخ می‌دهند.
طول عمر بیماران تومور مغزی
طول عمر بیماران با تومور مغزی به متغیرهای زیادی وابسته است، از جمله نوع تومور، مرحله تشخیص، موقعیت تومور در مغز، وضعیت کلی سلامتی بیمار، و درمان‌های انجام شده. همچنین، پاسخ به درمان و مدت زمانی که تومور بدون رشد باقی می‌ماند (بازمانده بدون پیشرفت) نیز مهم است.
- تومورهای خوش خیم: این تومورها معمولاً رشد کندتری دارند و به بافت‌های اطراف حمله نمی‌کنند. در بسیاری از موارد، اگر تومور قابل جراحی باشد و کاملاً جراحی شود، بیمار می‌تواند طول عمر طبیعی داشته باشد. اما در برخی موارد، ممکن است تومور دوباره رشد کند.
- تومورهای خبیث: این تومورها سریع‌تر رشد می‌کنند و ممکن است به بافت‌های اطراف حمله کنند یا به مناطق دیگری از بدن منتقل شوند. طول عمر بیماران با تومورهای خبیث مغزی به طور قابل توجهی کمتر است، ولی باز هم به نوع تومور، مرحله، و درمان‌هایی که بیمار دریافت می‌کند وابسته است.
- نرخ زنده ماندن: نرخ زنده ماندن یک نشانگر کلی است که نشان‌دهنده درصد بیمارانی است که پس از یک مدت زمان خاص (مانند ۵ سال یا ۱۰ سال) هنوز زنده هستند.
برای اطلاعات دقیق‌تر در مورد طول عمر بیماران با انواع مختلف تومور مغزی، به آمار مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها یا سازمان‌های مرتبط با سرطان مراجعه کنید. همچنین، مشاوره با انکولوژیست یا جراح مغز و اعصاب می‌تواند دید واضح‌تری به شما ارائه دهد.
درمان تومور مغزی
درمان تومور مغزی بستگی به نوع، اندازه، موقعیت و مرحله تومور، وضعیت کلی سلامتی بیمار، و سایر عوامل مختلف دارد. در زیر به برخی از روش‌های رایج درمان تومور مغزی اشاره شده‌است:
1. جراحی:
جراحی اغلب اولین گام در درمان تومورهای مغزی است. هدف از جراحی حذف تا حد ممکن تومور و کاهش فشار روی بافت‌های مغزی می‌باشد. در برخی موارد، تومور کاملاً قابل حذف است، در حالی که در موارد دیگر، فقط بخشی از آن حذف می‌شود.
2. رادیوتراپی:
رادیوتراپی استفاده از اشعه‌ها با انرژی بالا برای کشتن یا توقف رشد سلول‌های سرطانی است. این روش ممکن است پس از جراحی به منظور کشتن هر سلول سرطانی باقی‌مانده، یا به عنوان درمان اصلی در مواردی که جراحی امکان‌پذیر نیست، مورد استفاده قرار گیرد.
3. شیمی‌درمان:
شیمی‌درمان از داروهای ویژه‌ای برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این داروها می‌توانند وارد جریان خون شده و به تمام بدن منتقل شوند، و بنابراین برای درمان تومورهایی که متاستاز داده‌اند یا به بافت‌های اطراف حمله کرده‌اند، مفید است.
4. درمان با پرتوهای گاما:
این یک نوع خاص از رادیوتراپی است که از اشعه گاما با دوز بالا برای درمان تومورهای مغزی استفاده می‌کند.
5. درمان هدفمند:
درمان هدفمند از داروهایی استفاده می‌کند که به ویژگی‌های مولکولی خاص سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند.
6. درمان با اولتراسوند:
از امواج صوتی با فرکانس بالا برای افزایش دمای تومور و کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
7. درمان‌های تجربی:
بیماران ممکن است شرایطی را داشته باشند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در آزمایش‌های بالینی شرکت کنند و از درمان‌ها و داروهای جدید استفاده کنند.
در پایان
هرگز باید فراموش کرد که هر نوع علامت و نشانه ممکن است دلایل متعددی داشته باشد و حتماً به معنای وجود تومور مغزی نیست. اما اگر دغدغه دارید، بهترین کار مراجعه به یک متخصص است تا ذهن و فکر شما راحت شود. سلامتی و خوشبختی شما برای ما مهم است، پس از خود مراقبت کنید و در صورت نیاز به کمک پزشکی، بلافاصله اقدام کنید.
لیست پزشکان مرتبط:
مهدی سخابخشمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران- بابک زمانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- رویا ابوالفضلیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- علیرضا رنجبر نائینیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- سید سهراب هاشمی فشارکیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- اکبر سلطان زادهمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- ساناز معصومیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- کلینیک مغز و اعصاب نورالیکلینیک مغز و اعصاب و نوروساینس | تهران
- شیرین بهبهانیمتخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) | تهران
- احمد قمی فرمتخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات | تهران
