چه مشکلاتی ممکن است پس از نصب دندان مصنوعی پیش آید؟
مشکلات پس از نصب دندان مصنوعی و راهکارهای آن
نصب دندان مصنوعی راهکاری مؤثر برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است اما ممکن است با عوارض و مشکلات زیر همراه باشد:
قیمت دندان مصنوعی در تهران (جدول هزینه)
عوارض اولیه و رایج دندان مصنوعی
درد و ناراحتی پس از گذاشتن دندان مصنوعی (Soreness and Discomfort)
احساس درد یا حساسیت در ناحیه لثه‌ها و بافت‌های دهان در هفته‌های اول شایع است و معمولاً با تطبیق دهان با پروتز کاهش می‌یابد. این درد اولیه ناشی از فشار جدیدی است که پروتز بر بافت‌های نرم و استخوان فک وارد می‌کند. نقاط فشار ممکن است ایجاد شوند که منجر به زخم‌های کوچک یا التهاب موضعی می‌شوند. در صورت ادامه‌دار بودن درد یا شدت گرفتن آن، به خصوص اگر با زخم‌های واضح همراه باشد، باید برای تنظیم مجدد به دندانپزشک مراجعه کرد. هرگز سعی نکنید خودتان پروتز را تنظیم کنید، زیرا این کار می‌تواند به پروتز آسیب رسانده و مشکلات دهانی را تشدید کند.
تحریک و التهاب لثه ناشی از پروتز (Gum Irritation)
پروتز نامناسب یا پاک‌نشدن صحیح دندان مصنوعی می‌تواند موجب قرمزی، تورم و التهاب لثه شود که باعث احساس سوزش و درد می‌گردد. این تحریک می‌تواند ناشی از لبه‌های تیز یا نامنظم پروتز، عدم تطابق کامل آن با فرم لثه‌ها، یا تجمع ذرات غذا و باکتری‌ها زیر پروتز باشد. در موارد شدیدتر، ممکن است لثه‌ها خونریزی کنند یا بسیار حساس به لمس شوند. رعایت بهداشت دقیق دهان و دندان مصنوعی و مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی تناسب پروتز، از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.
لرزش یا جابجایی دندان مصنوعی هنگام صحبت و غذا خوردن (Denture Instability)
لغزیدن یا حرکت پروتز هنگام صحبت یا جویدن ناشی از عدم تناسب کامل، تحلیل استخوان فک یا فرسودگی پروتز است که با استفاده از چسب‌های مخصوص یا تنظیم مجدد توسط دندانپزشک قابل رفع است. این بی‌ثباتی می‌تواند منجر به خجالت‌زدگی در موقعیت‌های اجتماعی و دشواری قابل توجهی در خوردن و صحبت کردن شود. با گذشت زمان، استخوان فک به دلیل عدم وجود ریشه‌های طبیعی دندان تحلیل می‌رود و شکل آن تغییر می‌کند، که این امر باعث می‌شود پروتز دیگر به خوبی فیت نشود. در چنین مواردی، دندانپزشک ممکن است اقدام به “ریلینینگ” (افزودن مواد به پایه پروتز برای بهبود تناسب) یا “ریبیسینگ” (تعویض کامل پایه پروتز) کند.
افزایش ترشح بزاق پس از نصب دندان مصنوعی (Excess Saliva Production)
وجود جسم خارجی جدید در دهان، غدد بزاقی را تحریک کرده و منجر به تولید بزاق بیش از حد می‌شود؛ این حالت معمولاً پس از چند هفته کاهش می‌یابد. این یک واکنش طبیعی بدن به حس وجود چیزی ناآشنا در دهان است که مغز آن را به عنوان غذا یا یک محرک خارجی تفسیر می‌کند. با گذشت زمان و عادت کردن دهان به حضور پروتز، غدد بزاقی به حالت عادی بازمی‌گردند و تولید بزاق تنظیم می‌شود. این مرحله موقتی است و نیازی به نگرانی خاصی ندارد.
