دهان و دندان
چگونه می توان دندان مصنوعی را از لکه دار شدن جلوگیری کرد؟
راهنمای جامع پیشگیری از لکه‌دار شدن دندان مصنوعی
برای حفظ زیبایی، کارایی و دوام دندان مصنوعی، جلوگیری از تجمع لکه‌ها و تغییر رنگ آن اهمیت بسیار زیادی دارد. دندان‌های مصنوعی به دلیل ساختار موادشان، مستعد جذب رنگدانه‌ها و تشکیل رسوب هستند. در ادامه، روش‌های کلیدی و مؤثر برای پیشگیری از لکه‌دار شدن دندان مصنوعی به صورت گسترده و با جزئیات کامل ارائه شده است.
قیمت دندان مصنوعی در تهران (جدول هزینه)
۱. رعایت بهداشت روزانه: سنگ بنای مراقبت
رعایت بهداشت به صورت روزانه و دقیق، مهم‌ترین قدم برای جلوگیری از لک شدن و حفظ سلامت دهان است.
- شست‌وشوی فوری پس از هر وعده غذایی: بلافاصله پس از خوردن غذا، دندان مصنوعی را از دهان خارج کرده و زیر جریان آب ولرم (نه داغ) قرار دهید. این کار ساده، ذرات باقی‌مانده غذا و رنگدانه‌های سطحی را قبل از اینکه فرصت نفوذ پیدا کنند، پاک می‌کند.
- مسواک زدن صحیح و اصولی: حداقل یک بار در روز (بهتر است قبل از خواب) دندان مصنوعی خود را با یک برس نرم مخصوص دندان مصنوعی مسواک بزنید. این برس‌ها طوری طراحی شده‌اند که به تمام زوایا و سطوح، از جمله بخش‌های صورتی‌رنگ که روی لثه قرار می‌گیرند، دسترسی داشته باشند.
- انتخاب پاک‌کننده مناسب: هرگز از خمیردندان‌های معمولی استفاده نکنید. این خمیردندان‌ها حاوی مواد ساینده (abrasive) هستند که خراش‌های بسیار ریزی روی سطح اکریلیک دندان مصنوعی ایجاد می‌کنند. این خراش‌های میکروسکوپی به مرور زمان سطح را کدر کرده و به محلی ایده‌آل برای تجمع باکتری‌ها و چسبیدن لکه‌های ناشی از چای، قهوه و غذا تبدیل می‌شوند. به جای آن، از خمیرها، ژل‌ها یا قرص‌های پاک‌کننده غیرساینده که مخصوص دندان مصنوعی ساخته شده‌اند، استفاده کنید.
- فراموش نکنید دهان خود را تمیز کنید: پس از خارج کردن دندان مصنوعی، لثه‌ها، زبان و سقف دهان (کام) خود را با یک مسواک بسیار نرم یا یک پارچه تمیز و مرطوب به آرامی ماساژ دهید. این کار به بهبود گردش خون در لثه‌ها و پاک کردن پلاک‌های باکتریایی از سطح دهان کمک می‌کند.
۲. غوطه‌ورسازی شبانه: ضدعفونی و حفظ رطوبت
قرار دادن دندان مصنوعی در محلول مناسب در طول شب، هم آن را تمیز و هم از آن محافظت می‌کند.
- چرا غوطه‌ورسازی مهم است؟ این کار به مواد سازنده دندان مصنوعی اجازه می‌دهد تا رطوبت خود را حفظ کنند و از خشک شدن، ترک خوردن و تغییر شکل آن جلوگیری می‌کند. دندان مصنوعی خشک‌شده، شکننده می‌شود و تناسب دقیق خود را با لثه‌ها از دست می‌دهد.
- انتخاب محلول مناسب: از قرص‌های جوشان تمیزکننده مخصوص دندان مصنوعی استفاده کنید. این قرص‌ها با ایجاد واکنش شیمیایی، اکسیژن آزاد می‌کنند که به کشتن ۹۹.۹٪ از باکتری‌ها و قارچ‌های عامل بوی بد و عفونت کمک کرده و لکه‌های سطحی را از بین می‌برد. همچنین می‌توانید از محلول‌های آماده یا آب ولرم ساده استفاده کنید.
- موارد ممنوعه: هرگز از آب داغ برای خیساندن یا شستشو استفاده نکنید، زیرا می‌تواند باعث تاب برداشتن (warping) و تغییر شکل دائمی دندان مصنوعی شود. همچنین از سفیدکننده‌ها (مانند وایتکس) یا پاک‌کننده‌های خانگی قوی خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند به بخش‌های فلزی آسیب برسانند و رنگ قسمت‌های اکریلیک صورتی را از بین ببرند.
- آبکشی نهایی: همیشه قبل از قرار دادن مجدد دندان مصنوعی در دهان، آن را به طور کامل با آب تمیز آبکشی کنید تا باقی‌مانده محلول پاک‌کننده از سطح آن زدوده شود.
۳. پرهیز هوشمندانه از مواد رنگ‌زا
برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها به دلیل داشتن رنگدانه‌های قوی (کروموژن‌ها) به سرعت باعث لک شدن دندان مصنوعی می‌شوند.
- لیست مقصران اصلی:
- نوشیدنی‌ها: چای، قهوه، شراب قرمز، نوشابه‌های رنگی و آبمیوه‌های تیره.
- غذاها: سس گوجه‌فرنگی، سس سویا، سرکه بالزامیک، زردچوبه (موجود در کاری)، چغندر و میوه‌هایی مانند گیلاس، آلبالو و انواع توت (بلوبری، توت‌فرنگی).
- راهکارهای مدیریتی: لزومی به حذف کامل این موارد نیست. می‌توانید با راهکارهای هوشمندانه اثر آن‌ها را به حداقل برسانید. مثلاً نوشیدنی‌های رنگی را با نی بنوشید تا تماس آن‌ها با دندان‌های جلویی کمتر شود. مهم‌تر از همه، بلافاصله پس از مصرف این موارد، دهان و دندان مصنوعی خود را با آب شستشو دهید.
۴. ترک سیگار و محصولات تنباکو: بزرگترین دشمن زیبایی
نیکوتین و قطران (تار) موجود در محصولات تنباکو، سرسخت‌ترین و بدترین نوع لکه‌ها را ایجاد می‌کنند.
- لکه‌های نفوذی: برخلاف لکه‌های غذایی که بیشتر سطحی هستند، لکه‌های ناشی از تنباکو به عمق ماده اکریلیک نفوذ کرده و رنگ آن را برای همیشه زرد یا قهوه‌ای می‌کنند. پاک کردن این لکه‌ها حتی برای دندانپزشک نیز بسیار دشوار یا غیرممکن است.
- عواقب دیگر: علاوه بر لکه، مصرف تنباکو باعث ایجاد بوی بد دهان (هالیتوز) شده و خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی مانند “برفک دهان” را افزایش می‌دهد. ترک این عادت، بهترین هدیه‌ای است که می‌توانید به سلامت دهان و زیبایی دندان مصنوعی خود بدهید.
۵. نگهداری صحیح هنگام عدم استفاده: حفظ شکل و ایمنی
نحوه نگهداری از دندان مصنوعی در زمانی که از آن استفاده نمی‌کنید، بر طول عمر آن تأثیر مستقیم دارد.
- همیشه مرطوب: همانطور که گفته شد، دندان مصنوعی باید همیشه مرطوب بماند. یک جعبه یا ظرف مخصوص دندان مصنوعی (Denture Bath) تهیه کنید و آن را همیشه پر از آب یا محلول نگهدارنده نگه دارید.
- محافظت فیزیکی: این ظرف‌ها همچنین از دندان مصنوعی در برابر سقوط، ضربه و آلودگی‌های محیطی محافظت می‌کنند. هرگز دندان مصنوعی را در دستمال کاغذی نپیچید، زیرا به راحتی با زباله اشتباه گرفته شده و دور انداخته می‌شود.
۶. مراجعه منظم به دندانپزشک: بازبینی و پولیش حرفه‌ای
مراقبت‌های خانگی ضروری هستند، اما جایگزین معاینات تخصصی نمی‌شوند.
- تمیز کردن حرفه‌ای: حداقل سالی یک بار (یا طبق توصیه دندانپزشک) برای تمیز کردن حرفه‌ای مراجعه کنید. دندانپزشک با استفاده از دستگاه‌های اولتراسونیک، رسوبات سخت‌شده (جرم یا تارتار) را که با مسواک پاک نمی‌شوند، از بین می‌برد.
- پولیش کردن: پس از تمیز کردن، سطح دندان مصنوعی پولیش می‌شود. این کار نه تنها درخشندگی و زیبایی اولیه را به آن بازمی‌گرداند، بلکه با صاف و صیقلی کردن سطح، چسبیدن مجدد لکه‌ها و پلاک‌ها را در آینده دشوارتر می‌کند.
- بررسی تناسب و سلامت دهان: در این مراجعات، دندانپزشک تناسب دندان مصنوعی با لثه‌ها را نیز بررسی می‌کند. با گذشت زمان، استخوان فک و لثه‌ها تحلیل می‌روند و ممکن است دندان مصنوعی لق شود. دندان مصنوعی لق می‌تواند باعث ایجاد زخم‌های دردناک و مشکلات دیگر شود. همچنین پزشک سلامت کلی بافت‌های دهان شما را ارزیابی می‌کند.
با رعایت دقیق و مستمر این راهنمای جامع، نه تنها زیبایی و سفیدی دندان مصنوعی خود را برای سال‌ها حفظ می‌کنید، بلکه با اطمینان از تناسب صحیح و بهداشت آن، به سلامت کلی دهان و بدن خود نیز کمک شایانی خواهید کرد.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