مشکل در جویدن و خوردن غذا با دندان مصنوعی (Difficulty Eating)
عدم تعادل فشار ناشی از پروتز، کاهش قدرت جویدن و گیر کردن غذا زیر دندان مصنوعی می‌تواند مصرف برخی غذاها را دشوار کند؛ توصیه می‌شود با غذای نرم و قطعات کوچک شروع کرده و با هر دو سمت فک لقمه را بجوید. در ابتدا، از خوردن غذاهای سفت، چسبنده یا بسیار داغ/سرد خودداری کنید. تمرین جویدن آهسته و با دقت، به خصوص با هر دو طرف دهان به طور همزمان، به توزیع یکنواخت فشار و جلوگیری از جابجایی پروتز کمک می‌کند. این مشکل می‌تواند بر لذت بردن از غذا و حتی تغذیه مناسب تأثیر بگذارد، بنابراین صبر و تمرین برای سازگاری ضروری است.
اختلال در صحبت کردن و تلفظ حروف با پروتز (Difficulty Speaking)
قرارگیری نامناسب دندان مصنوعی ممکن است باعث تغییر در ادا و نحوه تلفظ برخی حروف شود؛ تمرین مکالمه و تنظیم مجدد پروتز توسط دندانپزشک به بهبود این مشکل کمک می‌کند. به خصوص، تلفظ حروف “س” و “ف” و “ت” ممکن است دشوار شود زیرا زبان و لب‌ها نیاز به سازگاری با فضای جدید دهان دارند. خواندن با صدای بلند، تکرار کلمات دشوار و صحبت کردن جلوی آینه می‌تواند به شما کمک کند تا عضلات دهان و زبان خود را برای تلفظ صحیح آموزش دهید. در صورت ادامه مشکل، تنظیمات جزئی توسط دندانپزشک می‌تواند تفاوت قابل توجهی ایجاد کند.
مشکلات طولانی‌مدت و بهداشتی دندان مصنوعی
خشکی دهان و دندان مصنوعی (Dry Mouth)
سایش پروتز روی لثه‌ها می‌تواند غدد بزاقی را تحریک کند و در نتیجه خشکی دهان و احساس ناتوانی در بلع و صحبت ایجاد نماید. خشکی دهان (زروستومیا) می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله برخی داروها، بیماری‌های زمینه‌ای یا حتی تحریک مستقیم غدد بزاقی توسط پروتز باشد. این وضعیت نه تنها باعث ناراحتی می‌شود، بلکه می‌تواند خطر عفونت‌های دهانی و بوی بد دهان را افزایش دهد. نوشیدن آب فراوان، استفاده از بزاق مصنوعی و اجتناب از کافئین و الکل می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند.
تغییر در حس چشایی با استفاده از دندان مصنوعی (Altered Taste)
پوشش سقف دهان توسط دندان مصنوعی ممکن است توانایی تشخیص مزه‌ها را کاهش دهد یا طعمی فلزی ایجاد کند. این امر به خصوص در پروتزهای کامل فک بالا که کام را می‌پوشانند، شایع است، زیرا برخی از جوانه‌های چشایی در این ناحیه قرار دارند. اگرچه بیشتر جوانه‌های چشایی روی زبان قرار دارند، اما پوشش کام می‌تواند حس کلی چشایی را تحت تأثیر قرار دهد. حس چشایی معمولاً با گذشت زمان و عادت کردن مغز به شرایط جدید، بهبود می‌یابد. طعم فلزی نیز معمولاً موقتی است و با سازگاری دهان از بین می‌رود.
بوی نامطبوع دهان و پروتزهای دندانی (Halitosis)
عدم رعایت بهداشت پروتز و دهان باعث رشد باکتری و قارچ روی سطح دندان مصنوعی شده و بوی بد به همراه دارد. ذرات غذا می‌توانند به راحتی زیر پروتز گیر کنند و به محلی برای رشد باکتری‌ها تبدیل شوند. علاوه بر این، پروتزها می‌توانند مستعد رشد قارچ‌هایی مانند کاندیدا باشند که خود عامل بوی بد دهان هستند. تمیز کردن روزانه و دقیق پروتز با مسواک مخصوص دندان مصنوعی و محلول‌های پاک‌کننده، و همچنین مسواک زدن زبان و لثه‌ها، برای جلوگیری از این مشکل حیاتی است.
التهاب تحت دندان مصنوعی (Denture Stomatitis)
عفونت قارشی در ناحیه زیر پروتز که با قرمزی، التهاب و لکه‌های سفید همراه است، اغلب به دلیل تجمع قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود. این وضعیت که به “دهان پروتزی” نیز معروف است، معمولاً به دلیل بهداشت نامناسب پروتز، استفاده مداوم از پروتز (بدون خارج کردن آن در شب) و خشکی دهان رخ می‌دهد. لکه‌های سفید ممکن است شبیه پنیر باشند و با خراشیدن برداشته شوند. درمان شامل داروهای ضد قارچ و بهبود جدی بهداشت پروتز و دهان است.
تحلیل استخوان فک و تأثیر آن بر دندان مصنوعی (Bone Resorption)
طولانی‌مدت نبودن فشار طبیعی دندان روی استخوان فک منجر به تحلیل استخوان و شل شدن پروتز می‌شود که برای حفظ تناسب باید هر چند سال یک‌بار پروتز مجدداً قالب‌گیری شود. این پدیده یک فرآیند طبیعی است که پس از کشیدن دندان‌ها آغاز می‌شود، زیرا استخوان دیگر تحریک لازم برای حفظ تراکم خود را دریافت نمی‌کند. تحلیل استخوان می‌تواند به تدریج باعث تغییر شکل فک و در نتیجه، نامناسب شدن پروتز شود. ریلینینگ و ریبیسینگ به صورت دوره‌ای برای جبران این تغییرات و حفظ تناسب پروتز ضروری است. در برخی موارد، ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند به حفظ استخوان فک کمک کنند.
شکاف گوشه دهان (Angular Cheilitis)
ایجاد ترک و التهاب در گوشه‌های لب به دلیل تجمع بزاق و عفونت باکتریایی که اغلب در پروتزهای نامناسب یا تحلیل استخوان رخ می‌دهد. این وضعیت اغلب به دلیل کاهش ارتفاع عمودی صورت ناشی از تحلیل استخوان فک و پروتزهای فرسوده ایجاد می‌شود که باعث می‌شود گوشه‌های لب به سمت پایین افتاده و بزاق در آنجا جمع شود. رطوبت مداوم محیطی ایده‌آل برای رشد قارچ‌ها (مانند کاندیدا) و باکتری‌ها فراهم می‌کند. درمان شامل استفاده از کرم‌های ضد قارچ یا آنتی‌بیوتیک و مهم‌تر از آن، تنظیم یا تعویض پروتز برای بهبود تناسب و جلوگیری از تجمع بزاق است.
لیست پزشکان مرتبط:
رها رادفردکترا دندانپزشک | تهران- مریم اخیانیدکترای دندانپزشک | تهران
- محمدرضا زارعدکترا دندانپزشک | تهران
- بهروز مشهدی رحیمیدکترا دندانپزشک | تهران
- حمید آهنگریدکترا دندانپزشک | تهران
- محمدمهدی حائری اسدیدکترا دندانپزشک | تهران
- مهدی کریمیجراح و دکترای دندانپزشک زیبایی - ایمپلنت - فلوشیپ زیبایی از دانشگاه Genova ایتالیا- فلوشیپ تخصصی ایمپلنت از ICOI آمریکا - فلوشیپ لیزر از دانشگاه Aachen آلمان | تهران
- آزاده خلجیاندکترای دندانپزشک | تهران
- سمیرا فرنیاجراح و متخصص دندانپزشک | تهران
- ایمان رشندکترای دندانپزشک | تهران
